شیعه و جاشێن باشوور هه‌ول دده‌ن مه‌سروور بارزانی دادگه‌هـ بكه‌ن
د رۆژه‌ڤا پارتییا ده‌عوه و «جاش پهرلهمانتارێن كورد» دا هه‌یه، سه‌رۆكێ حكوومه‌تا باشوورێ كوردستانێ، ل په‌رله‌مه‌نێ ئیراقێ ئاماده ببیت، ئه‌ڤ پیلان ژ ئالیێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ ڤه دهێته پشتگریكرن.
چاڤكانیێن پێگه‌ها داركا مازی، ل باشوورێ كوردستانێ هنده‌ك ئاگاهیێن تایبهت ب ده‌ست ئێخستینه كو فراكسیۆنا «ده‌وله‌تا یاسا» یا گرێدای پارتییا «ده‌عوه»، ب سه‌رۆكاتییا نووری مالكی و ب هاریكارییا جاش پهرلهمانتارێن كورد، كه‌تینه د ناڤا هه‌ولێن مه‌زن دا ژ بۆ كو مه‌سروور بارزانی سه‌رۆكێ حكوومه‌تا باشوورێ كوردستانێ، ژ بۆ پهرلهمانێ ئیراقێ بهێته گازی كرن.
ل گۆر ئاگاهیێن ده‌ستێ مه، كه‌سێ كو سه‌ركێشییا ئه‌ڤێ پێڤاژۆیێ دكه‌ت، پهرلهمانتارێ فراكسیۆنا ده‌وله‌تا یاسا یێ ب ناڤێ «عه‌بدولهادی سه‌عداوی» یه، ئه‌ڤ په‌رله‌ما‌نتا‌ر ژ رۆژا 21 مه‌ها 11 یا سالا رابووری 2020ێ، هه‌ولا كۆم كرنا ئیمزایان دكه‌ت ژ بۆ كو مه‌سروور بارزانی بۆ پهرلهمانێ ئیراقێ بهێته گازی كرن و ل وێرێ ئاماده ببیت.
چاڤكانیێن پێگه‌ها مه ئه‌شكه‌ره كرینه، پارتییا ده‌عوه ب هاریكارییا جاش پهرلهمانتارێن كورد و كه‌ساتی و پهرلهمانتارێن كو ب ئه‌نتی كورد دهێنه ناس كرن، ئه‌ڤێ هه‌ولێ برێڤه دبه‌ن، پشتی كو فه‌رمان و ته‌علیمات ژ ئالیێ ئیرانێ ڤه بۆ وان هاتینه هنارتن.
عه‌بدولهادی سه‌عداوی كی یه؟
ناڤێ وی، عه‌بدولهادی موحان عه‌بدوللا ئیسماعیل ئه‌ل سه‌عداوی یه.
ژ دایكبوویێ سالا 1974ێ یه ل پارێزگه‌ها زیقار.
به‌كالۆریۆس ب یاسایێ ژ زانینگه‌ها به‌سرا هه‌یه.
ل سالا 2004 هه‌تا 2009ێ بوویه ئه‌ندامێ ئه‌نجوومه‌نا پارێزگه‌هێ و وه‌كه سه‌رۆكێ ئه‌نجوومه‌نێ هاتییه هلبژارتن.
د داوی هه‌لبژارتنێن ئیراقێ دا، 6911 ده‌نگ ب ده‌ست ئێخستبوون.
په‌یوه‌ندیێن باش ل گه‌ل هه‌ر یێك ژ «تارق نه‌جم عه‌بدوللا» رێڤه‌به‌رێ به‌رێ یێ ئۆفیسا نووری مالكی هه‌یه، هه‌موه‌خت «فه‌رهوود شه‌علان سلێمان» ناسیار ب «فه‌رهوود ئه‌ل شه‌علان» كو سه‌رۆكێ هۆزا «ئه‌ل بو زه‌یده»، ل پارێزگه‌ها زیقار.
برایێ وی یێ ب ناڤێ «عه‌بدوللا» سه‌رۆكێ هۆزا «بۆ سه‌عه‌د» ئه‌ل سه‌عداوی یه.
