پەکەکێ سووند ب دوژمناتییا پارتی خواریە، ژبەر وێ عەرەب هەلبژارتن کو بچنە شەنگالی

زڤرۆکەک مەزن و یاریەکا رادەبەدەر، ل دۆر ناڤێ شەنگالێ دزڤریت. مرۆڤ د ناڤا بایێ ڤێ زڤرۆکێ دا وەسا هزر دکەت کو خەیال راستییە، د رەو ژی حەقیقەتە. ب تایبەت، دەما کو د 9ێ چرییا دویێ دا د ناڤبەرا هەولێرێ و بەغدایێ دا ل بن چاڤدێریا نەتەوەیێن یەکگرتی دا ل سەر شەنگال رێکەفتنەک ھاتە ئیمزاکرن، پەکەکێ ئەو رێکەفتن ژ بۆ خوە کرە کێشەیا مان و نەمانێ. پەکەکێ ئینکارا دیرۆکا کوردا، ئینکارا بەرژەوەندیێن گەلێ ئێزدی، ئینکارا جڤاکا کوردی دانا بەر چاڤێن خوە. ب راستی، پەکەکێ ب چاڤ سۆری، ئەو چەند ب وێرەکی ئەنجام دا و موراد قەرەیلان، گۆت “ئەز ناخوازم فەرمانێ بدەمە چەکدارێن خوە یێن ئینتیحاری” و خوە ئیشارەت پێدا کو گەر پێدڤی بکەت ئەو دشێن خوە بکوژن. گەر ھوون بەرێ خوە بدەنە چاپەمەنییا پەکەکێ، هەر چەند ئاژانسەک، تیڤی، ترۆلێن مەدیایا جڤاکی ھەیی، وان ھەموو ئێخستنە ناڤا حەرەکەتێ.

سیاسەتا پەکەکێ یا شۆربێ

دوماهیک جهێ د دەستێ پەکەکێ دا مایی شەنگالە. سەدەما مانا پەکەکێ ل شەنگالێ نە گەلێ ئێزدییە. ھێزەک هەیە کو پەکەکە ل شەنگالێ ب جیهـ کریە. پەکەکێ ل بەرامبەری زێرەڤانی کرنا ھیلالا شیعی ل شەنگالێ، ھندەک سوودێن سیاسی و ئابۆری وەرگرتینە. گەر ئەو ڤی ئەرکێ جەردەڤانیێ ب جیھ نەئینت، ئەو دێ نۆتەکا خراب وەرگریت و بێ ھێز بیت. پەکەکە ل شەنگالێ ب تەنێ مقاولە، ل ھێڤیێ یە کا دێ ل شەنگالێ چەند کەلەپیری ب دەست خوە ئێخیت. جارەکێ ئۆجەلان ژی خوە ل ھەمبەر ھەلوەستا جەمیل بایک نەگرت و گۆتبوو وی “ئەو شێوازێ سیاسەتا تە وەکو یا شۆربێ یە. کی پێتر شۆربەیێ بدەتە وە، ھوون بۆ وی پێتر قۆنقلۆسکا ڤەددەن.” پەکەکە ل شەنگالێ ب تەرزێ شۆربەیێ سەرەدەریێ دکەت. دەردێ پەکەکێ ل شەنگالێ نە کێشەیێن گەلێ ئێزدییە، پەکەکە ل شەنگەلێ ل بەندا ترارەکێ شۆربەیێ یە کا دێ کیژ ھێز دەتە وێ.

