ژبهر باج نهدانێ پهكهكێ كارگهههك ل ستهنبۆلێ شهوتاند
بهریا دو رۆژان ل باژارێ ستەنبۆلێ ل تاخێ «کوچوک چەکمەجە»، کارگەهەک هات شەوتاندن و دیار بوو کو یێن ئەڤ كریاره كری ئالیگرێن پەکەکێ نە، ل 7ی ڤێ مههێ و ل قاتێ 5ێ یێ ئاڤاهیهكی باژارێ ستهنبۆلێ کارگەهەک شەوتی بوو، ئەڤە ببوو مژارا نووچەیان ئهڤرۆ ژی، گرۆپەکی سەر ب پەکەکێ ڤە كو خوه ب ناڤێ «شانەیا تۆلهلدانا عادل گتە» ب ناڤ دکهت، بهرپرساتییا ڤێ یەکێ ب ستۆیێ خوە ڤە گرت، لێ بەلێ نە پەکەکێ نە ژی ئەو گرۆپێ ب ڤێ چالاکیێ رابووی دیار نهكر كانێ ئەڤ کارگەها وان شهوتاندی کارگەها دروستکرنا بۆمبەیێن دهولهتا ترکیێ بوو یانژی کارگەها دروست کرن جلكێن سهربازی یان ئاموورێن سەربازی بوو، یانژی کارگەها هەژارەکی کوردە کو رازی نەبوویە باجا ب زۆر بدەته پەکەکێ، یانژی کەسەک ولاتپارێزە کو دگەل هزرێن پەکەکێ دا نینە و ب تومەتا سیخۆربوونا وی کارگەها وی هاتیە شەوتاندن، و وەکە هەرجار دێ پاش چەندین سالێن دی پەکەکە داخوازا لێبۆرینێ ژ مالباتا وی كهت و بێژیت، ئەڤ کەس کەسەک ولات پارێز بوو و ب شاشی مە ئەو چالاکی ل دژی وی ئەنجام دایە؟
ل گۆری نووچەیەکا ئاژانسا ANF یا سەر ب پەکەکێ ڤە دیار بوو کو ئەڤ شەوات ژ ئالیێ شانەیا «عادل گتەیی» ڤە هاتییە ئەنجام دان، ڤێ گرۆپێ د بهلاڤۆكهكێ دا بهرپرساتییا خوه ژ شهوتاندنا ڤێ كارگههێ ب ستۆیێ خوه گرتییه، د بهلاڤۆكێ دا وهها هاتییه نڤیسین: ل 7ی شواتێ ل دهمژمێرێن شەڤێ شانەیا ب ناڤێ «شەهید عادل گتە»، کارگەهەک ل باژارۆکێ «کوچوک چەکمەجە» شهوتاندییه، ئەو کارگەهـ ژ ئالیێ ئەندامێن مە ڤە هاتییە شەوتاندن و ب تەمامی هاتییە ژناڤبرن.
د هەمان دەم دا د ڤێ بەلاڤۆکێ دا دهێته گۆتن كو ئهم ل سەر بنەمایێ «بەرخوەدان و شەهیدێن قەهرەمان بێ رێبەر ئاپۆ ژیانێ قەبوول ناکهین، ل سەر خەتا شەهید ڤیان هوون رۆژا مە تاری ناکهن، ل بن رێبەرییا شەهیدێن مە ههتا سەرکەفتنێ ئەمێ بەرخوەدانا خوە بهردهوام بكهین، ههتا ئەم پیلانگیرییا ناڤدەولەتی پارچە پارچە بکهین، ئەمێ رۆحا خوە یا تۆلهلدانێ مەزن بکهین، ل هەر دەرێ و ل هەر دەمێ ئەمێ ب ڤی ئاوایی چالاکیێن خوە بهردهوام بكهین».
