بانگەوازییەک ڤەکری ژ بۆ جەمل بایک: دەستێ خوە ژ کوردستانێ بکێشە

بانگەوازی یەک ڤەکری ژ بۆ جەمل بایک: دەستێ خوە ژ کوردستانێ بکێشە

رێڤەبەرێ پەکەکێ جەمل بایک، د ٧ێ تەباخێ دا ھەڤپەیڤینەک دگەل تەلەڤزیۆنا ستێرک ئەنجام دا. جەوھەرێ  ھەڤپەیڤینا جەمل بایک ئەڤە بوو کو رۆژەڤا گەلێ کورد  بەرەڤاژی  بکە و ئۆپەراسیۆنەکێ لسەر تێگەھ ئاڤاکرنێ ئەنجام بدەت. د ئاخافتنا خوە دا بایک، کو زێدە نادەرکەڤە پێشبەری چاپەمەنییێ لێ دەما دەردکەڤە ژی، ژەھر ژ دەڤی دبارە، ژ بلی ھێزێن داگیرکەر، زێدەتر ئێریشی ھێزێن کوردستانی کر. وی  ب گۆتنێن ڤرتووڤالا بەحسا فاشیزما ئاکەپێ-مەھەپێ کر. گۆتن لسەر  سیاسەتا دەولەتا ترک کر، لێ داگیرکەر نە کرن ئارمانج. ئارمانجا جەمل بایک رۆژئاڤا و باشوورێ کوردستانێ بوو.

جەمل بایک دەستپێکێ ئێریش برن سەر رۆژئاڤایێ کوردستانێ و وەها گۆت: “ھەکە ھوون دخوازن ژ بۆ رۆژئاڤا سپاسیا کەسەکی بکن، وێ دەمێ پێویستە سپاسیا سەرۆک ئاپۆ وەرە کرن.”  مەبەستا جەمیل بایک ل ڤر ئەوە کو شاھین جیلۆ سپاسیا مەسعوود بارزانی کربوو. تشتێ کو پەکەکە و جەمل بایک تەنگەزار کری ئەڤ یێکە بوو. ژ بەر کو سەرکردایەتیا پەکەکێ ھەول ددە باشوورێ کوردستانێ د ناڤ کوردان دە بێنرخ بکە، شەرمەزار و بچووک بکە، لێ رێڤەبەرییا رۆژئاڤا ھەمان دەم دا، سپاسیا کاربدەستێن پەدەکێ و بارزانی دکە کو د دەمێن دژوار دە ئالیکاریا وان کرییە. ئەڤ سەدەمە کو جەمیل بایک گەفێن تووند ل شاھین جیلۆ دکە و لێ بخورە.

مژارا سەرەکی کو بایک ژێ عاجز دبیت، نێزکبوونا د ناڤبەرا رۆژئاڤا و باشوورێ کوردستانێ دایە. گەلۆ ژ بەر چ؟ ژ بەر کو ژ بۆ جەمل بایک، کوردستان تەنێ پەکەکەیە، تشتێ کو نەیێ پەکەکێ بیت، ئەو  نە کوردستانە. ژ بەر کو ژ بۆ جەمل بایک پەکەکە  ژ کوردستانێ مەزنترە.

ژ بەر کو جەمل بایک نە کەسایەتەک کوردستانییە. ژ بۆ جەمل بایک، بەرژەوەندییێن پەکەکێ لسەر بەرژەوەندییێن کوردستانێ دەیە. وەکە وان کەسانێن  کو دەما نا گەھن یارا خوە و وێ دکووژن. جەمیل بایک ژی دبێژە “ یان تو ژ بۆ منی یان ژی بو ئاخا رەش” ھەیا ژوان ژی مەترسیدارترە. دبێژیت: گەر تو نە ژ بۆمن ژی بی وێ دەمێ نە ژ بۆ کوردان ژی بە ژ بۆ خەلکی بە. ئەندازیارێ ئانینا دەولەتا ئیراقێ و حەشدا شەعبی ژبۆ شنگالێ ژی جەمیل بایک ب خوە یە. جەمل بایک ئەو قاسی  خوەدیێ ڤێ سیاسەتا نارسیست و ئەگۆتیستە.

جەمیل بایک ل سەر ئەکرانا تیڤی-یێ ئەوقاس ڤەکری و بێ دودلی کوردان نەباش نیشان ددەت پێویستە ژێرا نەھێت قەبوولکرن. ئەڤ دژوارییا جەمیل بایک ژ خەلەتیێن پارتییێن کورد و رەوشەنبیرێن وێ یە. سەدەما کو پەکەکە ئەوقاس ب تەنا سەرێ خوە تەڤبگەرە، دکارە ھەرکەسی نەحەق بکە، و نووچەیێن دەرەوین بەلاڤ بکە، لێ ئەڤ نە ژ ھێزبوونا پەکەکێ یە. ئەڤ تاوانێن پەکەکێ چاڤکانییا خوە ژ وان کەسێن خوە کوردستانی دبینن و ھەمبەری ڤان سیاسەتێن تاری یێن پەکەکێ بێدەنگ د مینن، دگرە. ژ بەر کو جەمل بایک تەنێ ئێرشی سەر نرخێن کوردستانی دکە. ھەیا نھا، ھەلوەستەکە ھشک ئا پێویست ل ھەمەر جەمیل بایک نەھاتیە نیشاندان.

