دۆزا كوردی د ناڤبەرا مان و كه‌مینه‌یێ دا

Doza Kurdi
  • سمكۆ عه‌بدولعه‌زیز

د ڤێ قۆناغا هەستیار دا، دۆزا كوردی كەفتیە د ناڤ جەرگێ ململانێیەكا هەرێمی و نێڤدەولەتی یا ئالۆز دا. ئێدی كورد نە وەك كه‌مینه‌یەك یان دۆسیایەكا ئەمنی، بەلكو وەك گرێكەكا ستراتیژی دهێنە دیتن كو بەرژەوەندیێن دەولەتێن زلهێز ل سەر دگەهنە ئێك. مرۆڤ نەشێت تێبگەهیت كا ل ئیراق، سووریا، تركیا و ئیرانێ چ چێدبیت، ئەگەر ب هووری بەرێ خۆ نەدەتە پێگەهێ كوردان و وێ گوهۆڕینا مەزن یا كو شەڕ ژ چەکی و چیای ڤەگوهاستیە بۆ “سیاسەت و دامەزراوەیان.

ل تركیا: پرس نەتەنێ دانانا چەكی یە.

د بن ڤی ناڤونیشانی دا، دەولەت بزاڤێ دكەت تێگەهێ كورد و دەولەتێ ژ نوو ڤە پێناسە بكەت.

 راستە بەحسا ڤەگەریانا هندەك چەكداران و رێكێن یاسایی دهێتە كرن، لێ مەرەما كویر یا دەولەتێ ئەوە كو شەڕی ژ چیایان ڤەگوهێزیتە ناڤ باژێران و د ناڤ دامەزراوەیێن دەولەتێ دا ژناڤ ببه‌ت.

ئانكو دڤێن شۆڕشێ بكەنە دۆسیایەكا یاسایی و ئەمنی.

لێ ئارێشە ل ڤێرێ یە: دەولەتێ ئاشتیەك دڤێت كو چ گوهۆڕینێن بنەڕەتی تێدا نەبن، لێ ئەو هشیارییا نەتەوەیی یا ل دەڤ كوردان دروست بوویی، ئێدی ڤەگەریان بۆ سەردەمێ بەرێ قەبوول ناكەت.

ل سووریا:

یاری ل ڤێرێ دژوارترە. هێزێن سووریا دیموكرات (HSD)  بەرهەمێ هەڤسەنگییەكا نازكە د ناڤبەرا ئەمریكا، رووسیا، تركیا و رژێما سووریێ دا.

 ئەو فشارێن ڤێ دوماهیێ بۆ تێكەلكرنا وان د ناڤ سوپایێ سووریێ دا، نیشانا وێ یەكێ نە كو دەما یاریێ نێزیكی دوماهیێ بوویە و دەولەتێن مەزن دڤێن دۆسیایان بگرن.

 مەترسییا مەزن ئەوە كو دەستكەفتێن سیاسی و ئیداری یێن كوردان بێی كو د دەستووری دا بهێنە چەسپاندن، ژ دەست بچن.

كورد نهو ل هەمبەری دو رێیانە: یان ببنە هێزەكا ئەمنی یا دەمكی و د ناڤ دەولەتێ دا بەرزە ببن، یان ژی خۆ وەك هه‌ڤپشكه‌كێ سیاسی بدەنە قەبوویل كرن.

ل ئیراقێ:

هەرچەندە رەوشا هەرێما كوردستانێ جوداتر دیار دكەت، لێ بنەمایێ وێ نە یێ ساخلەمە.

راستە كورد هێشتا د پێكئینانا حكوومەتان دا ڕۆلێ تەرازیێ دگێڕن، لێ ئەڤ ڕۆلە ژ بەر دابەشبوونا ناڤخۆیی و لاوازبوونا گۆتارا نەتەوەیی كەفتیە مەترسیێ. ئیرۆ هەرێم د بن فشارا دوقۆلی یا بەغدا و وەلاتێن جیران دا یە.

پێدڤیە هێزا سیاسی یا كوردی بڕیارێ بدەت: ئەرێ دێ هەر ب سەفقێن دەمكی و بەرژەوەندیێن حزبی ڤە مژوول بن، یان دێ پرۆژەیەكێ نەتەوەیی یێ دومدرێژ ئاڤا كەن كو پشتێ ب خەلكێ خۆ ڤە گرێ بدەت نە ب رێككەفتنێن سیاسی؟

ل ئیرانێ

ل رۆژهەلات دەنگ كێمە، لێ مەترسی زێدەیە. وەك دەڤگۆكا كوردان دبێژیت ئاگرێ بن خوەلیێ یە.

 ژ بەر قەیرانێن ئابووری و جڤاكی، پروژێ تەقینێ هەیە، لێ رژێم ب چاڤەكێ ئەمنی یێ توند سەرەدەریێ دگەل كوردان دكەت و بزاڤێ دكەت ب سڕكری بهێلیت. لێ هەر گوهۆڕینەكا مەزن ل ته‌هرانێ، دێ دۆسیایا كوردی ب هێز ڤەكەتەڤە، چونكی بیرا شۆڕشگێریێ ل وێرێ یا زیندی یە.

ل سەر ئاستێ نێڤدەولەتی

ئیرۆ جیهان ل كوردان وەك دۆزا ئازادیێ نا بینیت.

 ل گۆر بەرژەوەندیێن خۆ وەك ئامیرێ سەقامگیریێ یان تەڤلیهەڤیێ ب كار دئینن.

 ئەمریكا وەك پۆلیس، رووسیا وەك كارتا دانوستاندنێ، و تركیا وەك دژمن به‌رێخو دده‌نێ.

ئەڤ ڕاستیە فەرز دكەت كو كورد دەست ژ درووشمێن مەزن بەردەن و ل چارەسەریێن واقیعی بگەڕێن، نە تەنێ دەولەتا نەتەوەیی یا كلاسیك و نە ژی خەیالێن بێ دەولەتبوونێ.

دڤێت تشتەكێ ئاڤا بكەن كو هەم ناسنامەیێ بپارێزیت، هەم ژی د جیهانا ئیرۆ دا جهێ خۆ هەبیت.

گۆتنا دوماهیێ

ئەو تشتێ ڤان رۆژان روو ددەت، نە روودانەكا هەرەمەکی یە، بەلكو ئەنجامێ مێژووییە.

 نە شەڕەكێ مەزنە، نە ژی ئاشتیەكا هەتاهەتایی یە، تەنێ دوبارە رێكخستنا هزرێ یه‌.

 ئەگەر كورد د ڤێ قۆناغێ دا نەبنە lîstikvan (یاریكەر)ێن سەرەكی و خودان ستراتیژیەكا هەڤبەش، دێ جارەكا دی ل شوینا كو ل سەر مێزێ بن، دێ بنە خارنا سەر مێزێ.

د دەڤەرەكا هوسا بێ دلوڤانییدا كو بەزەیی ب لاوازان ناهێت كرن، هشیارییا ستراتیژی نە فەلسەفەیە، بەلكو مەرجێ مان و نەمانێ یە.

 

پوستێن ھەمان بەش