تۆمارێن تەلەکۆنفەرانسا د ناڤبەرا عەڤدللا ئۆجالان و رێڤەبەرێن پەکەکێ دە…

تێکلیێن سێ ئالی یێن د ناڤبەرا ئیمرالی، دەولەتێ و قەندیلێ دە ژ سالا 1999ێ ڤر ڤە تۆرەکا پرئالی و ڤەشارتی نە. ب تایبەتی ب پێڤاژۆیا کو ژ ھێلا باخچەلی ڤە ھاتیە دەستپێکرن، تێکلیا د ناڤبەرا ڤان ھەرسێیان دە ژی گوھەریە. تشتێ کو ژ بۆ سەردابرنا رایا گشتی تێ نیشاندان، د راستیێ دە مینا شاخێ گایە. تێ راگھاندن کو ئۆجالان گەلەک ھەڤدیتن لگەل رێڤەبەریا پەکەکێ و رۆژئاڤا کرینە، نەمازە پشتی شەوتاندنا چەکان یا تیرمەھێ دە.
بەلگەیا کو ھوونێ ل ژێر بخوینن، قەیدا تەلەکۆنفەرانسا ئۆجالان لگەل کادرۆیێن پەکەکێ یا بەری کۆنگرەیا ھلوەشاندنا پەکەکێ یە.
د تەلەکۆنفەرانسێ دە چار کادرۆیێن پەکەکێ و ئەفسەرەکی میتێ ئامادە بوون
کارمەندەکی پایەبلندێ میتێ (د بەلگەیێ دە ناڤێ وی ھاکانە) ژ بۆ رێکخستنا تەلەکۆنفەرانسێ و نیقاشکرنا وێ لگەل رێڤەبەرێن پەکەکێ یێن ئامادە چوو جھێ جڤینێ. ئەو د دەما جڤینێ دە ل سالۆنا جڤینێ بوو. کۆمەکا مەزن یا پەکەکێ ژی ئامادە بوو. لێبەلێ، تەنێ چار کەس ل بەر کامیرەیان روونشتبوون. کەسێ کو د پرۆتۆکۆلێ دە نۆت دگرت وەکی ت. ھاتە ناسین. پاشێ ھاتە ئیدیعاکرن کو ئەڤ کەس تەکۆشین ئۆزان (ئەسمەن ئەیاز)ە، ئەنداما کۆما کو د 11ێ تیرمەھێ دە د مەراسیما چەک دانینێ دە بوو. لێبەلێ، ناڤێن بەشدارێن دن یێن جڤینێ ئەڤن.
1-سەبری ئۆک.
2-سۆنگوول چەلیک (دلار سیواس)، یەک ژ رێڤەبەرێن دیپلۆماسیا ئەورۆپا و تەڤگەرا ژنان یا پەکەکێ.
3-رەمزی قارتال
4-ئیلھام ئەحمەد (رۆناھی عەفرین)
جڤین د 2 گولانێ دە، سێ رۆژ بەری دەستپێکرنا کۆنگرەیا خوەھلوەشاندنا پەکەکێ پێک ھات. (ھندەک دەردۆرێن نێزیکی پەکەکێ ئیدیعا دکن کو جڤین ل ھۆلا کو پەکەکێ کۆنگرەیا خوە تێ دە ل دار خستیە پێک ھاتیە. ئەڤ نە ئەو کۆنگرە بوو کو موراد قارایلان لێ ئامادە بوو، لێ کۆنگرەیا سەرەکی و ھۆلا کۆنگرەیێ بوو کو جەمیل بایک بەشدار ببوو. ھەمان دەردۆر ئیدیعا دکن کو تۆمارێن ڤیدیۆیێ یێن ئاخافتنێن بەشداربوویێن د کۆنگرەیێ دە ژ ھێلا رایەدارەکی میتێ یێ ب ناڤێ ھاکان ڤە ژ بۆ ئیمرالیێ و دەولەتێ هاتنە برن. لێبەلێ، ئەم نەکارین ڤێ ئاگاھیێ پشتراست بکن.) ھەر وھا ھندەک ئاگاھی ھەنە کو جڤین ل سلێمانیێ پێک ھاتیە.
راستیا کو رایەدارەکی پایەبلندێ میتێ پەیوەندیێن ئەوقاس نێزیک لگەل پەکەکێ دانینە، بێ گومان نیشان ددە کو د باوەریا ھەڤبەش و دیالۆگێ دە پێشکەتن چێدبن. ئەڤ یەک ژی نیشان ددە کو تێکلی ھەم کەڤنە و ھەم ژی ھین ژی بەردەوام دکە.
ھەروھا، بەلگە گەلەک نیشانان دحەوینە کو ئەڤ نە جڤینا یەکەم بوو، و گەلەک جڤینێن ب ڤی رەنگی بەرێ ژی پێک ھاتبوون.
ھەر کەسێ کو د تەلەکۆنفەرانسێ دە ئامادە بوو ب بالداری ئاخڤی و زمانەکی نەیەکسەر بکار ئانی دا کو نهێنییا جڤینێ بهێت پاراستن. لێبەلێ، ئۆجالان ب زەلالی دیار کر کو وی ئەڤ پێڤاژۆ بن دارێ زۆرێ دەست پێ نەکریە و ژ دەما ھاتنا خوە یا ئیمرالیێ ڤە ژ بۆ وێ دخەبتی. وەکی دن، ئۆجالان ب ئەوقاس رەحەتی ئاخڤی کو ب ئەشکەرەیی راگھاند، “ئاڤاکرنا کۆمارا دەمۆکراتیک ژ بۆ من ژ ئاڤاکرنا کوردستانەکێ قیمەتترە.”
بەلگەیا کو ھوون دێ ل ژێر بخوینن ژ ھێلا مە ڤە نەھاتیە سانسوورکرن یان گوھەرتن.
دەستپێکا بەلگەیێ راڤەکرنا ئامادەکاریێن کو بەری دەستپێکرنا جڤینێ ھاتنە کرن ب خوەڤە دگرە.
ل ئۆدەیا جڤینێ ب قاسی 10 دەقیقەیان ئەم سەکنین. ھاکان، رایەدارێ کو ل گراڤێ لگەل سەرۆکی ئاخڤیبوو، رۆژەک بەرێ ژ ترکیەیێ ھاتبوو و ئامادە بوو. پشتی 10 دەقیقەیان، تەلەفۆنێ لێ دا، و ھەر کەس ل دۆرا ماسەیا جڤینێ ل بەر ئەکرانێ ل سەر کورسیان روونشتن، ئامادە بوون کو کۆنفەرانسێ دەست پێ بکن. چار ھەڤال «س، ر، د، و ئ.ا.» ل بەر ئەکرانا کامیرایێ روونشتن، ھەڤالێ «ت» ژی ل سەرێ مێزەی روونشت دا کو تۆمارا جڤینێ بگرە. گاڤا کو ئەکران ڤەبوو، سەرۆک و ھەڤالێن وی « ئۆز و در.»، ل ھەر دو ئالیان روونشتن. ل رێزا پاشین ھەڤالێن وی ھامل، عۆمەر، و وەیسی روونشتن. سەرۆکی کاغەز د دەستی دە جڤین ڤەکر.
ئۆجالان:
ئەز سلاڤێن خوە ژ ھەر کەسی رە دشینم. ئەزێ وەکی سەرۆکێ دامەزرینەرێ پەکەکێ ئاخافتنا خوەیا داوی بکم.
