به‌رسڤه‌ك ژ بۆ سۆزدار ئاڤێستا، قه‌یووما په‌كه‌كێ یا شنگالێ
سۆزدار ئاڤێستا ئه‌نداما كه‌جه‌كێ ئیرۆ بۆ ئاژانسا ANFێ ئاخڤی و نرخاندن بۆ هێرشا دوماهیێ یا ل سه‌ر شنگالێ كر و گۆت: «هێرشا ل سەر شنگالێ ژ ئەنجاما رێككه‌فتنا 9ێ جۆتمەهێ یە».
سۆزدار ئاڤێستا كی یه؟
سۆزدار ئاڤێستا ئه‌نداما كه‌جه‌كێ یه، ئێزدییا باكورێ كورستانێ یه، پاش هێرشا داعشێ یا ل سه‌ر شنگالێ، په‌كه‌كێ ئه‌و ئینا پێش ژ بۆ كو ئێزدیێن شنگالێ پێ ب خاپینیت و برینێن ئێزدییان ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندییا رێخستنێ (ئیستیسمار) بكه‌ت، واته په‌كه‌كه ناسنامه‌یا ئاڤێستایێ ژ بۆ خوه ئیستیسمار دكه‌ت و ئاڤێستا ژی ژ ئالیێ خوه ڤه برینێن ئێزدییان ژ بۆ په‌كه‌كێ ئیستیسمار دكه‌ت و سیاسه‌تێ ل سه‌ر سه‌رێ ئێزدیێن به‌له‌نگاز دكه‌ت.
ئاڤێستا وه‌ها پێش چڤاكا ئێزدی ڤه د ئاخڤیت یێ كو ببینیت دێ بێژیت ئه‌ڤه ل شنگالێ ژ دایك بوویه و ژ ئالیێ شنگالییان ڤه هاتییه هه‌لبژارتن، نه‌خێر نه وه‌سایه، ئاڤێستا وه‌ك قه‌یووم ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤه ل شنگالێ هاتییه ئه‌ركدار كرن.
سۆزدار ئاڤێستا، د هه‌ڤدیتنا ANFێ دا كو 22 خۆله‌ك و 46 چركه‌یان ده‌وام كر، ژبلی هێرش و چێكرنا توهمه‌تێن بێ ئه‌ساس بۆ «حكوومه‌تا هه‌رێمێ و په‌ده‌كێ»، ستراتیجییا رێخستنا خوه جاره‌كا دی بۆ گه‌لێ ئێزدی، پاشه‌رۆژا ده‌ڤه‌رێن وان دوپات كر و ب زه‌لالی گۆته ئێزدییان: «ئه‌م دێ د شنگالێ دا مینین و هوون ژی ل كامپان، وارێ وه بۆ په‌كه‌كێ حه‌لال بیت و چ چێبیت بلا چێبیت، ژ خوه یێ كو بخوازیت ل سه‌ر ئه‌ساسێ ((براتییا گه‌لان)) دگه‌ل عه‌ره‌بێن شیعه ببیته برا و ئاسمیله ببیت، هوون ب خێر بهێن شنگال شنگالا وه و برایێن وه یێن حه‌شدا شیعی یه».
سۆزدار ئاڤێستا هه‌لسه‌نگاندن بۆ رێككه‌فتنا 9ی جۆتمه‌ها سالا رابووری یا نێڤبه‌را حكوومه‌تا هه‌رێمێ و حكوومه‌تا ئیراقێ كر و گۆت: «هێرشا ل سه‌ر شنگالێ ژ ئه‌نجاما ڤێ رێككه‌فتنێ یه!، هه‌روه‌ها دبێژیت: «په‌ده‌كه دخوازیت ب ڤێ په‌یمانێ ڤینا گه‌لێ ئێزدی بكوژیت، دخوازیت شنگالییان ژ شنگالێ ده‌ربێخیت»! د به‌شه‌كێ دی یێ ئاخفتنا خوه دا گۆت: «هێزێن خائینێن ل هەرێمێ ژی د ڤێ هێرشێ دا خودان رۆلەک مەزنن»!.
