ل رۆژێن بووری بەرنامەیەکێ رێڤەبەرێ پەکەکێ مستەفا كاراسوو د «مەدیا خەبەر» تی ڤی یێ دا ھاتە بەلاڤ کرن، د بەرنامه‌ی دا مستەفا كاراسوو هەر و هەر پەیڤا کوردستانێ بکاردئینا، لێ د ئاخفتنا وی دا، پەیڤا کوردستان گەلەک یا خوەجھـ نەبوو، وەکو گۆتنێن ب ئەمانەت ئەڤ پەیڤە دھاتە گۆتن، لێ دەما كاراسوو ل سەر دەمۆکراسییا ترکیێ د ئاخڤیت، ھەردوو چاڤێن وی دبرسقین، پەیڤا ترکیه‌بوونێ ژ ناڤا کەزەبا خوە ده‌ردئێخسته دەڤێ، گەلۆ ئه‌گه‌ر چی یه، پەیڤا کوردستان ل سەر لێڤێن كاراسوو وەک ئەمانەت راوه‌ستیایه؟
پەکەکە تەڤگەرەکە کو ژ نیشکه‌كێ ڤه ھەر تشتی ب بیر دئینیت، ژ سەرۆکێ چەپێ ترک دەنیز گەزمش، بگرە حەتا سەرۆکێن شۆرەشا جیھانێ، ھەر تشتی ببیر دئینن و بەرنامەیێن تایبەت ل سەر وان چێدکەن، لێ پەکەکە ھندەک ناڤان چ جارا ب بیر ناینیت، ئەو ژی ناڤێن سەمبۆلێن دیرۆکیێن دۆزا کوردستانێ نە، میناک، هەگەر كاراسوو د 6ێ گولانێ دا ژ بۆ سێدارەدانا دەنیز گەزمیش ئاخفتبا، ئەو دا ب گەلەک بوویەرێن دیرۆکی گرێدانەکێ د ناڤبەرا دەنیز گەزمش و پەکەکێ دا چێکەت.
ژخوە ئیسال، جەمیل باییک ئەو ئەرک ل سەر ناڤێ پەکەکێ كر، باییک د ئاخفتنا خوە دا کو د دەستپێکا گولانێ دا کربوو گۆت کو «پەکەکە بەردەوامییا تەکۆشینا دەنیز گەزمیشە و پەکەکە ژی بەردەوامییا تەڤگەرا شۆرەشگەری یا تورکیێ یە».
ئەم باش دزانین کو سەرۆک و پێشەنگێ كاراسوو نە شێخ سەعیدە بەلکو دەنیز گەزمیشە
لێ بەلێ، مستەفا كاراسوو رۆژا کو شێخ سەعید ھاتییە دارڤە کرن ل سەر تی ڤی یێ بوو، لێ مستەفا كاراسوو ب چ رەنگان بەحسا دارڤه‌كرنا شێخ سەعید ئەفەندی و 47 ھەڤالێن وی نەکر، دبیت کو ئەڤ ھەلوەستا كاراسوو وەک ھوورگولییەکا پچووک خوه‌یا بکەت، لێ «راستی د ھوورگولییان دا ڤەشارتییە»، ئەم باش دزانین کو سەرۆک و پێشەنگێ كاراسوو نە شێخ سەعیدە بەلکو دەنیز گەزمیشە.
دەما کو مە ل كاراسوو تەماشە دکر، ژ نیشکه‌كێ ڤە، «جاندان بادەم» ھاتە بیرا مه، ل ڤان سالێن داویێ، جاندان بادەم بێناڤبەر د سالڤەگەرا شەھادەتا شێخ سەعید ئەفەندی دا دگۆت “شێخ سەعید کەسەکێ کەڤنەپەرەستە” ب ڤی رەنگی سڤکاتی ب شێخ سەعید ئەفەندی دکر. ئیسال ژی جاندان بادەم گۆت “یێن کەسەکێ وەکی شێخ سەعیدێ کەڤنەپەرەست ببیر تینن ھەکە ئەو نە ئۆلدار بن، کەڤنەشۆپ بن ژی لێبەلێ ئەو د ناڤا خەفلەت و خییانەتێ دا نە”.
کوردبوون نەتەنێ کۆمەک ئاخفتنێن سیاسی یە، کوردبوون ژ باسکێ سیاسی پتر راستییەکە کو خوەدان کۆدێن جڤاکناسی، چاندی و رۆحی یە، کوردبوون رەوشا رۆحی یە، رەوشا ھەست، رەنگێ ژیان و ھەستییاریێ یە
ب راستی، هەگەر ئەم ژ ئالیێ سۆسیۆلۆژیک ڤە لێکۆلینێ ل سەر بکەین، ئەم دێ بینین کو جاندان بادەم و مستەفا كاراسوو د ھەمان خەتێ دا تەکۆشینێ دکەن، لێبەلێ ھەگەر ھوون رێبازا ئانالیزەکا زانستی ب کار بینن و ل ھەلوەستا ڤان ھەردوو کەسان ل ھەمبەر بوویەران بنێرن، ھوون دکارن ببینن کو تایبەتمەندیێن كاراسوو و بادەم یەکن.