ئەز ڤێ پێکھاتەیێ وەکی کۆمیتەیا ئامادەکارا یەکیتیا کۆمینەرا “پەیڤەکە فەرەنسیە، د دیرۆکا فەرەنسا دە مەبەست ژێ، ئەندام و ئالیگرێن حکوومەتەکا دەمکورتن ‘کۆموونا پاریس’ە کو د دەما شەرێ فەرەنسا دە پرووس دەمەکێ دەستهلاتداری تێ دە کر” دەمۆکراتیک پێناسە دکم و دیار دکم. ئەز ب ڤێ یەکێ دەست پێ دکم کو ئەڤ دەستپێشخەریەک دیرۆکییە، کو دلسۆزێن مە ژی د ناڤ دە، و دڤێت ھەمی کەسێن ل دۆرا مە، و ھەتا ھێزێن دژبەر ژی، ب بالداری بنرخینن، و تەکەز دکم کو بەرپرسیاریێن وان یێن گرینگ ژی ھەنە. دڤێت ھەمی ئالی ڤێ یەکێ ب ھشیاری بگرن.
ئەزێ پشتی دەمەکێ پرسێن وە ژی وەرگرم. ھەڤالێن وە چ دبێژن؟ ھێڤیێن وان چ نە؟ ئەز دخوازم پرسێن وە ببھیزم. من بانگا دیرۆکی یا باخچەلی تەکەز کر، کو دڤێت ئەم وی دەستێ وی درێژی مە کر د ھەوا دە نەھێلن. من گۆت کو ئەزێ ڤێ پرسگرێکێ ب دەمۆکراتیکبوونێ لگەل دەولەتێ چارەسەر بکم. من ئەڤ یەک وەکی پابەندبوونەک دەما کو ئەز یەکەم جار گھیشتم ئیمرالیێ ئانی زمان. بانگا داوی ژی ب دەستپێشخەریا من یا کەسانە پێک ھات. من ئەڤ دەرفەتا داوی وەکی شانسەک باش دیت. من ئەڤ ئامادەکاری کر و ھەتا رۆژا ئیرۆ دۆماند. دڤێت وەرە زانین کو ل ڤر چ زەختەک و فەرزکرن تونە.
ئەڤ جڤینا ئیرۆ نیشانەیا قۆناغەک نوویە. ئەو دەرباسبوونا ژ دەرازینکەکا گرینگ و دیرۆکییە. ئەز ھێڤی دکم کو وسا وەرە نرخاندن. ئەز باوەر دکم کو داخویانیا من یا چار خالی، یان ژی چار سەرناڤ، گھیشتیە وە. دەرباسکرنا ڤێ قووناغێ داخویانیەک یەکالی یا نیەت باشییێ یە. نھا ئەز ڤان دبێژم. ھەکە ھوون بخوازن، ئەزێ پرسێن وە وەرگرم. ھوون دکارن پرسێن خوە بکن. بەلێ، سەبری…
سەبری ئۆک:
بەری ھەر تشتی، ئەم ل سەر ناڤێ رێڤەبەریێ رێز و حەزکرنا خوە پێشکێش دکن. ئەم دزانین کو رێبەرێ مە ب بالدارییەکا بێھەمپا بەرپرسیاریەکا مەزن ھلگرتیە سەر خوە. ئەم ھەولدانێن وە یێن مەزن ژ بۆ گەلان سلاڤ دکن. ئەم ھەول ددین کو فکرێن وە پێکبینین و فێم بکین. ئەز دخوازم ھندەک ئاگاھیان بدم.
ئۆجالان:
ئەرێ، پرسێن وە ھەنە؟ پرسێن وە چ نە؟
سەبری ئارک:
ب دەستوورا وە، ئەز دخوازم ھندەک ئاگاھیان بدم. مە د 10 سالێن داوی دە شەرەکی دژوار مەشاند. ئەو شەرەکی پر بێ ئەمان بوو. ئەم ل دەڤەرێن ب قاسی 50 یان 100 میتان ژی د ناڤ پەڤچوونێ دە بوون. ئەم ھێژ ژی د ھەمان رەوشی دەنە و لگەل دەولەتا ترکیەیێ ناڤھەڤ دە نە. مە ب ئاگربەستێ بەرسڤا بانگا رێبەرێ خوە دا. لێ ئوسلووب نەگوھەریە و ئێریش بەردەوام دکن.
سەرۆک:
(کەت ناڤا ئاخفتنێ) ئەرێ، ئەز ڤێ یەکێ فێم دکم. بێ گومان فێم بوو. ئەزێ بەرسڤا وان بدم. پرسێن وە یێن دن ھەنە؟ رەمزی، پرسێن وە ھەنە؟
رەمزی قارتال:
ل سەر ناڤێ گەل و رێخستنا ئەورۆپایێ، ئەم رێزێن خوە پێشکێش دکین. پشتگریا ژ بۆ بانگا وە د دەما نەورۆزێ دە ل ئەورۆپایێ گھیشت ئاستا ھەری بلند. باوەری و بەشداریا بانگا وە ھەیە. لێبەلێ، هێژ ژی کێموکاسییێن مە د ئاڤاکرنا جڤاکێ دە ھەنە. گەل ب توندی پشتگریێ ددە گاڤێن وە. فکار ل سەر پۆلیتیکایێن دەولەتێ ھەنە.
ئۆجالان
باشە، ئەز فێم دکم. ئیلھام، تشتەک ھەیە کو ھوون ببێژن؟
ئیلھام ئەحمەد:
ئەم سلاڤ و رێزێن خوە پێشکێش دکن. ئەز دخوازم پابەندبوونا رۆژئاڤا ژ وە رە ڤەبێژم. مە نێرینێن وەیێن ل سەر باکورێ سووریەیێ وەرگرتنە. ئەم دخوازین ل ڤر ژی ژ وە ببھیزن.
ئۆجالان:
وە نامەیا من وەرگرت؟ کەسەک کو دژی دەرکەتبە ھەیە؟ کەسەک دژبەر ھەنە؟
ئیلھام ئەحمەد:
نا سەرۆکێ من کەسەک کو ل ھەمبەر دەرکەڤە تونەیە. ھەر کەس ل گەل بانگا وەیە. بلێ ژ رێڤەبریا ئەحمەد شەرع گومان ھەیە. ژ نێزکاھیێن ترکیەیێ گومان ھەنە.
عەڤدللا ئۆجالان داخواز کر کو رێڤەبەریا رۆژئاڤا سینۆران و گومرکان رادەستی شامێ بکن
ئۆجالان:
ئەڤ بانگا من گرینگە. ئەز ب زەلالی دبێژم. مە ھەر تشت گۆت و ھەر تشت ئانی زمان. سەردەما نوو سەردەما دەمۆکراسیێیە. د سەردەما نوو دە، دەولەت تونە نە. ئەم دێ یەکیتییا سوورییەیا دەمۆکراتیک بپارێزن. پەیەدە پارتیا یەکیتییا دەمۆکراتانە. وە د بن ڤی ناڤی دە تەڤگەرەکا مەزن ئافراند. ئەز وە دشۆپینم. دەمۆکراسییا ھەرێمی گرینگە. نە دەولەتا سوورییەیێ و نە ژی حکوومەتا شارع نکارن ڤێ یەکێ ب دەست بخن. نھا، ئەحمەد شەرع تەمسیلا سوورییێ دکە. ئەز باوەر دکم کو ئەو ژی دێ بەرنامەیا مەیا نوو فێم بکە. ئەم دەستوورەکا دەمۆکراتیک دخوازین. گەر وەلات دەمۆکراتیک ببە، پێویستی ب چەکان نامینە. گەر دەمۆکراسی ھەبە، چەک ئێدی نابن سەدەما دژمناتییێ. دڤێت سینۆرێن دەرڤە و گومرکان ھوون رادەستی دەولەتا سوورییێ بکن. ھوون کارووبارێن خوەیێن ناڤخوەیی ب رێڤە ببن. ئەزێ پاشێ ل سەر ڤێ یەکێ باخڤم. نھا بەسە.
