نیقاشەک هەبو وەکو ئەڤ هێزێن گرێدایی پەکەکێ، پشتی کۆنگرەیا 12ەمین یا پەکەکێ دێ چ هەلوەست راگهینن. یەکەمین هەلوەست ئەشکەرە کرن ژ ئالیێ پژاکێ ڤە چێبوو. پژاک راگهاند ئەم چەک نا دەینن. پژاک کو باسکەکی پەکەکێ یە و ژ بۆی رۆژهلاتێ کوردستانێ کار دکە، هەولەستا خوە ب رێیا هەڤسەرۆکێ خوە ئەمین کەریمی ئەشکەرە کر.
ئەمین کەریمی کو ب ناڤێ کۆد مەزدەک مەهابادی تێ ناسکرن ل سەر ئاریا تیڤی کو یەک ژ راگەهاندنێن پەکەکێ یە تەڤلی بەرنامەیەکی بوو، د بەرنامەیێ دە پێڤاژۆیا د ناڤبەرا پەکەکێ و ترکیەیێ نرخاند، ئەمین کەریمی گۆت، “بریارا هلوەشاندنا پەکەکێ بریارا وانە، هەلوەستا پژاکێ د ڤێ مژارێ دە جودایە، ئەڤ بریارە پژاکێ د ناڤا خوە دە ناگرە.” ئەمین کەریمی هەر وەها گۆت، “ئەم وەک پەژاک نە چەک داتینن و نە ژی خوە هلدوەشینین، هەلوەستا مە ئەڤەیە و ئەم ژ بۆی رایا گشتی ژی ئەشکەرە دکین.”
گەلۆ گۆتنێن کەریمی بەشەک ژ سیاسەتا پەکەکێ یە؟
داخویانیا کەریمی تێ وی واتەیێ کو بریارێن کۆنگرەیا 12ەمین یا پەکەکێ ژ بۆی پژاکێ دەرباس نابن. ئاڤاهیێن وەک پژاک و کۆدار باسکێة سەرەکی یێن پەکەکێ نە کو ل گۆر ئاگاهیێن د دەستێ مە دە د ڤان سالێن داوی دە راستەراست ژ ئالیێ جەمیل بایک ڤە تێن برێڤەبرن. ژ بەر ڤێ یەکێ داخویانیا کەریمی وەکە بەریارەکێ یە کو بریارا پەکەکێ بە، کو ب شێوەیەکی نەراستەوخۆ هێدی هێدی ئەشکەرە دکن، ئەڤ رێخستن و پارتیێن نەگرێدایی پەکەکێ خوە نا هلوەشینن.
پشتی کو پەکەکێ خوە هلوەشاندی، نەرینەک هەبوو کو پەکەکە گەلەک کادرۆیێن خوە بشینە ناڤا پژاک، پەیەدێ و هتد… و خەباتا خوە د بن ڤان ناڤان دە بەردەوام بکە، واتە پەکەکە دخوازە کۆمێن کادرۆیێن خوە ل سەر رێخستنێن دن بەلاڤ بکە، ئەم دکارین وەکە پێشدیتنەکێ ببێژین کو ئەڤە هەلوەستەکا پەکەکێ یە ژ بۆی وەخت ب دەست خستنێ. هەلبەت کو چارەنڤیسا ڤان رێخستنان د دەستێ ئۆجالان دە یە. لێ بەلێ پەکەکە دێ ڤان رێخستنان وەکە کارتەکی ژ بۆی خوە بکار ئینت.
ئەگەر ئەم پیچەکا دن ژ نێزیک ڤە ل سەر پژاکێ هندەک تشتان ببێژین ئەڤ رەوشە دێ هێژ زێدەتر هێت فێم کرن.
