یەک ژ رێڤەبەرێن پەکەکێ دوران کالکان (عەبباس) د رۆژا ١٥ێ مژدارێ دا بەشداری کەنالێ ب ناڤێ “Media Nûçe”یا گرێدایی پەکەکێ بوو و د دەربارێ رۆژەڤێ دا نرخاندنان کرن. ژ بۆ کەسێن کو دیرۆک و جیھانا سیاسەتێ نزانن، بوویەرێن کو ژ لایێ دوران کالکان ڤە ھاتیە دەستنیشانکرن دبیت کو گەلەک مەنتقی خویا بکەن. لێ راستی ژ گۆتنێن دوران کالکان گەلەک جودایە. ژ بۆ ڤێ، مە خواست کو ئەم د چەند مژاران دا ھندەک راستییان بینین بیرا دوران کالکان.

یا یەکێ: گەلۆ ب راستی ھێزێن کو دخوازن پەکەکێ تەسفیە بکەن ھەنە؟

تشتێ ژ هەموویان مەزنتر کو پەکەکە ب سالانە لایەنگرێن خوە و کادرێن خوە پێ رازی دکەت، گۆتنا “دخوازن مە تەسفیە بکەن”ە. چاوا کو د ھەموو رژێمێن تۆتالیتار دا، پەیڤا “دوژمنێن دەرڤە” دهێتە بکارئانین پەکەکە ژی وەکو وان رژێمان ھەول ددەت کو خەباتکار و لایەنگرێن خوە لسەر ڤێ تێگەھێ هان بدەت. دوران کالکان ژی د ئاخفتنا خوە دا، ھەمان تەئۆریا کۆمپلۆیێ “مۆئامەرێ” ھەمبێز کر و وەھا گۆت: “نەخشەیەک ھەیە کو دخوازیت پەکەکە بهێتە تەسفیە کرن، ئەم دکارین ژێ را ببێژین پیلانگەرییەک ژ بۆ تەسفییەکرنا مە ھەیە، د ڤێ پیلانگرییێ دا ئەمریکا، ترکییا و پەدەکە تێدا جیهـ دگرن”

ب سالانە، پەکەکە ھەول ددەت کو کوردان و ب گشتی بکەتە دژمنێ ھەموو ئەورۆپییا و دوژمنێ ئەمریکا. ژ بەر ڤێ یەکێ،  پەکەکە دخازیت کوردان دووری رێکەفتنێن ناڤدەولەتی بھێلیت و ھەمان دەم دخوازیت تێگەھشتنەکا وە چێکەت کو دەرڤەیی  ھەر چار دەولەتێن داگیرکەر کوردان هیچ هەلبژارتنەک دی نینە. ژ لایێ دی، ئەو ب تەئۆریا  کۆمپلۆیێ “مۆئامەرێ” سیاسەتەکا مەغدووربوونێ ب رێڤە دبەت.

لێ بەلێ، یا راست ئەڤەیە کو ل رۆژھەلاتا ناڤین کەس ناخوازیت پەکەکە ژناڤ بچیت. گەر ئەم ھندەک بوویەران بیننە بیرا دوران  کالکان

ئەگەر پەکەکە بخوازیت خوە ھەلوەشینیت ژی ترکییا دێ یەکەم دەولەت بیت ل دژی ڤێ یەکێ راوەستیت.

ترکییا هێزەکە کو زیدەتر ژ هەموویان ناخوازیت پەکەکە هەلوەشیت. گەر کو پەکەکە ب خوازیت خوە هەلوەشینیت ژی ترکیا یەکەم وەلاتە کو ناھێلیت پەکەکە خوە هەلوەشینیت. ژ بەر کو ھەبوونا پەکەکێ دەرفەتا ددەتە دەولەتا ترک کو دەستوەردانێ ل باشوور و رۆژئاڤایێ کوردستانێ بکەت. د ڤی واری دا ئەم دکارین شنگالێ  وەک میناک باس بکەین.

وەکی دی، دەولەتا ترک ب رێیا پەکەکێ دخوازیت کوردان کۆنترۆل بکەت. پەکەکە رێخستنەکە کو دبێژیتە کوردان “نەتەوەپەروەریا کورد” تشتەکێ گەلەک مەترسیدارە. پەکەکە ل دژی نەتەوپەروەرییا کوردا یە. دەولەت خوازییا کوردان وەکو کۆمپلۆیا ناڤدەولەتی یا دژی کوردان بناڤ دکەت. پەکەکە نەتەوەپەروەریا کوردا ئاستەنگ دکەت. سەرۆکێ پەکەکێ عەبدولا ئۆجەلان، د دەستێ دەولەتا ترک دایە. هەر دەمێ کو دەولەت بخوازیت، ئەو ب سایا عەبدولا ئۆجەلان پەکەکێ دکێشیتە سەر خەتا پێدڤی.