گەلۆ پرسێن ھەڤالێن دن ھەنە؟ ھەڤالەکا ژن ھەیە. ئەو PAJK؟ پرسێن تە ھەنە؟
دلار سیڤاس: (سۆنگوول چەلیک)
ئەز ژ تەڤگەرا ژنێن ئەورۆپا تەڤلیدبم سەرۆکێ من. بەری ھەر تشتی، سلاڤێن ھەڤالێن ژن ژ بۆ وە ھەنە. ئەز ژی پرسێن ھەڤکارێن خوە دپەژرینم. ھەر وھا، بەرپرسیاریێن مە د ڤێ پێڤاژۆیێ دە چ نە؟
ئۆجالان:
(سەرۆک ھەول دا کو ب بیر بینە کا ئەڤ ھەڤال کی بوو. سەبری ھەڤال کەت ناڤبەر دا، ژ سەرۆک رە گۆت “دیلار ژ سێواسێیە، ئەو ژی ل جەم تە ل (شامێ) مایە.” سەرۆک گۆت، “باشە،” و دەست ب ئاخافتنێ کر.
ژ بەر ڤێ یەکێ، تشتەک ئەجێب یان نەئاسایی تونە. چ نەرازیبوون نینە. وێ دەمێ ھەر تشت زەلالە. خالا من یا سەرەکی ئەڤە: ئەز دخوازم ھەر پرس یان فکاران ببھیزم.
لگەل ھلوەشینا دەولەتا سووریەیێ، رەوشەک نوو دەرکەتیە ھۆلێ. رەوشا ل ئیرانێ و ھەم ژی ل ئیراقێ ژی پەیمانا قەسرا شرین بۆرییە. سووریا و ئیراق ھەما بێژە ھلوەشیانە. پەیمانا مووسلێ ھەیە، کو 100 سال بەرێ ھاتیە ئیمزەکرن. تێ گۆتن کو بەندێن ڤەشارتی ھەنە، لێ ئەم نزانین. ھەر وھا تێ گۆتن کو پەیمانا سایکس بیکۆ ب مەرجێ مانا ڤان رەژیمێن کو من بەحس کرن ڤە گرێدایی بوو. ئەم دبینین کو ئەو دەولەت نھا د چ رەوشێ دە نە. ئەو ژ ھۆلێ رابوونە. ھەر وھا، پەیمانا لۆزانێ یا 100 سالان بەرێ ھەیە. مە ڤێ داویێ ئەڤە پیرۆز کر. ژ بەر ڤێ یەکێ، رەوشەک نوو ھەیە. رەوشا ل ئیران، سووریێ و ئیراقێ، دگەل… رەوشا سایکس بیکۆ ھەیی، گوھەریە. رەوشەکا نوو ھەیە. ترکیا ژی پرسگرێکەکا دەستوورا بنگەھین یا جدی ھەیە.
ئۆجالان: ئەز ژ بەر دو سەدەمان پەکەکێ ھلدوەشینم.
من لگەل پەکەکێ، خوەست ئەز بەر ب کوردستانەک سەربخوە ڤە بچم. ستوونا پشتێ یا بەرنامەیا پارتیا مە کوردستانەکا سەربخوە بوو. من پێشەنگیا ڤێ کر. نھا ئەم وێ دگوھەرینن و دەست ژ ڤێ ئارمانجێ بەرددن. ئەو د بەلگەیا کو د دەست وە دەیە ژی ھەیە. ئەز ڤێ بریارێ ژ بەر دو سەدەمان ددم. یا یەکەم؛ سۆسیالیزما ریال باندۆر ل سەر مە کر. نھا، ل جھەکی کو سۆسیالیزما ریال ھلوەشیایە، من مافێ چارەنووسی یێ نەتەوەیان و نێزیکاتیێن رزگاریا نەتەوەیی یێن دەولەتپارێز لێکۆلین کر. من فێم کر کو ئەڤە نکارە ببە پرەنسیبەک. پەکەکێ پشتی سالێن 1990 خوە پر دوبارە کریە. ب راستی، وەکی ئۆزال گۆتی، “ڤێ تەڤگەرێ تەمەنێ خوە ژ دەست دایە.” دەستپێشخەرییا ئۆزال ب راستی چارەسەریەک ژ بۆ ڤێ پرسگرێکێ پەیدا کر. لێبەلێ، ھێزێن ل دەرڤەیی سیستەمێ د ناڤ دەولەت و پەکەکێ دە چالاکی کرن، و ئەو ئینیسیاتیف ھاتە پووچکرن. وان پووچ کر و پێڤاژۆ ڤالا دەرکەت.
سەدەما دویەمین ژی ژ سالێن 1990 ڤر ڤە، ژ 30 سالان زێدەتر، ئەڤ چەرخ ب شێوەیەکی زراردەر دزڤری. ئۆزال سەرنەکەت. ئەم ژی نەکارین ڤێ رەوشێ راوەستینین. کی چ بێژە بلا بێژە، ئەز ڤێ بەرپرسیاریێ دگرم سەر خوە و دەست ژ ئارمانجا دەولەت-نەتەوەیی بەرددم. ل شوونا دەولەت-نەتەوەیی، د شیان دە یە نەتەوەیەک دەمۆکراتیک، جڤاکەک دەمۆکراتیک یا ل سەر بنگەھا سۆسیالیزمێ بهێت ئاڤاکرن. ئەز ڤان نەرینان نە تەنێ ژ بۆ ترکیەیێ، ژ بۆ تەڤاھیا جیھانێ دپارێزم. جڤاکا دەمۆکراتیک یا کو ئەز بانگ دکم نێزیکاتیەک گەردوونییە و ئەز گەلەک ل سەر فکرییامە. ئەم دێ د نیقاشێن پێشەرۆژێ دە وێ کوورتر بکن. ھوون ژی دکارن پەرسپەکتیفان بخوینن و بنرخینن. ھوون دێ بەردەوامییا وێ د پێشەرۆژێ دە بخوینن.
ئەز ب خوە یا کو د پراکتیکێ دە ھاتیە کرن وەک جەوھەر تەمام دکم. ئەم نھا ھلوەشاندنا پەکەکێ فەرمی دکین. من د دەمەکێ دە گۆتبوو کو ئەز دەستا ژ ڤێ پەکەکێ دکێشم. دبە کو وەرە بیرا وە.
سەبری ئۆک:
بەلێ، سەرۆکێ من. وە ئەڤ گۆتن د کۆنگرەیا 6ێ دە گۆت.
ئۆجالان: ئەز وەکی سۆسیالیستەک، دبێژم: ئەز سۆسیالیزما ل سەر بنگەھا توندووتووژی و شەری رەد دکم.
ئۆجالان:
بەلێ، من د وێ کۆنگرەیێ دە دەست ژ کار کێشانا خوە پێشکێش کر. یەک ژ سەدەمێن کو پەکەکە گھشتییە داویا تەمەنێ خوە ئەڤە کو ئەو د بن شەرت و مەرجێن ئینکارا ھشک یا کوردان دە خوولقییە. لێبەلێ، شەرت و مەرجێن ئینکارکرنا کوردان ل ترکییێ ب داوی بوونە. دڤێت بهێت زانین کو پەکەکێ ئینکارکرن سەکناند و رۆلا خوە لیست. ل سەر ڤێ بنگەھێ، تەمەنێ خوە داگرتییە. ھەتا دەمیرەل ژی گۆت، “ئەز راستیا کوردان ناس دکم.” پەکەکە نکارە سۆسیالیزمێ پێش بخە. ژ بەر کو پەکەکێ د ناڤ خوە دە دەمۆکراسی پێش نەخستیە، د ھەمان دەمێ دە د تێکلیێن خوەیێن دەرڤە ژی نەگھیشتیە ئاستەک تێرکەر.
