مورات كارایلان ئهندامێ كۆمیتهیا رێڤهبهر یا پهكهكێ، د داوی ههڤدیتنا خوه ده كو ب رادیۆیا «دهنگێ گهل» یا پارتیا خوه ئهنجام داییه، هن نرخاندنێن پڕی ههڤدژی دهر بارێ رهوشا شهر، سهركهتنێن دهرهو و تێكۆشینا ل دژی كۆلۆنیالیزمێ كرن، یا كو رۆژانه ب دههان جوانێن كوردان د رییا وێ ده فهدا دكه.
ژ مهها گولانێ ڤه ئارتێشا دهولهتا ترك ل ئهنیێن باكور و ههری زێده ل باشوورێ كوردستانێ، ئێریش ل دژی رێخستنێ خورت كرنه، وهنداهی ئهوقاس پڕن كو نایێن حهساب كرن، رێخستن ژ وێ دهمێ ڤه تهنێ مرنا هنهك ژ فهرماندارێن خوه ئیلان كری یه، ب تهڤاهی كۆمێن جوان و زارۆكان یێن د ئێریشێن هۆڤانه یێن دهولهتا ترك ده ڤهشارتی هشتنه.
دانپێدان ب وهنداهیێن مهزن
قارایلان د بهشهكا گۆتنێن خوه ده دانپێدانێ دكه كو د ڤان دو مههێن داوین ده وان وهنداهیێن مهزن دانه، ئهو دبێژه: «د ڤێ دەمێ دە شەهادەتێن کو ب ڤی رەنگی ل سەر هەڤ چێبوون، ژ بۆ مە گران بوون. ب تایبەت شەهادەتێن هەڤالێن مە یێن کو بەندەواری ژ وان هەبوو، هەتا نها خزمەتێن مەزن ژ گەلێ کوردستانێ رە کرنە و وێ هێ خزمەتێ کربان، چێبوون».
ئهڤ گۆتنا قارایلان تێ وێ واتهیێ كو ههژمارا وهنداهیێن پهكهكێ، ئانگۆ كوشتیێن رێخستنێ ژ گهریلایان د ڤان دو مههێن داوین ده زهحف ههنه.
ههڤدژی د ڤێ گۆتنا قارایلان ده ئهڤه كو ههم قارایلان و ههم تهڤاهی رێڤهبرێن پهكهكێ دهوام قالا سهركهتنێ دكن، لێ یا راست ت سهركهتن ل هۆلێ تونه، تشتا ههیی ب سهدان وهنداهی د یێك ههفته ده و ژ دهست دانا رووبهرێن مهزن یێن خاكا ل ژێر دهستێ پهكهكێ و كهتنا لهشكرێ ترك تێ ده ههیه.
ئاپۆ چارهیه یان مالوێرانی یه؟
قارایلان د ڤێ ههڤدیتنێ ده كو ئانفێ بهشا یهكهمین پارڤهكریه، دیسا ههر تشت ب ئاپۆ ڤه گرێدایه، سهد جاران پێتر گۆتیه كو ئهو ب روحێ فهدایی یێ ئاپۆ ل بهر خوه ددن، شهر دكن و دهولهتا ترك ژی دێ ب ههمان روحێ تێكبچه.
ههڤدژییا د ڤێ گۆتنا قارایلان ده ئهڤه كو ئاپۆ ههر تشت ههیه تهنێ روحێ بهرخوهدانێ نهبه، ل هۆلێ ئاپۆیهكی تهسلیمبوویی و زلامێ میتێ ههیه، ئاپۆیێ بهرخوهدێر و شۆرهشگهر تونه، ئاپۆیهكی ئیعتیرافچی و خزمهتكارێ دهولهتێ ههیه، ئاپۆیهكی رێبهر و فهدایی تونه.
قارایلان دیسا ئیرۆ هاتیه و فكر و رامانێن رێبهرێ خوه یێ كو گۆتی «دهرفهتێ بدن ئهز خزمهتا دهولهتێ بكم، دیا من تركه» وهكه دهستوورهكی ئیلاهی و تهكانه چارهیا بنگههین نهتهنێ ژ بۆی دۆزا كوردان، لێبهلێ ژ بۆی ههر تشتی ل كوردستانێ، تركیهیێ و رۆژهلاتا ناڤین پێناسه دكه و دبێژه:
«فکر و رامانێن رێبەر ئاپۆ، دیسا پارادیگمایا رێبەر ئاپۆ رۆناهیەکە نوویە، خەتەکی نوویە، ئالتەرناتفەکە نوویە. رێبەر ئاپۆ ل دژی مێتینکاری و مۆدەرنیتەیا کاپیتالیست تەمسیلا مۆدەرنیتەیا دەمۆکراتیک دکە و پارادیگمایا وێ ب پێش خستیە. ژ بەر ڤێ یەکێ هەم نوونەرێن مۆدەرنیتەیا کاپیتالیستا کوورەوی و هەم ژی دەولەتا ترک ژێ دترسن. ژخوە ژ بەر ڤێ یەکێ جپت دروست نێز نابە و ئەڤ سیاسەتا ل ئیمرالیێ تێ مەشاندن رەوا دکە. ژ بەر کو ژ ڤێ فکرا نوو دترسن، ب فکارن. لەوما سیاسەتا کو ل ئیمرالیێ د شەخسێ رێبەر ئاپۆ دە ل دژی گەلێ کورد تێ مەشاندن، سیاسەتەکە کوورەوییە. دڤێ ڤێ راست بخوینن».