گەلۆ چ مفا د ڤان چالاکییان دا هەیە؟
ژ قۆناغێن دەستپێکا ئاڤابوونا پەکەکێ ل سالا 1976ێ، پهكهكه ههردهم هێزەکا چەکدار بوویە، لی مخابن ئەڤ چالاکیێن كو پهكهكه پێ پێ پەسنا خوە دكهت ژ دەولەتێ پتر خهلكێ سڤیل كرینه ئارمانج، ئەڤه ژی وەک رەخنەیەکا بەردەوامه ل سەر پەکەکێ دهێته گرتن، ب تایبەتی د ڤان مەهێن داویێ دا، ئەڤ ریپۆرتاژێن رێڤەبەرێن پەکەکێ ددهن، بێ ناڤبر گەفێن کوشتنێ ل خائینان و ل سیخۆران دکهن و ژ بلی ڤان گەفان د دەمەکێ کورت دا ل باشوورێ کوردستانێ ل هەرێما حەفتەنینێ سڤیلهك ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە هات کوشتن، د ناڤبەرا ڤان چل سالێن تەکۆشینا پەکەکی دا، گەلەک كهسێن سڤیل ب هێجهتا سیخۆریێ هاتن ئارمانج کرن، لێ پشتی دەمەک دەرباس دبیت، دیار دبیت کو ئەڤ کەسێن هاتینە كوشتن بێ سووچ و گونەهن، ب سەدان بوویەرێن ب ڤی ئاوایی پەکەکە بهرپرساتییا وان د ئێخیته سەر ملێن بەرپرسێن خوە یێن هەرێمی و وان تاوانبار دکەت و جاران ژی ناچار دبیت لێبۆرینێ ژ وان مالباتان بخوازیت، بۆ نموونه ل 27/9/2017ێ ب تومەتا سیخۆریێ سیڤەلەک ب ناڤێ «مەحموود بازانجیر» دهێت کوشتن، ژ بلی وی ل سالا 2018ێ بریارگەها ناڤەندی یا هەپەگێ ب داخوەیانەیەکا نڤیسکی لێبۆرینێ ژ مالباتا وی دخوازیت، ئەو داخوەیانی ب ڤی ئاوایی یە: «27/9/2017ێ ل سەر کوشتنا مەحموود بازانجیر مە گەلەک لێکۆلین کرن، کوشتنا وی خەلەتییەک بوو ژ ئالیێ مە ڤە هات دیتن، ئەو بوویەرێن سەرهەڤ هاتی گومانێن مە ل سەر مەحموود بازانجیر دروست کربوون و قەناعەت ژ بۆ مە چێببوو كو ئەڤ کەس سیخۆریێ دکەت، لێ ل گۆر لێکۆلینێن مە ئەڤ مەحموود بازانجیر کەسەک ژ مالباتەک ولاتپارێزە و چ پەیوەندیێن خوە یێن سیخۆری نینن، ئەم ژ مالباتا وی و دەورۆبەرێن وی لێبۆرین و سەرساخیێ دخوازین».
مخابن ب ڤی شێوازی لێبۆرین ژیانێن ووندا بوویی جارەکا دی زیندی ناکەت، ئەڤ بوویەرا مەحموود بازانجیر نە بوویەرەکا لۆکالە، بوویەرێن ب ڤی ئاوایی ههردهم دوبارە دبن و د ناڤا جڤاکی دا ژی بوویە جهێ مەترسیێ، زارۆ ئێتیم دمینن، مالبات بەلاڤ دبن و مرۆڤان روو ب روویێ كارهساتێن مەزن دكهت، بابێ خوەدان 8 زارۆ هات کوشتن، ل رۆژا 25/6/2018ێ ل ناڤچا بازیدێ بابەکێ خودان 8 زارۆکان ب ناڤێ مەولوود بەنگی یێ 46 سالی ب ستوونا کارەبێ ڤە دهێت گرێدان و ب دەمانجەیێ هاتییه کوشتن دهێت دیتن و 8 زارۆکێن وی د ناڤا هەژاریێ دا ئێتیم دمینن، چ کورد سیخۆرییا دەولەتێ ناعەجبینە لێ بەلی كێماسیێن خوە ل سەر مرۆڤان فەرز کرن، ب ڤی سەدەمی ژی بێ لێپرسین و دووڤچوون مرۆڤ کوشتنێ زیانهكا مهزن گههاندییه گهل.
ژ بۆ چ سڤیل دهێن ئارمانج کرن؟
بهرا کو ئەم بکەڤین د ناڤا مژارێ دا، ژ بۆ چ پەکەکە هێزا خوە ل دژی دژبهرێن خوە بکار دئینیت، دخوازین چەند سەدەمان رێز بکهین:
پەکەکە ههردهم دخوازیت دەسهلاتدارییا خوە نە بەس تنێ ل سەر سیخۆران بەلکو ل سەر هەموو دەورۆبەران بدهته حهزكرن و ببێژیت چەک د دەستێن من دا هەیە و ئەز چ بخوازم ئەزێ وێ بکهم.