ئارمانجا پەکەکێ دامەزراندنا دەولەتا نەتەوەیی بوو. ئارمانجا وێ ئەو بوو کو ب ستراتەژییا چەکداری ڤان ئارمانجا ب دەست بخە. ئارمانجا دەولەتەک نەتەوەیی پیدڤی ب تێکۆشینا چەکداری هەیە. لێبەلێ، ئەو گوھەرتنا کو مە د نێزیکاتیا دەولەتا نەتەوەیی و رزگاریا نەتەوەیی دە کری، ئێدی دەولەتا نەتەوی بۆ کوردان نە پیدڤییە. ئەز ڤێ یەکێ وەکی سۆسیالیستەک دبێژم. ئەز سۆسیالیزما ل سەر بنگەھا توندووتووژی و شەری رەد دکم. ئەز ب گۆتنا مائۆیا “رێیا شۆرەشێ ژ لۆلییا چەکی رە دەرباس دبە” رازی نابم و ئەز وێ خەلەت دبینم. ئەز دبێژم کو سۆسیالیزم تەنێ دکارە ل سەر بنگەھێن ئاشتیانە و دەمۆکراتیک بهێت ئاڤاکرن. رێیەک دن دەرڤەیی ڤێ نە موومکنە. د پرەنسیبێ دە، سۆسیالیزم ب توندووتووژیێ نایێ ئاڤاکرن. ئەڤ پرەنسیبەکە.
ئەز دکارم خالا دن یا تێکلدار وھا ڤەبێژم: “بەلێ، وە ئەڤ چەکە وەک ئاموورەک ژ دەست مە گرت، گەلەک ئێریش ھەنە، ل مە ددن. ئێریش ل سەر مە ددۆمن دبە کو ھوون بپرسن…؟” ئەم چاوا دکارین بریارەک وسا بدین؟ چ دبە؟’ ھوون د ڤێ مژارێ دە راست دبێژن. دبە کو ھوون بپرسن، ‘ھوونێ چ دەینن شوونا وێ.؟’ نھا، تشتێ کو ئەزێ وەکی بەرسڤ بێژم ئەڤە: سیاسەتا دەمۆکراتیک و ئالیێ قانوونی پر گرینگن، و ئەم دێ وێ ئارمانجێ پێشبخن.
گەلەک ھەڤال دێ هێن ترکیەیێ. دڤێت ئەڤە ب قانوونێ بهێت چارەسەر کرن. ئەم ل سەر ئالیێ قانوونی دئاخیڤن. دبە کو ئەڤ یەک ھەمان دەم دە چێنەبە، لێ ب سرەراست کرنا ھندەک خالێن قانوونی ئەڤ یێک وێ چێبە.
ئەز بوو وەژی ڤێ نڤیسێ بخوینم: (سەرۆک پاراگرافەک ژ بەشا تێکلدار یا پەرسپەکتیفا کو وی ژ بۆ پەکەکێ شاندیە خوەند.)
خالا مە یا سێیەمین: دەولەت ژ بۆ دیالۆگ و ھەڤدیتنێن لگەل پەکەکێ گرتییە. ئەڤ نە خالەکە کو ھەکە نەبە، نابەیە. لێ ژ بۆ کو رێیەک بۆ دانووستاندن و دیالۆگا ساخلەم گەنگاز بە، دڤێت پەکەکە ژ ناڤبەرێ دەرکەڤە. ژ بۆ ڤێ یەکێ، فەسخکرنا پەکەکێ دێ ڤێ ئاستەنگیێ راکە و رێ ل بەر دیالۆگێ ڤەکە. وەکی دن، رایا گشتی ژی ھەمان حەساسیەت ھەیە. کەس نکارە ب ھێسانی لگەل پەکەکێ دانووستاندنا بکە.”
من د پەرسپەکتیفا ژ بۆی وە رێکری دە د خالا 4ێ دە ب بەرفرەھی راڤە کرییە. ئەز ل ڤر دخوینم. (سەرۆک گۆتارا تێکلدار یا نڤیسێ خوەند)
ئۆجالان: د ناڤ پەکەکێ و د ناڤ دەولەتێ دە کەسێن کو دخوازن پێڤاژۆیێ تێک ببن ھەنە.
دڤێت مافێ سیاسەتا دەمۆکراتیک ب قانوونێ وەرە ناسکرن. رێیا وان دێ زەلال بە. بالا خوە بدنێ کو ئاڤاکرنا ڤان شەرت و مەرجێن نوو ب هلوەشاندنا پەکەکێ ڤە گرێدایییە. ئەز باوەر دکم کو ھوون دێ بسەرکەڤن. ئەز گومان ناکم. تێ گۆتن کو پشتی ھلوەشاندنا کۆنگرەیێ دێ گاڤ هێن ئاڤێتن. ل سەر ناڤێ دەولەتێ، ھێزێن رەسمی دبێژن ئەرێ. لێ ھێزێن ل دەرڤەیی سیستەمێ دکارن وێ تێک ببن، ژ بەر ڤێ یەکێ دڤێت ھوون تەدبیران بگرن.
ئەز باوەر دکم کو پشتی ڤێ کۆنفەرانسا ئۆنلاین پێڤاژۆیەک نوو دەست پێ دکە. ئەم نزانین دەولەت دێ چقاس پشتگریێ بدە. دەربارێ ھەڤدیتنێن من لگەل برێز سەرۆک و رایەدارێن دن، ئەز ڤێ دبێژم: ئەز لگەل دەولەتا یاسایی دجڤم. لێ ل پشت پەردێ ھێزێن کو ل دەرڤەیی یاسایێ ژی نە ھەنە. د ناڤ پەکەکێ و دەولەتێ دە ژی ھێزێن دن ھەنە. دڤێت ئەم ب ھشیاری نێزیکی ڤێ ببین، و دڤێت ب تەڤاھی رێ ل بەر ئاستەنگکەرا بهێت گرتن.
ئەم ل ڤر ھەڤدیتن و نیقاشان دکین. ئەم لگەل رایەدارێن دەولەتێ دجڤین. دێ چقاس دەم بگرە کو ئەڤ ئامادەکاری ب داوی ببن دڤێت وەرە زەلالکرن. من گۆتە وان ژی. دڤێت ئەم ڤێ یەکێ درێژ نەکین. ئەز دبێژمە دەولەتێ ژی. ئەز ژ وە دخوازم کو ھوون بێیی دەرەنگکەتنێ، بێیی کو بکەڤن ناڤ تشتێن کو دێ پێڤاژۆیێ تەڤلیھەڤ بکن یان تێک ددن، و بێیی کو لگەل دەمی درێژ بکن، تشتێ کو پێویستە بکن. ئەم نھا پارادیگمایان دگوھەرینین. ئەم ل ڤر لگەل ھەڤالێن خوە ل سەر ڤێ یەکێ نیقاشێ دکین. من پێشگۆتنا گۆتارێ ژ بۆ وە شاند، و دبیت وە وەرگرتبە.
سەبری ئۆک:
بەلێ، ئەو گھیشتیە مە سەرۆکێ من.
