مەدیایا په‌كه‌كێ نووچەیێن دره‌و دەربارێ پاسەوانێن سنۆر یێن ئیراقێ یێن کو ژ رۆژا ئینی یا بۆری ڤە ل سەر خەتا «شێلادزێ – ئامێدیێ» ل هەرێمێ ب جهـ بوونە، به‌رده‌وام دكه‌ت.
راگهاندنا په‌كه‌كێ ب گشتی ئانفێ، ئاژانسا مەزۆپۆتامیا و چاڤکانییێن نەناس، شیرۆڤەکارێن ساختە و ..هتد، د خوازن رایا گشتی به‌رۆڤاژی بکه‌ن، له‌وما ژی ل سەر هەڤ نووچەیێن دره‌و رادگەهینن.
د 20ێ سباتێ دا، هێزێن گرێدایی پاسەوانێن سنۆری یێن ئیراقی ب کاروانەکێ لەشکەری ل دەڤەرا کو ب ناڤێ «ئاڤا مارک» یا کو 3 کم دکەڤیتە باکوورێ شێلادزێ ب جهـ بوون. سەدەما بنگەهین یا کو هێزێن پاسەوانێن سنۆری یێن ئیراقێ ل هەرێمێ ب جهـ بوونە ئەوە کو د بهارێ دا لڤ و تەڤگەرێن هێزێن چەکدارێن ترک و په‌كه‌كێ زیانێ نه‌گه‌هینن خەلکێ سڤیل یێ ده‌ڤه‌رێ. هێز ب ئاشکەرایی چوونە ده‌ڤه‌رێ و وێنەیێن خوە یێن ب ترومبێلێن زریپووش یێن کو ئالا ئیراقێ ل سەر هەبوو به‌لاڤ کرن. لێبەلێ د سه‌ر ڤێ بزاڤا لەشکەری یا ئاشکەرا دا ژی چاپەمەنیا په‌كه‌كێ خواست ڤێ یەکێ ب ئاوایەکی جودا نیشان بدەت.
مەدیایا په‌كه‌كێ دبێژیت ئەڤ هێز نە پاسەوانێن سنۆری یێن ئیراقێ نە و ئیدیعا کر کو ئەو هێزێن زێرەڤانی نە. پاش گۆت ڤێرێ سنۆرێ باکوورە و ئیدیعا کر پێشمەرگە ل گه‌ل هێزێن چەکدار یێن ترکیێ تەڤدگەرن. ئانفه هێژ پتر چوو و هنه‌ک ڤیدیۆ ئانینه و گۆتنا پێشمه‌رگه‌هان تام شاش وه‌رگه‌راندیه ژ بۆ كو دره‌وا خوە پشتراست بکە. د ڤێ مژارێ دا دره‌وێن په‌كه‌كێ د بن چەند سەرناڤان دا دهێنه کۆم كرن.
ئەو هێزێن کو چووینە ئاڤا مارک سەر ب کێ نە؟
هێزێن ل ده‌ڤه‌رێ هێزێن پاسەوانێن سەر ب ئارتێشا ئیراقێ ڤەنە. هەروه‌ها ئەو هێزێن کو دچنه ده‌ڤه‌رێ ژی گه‌ر هێزێن پێشمەرگەی بن ژی، ژ ڤێ رەوا تر تشتەک نینە، ئەرکێ وان پاراستنا گەل و ئاخا نشتیمانی یه.
هێزێن پێشمەرگێ کوردستانێ وەک په‌كه‌كێ ئالایێن حەشدا شەعبی، ئارتێشا ئەسەد و یێن یه‌نه‌كێ ل سەر ملێن خوە نادان. هێزێن پێشمەرگەی د ناڤا خوە دا هاتینە ئەرکدارکرن، هەموو فەرمی نە. هێزێن زێرەڤانی و هەموو پێکهاتەیێن پێشمەرگەی خوەدی یەک ئه‌ركن ئەو ژی ب جان و خوین پاراستنا ئاخا پیرۆزە.
ژ بەر ڤێ سەدەمێ دره‌وێن په‌كه‌كێ یێن کو هێزێن ل مه‌یدانان ژ هەڤ جودا نیشان ددەت راستی بۆ نینە.
هەر چەند هێزێن پاسەوانێن سنۆری یێن ئیراقێ سەر ب ئیراقێ ڤە بن ژی، لێ ژ خەلکێ وێ ناڤچەیێ ل هەر جهێ کو لێ بن، پێک تێن. ژ عەرەبێن بەسرا و ژ خەلکێ دەڤەرێ ژی هەنە. ژ بەر ڤێ سەدەمێ پر نۆرمالە کو هێزێن پاراستنا سنۆر ب کوردی بئاخڤن.