پەکەکێ سالا 2003، بریار ستەند کو هندەک رێخستنێن وەکە پەچەدەکێ و پەیەدێ ئاڤا بکە داکو ئەڤ رێخستنە کارێن پەکەکێ ل پارچەیێن دن یێن کوردستانێ بمەشینن، د ڤێ چارچۆڤەیێ دە د 15ێ ئیلۆنا سالا 2003ێ ل قەندیلێ رێخستنەک ژ بۆی رۆژهلاتێ کوردستانێ ب ناڤێ پژاک چێکر.
د دەستپێکا ئاڤاکرنا ڤێ رێخستنێ دە گەلەک خورتێن رادیکال و کوردستانی د ناڤا رەفێن پژاکێ دە جی گرتن و ئەڤ ریخستن وەکە هێڤیەک نوو بوو، لێ بەلێ پەیمانێن د ناڤبەرا ئیران و پەکەکێ دە هشت کو ئەڤە زوو بهێن بێدەنگکرن. د ڤێ بێدەنگکرنێ دە رۆلێ پەیمانا ل گەلیێ “سورەدێ” یا د ناڤبەرا جەمیل بایک و ئیرانێ د سالا 2004ێ دە هاتیە ئیمزە کرن، رۆلەکی مەزن گێرا. د ناڤا پژاکێ دە شەخسیەتێن رادیکال و وەلاتپەروەر هاتن تەسفیەکرن، شاپۆر بودیشاڤا “سیپان رۆژهلات” هات کوشتن. کادرۆیێن دن ژی هاتن ناچارکرن یان ژ پژاکێ قوت ببن یان ژی تەسلیمی نیزاما هەیی ببن.
ئیران چاوا نیزیکی پژاکێ دبە؟
ژ دەستپێکێ رێ ب پژاکێ نەهات دایین کو ببە بزاڤەکا نەتەوەپەروەر و تایبەت ژی پشتی سالا 2011، پەکەکێ تەپێ جاسۆسان تەسلیمی ئیرانێ کر و ئەجیندایا ئیرانێ یا ل رۆژهلاتا ناڤین قەبوول کر، ئەڤ رێخستنێن کۆدار، پژاک و یەرەکە ب یەکجاری هاتن بێ دەنگ کرن.
دەولەتا ئیرانێ دخوازە حەرەکەتێن رادیکال یێن د ناڤا رۆژهلاتێ کوردستانێ دە یێن وەکە پەدەکە ئیران و پاکێ دۆرپێچ بکە، داکو ئەڤ رێخستنە خوە نەگهینن د ناڤا خەلکێ دە و نەرینێن خوە یێن رادیکال یێن کوردستانی د ناڤا خەلکێ دە بەلاڤ نەکن. ئیران ژ بەر ڤێ یەکێ پژاکێ بکار تینە کو ل شوونا خەلک بەرێ خوە بدن حەرەکەتێن رادیکال، بەرێ خوە بدن پژاکێ، واتە ب رێیا پژاکێ خەلکێ رۆژهلاتێ کوردستانێ دهێت کۆنترۆلکرن. ژ بەر ڤێ یەکێ ژی ئیران رێ ددە پژاکێ ل سەر چیایێ پێنجوین، ئاسۆس و حەلەبچە ب دەهان خالێن گومرکێ ڤەکە، و ئەڤ خالێن پژاکێ چ جاران ژ ئالیێ ئیرانێ ڤە نەهاتنە ئارمانجکرن. هەمان دەمێ ئیران دبێژە کو تەڤاهی گرووپێن پارتیێن د باشوورێ کوردستانێ دە یێن ب رۆژهلاتێ کوردستانێ ڤە گرێدایێ یێن وەکە پەدەکە ئیران، کۆمەلە و پاک بێن چەک کرن، لێ چ جاران ئیران ناڤێ پژاکێ د ناڤا وان دە ب لێڤ ناکە. ژ بەر کو پژاک کوردێن رۆژهلاتێ کوردستانێ ژ رادیکالیزمێ دوور دخە، رێخستنێن دن یێن کوردان بلۆکە دکە، هەمان دەمێ ئۆپۆزسیۆنێ ل دیاسپۆرایێ پارچە دکە.
