رۆژا 28 و 29ی نیسانێ، ل گوندێ بەلاڤە و گوهەرزێ کو نیزی ئامێدیێ نە ئێریشی سەر پێشمەرگەیان هات کرن، دارکا مازی لگەل خەلکێ هەرێمێ و هندەک رایەداران هەڤدیتن چێکر و نووچە بەلاڤ کر کو ئەڤ ئێریش ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە هاتیە ئەنجامدایین، ئەڤ دەردۆرێن کو نەخوەستن ناڤێن وان وەرن ئەشکەرە کرن ئاگاهیێن کو دان چ گومانان ناهێلە کو ئەڤ ئێریش ژ ئالیێ هێزێن پەکەکێ ڤە هاتیە ئەنجامدایین.
ئەڤ درۆن ژ جیهێن کو هەپەگە تێ دەیە رابوونە. درۆنێن کو د ئێریشێ دە هاتین بکارئانین ژی درۆنێن کامیکازانە کۆ د دەستێ پەکەکێ دە نە. یەکەم رۆژێ دەما ئێریش چێبووی هندەک نووچەیێن ب گومان هاتن بەلاڤکرن کو دبە درۆنا پەکەکێ دەما دچوو جیهەکا دن کەتبە ناڤا پێشمەرگەیان، لێ بەلێ ئێریشا رۆژا دویەم دەستنیشان کر کو ئەڤە ئێریشەکا پلانکرییە. هەمان دەمێ ئیرۆ پشتی نیڤرۆ ئەنجوومەنا ئاساییشا هەرێما کوردستانێ هەرچەند ناڤ لێ نەکر ژی لێ ب رەنگەکی نەراستەوخۆ دا دیارکرن کو ئێریش ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە هاتیە کرن.
واتە پەکەکەیا کو نها لگەل دەولەتا ترک و ئیرانێ ئاگربەستێ دکە، ئێریشی هێزێن پێسمەرگە دکە. ب شێوەیەکی دی ئەم بێژن، واتە پەکەکە نها د رۆژهلاتا ناڤین دە ب تەنێ فیشەکا بەرددە پێشمەرگەیان.
د پەڤچوونێن د نێڤبەرا پەکەکێ و دەولەتا ترک دە رەوش نها چەوایە
ل سەر مژارا ئێریشێن ل سەر پێشمەرگەیان هەیانی نها پەکەکێ ت داخویانی نەدایە، د ئێریشا رۆژا یەکەمین دە مەدیایا پەکەکێ لەشکەرێ ترکیێ سووچبار کر، لێ دەربارا ئێریشا رۆژا دویەمین دە ت داخویانی نەدان، نەدیارە کا دێ پەکەکە چ ببێژە، لێ گەر ئەم ل دیمەنێ گشتی بنێرین، ئەم دبینین کو یەک دو ئارمانجێن وان هەنە، ئێریشێن دەولەتا ترک یێن ل سەر پەکەکێ ل گۆر سێ مەهێن بەرێ پڕ کێم بوونە، و دەولەتا ترک زاتەن تەڤ جیهێن ستراتەژیک گرتنە و خوە ل وان جیهان ب جی دکە، تایبەت ژی ئێریشێن ب درۆن و بالافران پڕ کێم بوونە، ب تەنێ ل دەردۆرا تونەلێن پەکەکێ ئەڤ ئێریش مانە. ژ بەر کو هەر دو ئالی ژی هێزێن وان حەرەکەت دکن، جارنا پەڤچوون د نێڤبەرا وان دە چێدبە، ئەم دکارن ببێژین کو ب رەنگەکی فیعلی ئاگربەست د ناڤبەرا هەر دو ئالیان دە بەردەوامە.
ئارمانجا پەکەکێ ژ ڤان ئێریشان چییە؟
د ڤان هەر دو ئیریشێن کو هاتینە ئەنجامدان دە، ئارمانجێن پەکەکێ یێن سیاسی، عەسکەری و دەروونی هەبوون.