ئۆجالان:
ئەو ژ حەفت خالان پێک تێ. ئەز ھەول ددم وێ تەمام بکم. دەما کو ب داوی هات ئەزێ بشینم. ئەو دێ ژ بۆ وە هێت. ئەو دێ یەکیتیا جڤاکا دەمۆکراتیک بە. من ب تشتەکی دن پێناسە نەکن. ئەڤ بەرنامەیا منە. بلا ھەر کەس چ دخوازە بفکرە و بێژە. ئەو دکارن ھلبژارتنێن خوە بکن. بەرنامەیا من ژ بۆ بەشێن دن ژی دەرباس دبە. لێ ئەز ب بریارم. ئەم نەبن مینا بارزانی یان. ئەم دەولەتەک فەدەرال یان تشتەکی وسا ناخوازن. ئەم دێ لگەل وان و تالابانی ل سەر بنگەھا یەکیتیا دەمۆکراتیک تێکلیان پێش بخن. وەرن ئەم لگەل ئیراق و ئیرانێ ژی دانووستاندنێن چارەسەریەک دەمۆکراتیک پێش بخن. ب تایبەتی ژ بۆ ئیرانێ، سلاڤێن من ژ پژاک رە بێژن، و دڤێت دانووستاندنێن دەمۆکراتیک(لگەل ئیرانێ) دەست پێ بکن. رۆژئاڤا ژی دڤێت د ناڤ دەمۆکراسیا خوە یا ھەرێمی دە رێبەرێن خوە ھلبژێرە. ئەورۆپا ژخوە خەباتا خوە دمەشینە. تو گوھداری دکی رەمزی، نە وسا؟ سۆسیالیزما دەمۆکراتیک د جڤاکا دەمۆکراتیک دە دکارە ب ھێسانی و گونجاوترین ئاوایی ل ئەورۆپایێ وەرە بجیھ کرن. من ژ بۆ ئیلھامێ ژی بەحسا سیستەما دەمۆکراتیک یا ھەرێمی کر.
ھەڤالێن ھێژا. ھندەک کەس تشتێن وەکی “ڤێ کۆنگرەیێ ئەز خەمگین کرم؛ ئێش و ھەستێن مەزن ھەنە، و ھتد.” ب راستی، ئەز قەت وسا نەبووم. واتە، ئەز خەمگین نەبووم. ئەز ھەستیار نەبووم. و ئەز خەمگین ژی نابم. من پەکەکە ب خوە دامەزراند، و ئەز ب خوە ژی دقەدینم. من پەکەکە 52 سال، 1 مەھ و 10 رۆژ بەرێ دامەزراند. نھا ئەز یەکیتیەک نوو، سیستەما یەکیتیا دەمۆکراتیک پێش دخم. د بەرگێ 5ێ یێ پرتووکا من دە، بەرنامەیا وێ ھەبوو. د نڤیسا کو من ژ بۆ وە شاند و راپۆرا سیاسییا نوو دە بێتر تشت دێ ھەبن. ھوونێ وێ بستینن. ھوون دکارن نەرازیبوون و لێزێدەکرنێن خوە بکن.
ئەز دێ نھا تەنێ ڤان بێژم.
ئەز دخوازم ب درووشمەکێ بقەدینم: “ئیسرار کرن ل سەر مرۆڤاھیێ ئیسرار ل سەر سۆسیالیزمێیە.” من بەرێ ژی گۆتبوو دەما کو سۆسیالیزما رێل ھلوەشیا. من دەما کو ھەر کەس د بەعجینێ دە بوو و باوەریا ب سۆسیالیزمێ قەلس دبوو گۆت. سۆسیالیزما رێل بەر ب تێکچوونێ ڤە دبە، سۆسیالیزما دەمۆکراتیک بەر ب سەرکەتنێ ڤە دبە.
ئۆجالان: ئەز ژ بۆ دەمۆکراتیککرنا رۆژھلاتا ناڤین پشتگریا ترکیەیێ دخوازم.
سەبری ئۆک:
ئەم ل سەر کوور دبن. ئەم ھەول ددن کو فێم بکن. گەلۆ پێڤاژۆیەک دانوستاندنێ دێ چێبە؟ ئەو دێ چاوا ببە؟ پێڤاژۆیا دانوستاندنێن دەمۆکراتیک دێ چاوا پێشکەڤە؟
ئۆجالان:
من فێم کر، بلا ئەز ھوورگلیان بدم. دەستپێشخەریێن یەک ئالی یێن وەکە بەرێ ب داوی بوون. لگەل ئیراق، ئیران و سووریەیێ دیالۆگێ پێش بخن. ل سەر بنگەھا یەکیتیا دەمۆکراتیک دانووستاندنان لگەل وان پێش بخین. ئەز ڤێ یەکێ لگەل ترکیەیێ ژی پێش دخم. لێ ئەڤ ب تێرا خوە نایێ فێمکرن. ھوون ب قالبێن دەولەتپارێزی نێزیک دبن. من ئیرۆ د کۆمخەباتێ دە قییامەت راکر. سێ شێوەیێن رێڤەبرییێ ھەنە: رێڤەبەرییا دەولەتێ، رێڤەبەریتا دەستھلاتێ و شێوازێ رێڤەبەرییا دەمۆکراتیک. ئەم دێ تەنێ رێڤەبەر بن. ژ بەر کو رێڤەبەری دەمۆکراتیکە. تێگھیشتنا مە تێگھیشتنا رێڤەبەرییە. واتە، رێڤەبەرییا دەمۆکراتیک. ئەم دێ ل سەر ڤێ یەکێ بن. ب راستی، ئەم دێ تەنێ دەمۆکراتیک بن، نە ئیقتیدار بن. ئەز دخوازم ڤێ یەکێ دوبارە بکم: فەرزکرنا ڤێ یەکێ ل سەر ئیران، ئیراق و سووریەیێ ب قاسی زێر ب قییمەتە. ئەم ڤێ یەکێ ژ بۆ ترکیەیێ ژی پێشنیار دکن. ئەم دێ رۆژھلاتا ناڤین ژ بۆ دەمۆکراسیێ ڤەکن. ژ بۆ ڤێ ئارمانجێ، ئەز دێ ژ ترکیێ پشتگریێ دخوازم. ترکیەیەک دەمۆکراتیک دکارە پێشەنگییا ڤێ بەرنامەیێ بکە. ئەم دێ یەکینەیێن خوە یێن دەمۆکراتیک ل سەر دەولەتێ فەرز بکن.
سەبری ئۆک:
گەلۆ سەرۆک ب خوە دکارە ڤان ھەڤدیتنان بکە؟ ل سووریە، ئیران و ئیراقێ پرسگرێک ھەنە. گەلۆ سەرۆکاتی دکار بکەڤە دەورێ؟
ئۆجالان: ئەم ناخوازین دەولەتێ لگەل ھەڤ برێڤە ببین؛ ئەم دەمۆکراسیێ دخوازین.
سەرۆک:
ھوونێ یەکیتیا خوە یا دەمۆکراتیک ژ بۆ دەولەتان راڤە بکن. ھوون دێ ژ بۆ وێ تێبکۆشن. شێوازا تێکۆشینا یەکیتیا دەمۆکراتیک جودایە. چێنابە ھوون ببن بەشەک ژ دەولەتێ. سووریە دەولەتەکە. ترکیە ژی دەولەتەکە. ئەم نە ل دژی ڤانین. ئەم دێ ژ دەولەتێ بخوازین کو دەست نەدە یەکینەیێن دەمۆکراتیک. ئەم ل دژی دەولەتێ دەولەتپەرەستیێ ناکن. ھوون ڤێ یەکێ فێم ناکن. پەیمانا لگەل ئەحمەد شەرع پەیمانەکە کو دەولەتێ لگەل ھەڤ برێڤە ببین. تشتێ ئەز دبێژم نە ئەڤە. دڤێت ئیلھام ئەحمەد ڤێ یەکێ فێم بکە و ب ئاوایەکی راست ڤەبێژە.