پەکەکێ ل چییایێ شەکیف ئالایێ ترکییێ ل شەنگالێ ژی ئالایێ ئیراقێ، هەلدبژێریت

گەر پەکەکە د دەربارێ شەنگالێ دا بریاردەر بایە، ئەو دا  دەستپێکی ریکا پەیوەندیکرنێ ب حوکوومەتا ھەرێما کوردستانێ هەلبژێریت. لێ بەلێ، ھێشتا کو فرمان ل سەر ئاخا باشور بەردەوام بوو، پەکەکێ ھەول دا کو شەنگالێ ب دەست خوە بێخیت. د بن  فەرمانا مەسعوود بارزانی، سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ یێ وی دەمی، پێشمەرگە دەست ب ئۆپەراسیۆنا شەنگالێ کر. دەما کو ناڤەندا باژێری دھاتە رزگارکرن، دەما کو پەڤچوون هێشتا بەردەوام بوون، پەکەکێ دەستدانا سەر سازی و مالا و ئالایێن خوە دالقاندن و د گۆت ئەڤ دەڤەرە یا منە.

پەکەکێ، پێشوازیەکا گەرم ل دوژمنێ غەدارێ کوردان، داعشا شیعا ئانکو حەشدا شەعبی د ناڤەندا باژێرێ شەنگالێ دا دکر، وەکو مێڤانەکی گەلەک قەدرگران، رێز ل حەشدا شەعبی گرت. و ئەو وەکو ھەڤال و شریکەکێ بێ گومان دیتن. ژ بەرکو ھەر دو ھێز ژ یێک فەرمانگەھێ واتە ئیرانێ، ل شەنگالێ هاتبوونە ئەرکدار کرن. لێ بەلێ، وی دەمی پەکەکێ نەدهێلا کو دەگەهێ خێرخوازی یێ بارزانی هاریکارییان ل سەر ئێزدییان بەلاڤ بکەت.

پەکەکە دوژمنەکێ سووندخواری یێ کوردایە. پەکەکە دوژمنەکێ سووندخواری یێ پارتی یە. پەکەکە ل هیچ جهەکی دگەل کوردان رێکەفتنەکی چێناکەت. ئەو دگەل ترکان، دگەل ئیرانێ رێکەفتنا چێدکەت، لێ د گەل کوردان چێناکەت. بەرێ خوە بدەنە هەموو دیرۆکا پەکەکێ، د گەل هیچ یەک ژ تەڤگەرێن کوردی دا رێکەفتن ئیمزا نەکریە. پەکەکێ ل رۆژئاڤا ب میلیشیاتێن رژێما سووریێ یێن ب ناڤێ شەھیبا رێکەفتنەک چێکر، چەپێن ترک ئینان کەمپان و لەشکەر بۆ وان چێکرن و مانا لەشکەرێن رێژیما سووری ل قامشلۆ قەبوول کر. لێ پەکەکێ رێ نەدا پارتیێن کوردی یێن مخالفی وێ بێن و ئۆفیسەکێ ژی ل بن دەستهەلاتا وان ڤەکەن. پەکەکێ ل پارچەیێن دی یێن کوردستانێ ژی هەر ب وی رەنگی سەرەدەری کر.

پەکەکێ دزانی کو ئەو  نەشێت ل بەرامبەری ئۆپەراسیۆنێن ترکییێ چیایێن سنۆری بپارێزیت لێ دیسا ژی نەهێلا کو پێشمەرگە دەرباسی وان ھەرێمان ببن و نەھێلن کو داگیرکەر بهێنە وێرێ و ب جیھ ببن. گەر پێشمەرگە دەرباسی حەفتەنینێ، شەکیف، خانتوورێ ببان نووکە شوونا ئالایێ ترکییا دا ئالایێ کوردستانێ ل وێری ھەژیت. لێ پەکەکێ ھەزمنەکر کو ئالایێ کوردستانێ ل سەرێ وان چییان بھەژیت. ئەڤرۆ شانەیێن پەکەکێ د بن ئالایێ ترکان دا ل وێرێ ب ئارامی دژین.

