رێخستنا په‌كه‌كێ یا كو سالانه نێزی 3 ملیار دۆلاران ژ تجاره‌تا هشبه‌رێ ده‌ست تێخه، نها ژ بۆ كو ئه‌ڤ چاڤكانیا په‌ره‌یان ژ ده‌ست وێ نه‌چه كه‌تیه لڤ و ته‌ڤگه‌رێ، هه‌ری داوی په‌نا ژ بۆی حه‌شدا شه‌عبی بریه ژ بۆ كو د چاره‌چووڤه‌یا ئه‌نیا مقاوه‌مێ دا بمینه و بازرگانیا خوه یا د خه‌تا شه‌نگالێ ده بدۆمینه.
په‌كه‌كه و ئه‌نیا به‌رخوه‌دانێ
ژ د ناڤبه‌را سالێن 2012 و 2013ان رێخستنا په‌كه‌كێ ل گۆری لهه‌ڤهاتنه‌كا فه‌رمی یا ب ئیرانێ ره، ب ئاوایه‌كی هه‌ری مه‌زن كه‌فته بن هه‌ژموونا نیزاما ته‌هرانێ، ته‌ڤی كو ب ئالیكارییا ره‌ژیما ئیرانێ ئێریشی پارتیێن كوردستانی یێن رۆژهلاتا كوردستانێ، ل خه‌تا شه‌نگالێ ته‌یبه‌ت پشتی قووناغا داعشێ ل گه‌ل حه‌شدا شه‌عبی بوو به‌شه‌ك ژ «ئه‌نیا به‌رخوه‌دانێ»، ئه‌نیا ئه‌رخوه‌دانێ ئانگۆ «محوه‌ر المقاومه» ئه‌و هێزن یێن كو ژ بۆی به‌رژه‌وه‌ندیێن بلند یێن ئیرانێ و بجهئانینا «هیلالا شیعی» ته‌ڤ دگه‌رن.
یێك ژ چاڤكانیێن سه‌ره‌كه یێن ده‌ستخستنا په‌ره‌یان بۆ رێخستنا په‌كه‌كێ، تجاره‌تا مادده‌یێن هشبه‌ره، یه‌كێتییا ئه‌ورۆپا د راپۆرێن خوه یێن سالێن 2020 و هه‌یا 2024ان ده ب زه‌لالی به‌حسا ڤێ یه‌كێ دكه و دبێژه: رێخستنا په‌كه‌كێ سالانه قاسی 3 ملیار دۆلاران ژ تجاره‌تێ هشبه‌رێ ده‌ست تێخه.
جڤینا گرووپێن په‌كه‌كێ ل شه‌نگالێ
ل خه‌تا شه‌نگالێ رێخستنا په‌كه‌كێ ڤێ تجاره‌تێ ب ئالیكار و هه‌ماهه‌نگییا حه‌شدا شه‌عبی دكه، هه‌ری داوی پشتی بانگا ئۆجالان یا چه‌كدانینێ، په‌كه‌كه ژ بۆ كو ئه‌ڤ چاڤكانییا گرینگ یا په‌ره‌یان د ده‌ست وێ ده بمینه، كه‌تیه ناڤ لڤ و ته‌ڤگه‌رێ و هه‌ول دده د چارچووڤه‌یا حه‌شدا شه‌عبی ده بمینه و ڤێ تجاره‌تێ بدۆمینه.
ل گۆری ئاگاهیێن ده‌ستێ مه، پشتی داخویانیا عه‌بدوللا ئۆجالان یا ژ بۆ دانینا چەکان و پێڤاژۆیا ئاشتیێ ل ترکیێ، کو دڤێ هەموو چەکدارێن په‌كه‌كێ ل هەر دەڤەرا هەرێما کوردستانێ یان ژی ل ئیراق و رۆژئاڤایێ کوردستانێ بن، چەکێن خوە دەینن، گرووپێن په‌كه‌كێ ل شنگالێ ناخوازن ڤێ یه‌كێ جیبجی بکن. ئه‌و دخوازن د چارچووڤه‌یا حه‌شدا شه‌عبی ده خزمه‌تا خوه یا ژ بۆی ئه‌نیا به‌رخوه‌دانێ بدۆمینن.
بانگا ئۆجالان و په‌یمانا شه‌نگالێ
ل گۆری ئاگاهیان، گرووپێن په‌كه‌كێ ل شه‌نگالێ ب هایدارییا قه‌ندیلێ جڤیانە و ل سەر وێ یەکێ رێکەفتنە کو ئەگەر چەکێن خوە دەینن، رێکەفتنا شنگالێ دێ وەرە جیبجیکرن و دێ زێدەتری 300 هەزار پەنابەر ڤەگەرن.
ل گۆری چاڤکانیەکە تایبەت، رۆژانە نێزیکی 400 کیلۆگرام دەرمان و دەرمانێن دەما وان دەرباسبوویی ژ شنگالێ بۆ رۆژئاڤایێ کوردستانێ تێن شاندن، ئه‌ڤ یێك ژی ژ بۆ گرووپێن په‌كه‌كێ گەلەک پەرە کۆم دکە.
چاڤکانیا هان ئەشکەرە کر کو ژ بۆ ئەو پەرەیێن کو ل گەل هن گرووپێن حه‌شدا شەعبی ده‌ست تێخن ژ دەست نەدن، وان ناسنامەیێن سەختە یێن ئیراقی ژ حه‌شدا شه‌عبی خوه‌ستنه، هه‌ر وها خوه‌ستنه بەشداری ناڤا رەفێن حه‌شدا شه‌عبی ببن داکو بەردەوام بن و رێ ل بەر ڤەگەرا پەنابەران بگرن.
ل 9 ئۆكتۆبه‌را سالا 2020ێ، حكوومه‌تا فه‌ده‌رال یا ئیراقێ و حكوومه‌تا باشوورێ كوردستانێ ئیلان كر كو په‌یمانا ئاسایی كرنا ره‌وشا شه‌نگالێ هاتییه ئیمزه كرن، ل گۆری په‌یمانێ پێویسته په‌كه‌كه میلیشیایێن گرێدای وێ ژ شه‌نگالێ ده‌ركه‌ڤن، لێ به‌لێ هێژان ئه‌ڤ یێك پێكنه‌هاتییه.