ترکیا ب ھێجەتا پەکەکێ داخوازیت دیمۆکراسیێ ل ناڤخوەیێ ترکیێ دا تەپەسەر بکەت. ھێزێن گەریلایێن پەکەکێ نھا ل باکورێ کوردستانێ ھەما ھەما ل ئاستێ نەمانێ دانە، هەژمارا وان گەلەک کێم بوویە. چ چالاکییێن  پەکەکێ ل چ باژێرەکێ ترکییێ دا نینن. حەتا نووکە یەک وەزیر، سەربازەک مەزن  یانژی پارێزگارەک نە کوشتیە. پەکەکە ژ بۆ ترکیێ نە تەھدیدە، دوەلەت ژی ڤێ راستییێ باش دزانیت و ھەمان دەمێ ھەموو رێڤەبەرێن پەکەکێ دبێژن ئەم ناخوازین دەولەتا ترکییێ ھلوەشینین ئارتێشا وێ ژناڤ ببەین و هتد…

ترکیا وەلاتەکە کو ژ ھەموویان پێتر ژ ھەبوونا پەکەکێ دەستکەفتێن مەزن دەست خوە ڤە دئینیت. ب راستی، ئەم دزانین کو  ترکیا دبێژیت سەمیانێ سەرەکی یێ پەکەکێ ئەزم. گەر ناتۆ بریارا تەسفیەکرنا پەکەکێ بدەت ژی، یێ دەستپێکێ دژی ڤێ بریارێ دەرکەڤیت دێ ترکییا بیت.

ما ب راستی ئەمریکا نەشێت پەکەکێ تەسفیە بکەت؟!

پەکەکە ژ سالێن 1980 یێ و هێرڤە ئەمپەریالیزمێ وەکی دوژمنێ کوردان نیشان ددەت. ل گۆری پەکەکێ، جیھانا رۆژئاڤا و ھێزێن سیاسی ھەر گاڤ دخواست پەکەکێ تەسفیە بکەن. ناتۆ ل دژی پەکەکێ کۆمپلۆ پێک ئانییە. ئەورۆپا دخواست پەکەکێ هەلوەشینە. لێ عەبدولا ئۆجەلان ب شارەزایی ھەموو کۆمپلۆیێن ئەمپەریالیستا تێک برنە.

دوران کالکان، د ئاخافتنا خوە دا باس ل ڤان دوژمنێن ئەمپەریالیست کر و گۆت: “ئەمریکا دخواست مە ژناڤ ببەت لێ مە پیلانێن وان ڤالا دەرخستن و ھەمی شکاند.” کەسەک کو سیاسەتا جیھانێ تێبگەهیت دزانیت کو ئەگەر سازییێن وەکو ئەمریکا و ناتۆ بخوازن پەکەکێ ژناڤ ببەن، ئەو دکارن د دەمەکێ کورت دا ڤی کاری ئەنجام بدەن. ب گۆتنەکا دی، وەکی کو دهێتە گۆتن، پەکەکە نە رێخستنەکە کو بشێت دژاتییا سیستەمێ سیاسی یێ جیھانی بکەت. هیچ کەسەکێ نەخواستیە کو پەکەکێ ژناڤ ببەت. گاڤا کو پەکەکە زێدە نێزیکی ئیرانێ دبیت ژ ئەمریکایێ و دەما کو زیدە نێزیکی ترکییا ژی دبیت ژ دەولەتا ئیرانێ شەقێ دخوەت.

ئەمریکا چ دەما نەخواستییە پەکەکێ ژناڤ ببەت. میناک؛ ئەگەر ئەمەریکا د سالا 1999 دا عەبدولا ئۆجەلان ژناڤ بربا، نها پەکەکە نەبایە. راستیا ئۆپەراسیۆنا سەر سنۆری یا ئارتێشا ترکیا ل 28 شوباتا 2008ێ دا گەلەک جوودایە. ئارتێشا ترک وەکو ئۆپەراسیۆنا باشوور، پەکەکە ژی وەکو بەرخوەدانا زاپێ بناڤ دکەت. خوەدی راسیتییەکا گەلەک جودایە. د راوەستاندنا ڤێ ئۆپەراسیۆنا ترکان دا دو ھێزێن سەرکی ھەبوون. یا یەکەم ئەمەریکا بوو. یا دویەمین سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ مەسعوود بارزانی بوو. کو چوو خەتا شێلادزێ بامەرنێ و گەل ل دژی ترکیێ دەرختە سەر جادەیان و رێ ل ھێزێن ترکیا گرتن. ئەمریکا ل پشت دەریێن گرتی هوشداری دا کو دەولەتا ترک ئۆپەراسیۆنا خوە راوەستینیت و لەشکەرا پاشدا ڤەکێشیت. وەزیرێ بەرگری یا ئەمریکا رۆبەرت گاتەس ڤێ بوویەرێ ب بەرفرەھی د پرتووکا خوەیا ب ناڤێ Duty ئانکو “بەرپرسیاری” دا باس دکەت.