پێڤاژۆیا یەکیتیا کوردان کو ل رۆژئاڤا برێڤەچوو، حەرەکەتا بارزانی و تایبەت ژی سەرۆک بارزانی ژ بۆی وێ پێشەنگتیێ دکە و کورد ل هەر چار پارچەیێن کوردستانێ ڤێ دبینن و ب رەنگەکی پۆزەتیڤ ژی پێشوازی دکن. دیسا سەردانێن دەم پارتیێ ژ بۆی هەولیرێ کو ب شێوەیەکی گەرم هاتن پێشوازیکرن هشت کو گەلێ کورد ب کێفخوەشی ل ڤێ پێڤاژۆیێ بنێرە. تێکلیێن مەزلووم عەبدی لگەل سەرۆک بارزانی و پێڤاژۆیێن پیرۆزکرنا نەڤرۆزێ یێن کۆلنێ و تشتێن ب ڤی ئاوا هشت کو پەکەکە ژ ڤان دیمەنێن بهاری د ناڤا کوردان دە نەئارام ببە، پەکەکە ب تایبەتی د ڤان 10 سالێن داوی دە تەڤاهی هێزێن خوە یێن سیاسی و دیپلۆماتیک و مەدیایی ژ بۆی دژمناتیا حەرەکەتا بارزانی سەفەربەر کربوون و نها رۆلا پێشەنگتیا حەرەکەتا بارزانی و کۆمبوونا کوردان ل دەردۆرا حەرەکەتا بارزانی دهێلە کو ئەڤ کارێ 10 سالان یێ پەکەکێ ڤالا دەرکەڤە. پەکەکە د مەدیایا خوە دە مەجبوور دمینە کو دژمناتیا بارزانی ب رەنگەکی نەیەکسەر بکە، نها سەبەبا ئەساسی یا ڤان ئێریشان ژی ئەڤ جەوێ خوەشە یێ کو د نێڤبەرا کوردان دە چێبووی و پەکەکە دخوازە ڤی جەوی تێک بدە.
پەدەکە هەم د دەمێ دەرباسبوویی دە و هەم ژی نها ڤێ هەلوەستا پەکەکێ ژ نەدیتیڤە، دبینە. پەکەکە دخوازە ژ ڤێ رەوشی سویستیفادە بکە و دخوازە هنەکی ل هوندر تەڤگەرا خوە و هاتن و چوونا خوە برێڤە ببە، یانی پەکەکە دخوازە د رەوشەکی وها دە ڤێ هەلوەستێ ئیستیسمار بکە. دبە کو رۆژێن پێشیا مە دە پەکەکە بێژە، “ل ڤان جیهان ئالا نەهاتبوو دانین، مە نەزانیبوو کو جیهێ پێشمەرگەیە، پێشمەرگە هاتن و چوویینا مە ئاستەنگ دکە، رێیا مە دگرە.” واتە جارەکە دن رۆلا مەغدوور بلیزە.
چما ئەنجوومەنا ئاساییشا هەرێما کوردستانێ ناڤێ پەکەکێ ب لێڤ نەکر
ئەنجوومەنا ئاساییشی ئیرۆ ب داخویانیەکێ راگهاند کو ئەڤە ئێریشەکا تەرۆریستی و ئیستیڤزازی یە، لێ بەلێ ناڤێ پەکەکێ ب ئەشکەرە نەئانی، هندەک چاڤکانیێن هەرێمی یێن پێباوەر ژ بۆ دارکا مازی راگهاندن کو سەرۆک بارزانی و سەرۆکێ حکوومەتا هەرێما کوردستانێ مەسروور بارزانی نەخوەستنە د داخویانیێ دە ناڤێ پەکەکێ وەرە بکارئانین، ل گۆر ڤان چاڤکانیان، “پەکەکە ب سالایە دخوازە مە بکشینە ناڤا شەرەکی، ئەم نەهاتن ڤان لیستکان و ئەم ژ نها شووندە ژی ناهێن، ئەم گەلێ کورد مەحکوومی رۆژەڤەکە نەگەتیڤ و ئاراستەکری ناکن.” ژ بەر ڤێ یەکێ ژی ئەنجوومەنا ئاساییشا هەرێما کوردستانی ناڤێ پەکەکێ نەئانی. پشتی سالا 2014 هەیانی نها پەکەکێ دەهان جاران بۆریێن پەترۆلێ یێن هەرێما کوردستانی پەقاندنە و 12 پێشمەرگە ژی شەهید کرنە، د ڤان دەمان دە ژی حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ب ئاوایەکی هەستیار تەڤگەریا و نەهات ڤان لیستکان ژ بۆی کو شەرێ کورد و کورد چێنەبە.