تێگەھا مە یا جڤاکا دەمۆکراتیک د ھەمان دەمێ دە پاراستنا ھەری ب باندۆر یا ل دژی فاشیزمێیە.
ئیلھام ئەحمەد:
ئەم دخوازین پرسگرێکێن خوە لگەل شەرع چارەسەر بکین. (ئەم دخوازین پرسگرێکا لگەل شەرع چارەسەر بکین. لێ ئەو دبێژە ترکیە دەستوەردانێ دکە و ناھێلە ئەم پرسگرێکێ چارەسەر بکن.)
ئۆجالان:
من باش فام نەکر. ئەز فێم ناکم. بلا ئەز ب کورتاسی وەرگەرینم ترکی.
سەبری ئۆک:
بلا ئەز راڤە بکم. ئەو (ئیلھام ئەحمەد) دبێژە، “ئەم لگەل ئەحمەد شەرع دئاخڤین، و دەما کو ئەم ھەول ددین پرسگرێکان چارەسەر بکین، ئەو ئاستەنگیان دەردخە. ئەو (ئیلھام) بەحسا زەختێن ترکیەیێ دکە.”
ئۆجالان:
ئەز دێ لگەل رایەدارێن ترکیەیێ ئاخڤم. من ئەڤ یەک راڤە کریە، و ئەز دێ بەردەوام راڤە بکم. لەزێ نەکن. ئەم دێ ڤێ پرسگرێکێ لگەل ھەڤ چارەسەر بکین.
ئەز ب ئەشکەرەیی دئاخڤم، و ئەز ژ بۆ وە ژی ب ئەشکەرەیی دبێژم: ئاڤاکرنا کۆمارا دەمۆکراتیک ژ بۆ من ژ ئاڤاکرنا کوردستانەکێ ھێژاترە.
سەبری ئۆک:
ژ ھێلا مە ڤە، تێکلیەک پر ڤەبژارک ھەیە. دەولەت و رێخستن، ھێز ھەنە. ئەو دخوازن تێکلیان پێش بخن.
ئۆجالان:
(سەرۆک کەت ناڤبەرێ) من فام کر. ھوون بەحسا گەلەک ڤەبژارک و تێکلیان دکن. ھوون بەحسا گەلەک ڤەبژارکان دکن. لێ ھوون غەززەیێ تینن بیرا خوە. ھوون ئوکراینایێ تینن بیرا خوە؟ ھوون دزانن چ ھات سەرێ وان؟ ھوون دزانن چاوا ئەو ژ ھێلا گەلەک ھێزان ڤە ھاتن پشتگری کرن، و دووڤ رە وان ئەو چاوا بێچارە ھشتن؟ ئیلھام ب ھۆستایی تێکلیان پێش دخە. ئەڤ گرینگە. ئەز نکارم تشتەک ل سەر پێشخستنا تێکلیان بێژم. ھوون دێ بەرپرسیاریا وان بگرن سەر خوە. ئەز نابێژم تێکلیان پێش نەخن. لێ ھوونێ ئەنجامێن وێ ب خوە بنرخینن. ھوون فێم دکن، سەبری و رەمزی؟
ئەز ئیرۆ کێفخوەشم. ئەز ژ بارێ خوە رزگار بووم، و ئەز وی باری ددم وە. سۆزێن من یێن نوو، ئارمانجێن من یێن نوو ژی ھەنە.
رەمزی قارتال:
ب بانگا سەدسالێ، ئەم وەکی رێخستن و وەکی گەل پر زەلالین. پرسگرێک د دەولەتێ دایە. ھوون بانگ ل پەکەکێ بکن. پشترە دێ پێنگاڤ هێن ئاڤێتن. پشترە کۆنگرە دێ هێت ل دار خستنن، و پشترە دێ پێنگاڤ هێن ئاڤێتن. رەفتارا دەولەتێ یا بێ پێنگاڤ گومانان ل جەم مە چێدکە…
ئۆجالان:
ئەز فێم دکم، رەمزییێ دەلال. ئەز ھەم وە و ھەم ژی دەولەتێ ناس دکم. ئەو ئاپۆ پێشبەری وە کارێن خاڤ ناکت. ئەز ب جەوھەرێ 27 سالێن خوە یێن ل ڤر دژیم. ئەز ھەر رۆژ ل ڤر د فکرم. گەل ژ من باوەر دکە. ژ من تشتەکی خراب چێنابە.
ئەز ھێڤی دکم کو دەولەت ژی من وھا ناس بکە. ئەز لگەل دەولەتێ ھەڤدیتنا دکم. ئەز باوەر دکم کو ئەو من فێم دکن. ئەز باوەر دکم کو ئەو دێ گاڤێن پێویست باڤێژن.
سەبری ئۆک:
لێ ئیقتیدار وسا خویا ناکە. ئەو دیمەنەک وە نادە…
ئۆجالان:
ئەز لگەل دەولەتێ ھەڤدیتنا دکم. کارێ من لگەل دەستھلاتێ یان پارتیێن سیاسی نینە. ئەز لگەل دەولەتێ ھەڤدیتنا دکم. برێز ھاکان ل گەل وەیە. ئەو مرۆڤەکی وسا ھێژایە. ئەز ھێڤی دکم کو ھوونێ پشترە شیڤەکا ئاشتیێ بخون.
سەبری ئۆک:
ئەز دخوازم ئاگاھداریێ بدم وە. داخوازەک ھەبوو کو لگەل بارزانی ھەڤدیتن بێ کرن، لێ ئەو ھەڤدیتن هێژ پێک نەھاتیە. ھێژ مە بەرسڤەک ل سەر ڤێ مژارێ نەگرتیە.
ئۆجالان:
رایەدار ل ورن. برێز ھاکان ژی ل ورە. بلا ئەو ژی بزانبە، ئەز دێ پێشنیارەکێ بکم. دڤێت ئەز لگەل کەسەکی بارزانی ھەڤدیتنێ بکم. ئەڤە دەستپێشخەرییا منە. دڤێت ئەڤ ھەڤدیتن وەرە سازکرن.
سەبری ئۆک:
گەر سەرۆک ھڤدیتنێ بکە ئەو دێ نە مە بەلکو وە گوهدار بکن. ئەو گوھ نادن مە دێ گوھ بدن وە. دێ وە مجد بگرن. دێ باش بە کو ھوون ھەڤدیتنێ لگەل بکن.
ئۆجالان:
ئەز فێم دکم کو ھوون چ دبێژن. سپاس دکم، ئەز ڤێ گرێدانا وە ب قیمەت دبینم. ئەز نە پێذڤی پشتگریێ مە؛ ئەز بەشا پشتگریێ ڤەشارتی دھێلم. ئەز پەسنێ خوە نادم، لێ ئەز وە ساخ دھێلم. ئەز قەندیلێ ساخ دھێلم. ئەز یێن ل سووریەیێ ساخ و ل سەر پێیان دھێلم. ھوون ڤێ یەکێ فام ناکن. دڤێت ھوون بزانن کیێ قەندیل 50 سالان زندی هێلایە. ھوون دزانن ئەم چاوا دژین. ھوون ب تێرا خوە فام ناکن.
سەبری ئۆک:
مە ھەر گاڤ سەرۆک دەرەنگ فام کریە. مە ئەو ب تێرا خوە فام نەکریە. ئەم هێشتا ئێشا ڤێ یەکێ دکشینن.