كارێن خوه ب ئاوایه‌كی نهێنی برێڤه دبه‌ت و وی چ باوه‌ری ب فه‌رمانبه‌رێن پهرلهمانێ ئیراقێ نینه، كارێن خوه ژ ئۆفیسا خوه یا تایبهت ل ناڤا مالا خوه یا ل به‌غدا برێڤه‌دبه‌ت.
7 جاران ل سالا 2011 و 2012ێ سه‌ره‌دانا كوێتی كرییه و ل 31/8/2019 هه‌تا 3/9/2019ێ جاره‌كا دی سه‌فه‌را ڤێ ده‌وله‌تێ كرییه.
عه‌بدولهادی سه‌عداوی پهرلهمانتارێ شیعه ب داخویانیێن خوه یێن دژی هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ تێ ناس كرن، لێ تشتێ سه‌یر ئه‌وه كو ئه‌ڤ په‌رله‌مانتاره ده‌رچوویێ به‌شێ یاسایه ژ زانینگه‌ها به‌سرایێ، لێ به‌لێ وه‌ها دیار ئه‌و چ تشته‌كی ژ یاسا و ده‌ستوورێ ئیراقێ فام ناكه‌ت، ژ به‌ر كو ده‌ستوورێ ئیراقێ رێناده‌ت سه‌رۆك وه‌زیرێ هه‌رێمه‌كێ ل په‌رله‌مانه‌كی ئاماده ببیت كو د وی په‌رله‌مانی دا نه‌هاتبیته هه‌لبژارتن.
هێژای گۆتنێ یه، ئه‌ڤ هه‌ولا شیعه‌یێن نێزیكی ئیرانێ ل به‌غدایێ، پاش شكه‌ستنا پیلانێن یێك ل دووڤ یێك یێن دژی باشوورێ كوردستانێ دهێت كو ل سالا رابووری 2020ێ هاتینه مه‌شاندن.
ئیرانێ ل سالا رابووری ب رێیا رێخستنا په‌كه‌كێ، یه‌كێتییا نشتیمانی یا كوردستانێ ل باشوور، هه‌روه‌ها ب رێیا پارتییا ده‌عوه و پارتیێن شیعه یێن نێزی خوه، چه‌ندین پیلان ل دژی باشوورێ كوردستانێ دانه مه‌شاندن، مینا ته‌قاندنا بۆرییا ڤه‌گوهاستنا په‌ترۆلا كوردستانێ ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤه، په‌ژراندنا قانوونا قه‌رز بێی كو مافێن باشوور بكه‌ڤن تێدا، هێرشا سه‌ر باره‌گه‌هێن په‌ده‌كێ و سۆتنا ئالایێ كوردستانێ ل ناڤه‌ندا به‌غدایێ، پشتره هه‌ولێن جاش په‌رله‌مانتا‌ران یێن كو ئیرانێ ب رێیا پارتیێن شیعه پشتگری ددایێ یێن كۆمكرنا ئیمزایان ژ بۆ كو مووچه‌یا فه‌رمانبه‌رێن باشوور راسته راست ژ به‌غدایێ بهێنه هنارتن، ئه‌ڤ هه‌موو هه‌ول ژ بۆ یه‌ك ئارمانجێ دهاتن كرن، ئه‌و ژی لاواز كرنا پێگه‌ها حكوومه‌تا باشوور بوو ب ئاوایه‌كی وه‌ها كو ڤێ حكوومه‌تێ ل پێش چاڤێن خه‌لكی ره‌ش بكه‌ن.