پەکەکە ل شەنگالێ، ئاستەنگە ل بەرامبەر یەکیتیا کوردان

پەکەکە ژ بۆ کو ل شەنگالێ جیھەکێ ژ بۆ خوە چێبکەت، د ناڤا برینێن جڤاکا ئێزدی دا، د ناڤبەرا کوردێن ئێزدی و کوردێن مسلمان دا برینان دکۆلیت. بەریا ھەر تشتەکێ پەکەکێ ھەول دا کو ھەستێن دوژمناتیێ ل دژی حوکوومەتا ھەرێما کوردستانێ ب ئافرینیت لەوما ژی  ب بەردەوامی دخوازیت برینێن شەنگالی یێن 2014ێ بکۆلیت. ب ڤی رەنگی، ئەو دێ گەلێ ئێزدی ب ئاسانی رێڤەبەت. لێ چێنەبوو، پرانیا خەلکێ شەنگالێ نە ڤەگەریانە شەنگالێ. رێڤەبرنا ئێزدیان نە ساناھی یە. ئێزدیا  بالا خوە ددا ناڤەندا خوە یا ئۆلی و وان گەلەک گرنگ دبینن. ڤێ جارێ ژی پەکەکێ ھەول دا کو ئێزدییان د ناڤ خوە دا ب شەر بەردەت و وان  پارچە بکەت.

پەکەکێ د ھەلبژارتنا میر و بابە شێخێ نوو دا خواست د ناڤبەرا ئێزدییێن شەنگال و باشیکا دا ناکۆکییان دورست بکەت. گەلەک ھێڤی ژ ڤێ کریارا خوە دکرن. ھێزا کو د ناڤبەرا ئێزدییان دا ئالۆزییان دروست دکەت پەکەکە یە. پەکەکە دخوازیت گەنجێن ئێزدی ژ ناڤەندا وان یا ئۆلی ئانکو لالەشێ دوور بێخیت. پەکەکە ب رێیا کوورکرنا ناکۆکییێن چینی و جڤاکی هەولدا ئێزدییان ژ خەتا لالەشێ دوور بێخیت و قیبلەیا وان بگوھریت. خواست ل سەر ناسناما ئێزدییان خراب بوونەکی ئاڤا بکەت. ئارمانجا پەکەکێ ئەوە کو “ئێزدی یێن پەکەکێ” بخولقینیت. لەوما ژی د ناڤا ئۆلا رەسەن یا کوردێن ئێزدی دا گەلەک کریارێن نەیار ئەنجامدان.

پەکەکە ل شەنگالێ داگیرکەرە

ئەڤە نە تاوانبارکرنەکا گرانە، بەلکو راستییەکە. کەسێن کو ب پرۆپاگاندایا پەکەکێ ڤە نە ھاتبن سەرخوەشکرن دزان کو پەکەکێ شەنگال رزگار نەکرییە و نەشێت رزگار ژی بکەت. دەما کو دخواستن خوە بگەھینن شەنگالێ ب دەھان پێشمەرگە د رێکێ دا شەھید بوون. نها ب وی رادە کو خوینا پێشمەرگان نەبینن و ببێژن مە شەنگال رزگار کرییە، بێ ئەخلاقییەکا گەلەک مەزنە. پەکەکێ دەروونێ ھەستیارێ گەلێ کورد و گەلێ ئێزیدی ل سەر شەنگالێ ژ بۆ خوە کرە بنگەھ و سەر وێ ھەستییارییێ دەست ب کاری کر. پەکەکێ مرۆڤ وەکو دەیندارێ خوە دانە ھستکرن و ب خوە ڤە گرێدان. دووڤ را پەکەکێ دەست ب خەباتا مادی و کەدخواری یا کارسازیێ کر.