خزمهتا ل پشت پهردهیا تهجریدێ!
ههڤدژییا د ڤێ گۆتنا قارایلان ده ئهڤه كو ههر كوردهك باش دزانه كو ژ رۆژا دامهزراندنا پهكهكێ و ههیا رۆژا مه یا ئیرۆ ئاپۆ ئهڤ رێخستن خستیه د خزمهتا دهولهتا ترك ده و دهولهتێ ههر تشتێ كو خوهستی ل دژی كوردان ئهنجام بده ب رییا ئاپۆ و رێخستنا وی ئهنجام دا، پشتی ئاپۆ ل سالا 1999 ل نایرۆبی هاتیه گرتن و ڤهگهری تركیێ ژی، وی ئاشكهره و ب روویێن قاییم ڤه ژ دهولهتێ خوهست وی وهكه مقاول بۆ جی ب جی كرنا پلانێن ل دژی كوردان بكاربینن، ههیا رۆژا مه یا ئیرۆ ژی ئاپۆ ڤێ خزمهتێ ژ دهولهتێ ره دكه و ڤێ قرێژا خوه ل بن ناڤێ تهجریدا دهرهو د پهچنه.
قارایلا دبێژه: «ئهم ب روحێ فهدایی یێ ئاپۆ ل چیایێن كوردستانێ شهر دكهن، پێشیێ ل دهولهتا میتینگهر دگرن، رێ ل بهر قڕكرنێن نوو دگرن».
ههڤدژییا د ڤێ گۆتنا قارایلان ده ئهڤه كو ئاپۆ یێك رۆژا ب تهنێ ژی لنگێن وی نهكهتنه سهر ئاخا چیایێن كوردستانێ، بهلكو بێهتر وی خوه چیایێن كوردستانێ ب دووربینێ ژی نهدیتنه، ئهڤجا كیژان روحا شۆرهشگهری و چیایی یا ئاپۆیه قارایلان قالا وێ دكه.
رێخستنا جهحش و وهزیفهیا مقاولیێ
قارایلان د داوییا گۆتنێن خوه ده دبێژه: «دەولەتا ترک ئیرۆ د دو خالان دە دکارە دەڤ ژ سیاسەتا خوە یا هەیی بەردە. یا ئەول، ئەگەر ئەم ڤێ سیاسەتا قرکرنێ تێک ببن دکارن بەردن. یا دویەم ژی ئەگەر فێم بکن کو نکارن مە تێک ببن، یانی ئەگەر فێم بکن ئەم گەلێ کورد و تەڤگەرا ئازادیێ تێک ناچن و هەر تم ل بەر خوە بدن، وێ دەمێ دکارن دەڤ ژێ بەردن».
ههڤدژیا د ڤێ گۆتنا قارایلان ده ژی ئهڤه كو ب ڤێ پهكهكهیا ههیی ئیسپات بوو كو تو جاری سیاسهتا دهولهتا ترك نایێ گوههرتن، 40 سالێن بهردهوام یێن شهرێ پهكهكێ و تركیێ، تو ئهنجامهك بۆ كوردان چێنهكر، تركیه بهێز كهت و كورد بێ هێز بوون، دهربارێ تێكچوونا پهكهكێ ژی ههڤدژی ئهڤه كو پهكهكه ب فیتا ئیمرالیێ و میتێ تهڤدگهره و وهزیفهیا مقاولیێ و ب دهستڤهبهردانا ئاخا كوردستانێ بۆ تركیێ دلیزه لوما ژی، نه پهكهكه تێك دچه و نه ژی تركیه سیاسهتا خوه دگوههرینه، ژ بهر كو ئهو خزمهتێن ئاپۆ و پهكهكێ پێشكێشی دهولهتێ كری و هێژان دكهن، ب قهدهر وێ خزمهتێ نه یا كو ئهتاتوركی بۆ تركیێ كری، گۆتنا ئاپۆ ژی یا كو دبێژه: «پهكهكه ل باكورێ ئیراقێ جهێ باوهرییا تركیێ نه» باشترین بهلگه و دهلیله ل سهر وێ خزمهتا كو پهكهكه بۆ تركیێ دكه.