رێككه‌فتنا 9ی جۆتمه‌هێ چی یه و كی خائینه؟
سۆزدارا گه‌نی كو ب میها كه‌جه‌كێ دهێته ناس كرن و تنێ د شێت وێ تشتی بێژیت یێ كو «گرووپا ئه‌نقه‌رێ» ب گوهێ دا بانگ دده‌ت، تشتێ كو ژ بیر كری د هه‌ڤدیتنێ دا بۆ ئێزدییان زه‌لال بكه‌ت، ئه‌م دێ ل شوونا وێ بێژن و زه‌لال كه‌ین، ئه‌م دێ بێژین ڤینا ئێزدییان ب چ ئاوایی هاتییه كوشتن و كی بوون ئه‌گه‌ر كو هه‌تا رۆژا مه یا ئه‌ڤرۆ 80% یا خه‌لكێ شنگالێ د كه‌مپان دا بمینن، هه‌روه‌ها كی بوون ئه‌گه‌ر كو هه‌تا رۆژا مه یا ئه‌ڤرۆ شنگال وێران و كاڤل بمینیت، كی نه یێن كو دخوازن شنگالێ بێخنه سه‌ر ئیراقێ و ئیرانێ و خه‌لكێ وێ د ناڤا گه‌مارا عه‌ره‌بێن شیعه دا ئاسمیله ببن.
ل 9ی جۆتمه‌ها سالا رابووری، حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و حكوومه‌تا ئیراقا فه‌ده‌رال رێككه‌فتنه‌ك ژ بۆ ئاساییكرنا ره‌وشا شنگالێ ئیمزا كر، ب كورتی ل گۆری په‌یمانێ پێویسته په‌كه‌كه و چه‌كدارێن وێ ژ شنگالێ ده‌ركه‌ڤن، ژ بۆ كو رێ بۆ ئاڤه‌دانكرنا شنگالێ و ڤه‌گه‌را كۆچبه‌رێن وێ بهێته ڤه‌كرن.
رێخستنا په‌كه‌كێ ژ بۆ كو ئه‌ڤ رێككه‌فتنه چ ئه‌نجامه‌كی نه‌بینیت، كه‌ته ناڤا ته‌ڤگه‌رێ و هه‌ولێن مه‌زن و دگه‌ل حه‌شدا شه‌عبی رێككه‌فتن چێكر و گۆت: «ئه‌م ژشنگالێ ده‌رناكه‌ڤین، شنگالێ پێدڤی ب چ رێككه‌فتنان نینه» و رێككه‌فتنا 9ی جۆتمه‌هێ وه‌ك رێككه‌فتنا ل نێڤبه‌را په‌ده‌كێ و ده‌وله‌تا ترك یا داگیركه‌ر ژ بۆ ئێزدییان شرۆڤه كر، لێ به‌لێ یا راست گه‌لێ ئێزدی ب ته‌ڤاهی دزانیت ئه‌ڤ رێككه‌فتن دێ وان ڤه‌گه‌رینیته سه‌ر وارێ وان.
كێ ڤینا ئێزدییان كوشتییه، په‌ده‌كێ یان په‌كه‌كێ؟
پرسا ل ڤێر دهێته كرن ئه‌ڤه‌یه، گه‌لۆ كینه ڤینا گه‌لێ ئێزدی دكوژن، په‌ده‌كه‌یه یا كو هه‌ول دده‌ت شنگالێ ئاڤه‌دان بكه‌ت و كۆچبه‌رێن وێ ژ دۆژه‌ها كه‌مپان خلاس بكه‌ت و وان ڤه‌گه‌رینیته سه‌ر وارێ وان، یان په‌كه‌كه یا كو كه‌تییه د شنگالێ دا و بوویه ئه‌گه‌ر كو شنگال وێران و كاڤل بمینیت؟، كی نه دگه‌ل حه‌شدا شه‌عبی و ئیرانێ رێككه‌فتن چێكری و سۆز ب ده‌وله‌تا ئیرانێ دای كو خه‌تا ((میحوه‌رێ مقاوه‌مێ)) ل شنگالێ چێكه‌ن و هیلالا شیعی مه‌زن بكه‌ن، په‌ده‌كه‌یه یان په‌كه‌كه؟ كی نه دخوازن ئێزدییان ژ كوردستانێ ڤه‌قه‌تینن و د ناڤا شیعه و حه‌شدا شه‌عبی دا ئاسمیله بكه‌ن، په‌ده‌كه یه یان ستراتیجی و زهنییه‌تا گه‌نی یا ئاپۆی یا ب ناڤێ ((براتییا گه‌لان)).
كی یه زیندانێن نهێنی ل شنگالێ چێكرین و ب سه‌دان گه‌نجێن ئێزدی یێن ل دژی سیاسه‌تا په‌كه‌كێ ئێخستینه تێدا، په‌ده‌كه یه یان په‌كه‌كه؟ كی یه ب ده‌هان زارۆك، كچ و گه‌نجێن ئێزدی ره‌ڤاندین و كێشی چیای كرین و ب ده‌ستێ عه‌سكه‌رێ ترك داینه كوشتن، په‌ده‌كه یه یان په‌كه‌كه؟ ئاڤێستا گه‌نی ئه‌م دشێین ب سه‌دان نموونه‌یێن دی ژ سته‌م و خیانه‌تا هه‌وه د راستا گه‌لێ ئێزدی دا ب تایبه‌ت د راستا گه‌لێ شنگالێ دا به‌رچاڤ بكه‌ین، له‌وما هزر نه‌كه كو ئێزدی دێ باوه‌ر ژ وێ گه‌مارێ كه‌ن یا كو ژ ده‌ڤێ هه‌وه یێ له‌وتی ده‌ردكه‌ڤیت.