د 2015ێ دا، پەکەکێ ل سەر شەنگالێ دگەل جڤاکا شیعی، کو ھەڤکارین یێکن، رێکەفتنەکا دارایی ئیمزا کر. ھێزا پەکەکێ یا لەشکەری دێ ل بەرامبەر حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ و پێشمەرگەیا راوەستیت کو ئەو نەکەڤنە ناڤ شەنگالێ، د بەرامبەری وێ دا ژی  ھێزا حەشدا شەعبی دێ مووچە، جەبلخانە، ترۆمبێلان و ھەموو پێدڤی یێن لۆژیستیکی دەتە وان و لسەر ھێزا حەشدا شەعبی هێنە هەژمارتن. پەکەکێ ژی خوە وەسا دا نیشاندان کو خوەدان ھێزەکا مەزنە. ل دەستپێکێ ھێزەک ئاڤا کر کو تەنێ 30-40 کەس ژوان ئێزدی بوون، چەکدارێن دی ھەموو ژ گەریلایێن بییانی هاتبوونە پێکئانین. پەکەکێ ھەم مووچەیێ گەریلایێن خوە وەردگرت، ھەم ژی مووچەیێ شەرڤانێن ئێزدی دبری. ل گۆری رێکەفتنا د ناڤبەرا نوونەرێ ئەنییا شیعا، و پەکەکێ دا ل گۆرەی پەیمانا ھاتیە چێکرن، دێ پەکەکە رێکێن دەرباسبوونێ یێن د ناڤبەرا رۆژئاڤا و شەنگالێ دا پاریزیت. ب ڤی رەنگی، پەکەکێ رێیەکا بازرگانیێ دگەل رۆژئاڤا ڤەکر. وان ب خوە ژی د بن ناڤێ باجێ دا، دەس ب قاچاغچتییێ کر. پەکەکێ ب رێکا شەنگالێ تۆرەکا دیپلۆماتیک ل ئەورۆپا ژی ساز کر. پەکەکە گەلەک زێدە مفا ژ شیعەیان وەرگرت، حەقێ خوەیێ زێرەڤانییێ ژی وەرگرت.

پەکەکێ ب ھەبوونا خوە یا شەنگالێ ڤە ئیعتیبار قازانج کر، پارە، چەک، شەرڤان قازانجکر. لێ ئێزدییان ب ھەبوونا پەکەکێ یا ل شەنگالێ چ دەستخوە ئێخست؟ وێنەیێن عەبدولا ئۆجەلان، ئەو فێر بوون کو درووشمان بلند بکەن. پەکەکێ د 2017ێ دا ل شەنگالێ سالیادا دەنیز گەزمیش گێرا. ب ڤی رەنگی، ئێزدییا دەنیز گەزمیش ناس کر. ئێزیدی ژ بەر ھەبوونا پەکەکێ نەشییان هاریکارییا ناڤنەتەوەیی بستینن، و گەلەک ئێزیدی ڤەنەگەریان شوونوارێن خوە. ئێزیدییان  ژ بەر ھەبوونا پەکەکێ گەلەک تشت ژ دەست دان. پەکەکێ ئێزدی بەرب نێرینێن ڤالا ڤە برن. کۆمەک ئێزدی یێن کو ل دۆرا پەکەکێ کۆم ببوون بەغدا ژ بۆ خوە ناڤەند دبینن، حەشدا شەعبی دۆستێ خوە دبنینن و عەرەبا ژ بۆ خوە وەکو دەرییێ رزگار بوونێ دبینن پەکەکێ تێگەھەک ب ڤی رەنگی شاش ب وان دایە ئاڤاکرن. خرابیا مەزن یا پەکەکێ ل شەنگالییان بکەت دێ ئەوبیت کو وانا ژ بو بەرژەوەندییێ خوە بکار بینیت و بھێلیت کو ئەو، کوردان وەکو دوژمنێن خوە ببینن.

ھەیا کو پەکەکە ل گۆری بەرژەوەندیێن ئەنیا شیعا ل شەنگالێ بزاڤێ بکەت؛ و بەرێ خوە نەدەتە کوردستانێ، ئەو نەشیت خوە ژ داگیرکەران و شریکاتییا وان رزگار بکەت.

پوستێن ھەمان بەش