جەمل بایک د پرانیا ئاخافتنێن خوە دا ژ بۆ رەشکرنا رێڤەبەریا کوردستانێ گەلەک ھەول ددە. دووڤ رە ئەو قاس خوە وەندا دکە کو وھا بێژە: “ئەم ژ چاپەمەنیێ دشۆپینن کو پەدەکە دخوازە د بن ناڤێ پاراستنا گوندان دە چەتە و جەردەڤانان جیھ بکە. وەکی کو من گۆت، پەدەکە ل گەل مرۆڤان جڤینان چێدکە و دبێژە پێویستە ھوون ببن جەحش و گوندێ خوە بپارێزن.”

ئەڤ پەیڤا جەمل بایک تەنێ، ژبۆ قییامەت راکرنێ بەسە. ژ بەر کو ھێزا کو جەمل بایک وان وەکە جەحش تاوانبار و وەکە  جەردەڤان ئیتھام دکە ھێزا ڤی مڵەتی و ١٠٠ % کوورێن ڤی وەلاتینە، پێشمەرگەنە. ھێزا کو ئەو ب جەردەڤان ناڤدکە ژی ، پێشمەرگە نە، کو ل گۆری دەستورا بنگەھین یا ئیراقێ ھێزەکە فەرمینە. ھێزا رەوایا کو ژ سالا ١٩٢٠-ئان ڤر ڤە ل ڤان ئاخان شەر دکە، پێشمەرگەیە. جەمل بایک، ژ وێ ھێزا کو تەنێ شەرێ دژی داعشێ ل سالا ٢٠١٤-٢٠١٦ دە ١٦١٤ شەھید و ٩٥١٥ بریندار دایی رە ئانگۆ ژ پێشمەرگێ کوردستانێ رە دبێژە، جەحش. بایک، ئەو پێشمەرگەیێن کو ب ھەوارا کۆبانی چوویی و ژ بۆ شینگالێ ب دەھان شەھید دایی وەکی چەتە بناڤ دکە.

ھەر ھێزەک کو ژ ھێلا حکوومەتا باشوورێ کوردستان ڤە ھاتی ئافراندن رەوا و فەرمی نە. حکوومەتا باشوورێ کوردستانێ دکارە د ھەر کێلیێ دە، ل ھەر دەڤەرێ، ژ بۆ پاراستنا گوند، رێ، چۆل و باژاران، یەکینەیێن پێشمەرگە ئاڤا بکە، یەکینەیێن ئاساییشێ ئاڤا بکە و ئیجازێ ژ چ ھێزان نەخوازە. ئەو ھێزا نەقانوونی یا پەکەکێ یە، یا کو دبن ناڤێ ھێزا پاراستنا باشوور دە ب چەند جوانێن پەروەردە کری ڤە ھەرێما کوردستانێ بێخن ناڤا گەنگەشە و ئالۆزییان. یێن نە یاسایی و نە فەرمی ئانگۆ یێن چەتە ئەون کو یێن ب فەرمانا جەمیل بایک ل قەندیل ب ناڤێ NLP(ناڤەندا لێکۆلینێن پۆلیتیک) خەباتێن ئیستخباراتی ل ھەولێرێ دمەشینن و مرۆڤان ل رەستۆرانا ھۆککاباز دکوژن، ئەوە ھێزا جەحش و نە فەرمی، ل باشوورێ کوردستانێ.

جەمل بایک کەسەکە کو ڤان تشتا  باش دزانە لە بەلێ تشتێ کو ئەو دخوازە بکە ئەڤەیە کو پێشمەرگە و رێڤەبەرییا ھەرێمێ ژناڤ ببە و ئۆپەراسیۆنەکی تێگەھی ھەمبەر ئیرادا دەمۆکراتکیا ھەرێمێ بمەشینە.

دژمناھیا جەمل بایک یا ھەمبەر پێشمەرگەیان نە نوویە. د ھەڤپەیڤینەکێ دە کو وی ژ رۆژنامەگەرێ ترک روشەن چاکر رە د ٢٤ تەباخ ٢٠١٤ دە ئەنجام دای، بایک گۆت “پێشمەرگە نکارە شەر بکە، چەکێن کو ژ پێشمەرگە رە ھاتنە دایین دڤێ بدەنە مە”. ھەمان جەمل بایک د ھەڤپەیڤینا خوەیا ب رۆژنامەیا Frankfurter Allgemeine  یا ئالمانی دە د ٢٢ێ تەباخا ٢٠١٤-ئان دە گۆت: پێشمەرگە ب مرنا ھەزاران ئێزدییا سەرساخی کر داکو دەولەتێن رۆژئاڤایی چەکان بدن وان. “پێشمەرگە تەنێ ژ بۆ کو دەولەتێن رۆژئاڤا چەکان بدنە وان چاڤێن خوە ل سەر مرنا ھەزاران ئێزدییا رە گرت” پێشمەرگە نکارە شەر بکە، ئەو چەکێن وان دێ بکەڤنە دەستێ داعشێ دە” جەمل بایک، ژ رۆژنامەیێن ترکی و رۆژنامەیێن ئەورۆپی رە گۆت کو بلا چەکان نەدن پێشمەرگە، د وێ دەمێ دە ھەیا ئەڤرۆ بزاڤا وی یا نەیاری، ددۆمینە.

