ل رۆبۆسکێ لسەر کوشتنا 34 زارۆ و جوانان هەشت سال دەرباس دبن، دو رۆژ پێش سەرسالێ 28/12/2011ێ جیێ کو هەموو کەس ب هیڤیێن سەر سالێ د ناڤا هنەک خەیالان دە بوون گەلێ کورد ب لێدانا بالەفرێن داگیرکەرێن ترک 34 خۆرتێن نوو گەهشتی شەهید خستن، ئەڤ ژی ژ بۆ سەر سالا کوردان ئا نوو بۆ خەم و کۆڤانەک پر کۆر.

ل رۆبۆسکێ چ قەومی؟

گۆندێ رۆبۆسکێ ئێ سەر ب قەزا قولەبان ئا سەر ب پارێزگەها شرنەخێ 34 جوانێن کورد ب رەنگەکە وەحشیانە هاتن شەهید کرن، گوندێن لسەر سینۆرێ باشوورێ کوردستانێ دەبارا ژیانا خوە لسەر قاچاخچیتیێ دکن، قاچاخچیتی وەکە قەدەرا هەر ئینسانەکێ ڤێ ناڤچەیێ یە، پارچە بوونا کوردستانێ تو جاران د دلێ کوردان دە نەهاتیە پەژراندن، سینۆرێن دەستکرد تو جاران ژ ئالیێ گەلێ کورد دە نەهاتینە ناس کرن، دایکەک ژ دایکێن شەهیدێن رۆبۆسکێ دبێژە ئەو پەرەیێن زارۆیێن مە ب رێ یا قاچاخچیتی یێ دئینان مە پێ قەسر و ئیمارە و فرۆشگەه درست نەدکرن ئەو پەرە ب تەنێ ژ بۆ خوە رزگارکرن ژ برچی بوونێ بوون، د ناڤا زرۆفێن پر زەهمەت “هەم د وارێ سرۆشتی هەم د وارێ دژمنی دە” ئەڤ سینۆرە دهاتن بەزاندن ئەو رۆژ زارۆک و جوانێن رۆبۆسکی لسەر سینۆرێ هەفتەنینێ ب دەوارێن خوە رسقێ خوە ئێ رۆژی دبرن، ئەو جوان بوون ئارمانجێن بالەفرێن جەنگی ئێن ترکان ژ ڤان شەهیدان 19 کەس ل بن 18 سالیێ دە بوون، بالەفرێن ترکیێ ئێن ئێف 16 ب هۆڤانە ئەڤ زارۆک و جووان و دەوارێن وان قەتل کرن.

یێ کو ل دەسپێکێ چووی جیێ بۆیەرێ تەوفیق ئەنجو دگۆ هەموویان وەکە تێشکێن کەوا خوە کربوو بن دەوارێن خوە دە، من گەلەک پارچێن لەشێ زارۆیان دناڤ پارچێن لەشین دەواران دە ڤەوژارتن، 7 کەسان دەستێ هەڤ دو گرتبوون و ل بن گرێن ئاخێ دە شەهید ببوون.

ئادەم ئانت 18 سالی، یۆکسەل وورەک 17 سالی، مهەمەد ئەنجۆ 15 سال، شڤان ئەنجۆ 14 سالی، ئەرکان ئەنجۆ 13 سالی و سەیید ئەنجۆ 22 سالی ب هیڤیا کو بالەفرێن جەنگی ئێن ترکیێ وان نەبینن خوە ل بن دەوارێن خوە ڤەشارت بوو، د ناڤا بارێن خوە دە ژ بۆ زارۆیێن خوە دیاریێن سەرێ سالێ کریبوون، وان نەدزانی کو دیاری وێ ژ بۆ وان ببن شینی.

گەلۆ ژ بۆ ڤان مرۆڤێن هاتی تەرۆر کرن پێڤاژۆیا هقۆقی چاوا مەشیا بوو و بەرپرساریا وان کێ راکر و چ چێبوو؟
بێ مەسئۆلەتیا هەدەپێ ل دەرهەق ڤێ دۆزێ چەوا باندۆر کر؟
دیار بوو کو دەولەتا ترکیێ بۆیەرەکە مینا بۆیەرا رۆبۆسکێ قەبوول ناکە و دۆزگەریا ترکیێ ژی ب تو ئاوای تەوانباران سزا نادە و دەولەتێ پێنگاڤا یەکەمین گۆ بالەفران ب شاشی رۆبۆسکێ بۆردۆمان کریە، پشترە گۆ مە هنەک گرۆپێن تەرۆریست بۆردۆمان کرینە پشتی کو ئەڤ کۆم کوژی دەرکەتی د ناڤا ڤەجنقینەکێ دە دەولەتێ خوە کەڕ کر، ژ بۆ دادگەه کرنا بەرپرسێن ڤێ بۆیەرێ ب ناڤێ کوردان هەدەپێ بەرپرساتی وەرگرت لێ هەدەپێ د دەرگەهێن دۆزگەریا ترکیێ دە چ ئەنجام ب دەست نەخستن لسەر ڤێ ئەساسێ سەرلێدانا دادگەها بلند ئا مافێن مرۆڤان ل ئەورۆپایی کر “AIHM”.