په‌كه‌كێ، مژارا هێزێن پاسەوانێن سنۆری یێن کو ژ سالا 2020ێ ل ده‌ڤه‌رێ ب بجهـ بوونە، کریە پرسگرێک. په‌كه‌كێ د سالا 2020ێ دا ل حەفتەنینێ ئێریشی یەکینەیا پاسەوانێن سنۆر کربوو و پشترە گۆت «مە نه‌زانیبوو ئەو کینە».
ئارمانجا په‌كه‌كێ چیە؟
هەموو گەلێ کورد باش دزانیت کو د سالا 2024ێ دا په‌كه‌كە هاتیە ئەرکدارکرن کو ئێرشی حکوومەتا هەرێما کوردستانێ و هێزێن پێشمەرگە بکەت. په‌كه‌كە وەک باسکێ حەشدا شەعبی ل ئیراقێ و باشوورێ کوردستانێ تەڤدگەریت و ل دژی هێزێن پێشمەرگەی شەری دکەت. هێزێن ئالیگرێن ئیرانێ تەڤاهیا دەمسالا زڤستانێ د بن ناڤێ «ئەم ئێریشی ئامەریکایێ دکه‌ین» دا ئێریشی هەولێرا پایته‌خت د کر. لێ پشتی بەرتەک و بەرسڤدانا ئەمەریکا ئەڤ ئێریش راوەستیان. هێزێن حەشدا شەعبی یێن کو ناخوازن ل گه‌ل ئامەریکایێ رووبروو ببن، ڤێ جارێ ئارمانج دکه‌ن کو په‌كه‌كە ئێرشی هەرێما کوردستانێ بکەت. په‌كه‌كە ئەڤ دەمەکێ درێژە د مەدیایا خوە دا ژ بۆ ڤێ یەکێ بنگەهی ئامادە دکەت.
هێزێن پێشمەرگە ژ ڤێ پلانا ئێریشێ یا په‌كه‌كێ ئاگاهدار بوون. مژارا ئەولەهییا سنۆرێ ئیراقێ بوویە مژارەکا ناڤدەولەتی، له‌وما ژی ئیراقێ بریار دا کو پاسەوانێن سنۆری رەوانەیی دەڤه‌رێ بکەت. په‌كه‌كە ل بەندێ بوو کو پێشمەرگە ب ئالا کوردستانێ ڤە بچیتە دەڤەرێ دا کو ئێرشی وان بکەت. لێ گاڤا پاسەوانێن ئیراقێ ب ئالایێ ئیراقێ چووینه دەڤەرێ، په‌كه‌كە دودل بوو نەزانی دێ چ بکەت. په‌كه‌كە رێزێ ل ئالایێن دەولەتێن داگیرکەر د گریت لێ هەکە ئالا رەنگین یا کوردستانێ با دا بێ دودلی ئێرش کەت. ژ بەر کو په‌كه‌كێ دودلی نینە ئێرشی هێزێن پێشمەرگەی بکەت. لێ دیسا ب نووچەیێن دره‌و د خوازیت به‌هانه‌یان بۆ ئێرشا ل سەر هێزێن پێشمەرگەی چێبکەت. له‌وما دبێژیت ئەو نە پاسەوانێن سنۆری نه ئەو هێزێن زێرەڤانی نە.
ئارتێشا ترک 45 کم کەتیە ناڤا خاکا هەرێما کوردستانێ و ل هەر دەرا کو په‌كه‌كە لێ بیت بارەگەهێن خوە ئاڤا کرینە. ئارتێشا ترک یەک بهۆست ژی ژ هێزێن پێشمەرگە وەرنەگرتییە. بەرۆڤاژی ڤێ یەکێ، ئەڤ هەموو ده‌ڤه‌رێن کو ئەڤ 30 سالە په‌كه‌كە لێ بوو د ناڤا چەند ده‌مژمێران دا رادەستی هێزێن ترک کرن. په‌كه‌كە ل شوونا دانپێدانێ ب ڤێ راستیێ بکەت، سەدەمێ بنکەتنا خوە د هاڤێژیته سەر پێشمەرگەی و هەمبەر پێشمەرگەی شەرخوازیێ دکەت. شوورێ په‌كه‌كێ ژ بۆ کوردان تووژە.