بالکێشە، بایک د دەستپێکا ھەڤپەیڤینێ دە گۆت کو رێڤەبەریا رۆژئاڤا نکارە پەترۆلا سووریێ بفرۆشە ژ بەر کو سووریە دەولەتەکی مەشرووع و خوەدی جھەکی ناسکرییە. لێ بەلێ، ئەو مافێن حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ، کو ژ ھێلا یاسایێن ناڤنەتەوەیی ڤە تێتە پەژراندن، مافێن دەستووری نە، پارلامەنتۆ و پەرگالا ئیداری فەرمییە. لێ دیسا جەمیل بایک ڤێ راستییێ نابینە و ستاتوویا باشوور وەکە ستاتوویا پارتی، نێز دبە.

بانگا مەیا یەکەم ژ بۆ جەمیل بایک ئەڤە: دڤێ ئەو ژ بۆ ھەمی نەھەقیێن کو وی د بیرئانینا هوجام سورچی یێ کو داعشێ ٢٥-١-٢٠١٥ سەرێ وی ژێکری و ١٦١٤ پێشمەرگەیێن کو  ژییانا خوە ژ دەست دایی ژ پێشمەرگە لێبۆرینێ بخوازە.

دویەم: جەمیل بایک و پارتیا وی پەکەکە دڤێ ئیرادەیا سیاسی یا کورد ل باشوورێ کوردستانێ ناس بکن، دانپێدانێ ب سەروەری و دەستھلاتا حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ بکن . ھەیا کو ئەو وێ نەکە، ھەر گاڤی کو ئەو ئیدیعا دکە کو ژ بۆ کوردستانێ کریە، نە راستە و درەوە.

سێیەم: پەکەکە بەرپرسیارێ ھاتنا ئارتەشا ترکە ژ بۆ دەڤەرێن ئامێدی، زاخۆ و سیدەکان. دڤێ پەکەکە ھێزێن خوەیێن چەکداری ژ گوند و باژارێن باشوورێ کوردستانێ ڤەکشینە.

چارەم: ھەر چەند ئەو ب بەردەوامی مژارا یەکیتیا نەتەوەیی دوبارە دکن، لێ د پراکتیکێ دە نەچارە کو بەرەڤاژیێ ڤێ بکن و کەسێن دژمناتیا لگەل پێکھاتەیێن سیاسی یێن کورد ژی دکن ئەو ب خوە نە. پێویستە دەڤ ژ دژاتییا ناڤمالا کوردی، بەردن. بۆ ڤێ یەکێ، دڤێت کو ئەو وەشانێن خوەیێن مەدیا وەکە چەکەک ل دژی کوردان شۆخلاندنێ، بدە سەکناندن.

 پێنجەم: دڤێ جەمیل بایک بزانە کو ژ سالا ١٩٩٠ان ھەتا ئیرۆ، ئەڤ ٣٠ سالن دژمناتیا پر ئالی ل دژی دەستھلاتا سیاسی یا باشوورێ کوردستانێ دکە، لێ وی ئەنجام نەگرتیە و دێ ژ نھا و پێ دە ژی نەگرە. وەخت ھاتییە کو جەمیل بایک دەستێ خوە ژ کوردستانێ بکێشە. بلا بزانە کو، ب پالپشتییا ئیرانێ و ئیراقێ ڤە دژمناتییا ھەرێما کوردستانێ ژ بۆ وی، وێ بەدەلەک ھەبە. ھەیا ناھا  ھەمبەری بێرێزی و تووندییا جەمیل بایک رە بەرسڤ نەدان، نە ژ بێھێزییە. چ ھێز و کەسایەتی د ناڤا گەلێ کورد دە خوە ناخن ئاستا جەمیل بایک. سەدەما کو جەمیل بایک د ھەمان مەرجێ دە نەھاتیە بەرسڤاندن و دەرەو و خەفلەتێن وی یەک ب یەک نەیێن دەرخستن ژ رێزگرتنا ژ گەلێ کوردستانێ رەیە. ئێدی سەبرا مە ھەو مایە، زەخت لسەر دیوارێ سابرامە کرن ژ بۆ وی و پارتییا وی چ مفا چێناکە. ژ بۆ وی رێکا ھەری باش بلا لەزترین دەم دەستێ خوە ژ کوردستانا باشور، بکێشە.

پوستێن ھەمان بەش