ئۆجالان:
چما ھوون ئێشا وێ دکشینن؟ تو 60 سالییی. حافز ئەسەد فێم نەکر، من گۆت، “دێ تو بقەدی” ئەز ژ سورییێ دەرکەتم و ھلوەشیا. ئەز دبێژمە ترکیەیێ ژی. ئەڤ سال ژ بۆ ترکیەیێ سالەکا پارچەبوونێ یە. گەر ھوون چارەسەریەکێ پێش نەخن، ئەو ژی دێ ب پرسگرێکان رە روو ب روو بمینن. ئەز دزانم کا ئەز چ سەر لنگان دھێلم. وەفاداریا وە ھەیە. ئەز رێزێ ل وێ دگرم. لێ ئەز دزانم کا ئەز چ لسەر لنگا دھێلم. ھوونێ فەرق بکن. دڤێت تو وێ راست فام بکی، راست بجیھ بینی و راست ل سەر لنگا بسەکنی. حامل (حامیلی یلدرم) ل ڤرە. ئەز دفکرم کو تو دخوازی سلاڤێ لێ بکی. (سلاڤ دانە ھەڤ.)
ئیرۆ رۆژەک دیرۆکییە. ئەرێ، ئەم بەردەوام بکن. ئەز دێ بێژمێ دەماگۆژیا قەندیلێ. ئاپۆیێ راستین ل بەر چاڤێن وەیە. کەس نکارە تشتەکی ل سەر من فەرز بکە. نە ھوون، نە دەولەت. بەلێ، تشتەک دن ھەیە…؟
سەبری ئۆک:
وەکی کو من گۆت، ئەم ھەول ددین کو وە فام بکین و بجیھ بینن. ئەم ھەول ددین کو فێم بکین. لێ ئەم ل بەندا گاڤەکێ ژ دەولەتێ نە ژی.
ئۆجالان:
ئەز دێ دیسا وە رەخنە بکم. چما هوون پێنگاڤ نە ئاڤێتنا دەولەتێ مەزن دکن. مینا مرۆڤەکی ئەوقاس ژار نەئاخڤە. بنێرە، ئەز ل ڤرم. ھەر رۆژ دکارم ھەڤدیتنا بکم، لێ ئەز تشتەکی وسا ھێڤی ناکم. ئەم تشتەکی ژ دەولەتێ ناخوازین. دەولەت تەنێ رێگر نەبە بەسە. دڤێت ئەم ژ ڤێ پتر تشتەکی ھێڤی نەکن. ل ترکیەیێ کەس تونە ژ بۆ کو دیمۆکراسیێ فێم بکە. ئەز دێ دیمۆکراسییێ فێری وێ بکم. دیمۆکراسی نە وەرگرتنا پارەکێ ژ دەولەتێیە. ئەولەھیا جەوھەری کارێ وەیە. ئەز ناخوازم کەسەک بمرە. لێ ھوون دێ وێ مسۆگەر بکن.
سەبری ئۆک:
تە ل سەر ھێزا مە یا بنگەھین پرسی. تە د ھەڤدیتنا مە یا داوی دە بەحس کر. ھێزا مە یا بنگەھین شیانا مەیە کو ئەم وە فێم بکن و پێک بینین.
ئۆجالان:
دبە کو بۆمبەباران بەردەوام بکە. دبە کو ئێریش ھەبن. ھوون دێ خوە پارێزن. ئەز نکارم ببێژم کا سێ مەھ یان دو مەھان دێ بدۆمە. لێ ب چەکێن د دەست وە دە چ جاران دیمۆکراسی یان ئاشتی پێک نایێ. تێکۆشینا دەمۆکراتیک ژ چەکان خورتترە.
سەبری ئۆک:
ھەکە گاڤێن پێویست نەیێن ئاڤێتن، کەس چەکێن خوە داناینە. ئەم چەکێن خوە نا دانین
دلار سیواس:
سەرۆکێ من، تەڤگەرا ژنان تێکۆشینەکێ ددە کو د ناڤ سیستەما سەردەست دە، ئانگۆ د ناڤ سیستەما کو ژ ھێلا مێران ڤە سەردەستە دە. د ڤێ چارچۆڤەیێ دە تێ فێمکرن کو سەرۆکاتیێ رۆلەک پێشەنگ د ستراتەژیا خوە دە دایە تەڤگەرا ژنان. ژنان ژ مێران پۆتانسیەلەک مەزنتر ھەیە کو ڤێ پێڤاژۆیێ فام بکن و بجیھ بینن.
ئۆجالان:
ئەرێ. ژن د کارێ خوە دە سەرکەتیترن. ئەو ژ مێران پتر کەدکار و ب دیسیپلینن.
لگەل دەولەتێ نیەتا ھەڤبەشا باش ھەیە. ئەم نکارین ھەر و ھەر دژمن بمینن. من بەرێ دگۆت کو خوارنا دەولەتێ حەرامە. نھا ئەز دبێژم: ناا. ھەر چەند دەولەت ژی بدە ئەو پارا منە. من دگۆت باج و کەدا من ھەیە. دەولەت یا منە. لێ دەولەتا کو ژ سیستەمێ دوور دکەڤە کۆمپلۆگەرە. لێ ئەم دەولەتێ دگوھەرینن. ئەز ب زانینا ھەر تشتی سیاسەتێ دکم. ئەڤ ڤەگوھەرینا دەولەتێ ئەوە کو ئەم لگەل وێ د دیالۆگێ دە نە. بێ گومان، ھندەک تشت دێ قەومن. ئەم دێ ڤێ یەکێ قانوونێ ڤە گرێ بدین. ھوون ئاپۆیەکی خەیالپەرەست پێشکێش دکن. ھوون دفکرن کو ئەز نزانم.
رەمزی قارتال:
وەکی گەل و رێخستن، ژ بۆ بانگا رێبەر ئاپۆ چ گوومان نینە. باوەریا مە ب تەڤاھی ھەیە. پرسگرێک ئەڤە کو دەولەتێ چ گاڤێن باوەریدانێ نەهاڤێتیە.
ئۆجالان: من باخچەلی ئانی سەر ڤێ خەتێ.
ئۆجالان:
من باخچەلی ئانی سەر ڤێ خەتێ. وە ئەڤ یەک فێم نەکریە. ئەز رەوشا وە پر خراب دبینم. نێزیکاتیا وە ڤێ یەکێ نیشان ددە.
رەمزی قارتال:
نێزیکاتیا ل ھەمبەر وە، نێزیکاتیا ل ھەمبەر ئازادیا تە، نێزیکاتیا ل ھەمبەر پێڤاژۆیێ یە. شەرت و مەرجێن ژیانا تە یا ئازاد شەرتێ مە نە.
ئۆجالان:
ئەو وسا نابە. گەر ھوون ئەڤ قاس دوبارە بکن و ڤێ یەکێ وسا بکن، دێ دەولەت ژی سەرھشک ببە و هێژ درێژتر من ل ڤر بھێلە. سەرۆک ئەرکانێ گشتی یێ ترکییێ گۆت تو چ بکی دێ تو بخوە بکی. تو دکاری ژ ڤر دەرکەڤی، یان ژی دکاری بمری. ئەو راست دبێژە. ئەز دێ دەولەتێ ڤەگوھەرینم. ئەز ب بریارم.
سەبری ئۆک:
گەریلا وەکە فەداییێن سەرۆکاتیێ تەڤلی بوون. جەنەرال ھەر تم دبێژن تەسلیم ببن و چەکێن خوە دەینن. ئەڤ یەک نایێ قەبوولکرن.