ئیرانێ ژ بۆ ڤێ چ سۆز داینه مالكی و جاشێن كورد؟
كۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ ل سالێن به‌رێ سۆز دابوونه مالكی كو وی بكه‌نه سه‌رۆك وه‌زیر ل به‌رانبه‌ر لاواز كرنا پێكهاته‌یا سونی ل ئیراقێ، له‌وما پارتییا ده‌عوه یا نووری مالكی، ژ سه‌رده‌ما هاتنا وێ بۆ ده‌ستهه‌لاتێ جه‌نگه‌كا توند ل دژی پێكهاته‌یا سونی ده‌ست پێ كر، رێبه‌رێن سونه یێك ب یێك ب جینایه‌تێن جودا هاتنه هه‌ده‌ف كرن و ژ ده‌ستهه‌لاتێ دوورئێخستن و ئه‌ڤێ پارتیێ هنده‌ك رێبه‌رێن دی ل جهێ وان چێكرن كو ژ ئالیێ خه‌لكێ سونه ڤه نه‌دهاتنه عه‌جباندن، ئه‌ڤێ سیاسه‌تا نووری مالكی كارتێكرنه‌كا خه‌راب ل هه‌ژمارا كورسیێن پێكهاته‌یا سونی ل پهرلهمانێ ئیراقێ كر و بۆ ئه‌گه‌ر كو هه‌ژمارا كورسیێن ڤێ پێكهاتێ بۆ 90 كورسییان داكه‌ڤن.
پارتییا ده‌عوه پاش نه‌مانا مالكی د ده‌ستهه‌لاتێ ژی دا ئه‌ڤ سیاسه‌تا خوه ل دژی پێكهاته‌یا سونی به‌رده‌وام كر و هه‌تا هه‌لبژارتنێن داویێ ژی كو فراكسیۆنێن سونی ل سه‌ر دوو بالێن شیعه دابه‌ش كرن، به‌شه‌ك ژێ خوه دانه دگه‌ل هێزا ب ناڤێ «ئیسلاح و ئیعمار» كو ژ فراكسیۆنێن سائیروون، حكمه، وه‌ته‌نییه و نه‌سر پێك دهات و به‌شه‌ك ژێ خوه دانه د گه‌ل هێزا ب ناڤێ «بینا» كو فراكسیۆنێن فه‌تح و ده‌وله‌تا یاسا ل خوه دگرت، واته هێزا سونی ل سه‌ر دوو هێزێن شیعه دابه‌ش كرن، نها ژی جاش پهرلهمانتارێن كورد دخوازن هه‌مان سیناریۆیێ ل سه‌ر باشوورێ كوردستانێ جێ به‌جێ بكه‌ن.
بۆ ڤێ جارێ ژی ئیرانێ سۆز ب نووری مالكی دایه كو جاره‌كا دی وی بكه‌نه سه‌رۆك وه‌زیر ل به‌رانبه‌ر لاواز كرنا پێگه‌ها باشوورێ كوردستانێ و ژ بۆ جێ به‌جێ كرنا ڤێ پیلانێ، نووری مالكی ب هاریكارییا جاش پهرلهمانتارێن كورد، كه‌تییه د به‌ره‌یێ دژی باشوورێ كوردستانێ دا و ئێدی ب ئه‌شكه‌ره دژاتییا خوه رادگه‌هینیت.
ل ده‌ربارا جاش پهرلهمانتارێن كورد ژی، ئیرانێ ب رێیا پارتیێن شیعی یێن ئیراقێ سۆز ب وان دایه كو بكه‌ڤنه د به‌ره‌یێ دژی كوردستانێ دا ل به‌رانبه‌ر پۆست و پاره‌یێن زۆر د حكوومه‌تا بهێت یا ئیراقێ دا.
مالكی مووچه‌یێن فه‌رمانبه‌رێن باشوور بۆ ئیرانێ د هنارتن
ئه‌ڤ ژی به‌لگه‌یه‌كه كو نووری مالكی سه‌رۆك وه‌زیرێ به‌رێ یێ ئیراقێ، هاریكاریێن دارایی ب كوژمێ 116 ملیار دۆلاران داینه ئیرانێ، ژ بۆ كو ئیران بكاریت جه‌زایێن ئابووری یێن ئه‌مه‌ریكایێ ل سه‌ر خوه سڤك بكه‌ت.
ل گۆر ڤێ دوكیۆمه‌نتێ ئه‌ڤ كوژمێ پاره‌ی ل سالا 2014ێ ب ئیرانێ هاتییه دان كو هه‌مان سال بوو مووچه‌یا فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ هاتینه بڕین.