ما ئەڤ ئێریشێن پەکەکێ دێ بەردەوام بن؟
خەلکێ هەرێما کوردستانی ل بەندا ڤێ یەکێ یە کو پەڤچوونێن پەکەکێ و لەشکەرێ ترکیێ خەلاس ببن، گوندێن وان وەرن ئاڤەدانکرن و ڤەگەرن سەر ئاخا خوە. لێ بەلێ ئەڤ مژار ب شێوەیەکە هێسان پێک نایی. پشتی سالێن 2019 پێڤە، پەکەکێ ژ حەفتەنین هەیانی خواکورکێ ب درێژاهیا 140 کیلۆمەتران شوونا تەسلیمی پێشمەرگە بکە تەسلیمی دەولەتا ترک کر، د نێڤبەرا هەر دو هیزان دە شەرەکی بەرنامەکری هەبوو.
نها ئەڤ پێڤاژۆیا چارەسەری و نیقاشێن کو د رۆژهلاتا ناڤین دە هەنە، نابە ببە ئەساس کو ئەم ئەڤ شەرێ پەکەکێ و دەولەتا ترک یێ بەرنامەکری ژ بیر بکن، وەختا کو ئەم دخوازین یەکیتیەکێ د نێڤبەرا کوردان دە چێکن دڤێت ئەم حەقیقەتا هەر هێزەکێ و راوەستانا وان ل همبەری کوردان بەرچاڤ وەرگرن، پەکەکە هەبوونا پێشمەرگە و هیزێن گرێدایی حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ل ڤان قادان ت جاری قەبوول نەکر، لی بەلێ هەبوونا لەشکەرێ ترک قەبوول کر.
پەکەکە نها ژی نەرازییە کو د نێڤبەرا کوردان دە نیزیکبوونەک چێببە. پەکەکە نەرازییە کو پێوەندیێن د نێڤبەرا حکوومەتا ئیراقێ و هەێما کوردستانێ دە سەرەراست بوونە. پەکەکە نەرازییە کو کورد حکوومەتەکا هەڤبەش چێکن. دەما ئەم ڤان تشتان هەموویان تینن بەرهەڤ ئەم دبینن کو ئاژاوەگێری و ئیستیفزازێن پەکەکێ ل هەرێما کوردستانێ دێ بەردەوام بن، وەکە کو مە د دەستپێکێ دە گۆت، ئاگربەستێن پەکەکێ ل دژی داگیرکەرانە، لێ ل هەمەبر پێشمەرگەیان چ ئاگربەست نینە، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دڤێت ئەم پڕ هشیار بن ل دژی ئاژاوەگێریێن پەکەکێ، د سەری دە ل رۆژئاڤا و باشوورێ کوردستانێ.
دڤێت هەموو رایا گشتی یا نەتەوەپەروەر بانگی پەکەکێ بکە کو پەکەکە دەست ژ دیک و دولابا، لیستکا، ئاژاوەگێرییا ل دژی کوردان بەردە، و دڤێت پەکەکە ئاگربەستەکی ژ بۆی کوردان ژی راگهینە.