کوردبوون نەتەنێ کۆمەک ئاخفتنێن سیاسی یە، کوردبوون ژ باسکێ سیاسی پتر راستییەکە کو خوەدان کۆدێن جڤاکناسی، چاندی و رۆحی یە، کوردبوون رەوشا رۆحی یە، رەوشا ھەست، رەنگێ ژیان و ھەستییاری یە، حەتا کو تێکلییەک د ناڤبەرا ڤان ھەردوویان دا چێنەبیت، ھوون نەشێن کوردبوونێ پێناسە بکەن.
ب راستی، هەگەر کو ھوون کوردایەتیێ تەنێ بێخنە د ناڤا نیقاشەکا سیاسی دا و ھوون ئاستا وێ یا ھەست، رۆح و چاندی پاشگوھـ بکەن، ھوونێ دێ ژ پشتێڤە خەنجەرێ ل کوردایەتیێ دەن، گۆتنا مستەفا كاراسوو یا د دەربارێ کوردبوونێ دا ب ڤێ واتەیێ دهێت کو كاراسوو دخوازیت ژ پشت ڤە خەنجەرەکێ ل کوردایەتیێ بدەت، ژ بەر کو مستەفا كاراسوو ژ ئالیێ سۆسیۆلۆژیک و چاندی ڤه نە کوردە، حەتا ئەم دکارین ببێژین ئەو ژ ئالیێ سیاسی ڤە ژی نە کوردە.
ژ بۆ مستەفا كاراسوو، شەرتێ یەکەمێ پێشکەفتنێ زانینا زمانێ ترکی یە و تەمسیلا چاندا ترکبوونێ یە
سۆسیۆلۆژییا كاراسوو و یا ترکایە و ئەو خوەدی ھەستێن ترکی یە، چ پەیوەندی ژی ب جیھانا سیاسی یا کوردان ڤە نینە، ئارگوومانێن وی یێن سیاسی ژی نە کوردستانی نە، مستەفا كاراسوو دکاریت ب دەمژمێرەکێ ل گەل ترکەکێ چەپ یان ژی راست باخڤیت، لێ ئەو نکاریت 1 خۆلەک تەحەمولا کوردەکێ کو ترکی نەزانیت بکەت.
ژ بۆ مستەفا كاراسوو، شەرتێ یەکەمێ پێشکەفتنێ زانینا زمانێ ترکی یە و تەمسیلا چاندا ترکبوونێ یە، نێرینا مستەفا كاراسوو یا ل سەر کوردان و نێرینا جاندان بادەم یا ل سەر کوردان یەکە، كاراسوو ب چاڤێ ترکان ل کوردان دنێریت، ئانکو ب چاڤێ نەتەوه‌یا سەردەست ل کوردان دنێریت و وان بچووک و پاشکەفتی دبینیت، ئانکو نێرینا وان یا ل سەر شێخ سەعید چ بیت نێرینا وان یا ل سەر گەلێ کورد ژی ئەوە.
عەبدوللا ئۆجالان ل سالا 1999ێ د دادگەھێن ترکیێ دا د گۆت: «شێخ سەعید ئاژانێ ئینگلیزا بوو، ئەوی ل گەل ئینگلیزان رێکەفتنەک کر، ژ بۆ کو کۆمارا ترکیێ ل ھەمبەری ئینگلیزان بێخیتە ته‌نگاڤیێ ئەوی راپەرین ئەنجام دا».
پشتی کو ڤان داخویانیێن ئۆجالان گەلەک نەرازیبوون د ناڤا کوردان دا چێکری، پەکەکێ پرتووکێن ئۆجالان ژ نوو ڤە چاپ کرن و ئەو بەشێن بووینە سەبەب کو کورد کارڤەدانێ نیشان بدەن ژ پرتووکان دەرێخستن، ئۆجالان ژ بەر نێرینا خوە یا ل سەر شێخ سەعید لێبۆرین نەخواست و یەک پەیڤا رێزدار ژی ژ بۆ ڤێ دیرۆکێ نەگۆت.
