ھەموو رایەدارێن دەولەتا ترکییەیێ ب ئاوایەکی ڤەکری دبێژن “ئارمانجا ڤێ پێڤاژۆیا کو تێ بەحس کرن، ئاڤا کرنا ‘ترکییەیا بێتەرۆرە'”.
ب دەستھلات و ئۆپۆزسیۆنا خوە ڤە، ھەموو پارتی و رێڤەبرێن دەولەتا ترکییەیێ، ب بێمنەتی دبێژن، “ب تو ئاوایی، گوھەرتنا ھەر چار خالێن ئەول یێن قانوونا بنگەھین یا ترکییەیێ نە ممکوونە.”
سەرۆککۆمارێ ترکییەیێ ئەردۆگان، سەرۆکێ پارلامەنتۆیا ترکییەیێ و یێ “کۆمیسیۆنا پشتگرییا نەتەوەیی، براتی و دەمۆکراسییێ” یا کو د پارلامەنتۆیا ترکییەیێ دە ھاتییا ئاڤا کرن نوومان کوورتوولمووش، سەرۆکێ مەھەپێ دەولەت باخچەلی، ھەموو رایەدارێن دەولەتا ترکییەیێ و پارتییێن د مخالەفەتێ دە ژی دبێژن “ئەم ژ بلی زمانێ ترکی چ زمانەک دن وەک زمانێ فەرمی و وەک زمانێ پەروەردەیێ قەبوول ناکن. ژ خوە ستاتویەکا سییاسی قەت نە د رۆژەڤا مە دەیە، ئەم ب چ ئاوایی قەبوول ناکن”.
دەولەت باخچەلی دبێژە “ھەگەر ھەسەدە ل گۆری رێکەفتنا کو لگەل شامێ ئیمزە کرییە تەڤنەگەرە، دێ ب ئیرادەیا ھەڤبەشیا ئەنقەرە و شامێ مداخالەیێن لەشکەری پێک بێن”. وەزیرێ دەرڤە یێ دەولەتا ترکییەیێ ھاکان فیدان ژی، ب هەمان ناڤەرۆکێ، ب ئاوایەکی زەلال کوردێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ تەھدید دکە.
عەبدوللاھ ئۆجالان، ب ئاوایەکی زەلال دبێژە “دەولەتەکا نەتەوەیی، فەدەرالی، ئۆتۆنۆمی و داخوازێن کولتورالیست نە ل گۆری راستییا دیرۆکی یا جڤاتێیە. نەتەوا دەمۆکراتک، کۆمارا دەمۆکراتک و ھەموەلاتی یا وەکھەڤ، ئەنتەگراسیۆنا دەمۆکراتیک رێبازا چارەسەرییێ”یە.
لێ ل گەل ڤان ھەموو گۆتن و ھەلوەستێن ئۆجالان و رایەدارێن دەولەتا ترکییەیێ ژی ئەم دبینین کو رێڤەبرێن دەم پارتییێ، گەلەک سییاسەتمەدار و رەوشەنبیرێن کوردان، بەشەکا مەزن یا راگەھاندنا کوردی، دبێژن “ئەڤ دەستپێکا پێڤاژۆیا ئاشتییێ، چارەسەرییا پرسا کورد، دەمۆکراسی و ئازادییێ یە. گوھەرتنێن مەزن د رێ دە نە”.
ھندەک کەس ژی دبێژن “ئۆجالان و ئەردۆگان ژ بۆ گەلێ ترک نەترسینن، ھێدی ھێدی وان قانع بکن، تاکتیک دکن، د ئەسلێ خوە دە ژ بۆ کوردان دێ گەلەک گوھەرتنێن باش بێنە پێک ئانین”.
ھەگەر ئەم ب ئاوایەکی بێالی ل مەسەلەیێ بنەرن، ئەم دێ ببینن کو گەلێ کوردستانێ پشتگرییێ ددن چەک دانینا پەکەکێ و راوەستاندنا ئۆپەراسیۆنێن لەشکەری یێن دەولەتا ترکییەیێ. ھەتا ئەم دکارین بێژین کو پرانییا گەلێ ترکییەیێ ژی ژ ڤی شەری بێزار بوونە.
بێگومان، چەک دانینا پەکەکێ د بەرژەوەندیا گەلێ مە دەیە و دڤێت دەولەتا ترکییەیێ ژی داوی ل ھەموو ئۆپەراسیۆنێن خوەیێن لەشکەری یێن ل سەر ھەموو پەرچەیێن کوردستانێ بینە. ل شوونا شەر و شیددەتێ، کار و خەبات ب رێبازێن سیاسی، سیڤیل و دەمۆکراتیک بێن مەشاندن و ب رێیا دییالۆگێ زەمینا چارەسەرکرنا پرسگرێکان چێببە ئەڤ دێ دەستکەفتنەک بە. ئەم دێ پشتگرییێ بدن ھەر گاڤەکا کو ب ڤێ ئارمانجێ بێ ئاڤێتن.
لێ، ئاشکەرەیە کو گەلێ کوردستانێ، پۆتانسییەلا کو پشتگرییا دەم پارتیە دکە، ب گۆتن و ھەلوەستێن ئۆجالانی و دەم پارتییێ نە رازی نە، نە قانعن. ژ بەر ڤێ راستییێ ژی دەم پارتی ژ بۆ “تەفسیرا” گۆتنێن ئۆجالانی، مەجبوور مایە کو 2000 ھەزار جڤینان لگەل خەلکی پێک بینە و گۆتنە دێ ئەڤ جڤین بەردەوام ببن.