دادگەها ئەورۆپا بۆیەرەکە د ڤێ ئاستێ دە گرنگ نەدکاری لبەر چاڤ وەرنەگرە، دۆزگەریێ داخوازا هنەک دۆکۆمێنتێن بۆیەرێ کرن لێ ل گۆری هینجەتا هاتی نیشان دان ژ بۆ کۆ پارێزەران ئەڤ دۆکۆمێنتە درەنگ شاندنە دۆزگەریا ئەورۆپایێ، دادگەهێ ئەڤ دۆکۆمێنتە رەفز کرن، لسەر ڤێ بریارا “ئاهیمێ” مالباتێن شەهیدێن رۆبۆسکی ل همبەر هەدەپێ نەرازیبوون نیشان دا، هەدەپێ بەرپرساریا ڤێ دۆزێ دابوو سەر ملێن خوە لێ هەدەپێ ئەڤ ئەنجامە وەکە کێماسیەک شەخسی نرخاند، پارێزەرێ ڤێ دۆزێ “نۆشێروان ئێلچی” ژ بلی ڤێ بریارێ د هەیڤەکێ دە ب رێکا پەکەکێ و هەدەپێ بۆ سەرۆکێ “بارۆ”یا شرنەخی د نهادا د سەرێ هەر کەسێ دا ئەڤ پرسە هەیە ژ بۆ کوردان بۆیەرەک ئەڤ قاس گرنگ چما سەر وێ هات گرتن، چاوا چێدبە دو رۆپەلێن دۆکۆمێنتان درەنگ ژ بۆ دۆزگەریێ بشینن، ئەڤ قاس قەتلیعامەک مەزن دەولەتا ترک چاوا بێ سزایەکە ناڤدەولەتی دمینە، هەلوەستا هەدەپێ یا ڤێ دۆزێ مرۆڤ نکارە ب بێ بەرپرسارێتی بناڤ بکە، ئەڤ یەک ل همبەر گەلێ کورد سووچکرنە و لازمە نەهێ قەبوول کرن، هەمان دەمێ بەردەڤک و جێگرێ سەرۆکێ گرۆپا هەدەپێ “ئایهان بیلگەن” داخوەیانی بەلاڤکر و گۆ هەلوەستا هەدەپێ نایێ قەبوول کرن و ل 19/12/2012 ان وەکە هەلوەستەک دەست ژ کارێ خوە کشاند، د ڤێ بۆیەرێ دە ب کوشتنا 34 جوانێن کورد دەولەت چەند بەرپرسێ یەکەمین بە، هەدەپە ژی ئەوقاس ژ بۆ کو ترک د ئاستا ناڤدەولەتی دە نەهێن دادگەه کرن ب قاسی دەولەتێ گۆنەهبارە، رۆبۆسکی قەتلعامەکە دن ئا گەلێ کوردە ب دەستێ دەولەتا ترک.

رێڤەبەریا کەجەکێ مینا هەر سال ئەڤ سالە ژی گۆ ئەمێ هسابا رۆبۆسکی ژ دەولەتێ رە بخازین، داخوەیانیا کەجەکێ ب ڤی ئاوایی یە “ئەمرێ قەتلعاما رۆبۆسکی ب دەڤێ تەییب ئەردۆگان دەرکەتیە و دگۆت د ناڤا ڤان 45 کەسان دا دبە کو کەسەک ژ پەکەکێ هەبە ما ئەم چ بکین و دپرسی ئەردۆگان ژ بۆ کوشتنا هەموویان ئەمر دا، یێن ب دەواران باران دکێشن ب هەزاران بچۆک و جوان ژی بان دا ئەردۆگان نەفسی بریارێ دەت، همبەر گەلێ کورد ب ڤێ زهنیەتێ شەرێ قڕ کرنێ تێ مەشاندن”.

گەر مرۆڤ راستیێ ببێژە نرخاندنا کەجەکێ ب ڤی ئاوای دەولەتا ترک ل دەرڤەی ئەنجامدانا ڤێ بۆیەرا دل ب ئێش دهێلە ژبەرکو کۆمارا ترکیێ یا داگیرکەر یاکو 97 سالە هاتی دامەزراندن قای چ قەتلیعام ب سەرێ کوردان نەکریە کو ئەڤ وەک بۆیەرەکە ئاکەپێ تێ دەست نیشان کرن و ناسناما دەولەتێ یا ب قڕ کرنا کوردان هاتی ئاڤاکرن ناهێت دیتن وەکە پسگرێکا ئاکەپێ و سەرۆکێ وێ ئەردۆگان تێ دەست نیشان کرن، ب ڤێ فکرا شاش کەجەکە نکارە حسابێ ژ تو کەسێ بپرسە و مالباتێن شەهیدان وێ دناڤا کولو کۆڤانێن خوە دە بمینن.

ب کورتی رۆبۆسکی هێژان خوین ژێ تێ، ئەوێن کو 34 جوان شەهید کری نەهاتن سزادان و هەدەپێ و کەجەکێ بەرۆڤاژی ئەرک وەرگرتنە و نەهێلا دەولەتا ترکیێ د قادا ناڤدەولەتی دا بهێتە دادگەهکرن و تاوان هەموو لسەر ئەردۆگان دیت و دەولەتا ترکیێ د بۆیەرێ دە بێ تاوان ددیت، لێ د ویژدانا گەلێ کورد دا ئەڤ بۆیەر هاتیە دادگەه کرن و دەولەتا ترک ئا داگیرکار وەکە بەرپرس هاتیە قەبوول کرن.