ئارتێشا ئازەربایجانێ پشتی کو ل گۆری ئاگربەستا قەرەباخێ ئەرمەنستانێ ئەو دەر ڤالا کری، پشتی 28 سالان جارەکا دی دەرباسی ناڤ باژارێ لاچینێ بوو.
باژێرێ لاچین یەک ژ باژێرێن کوردستانا سۆر بوو کو ل سەر دەمێ یەکیتیا سۆڤیەتێ د سالێن 1923-1930ێ دا ھەرێمەکا ئۆتۆنۆمی بوو.
وەزارەتا بەرەڤانیا ئازەربایجانێ راگەھاند، ل گۆری رێکەفتنا ئاگربەستێ یا د ناڤبەرا ئازەربایجان و ئەرمەنستانێ دا کو ب ناڤبەینکاریا رووسیایێ ھاتبوو ئیمزاکرن، ئارتێشا وان دەرباسی لاچینێ بوویە.
27ێ ئیلۆنا ئەڤ سالە د ناڤبەرا ئەرمەنستان و ئازەربایجانێ دا ل سەر ھەرێما ناگۆرنۆ قەرەباخێ و پێنج ناڤچەیێن دی کو ژ سالێن 90ێ ڤە د بن کۆنترۆلا ھێزێن ئەرمەنی دا بوون، شەرەکێ دژوار دەرکەت و رۆژا 10ێ مژدارێ ب رێکەفەفتنەکا سێ ئالی یا د ناڤبەرا ئازەربایجان، ئەرمەنستان و رووسیایێ دا ئەو شەر ب دوماهی هات.
د چارچۆڤەیا پەیمانا ھاتیە ئیمزاکرن دا، ئەرمەنستانێ قەبوول کر کو ژ ناڤچەیێن کەلباژار، ئاگدەم و لاچینێ ڤەکێشیت. ئازەربایجانێ د شەری دا باژێرێن فزوولی، جەبراییل، ھادروت، زەنگلان و دویەمین باژێرێ مەزنێ ھەرێما قەرەباخێ، باژێرێ شۆشایێ کۆنترۆل کربوو.
باژارێ لاچینێ ل ناڤ سینۆرێن ئازەربایجانێ یە و ژ بەر کو تاکە رێیا ناڤبەرا قەرەباخێ و ئەرمەنستانێ یە، وەکو کۆریدۆرا “ناڤبرا” لاچینێ ژێ دهێتە ناسکرن و ژ بۆ بەردەوامیا پەیوەندیا ناڤبەرا ئاخا ئەرمەنستانێ و ھەرێما ناگۆرنۆ ل قەرەباخێ جھەکی ستراتەژی یە.
باژارێ لاچینێ د شەرێن سالێن 90ێ یێن سەدسالا 20ێ دا رۆژا 18ێ گولانا سالا 1992ێ کەتبوو بن کۆنترۆلا ئەرمەنستانێ.