بەلێ، ل رۆژھلاتا ناڤین گوھەرتنێن جدی و دیرۆکی و تەڤلھەڤییێن مەزن یێن ھەرێمی د رۆژەڤێ دە نە. دەولەتا ترکییەیێ دترسە کو ئەڤ گوھەرتن و تەڤلھەڤی رێ ژ بۆ ئازادی و ستاتویا سییاسی یا کوردان خوەشتر بکە. سەبەبێ ئەساسی یێ ھەولێن دەولەتا ترکییەیێ ژی، ژ بەر رێ ل بەر گرتنا دەستکەفتییێن کوردانە.
بێیی شک، ئەم دکارین بێژین کو ڤێ رامان و فکارەیێ د سەرێ پرانییا کوردان دە جیھ گرتییە: “ئارمانج و نییەتا سەرەکی یا د دلێ دەولەتا ترکییەیێ دەیە ئەوە کو ھەر تشت وەھا بێ دیزاینکرن کو کورد ل چ پلاتفۆرمەکێ و ل چ پەرچەیەکی کوردستانێ وەکی ئالیەکی نەیێ مخاتاب گرتن و ھەگەر ممکوون بە، چ ستاتوویەکا سیاسی، چ مافەکی کۆڵەکتیفێن مللی، چ دەستکەفتییەکێ ب دەست نەخن، یان ژی د ئاستا ھەری نزم دە دەستکەفتییێ ب دەست بخن. ئارمانجا یەکەم یا ئیرۆ ژی ئەوە کو ھەموو ئیمکان بێن سەفەربەرکرن دا کو رێ ل بەر بدەستخستنا ستاتوویەکا نەتەوەیی، جۆگرافیک و سیاسی و مافێن کۆلەکتیفێن نەتەوەیی و دەمۆکراتیک ل کوردستانا رۆژئاڤایێ بێ گرتن”.
بەلێ، تەجرووبەیێن دیرۆکی یێن کوردان و ھەلوەستێن کو ئیرۆ تێنە نیشاندان، ڤێ فکرێ د ناڤ کوردان دە خورت دکە: “دەولەتا ترکییەیێ ب ڤێ تێگھشتنێ تەڤدگەرە: بلا کورد ل چ دەرێ دایکا خوە نەبینن. کورد، نە تەنێ ل ترکییەیێ و باکورێ کوردستانێ، ل چ پارچەیێ، ل چ دەران مافێ کۆڵەکتیفێن مللەتبوونێ، مافێ ستاتویەکا سییاسی بدەست نەخە”.
ھەر چقاس ئەم پشتگرییا چەک دانینا پەکەکێ و راوەستاندنا ئۆپەراسیۆنێن دەولەتا ترکییەیێ دکن ژی؛ ل گۆری گۆتن و ھەلوەستێن دەولەتا ترکییەیێ و ئۆجالان یێن ھەتا ئیرۆ دەرکەتنە پێش، مخابن ئەم نکارین بەحسا پێڤاژۆیەکا ئاشتی، چارەسەرییا پرسا کورد، ئازادی، دەمۆکاراسی و براتییێ بکن.
ل گەل ڤان ھەموو داخویانی و ھەلوەستێن ئۆجالانی و دەولەتا ترکییەیێ یێن کو بەحسا چ ماف و ئازادییێن کوردان ناکن، ھندەک کەس و ئالییێن سییاسی ھینا ژی دبێژن “ژ بۆ چارەسەرییا پرسا کورد، دەمۆکراسی، ئازادی، عەدالەت، ئاشتی و وەکھەڤییێ دێ گوھەرتنێن مەزن پێک بێن”. ئەز دخوازم ژ وان ئالی و کەسان بپرسم: گەلۆ رێکەفتنەکا ڤەشارتی کو ھوون دزانن، لێ ھوون ژ جڤاتێ ڤەدشێرن ھەیە کو ھوون وەھا ب ئاوایەکی رەحەت “ھێڤییان دفرۆشن”؟ گەلۆ رێکەفتنەکا کو ھوون ژ 30 ملیۆن کوردێن باکور، ژ 4 ملیۆن کوردێن رۆژئاڤا، ژ 70 ملیۆن کوردێن جیھانێ ڤەدشێرن ھەیە؟
بەلێ، ب پارتییێن خوەیێن سیاسی و رێخستنێن جڤاکا سڤیل، ھەموو بەشێن کوردان، بێیی کو دەمێ وندا بکن، دڤێت بێژن “ئەم ئالییێ کوردی نە، ئەم چ ھەولێن نە شەفاف، یێن بێیی ئاگاھدارییا مە، ل دەرڤەیی ئیرادەیا مە بێنە کرن قەبوول ناکن”. دڤێت ل سەر داخوازێن خوەیێن بلەز یێن مللی، دەمۆکراتیک دەست بدن ھەڤ و ژ بۆ سبەرۆژا خوە وەک ئالییەکی ئینسیاتیفێ بگرن، دا کو نەبن قوربانا بریارێن کو ھندەک کەس و ئالی ل دژی ئیرادەیا وان، ل پشت دەریێن گرتی د دەربارێ چارەنووسا وان دە بگرن.
7.9.2025
مستەفا ئۆزچەلیک