ئۆجالان:
ئەز 20 سالن ل ڤرم. من ل ڤر دەبارا خوە کریە. ئەز مینا لەشکەرەکی ژیامە. من بێدیسیپلینییەک پچووک ژی نیشان نەدایە. ھوون نزانن ل ور چاوا بژین. چما تە ل ور وەک لەشکەرەکی سەرکەفتنەک مەزن ب دەست نەخستیە؟ خوەپاراستنێ ھەتا داویێ بکە. ما کەسەکێ رێگری ل تە کرییە؟ لێ تە شییانێن ڤێ یەکێ نیشان نەدایە. خوە سپارتنا ئامەریکایێ نە ھێزا جەوھەرییە. رەخنەیێن من یێن گرینگ ھەنە. ژ من سەرۆکاتییەکا کارتۆنی ھێڤی نەکن. ئەز دێ ژ ھەموویان حسابێ بپرسم. ژ وە ژی و ژ بارزانی ژی. حاملی و عۆمەر ل ڤر سەرکێشییا ڤێ کرن. نھا ئەو مینا بەرخان ل پشت من روونشتنە. (ئەو ب دەڤکەنی بەرێ خوە دا وان) ئەو دکارن باخڤن. فەرمۆ ھەڤالنۆ؛
حاملی یلدرم:
مە گەلەک تشت وەرگرتن. مە خوە ب تەڤاھی گوھەراندییە.
عۆمەر خەیری کۆنار:
ئەز فکارێن وە فام دکم. هەلوەستا بنگەھین یا ل ڤر ئەڤە: دڤێت تو خوە بگوھەری، نە دەولەتێ. خوە بسپێرە ھێزا خوە. وەکێ دن ھەبوون نە موومکنە.
ئۆجالان:
ئەڤە گەلەک گرینگە. خوە ئافراندن و ھەبوون و ھەبوونا خوە مسۆگەر کرن… ھەڤالێ رەمزی دزانە. ئەورۆپا ناڤەندا خوەئافراندنێیە. وەیسی، تو چ دبێژی؟
وەیسی ئاکتاش:
ئەڤ پێڤاژۆیا ژ نوو ڤە خوە ئافراندن و ئاڤاکرنێیە.
ئۆجالان:
ب تەمامی وسایە. خوەئافراندن. زمان و بنگەھا ڤێ پێڤاژۆیێ ئەڤە.
رەمزی قارتال:
تەڤلیبوونێن ئەنتەرناسیۆنالیست ھەنە. ژ گەلەک وەلاتان تەڤلیبوونێن پارادیگمایا وە ھەنە. ئەو سلاڤێن خوە دشینن.
ئۆجالان:
(سەرۆک کەت ناڤبەرێ) ئەز سلاڤێن خوە ژ ھەموویان رە دشینم. ئەز گۆتنا “سۆسیالیزما رییال بەر ب تێکچوونێ ڤە دچە، سۆسیالیزما دەمۆکراتیک بەر ب سەرکەتنێ ڤە دچە” پێشکێشی وان دکم. ھەر وھا، ڤێ گۆتنێ ل سەر ناڤێ من بگەھینن وان: “ئیسرار ل سەر مرۆڤاھیێ ئیسرار ل سەر سۆسیالیزمێیە.” سلاڤێن من ژ ئەرتووگرول رە ژی بشینن. بلا ئەو ل سەر وی کاری بسەکنە. بلا ئەڤ ژی ئەرکێ تە بە. ما ئیلھام تو تشتەکێ دبێژی؟
ئیلھام ئەحمەد:
سەرۆکێ من سلاڤێن ھەڤالان بۆ وە ھەنە.
سەرۆک:
جارەکە دن ئەز دێ لگەل وە ھەڤدیتنەکا درێژ بکم. سلاڤان ل ھەر کەسی بکن، و ئەز دێ وە ببینم.
ئیلھام: ئەم دێ وێ دەمێ ئاخڤین، سلاڤ و رێز.
ھەڤدیتن ب سلاڤدایین و چەپکان ب داوی بوو.
گرووپا کو لگەل ئۆجالان ھەڤدیتن کری، پشترا ژ بۆ پەکەکێ نۆتا ئاگاھدارکرنێ ئامادە دکە. ژ ڤێ نۆتێ خویا دکە کو ھندەک کەس بەرێ لگەل ئۆجالان ھەڤدیتن کرنە. نۆت ھەر وھا نیشان ددە کو ھەڤدیتنەک ھەڤدەم ل ترکیەیێ پێک دھات.
نێرینێن ھەڤپار یێن شاندەیێ:
ل گۆری ھەڤدیتنێن دن، سەرۆک ب جۆش، کێفخوەش، مۆرال بلند، و پر کەلەجان و ئامادە بوو. ب تایبەتی ھەڤالێن کو بەرێ بەشداری ھەڤدیتنا بووبوون گۆتن کو وان ئەڤ گوھەرتنا بەرچاڤ دیتنە.
شاندەیا مە ئامادەکاریێن خوە کربوو دا کو نێرینەکێ ل سەر دەڤەرێن کو ھاتنە پێشکێش بکن و ئاگاھداریا ل سەر کارێ کو تێ کرن پارڤە بکن. لێبەلێ، سەرۆکاتی دەرفەت نەدا شاندەیێ کو ئاگاھداریا ل سەر دەڤەرێن ھاتی پارڤە بکن. وی ب تەڤاھی ئامادەکاری ل سەر پێشکێشکرنا هەلوەستەکێ ل سەر کۆنگرەیێ و بانگاوازییێ کربوو. ب گرانی تەلەکۆنفەرانس ب گۆتارا وی مەشییا. د ناڤرا ب ھندەک پرسا، وی ھەول دا کو فێم بکە کا گەلۆ پرسگرێکێن تێگھیشتنێ یان ھەلوەستێن دژبەر ھەنە یان ناا.
سەرۆکاتی د دەربارێ لدارخستنا کۆنگرەیەکێ ژ بۆ ھلوەشاندنا پەکەکێ پر ب بریار و زەلال بوو. ئەو دخوازە کو ئەڤ یەک بێیی دەرەنگمایین وەرە کرن. لێبەلێ، ئەو پشتی کۆنگرەیێ ژ بۆ بێچەککرنا رێخستنێ سەر خەتێیە و ئەو وە پێش بینی دکە کو چەند ھەیڤا دەوام بکە. تێگھیشتنا مە ژ ڤێ ھەڤدیتنێ و رامانێن ھەیا نھا یێن شاندەیێ ئەوە کو؛ د کۆنگرەیا ھلوەشاندنێ دە تەکۆشینا چەکداری دێ بداوی ببە. بریارێن ل سەر بێچەککرنێ ب ئەنجامدانا ھندەک مەرجان ڤە گرێدایی بە. ئەڤ مەرج؛ ئەنجامدانا گوھەرتنێن قانوونی یێن ل سەر بنگەھا سیاسەتا دەمۆکراتیک و چارچۆڤەیەک قانوونی نە.
خالێن بەربچاڤ و جووربەجوورێن ڤێ ھەڤدیتنێ ژی ھوسا نە: نرخاندنێن سەرۆکاتیێ یێن ل سەر بارزانی، ئیران و سووریەیێ، و ئەرکێن کو وی د ڤێ مژارێ دە دانە رێڤەبەرییا تەڤگەرێ بوون. ل گەل ڤێ، یا گرینگ ئەو بوو کو وی ژی دخواست کو ھندەک ھەڤدیتنان ئەو ب خوە بکە. داخوازا سەرۆکی یا ھەڤدیتنا دەمەک زوو ھەم لگەل ئیلھام ئەحمەد و هەم ژی لگەل بارزانی گرینگە.
ھەر وھا، رایەدارێن دەولەتێ پێشنیار کرنە کو کۆنگرە پشتی ڤێ کۆنفەرانسێ زوو وەرە لدارخستن. ل سەر ڤێ پێشنییارێ، پەرڤین و دەریا دێ سبە ل سەر داخوازا ئی.ک. (ئیبراھیم کالن سەرۆکێ میتێ) ھەڤدیتنێ بکن.
سلاڤ و رێز
شاندەیا تەلەکۆنفەرانسێ
2 گولان 2025