هەر ژ 16ێ کانوونا 2007ێ حەتا نها، کو ترکیا د ناڤا سنۆرێ باشوورێ کوردستانێ دا ئێرشێن ھەوایی دکەت هیچ سەرکردەیەکێ پەکەکێ نەکریە ئارمانج ژ بەر کو ئەمریکا و ئیسرایل زانیاریێن راست نادەنە ترکییا و ئەو ناخوازن سەرکردەیێن پەکەکێ بهێنە کوشتن. ھێزێن ئەمریکا و ناتۆ، یێن کو حەتا قاسم سولەیمانی و ئەبوبەکر بەغدادی کووشتی. دکارن ئەندامێن دامەزرنێرێن پەکەکێ ژی کەشف بکەن و وان ئارمانج بکەن.

ئەمریکا ل سەر سێ سەرکردەیێن پەکەکێ جەمیل بایک، موراد قەرەیلان و دوران کالکان پارە تەخانکرن و راگەهاند هەر کەسێ زانیاریان ل سەر وان بدەتە مە ئەم دێ 5 میلیۆن دۆلاران وەکو خەلات دەینە وی. پەکەکێ ژ بۆ ڤێ چەندێ مەغدووریەتەک مەزن دا نیشاندان. لێ بەلێ، د 6ێ چرییا پاشیێ یا سالا 2018ێ دا، دەما کو ئەڤ خەلاتە ھاتیە راگەھاندن، دوران کالکان ل رۆژئاڤا د ھەرێمێن بن پاراستنا ئەمریکا دا ل رمێلان کۆنفەرانسێن کارمەندان ل دار دخست. وەکی دی، دوران کالکان ب ھەلیکۆپتەرەک ئەمریکی چوو رۆژئاڤا.

گەلۆ ما پارتی دخوازیت پەکەکێ ژناڤ ببەت؟

ئەگەر مرۆڤ راستییێ بێژیت، پەکەکە ژ سالا 1983یێ هێرڤە ل سەر بنگەھا ھەبوونا پارتییا دیمۆکراتا کوردستانێ ژییایە. تێکەلیێن پارتییا دیمۆکراتا کوردستانێ و پەکەکێ مژارەکا نرخاندن و دیرۆکێ یە. ئەم ل ڤێرە ل سەر ڤێ یەکێ نیقاشێ ناکین، لێ یێ پەکەکە سالا 2000ێ دا ژ دەستێ ئیران و یەنەکێ خلاس کری پەدەکە بوو، دیسا سالا 2008ێ دا ئەو لایەنێ پەکەکە ژ ئۆپەراسیۆنا ترکان یا زاپێ رزگار کری دیسا پەدەکە بوو. پارتییا دیمۆکراتا کوردستانێ قەت رێیێن دابینکرنا لۆجیستیکی، رێیێن ھاتن و چوونێ و رێیێن رێڤەبریێ ئاستەنگ نەکریە. پەدەکە دکاریت نها ژی ئەو نانێ کو ل زاپێ، گارێ تێ خوارن ژ پەکەکێ ببریت، لێ وە نەکر. د گەلەک مژارێن کو ئەم ناخوەزین ل ڤێرە بنڤیسین ئانکو تەحەموولا ژ بۆ پەکەکێ ھاتییە کرن، ھەیە. هەرچەند کو پەکەکە ئێریشی سەر پارتییا دیمۆکراتا کوردستانێ دکەت ژی لێ دیسا ژی پەدەکە بەرسڤێ نادەت و ئێرشێ ناکەت.

دوران کالان ڤان تشتان ھەموویا باش دزانیت. ئەڤە بانگەشەیەک بێ بنگەھە کو کالکان دبێژیت “ ل دژی پەکەکێ کۆمپلۆ و پلانگێرییەکا تەسفییەکرنێ ھەیە” مە ژی خواست بینین بیرا وی کو تشتەک ب ڤی رەنگی نینە.