ل کێلەکا وان راستییان، پەکەکە هەم لگەل ئیرانێ پەیوەندیێن خوە خۆش دکە و دەرفەتان ژ بۆی خوە چێدکە، د ملەکی دن دە ژی ل ئەورۆپایێ ژ بۆی خوە قادەکا دیپلۆماتیک ڤەدکە.
پەکەکێ بریار گرتبوو کو هەڤسەرۆکێ پژاکێ یەک مەدەنی بە یەک ژی کادرۆ بە، چما ئەڤ بریارا پەکەکێ د کۆنگرەیا 7ەمین یا پژاکێ دە نەهات جیبجیکرن؟
دا کو چ پرسگرێک ل گەل ئیرانێ چێنەبن پژاک رۆژانە ب بریارێن جەمیل بایک تێ ئیدارەکرن، لێ دەما پەکەکە ڤی تشتی دکە دخوازە پژاکێ وەکە بزاڤەکا مەدەنی و سەربخوە بدەت دیارکرن، هەر داییم د سیاسەتا پژاکێ دە جی دایە کەسێن مەدەنی ژی، هەڤسەرۆکێن پژاکێ هەر داییم کەسەکی سڤیل و یێ دن ژی کادرۆیەکی پەکەکێ بوویە، وەکە میناک د شەشەمین کۆنگرەیا پژاکێ دە، سیامەند موعینی کو وەلاتیەکی ئەورۆپایێ یە و کەسەکی مەدەنی یە، ل کێلەکا وی ژی کادرۆیەکا پەکەکێ یا ب ناڤێ زیلان هاتن هلبژارتن، لێ بەلێ د داوی کۆنگرەیا پژاکێ دە ئەڤ هەڤسەنگی هات خراب کرن، ژ بەر کو دەولەتا ئیرانێ ژ هندەک داخویانیێن سیامەند موعینی عاجز بووبوو، سیامەند موعینی ب خوە ژی ژ نیزاما پژاکێ یا نە دەمۆکراتک رەحەت سز بوو، پەکەکە ناخوازە ریسک ل گەل ئیرانێ چێببە و ژ بۆی کو بکاربە پژاکێ د هەموو ئالیان دە کۆنترۆل بکە، ڤێ جارێ هەر دو هەڤسەرۆک ژی ژ کادرۆیێن پەکەکێ دەرخستن.
نها پژاک ژ دەولەتا ئیرانێ زێدەتر ل هەمبەر بزاڤێن رۆژهلاتا کوردستانێ دژبەریێ دکە و دخوازە جەماوەرێ وان پارچە بکە، پەکەکە دەرفەتەکا مەزن تایبەت ژی د قادا راگهاندنێ دە چێکریە کو فکرێن رادیکال و کوردستانی د رۆژهلاتێ کوردستانێ دە ئاسیمیلە بکە، نها پژاک ڤی ئەرکی دگێریت، ژ بەر ڤێ یەکێ ئیران ژی ژ هەبوونا پژاکێ رەحەت سز نینە و نەراستەوخۆ پشتگیریا وێ دکە.
ئەمیر کەریمی کییە؟
ئەمیر کەریمی د سالا 1970ێ، ل مەهابادێ ژ دایک بوویە، 1998ێ تەڤلی پەکەکێ بوو، پشتی دەمەکی د ناڤا خەباتێن پەکەکێ دە ب تایبەتی ژی د ناڤا راگهاندنێ دە جی گرت و د ناڤا خەباتێن پژاکێ دە ژی جی گرت، پشتی ڤێ دەمێ هاتە شاندن بۆ ئەورۆپا کو ببە هەموەلاتیێ ئەورۆپا، ئەو ب خوە د ناڤا پەکەکێ دە وەکە مازدەک مەهابادی تێ ناسکرن، پەکەکە زوو زوو ناخوازە روویێ وی د راگهاندنێ دە دەرکەڤە. ئەو 27ێ نیسانا سالا 2024، وەکە هەڤسەرۆکێ پژاکێ هات هلبژارتن.