ب تایبەتی ل ڤان سالێن داویێ ژ بلی کو هێزا خوە یا چالاکڤانیێ بەرزە کری و گەلەک ووندایی چێبووی، پەکەکە دخوازیت هندهك چالاکیێن ب دەنگ بکەت.
ژ بلی بنکەفتنا شەرێ خەندەکان ژ بۆ ئالیگرێن خوە ل سەر هەڤ کۆم بکەت ئەو چالاکیێن رێژهیی دهێن کرن ژی ب رێکا ڤیدیۆیان دهێن بەلاڤ کرن وەک چالاکیێن مەزن دهێن دیار کرن، ب ڤێ ژی دخوازیت پەیامێ بدەت کو هێژان هێزا وێ زیندی یە، ل سەر خوە یە و تەنگەزار نەبوویە.
گەلۆ پەکەکە دخوازیت ئیمپراتۆریهتا ترسێ ئاڤا بکەت؟
هەرێمێن کو پەکەکە ل سەر دەستهلاتدار ب ئاوایهكی توندی دژواریێ ب کار دئینیت و ب ڤێ ژی دخوازیت ب ترسێ خوە د هەرێمێ دی دا بجهـ بکەت، ل ئەورۆپا دەمدرێژی مەترسییا پەکەکێ ل سەر کارگەهێن کوردان هەبوو و ب ڤێ ترسێ ژی هەرسال دراڤەکێ زێدە د دا پەکەکێ، هەمان دەم ل باکورێ کوردستانێ ژی ژ بەر ئەولەهییا کارێ خوە گەلەک دەولەمەند و کارسازان باجەکا مەزن ددا پەکەکێ، ههتا وی رادهی پێشدە دچوو کو ناکۆکیێن د ناڤبەرا مالباتان و عەشیرەتان و كۆمپانییا دبوو مژارا گەف و کوشتنێ.
پەکەکێ ئەڤ دژواری نە بەس تنێ ب شەوتاندن و کوشتنێ بکار دئینا، ل دژی رەوشەنبیرێن کورد و دژبهرێن خوە شەرەکی دەرۆنی ژی بکار دئینا، رەخنە گرتنەک بچووک ل سەر پەکەکێ دبوو سەدەم کو تۆ دەرنەکەڤی سەر شاشا تێلەفزیۆنێ و چ گۆتاران نەنڤیسی و د هەمان دەم دا د ناڤا ئالیگرێن وێ یێن ئەورۆپا تو دهاتی پشت گوهخستن و ئەڤە وەکە کەمپینەکێ دهێت برێڤەبرن، ئەو هۆنەرمەند ناهێن گوهدار کرن، سیدیێن وان ناهێن کرین، کۆنسێرتێن وان دهێن بەتالکرن، پرتووکێن وان ناهێن کرین، ههلبەستێن وان ناهێن گوهدارکرن و ب تەمامی ژ مهیدانا جڤاکی و سیاسی دهێنە راکرن، پەیامەکا ب ڤی ئاوایی دهێتە دان «سەرێ کانیێ بن دەستێ منە، ئەز وەناکەم تۆ ئاڤێ ژێ ڤەخۆی».
گەر ئەم ڤەگەرین سەری ل ستەنبۆلێ کارگەهەک دهێته شەوتاندن، یێن شەوتاندی دبێژن: ئەم ب ناڤێ گەلێ کورد ڤێ چالاکیێ ئەنجام ددهین و هەر وەها ئەمێ روحا خوە یێ تۆلهلدانێ مەزن بکهین و ل هەر دەر و هەر دەمێ ئەم دێ ڤان چالاکییان پێک بینین، لێ مخابن هایا گەلێ کورد لێ نینە کو ئەڤ چالاکی ب چ سەدەم دهێت ئەنجامدان.
شێوازێ پەکەکێ یێ دژوارییا چەکدارێ پڕ خەلەته، ئهڤ نهخهلهتیهك و نه چالاكییهكا لۆكالی كو د ئاستهكێ بچووك دا بیت، ئەڤە شێوازێ پەکەکێ یێ دەستگرتنا مللەتی و دابەشکرنا وی و د هەمان دەم دا رەوشەکا هزری ژی، ئەم دوبارە دبێژین ئەڤ شێوازێ وە یێ خەباتێ زیانێ دگههینیته گەلێ کورد دگەل ریز و سلاڤان.