ئەڤ خەتا ئۆجالان راستییا ڤەشارتی یا پەکەکێ یە، پەکەکە تەنێ ژ بۆ گرسەیا خوە ل گەل ھەڤ بگریت، جاران ب قەنجی بەحسا شێخ سەعید دکەت، ئەو ژ بۆ پرۆپاگندەیا ڤان ئاخفتنان دبێژن، ڤێ پرۆپاگاندێ چ پەیوەندی ب راستییا پەکەکێ ڤە نینە، گاڤا کو ھوون بەرێ خوە بدەنە گەنجێن پەکەکێ، ھوون دێ بینن کو چ تێکلییا وان ب سۆسیۆلۆژ و چاندا کوردایەتی ڤە نینە، زمانێ کوردی نینە، قازی محه‌مه‌د نینە، شێخ سەعید نینە، عوبەیدوللاهـ نینە، ئانکو د بیردانکا وان دا کورد نینە، تەنێ دبێژن، ڤەژینا کوردان پەکەکەیە، مافێ براتییا گەلان، نه‌ژادپەروەرییا کوردان خرابە، ئەم دێ ترکیێ دەمۆکراتیک کەین و ھتد… کۆمەکا پەیڤێن د ئاستا سیاسی دا بێ بها دکەن و ب ڤان خەیالێن پووچ دژین، یەک ژ وان کەسێن کو ڤێ زھنییەتێ د ناڤا کوردان دا بەلاڤه دکەت مستەفا كاراسوو یە.
گەر ھوون ل تەڤاھییا ئارشیڤا مستەفا كاراسوو بنێرن، ھوونێ بینن ژ بلی «رۆبەسپەڕ، دەنیز گەزمیش، چی گیڤارا، پیر سوولتان عەبدال» هیچ کەسەکێ کورد وەکو شێخ سەعید، شێخ عوبەیدوللا، قازی محەمەد و ھتد تێدا نینە.
یەک نێرینا وان ل سەر دیرۆکا کوردان نینە و د وی بابەتی دا ب زانابوون خوە گەلەک جاھل هێلایە، مستەفا كاراسوو هیچ پەیوەندییەک ب جڤاکناسییا کوردستانێ ڤە نینە.
گاڤا مستەفا كاراسوو دهێتە رەخنە کرن کو بۆچی کوردی نزانیت، ئەو دبێژیت: «جەحش ژی ب کوردی دئاخڤن ما پیڤانا شۆرەشگەریێ تەنێ ب زمان زانینێ یە»؟ و ب ڤی رەنگی خوە دپارێزیت.
كاراسوو زانینا کوردی وەکی تشته‌كێ پچووکێ نەگرنگ دبینیت، لێ بەلێ «کورد، کوردستان و كوردی» ھەبوونێن ئۆنتۆلۆژیکێن هەڤدوونە، گەر کوردی نەبیت، کوردستان ژی نینە، گەر کوردی نەبیت کوردایەتی ژی نابیت، زمانێ کوردی نە تشته‌كێ بچووكه، به‌لكو ئەساسێ ھەموو تشتی یە.
«كاراسوو بوون» ب خوە، دهێتە واتەیا کوشتنا ناسنامەیا کوردی
مستەفا كاراسوو قەد ل گەل کوردبوونێ گونجای نینە، مستەفا كاراسوو ب رامان ترکه، ئه‌و ب واته‌یا سۆسیالیزمێ، ب واتەیا شۆرەشا فره‌نسی، ب واتەیا عەلەویه‌تێ، ب واتەیا براتییا گەلان دهێت، هه‌روه‌ها ب واتەیا دەمۆکراتیکبوونا ترکیەیێ، لێ كاراسوو قەت ب واتەیا کوردبوونێ ناهێت، سەکنا كاراسوو یا سۆسیۆلۆژک و مانتالیتا وی یا سیاسی چ پەیوەندی ب کوردایەتیێ ڤە نینە، «كاراسوو بوون» ب خوە، دهێتە واتەیا کوشتنا ناسنامەیا کوردی.
یا کو ئەز نکارم فێم بکەم ئەڤەیە کو کەسەک وەکو كاراسوو چاوا چێدبیت کو خوە ب خوەدیێ راستییا سیاسەتا کورد و کوردستانێ ببینیت، ووسا دیارە کو ل سەر ناڤێ کوردان سیاسەتێ دکەت، بادەم جاندان چەند ئیجازە ھەیە کو ل سەر ناڤێ کوردان سیاسەتێ بکەت، مستەفا كاراسوو ژی ب قاسی وی خوەدی ئیجازەیە، ژ بۆ ھەردو ئالییان ژی کوردێن سونی، کوردێن نەتەوەپەروەر، یێن کو مینا وا نافکرن و یێن کو نەسۆسیالیستن پاشڤەروو نە.
دەما نیقاشکرنا زیانێن سیاسەتمەدارێن کو د وارێ سۆسیۆلۆژک دا نەکوردن، ھاتییە.