ئاڤێستا هه‌گه‌ر ب گۆتنا ته بیت و هێرشا سه‌ر شنگالێ ژ ئه‌نجاما رێككه‌فتنا 9ی جۆتمه‌هێ بیت، ژ كه‌ره‌ما خوه بۆ مه شرۆڤه بكه، پا هێرشا سه‌ر مه‌تینی، گاره‌ی، حه‌فته‌نینێ، خاكورك، قه‌ندیل، شه‌كیف، هه‌روه‌ها عه‌فرین و سه‌رێ كانیێ و گرێ سپی ژ ئه‌نجاما كیژان رێككه‌فتنێ نه؟، ما ژ خوه ئه‌و ژی ژ ئه‌نجاما رێككه‌فتنا 9ی جۆتمه‌هێ یه؟!
وه‌كی دی، داخویانییا به‌رده‌ڤكێ یه‌كینه‌یێن سه‌ید ئه‌ل شوهه‌دا یا حه‌شدا شه‌عبی یا رۆژا پێنجشه‌مبییا رابووری 19/8/2021ێ كو گۆتبوو: «ئه‌م دێ حه‌یفا چه‌كدارێن خوه یێن په‌كه‌كێ و یه‌به‌شێ ل شنگالێ هلینین»، نموونه‌یه‌كا هه‌ری زه‌لال و به‌رچاڤه كو په‌كه‌كه ل شنگالێ ژ بۆ خزمه‌تا ئیرانێ و حه‌شدا شه‌عبی ته‌ڤ دگه‌ریت، نموونه‌یه‌كا زیندی یه كو په‌كه‌كه گه‌لێ ئێزدی ژ بۆ به‌رژه‌وندییا رێخستنێ ب كار دئینیت و ل سه‌ر خاپاندنا وان ب سلۆگانێن پووچ به‌رده‌وامه.
سۆزدارێ د هه‌ڤدیتنا خوه ده هند ئاخفتنێن «بێئه‌خلاق، بێشه‌ره‌ف و خایین» ژ حكوومه‌تا باشوور و په‌ده‌كێ ره گۆتن، لێ ب وێ قه‌ده‌رێ هێرشا تركێن داگیركه‌ر شه‌رمه‌زار نه‌كر.
هه‌گه‌ر زه‌ره‌یه‌ك وه‌فا، ئێزدیاتی و كوردایه‌تی ل جه‌م سۆزدارێ هه‌بیت، ئه‌و رێ ناده‌ت ئێزدی ببنه ئامۆره‌ك ژ بۆ ئه‌جێندایا په‌كه‌كێ
ل دوماهیێ ئه‌م دبێژین: كوردێ ئێزدی، كوردێ ره‌سه‌ن خودانێ شنگالێ یه، ئه‌و ب یاریێن په‌كه‌كێ و پیلانێن وێ یێن دگه‌ل ده‌وله‌تێن داگیركه‌ر ناهێته خاپاندن، گه‌لێ ئێزدی ئه‌ڤ یارییا په‌كه‌كێ گه‌له‌ك باش فێم كرییه و ژ به‌ر ڤێ ئه‌گه‌رێ ئه‌و ژیانا ل كه‌مپان ب رۆمه‌ت تر دبینیت ژ كو ڤه‌گه‌ریته شنگالێ و بكه‌ڤیته بن باندۆرا په‌كه‌كێ و خزمه‌تا دژمنێ گه‌لێ كورد، گه‌لێ ئێزدی باش دزانیت په‌كه‌كێ چه‌ند گه‌نجێن وان ره‌ڤاندینه، چه‌ند ئۆلا وان بێ واته كرییه و چه‌ند دخوازیت ناسنامه‌یا وان ب گوهۆریت.
هه‌روها ئه‌م دبێژینه ئاڤێستایێ: هه‌گه‌ر راسته ئاڤێستایێ زه‌ره‌یه‌كا وه‌فای ژ بۆ ئێزدییان هه‌بیت، زه‌ره‌یه‌كا ئێزدیاتیێ ل ده‌ڤ هه‌بیت، زه‌ره‌یه‌كا كوردایه‌تیێ ل ده‌ڤ هه‌بیت، تو ناهێلی ئێزدی بۆ ئاجیندایا په‌كه‌كێ و حه‌شدا شه‌عبی ببنه ئامۆره‌ك، تو ناهێلی په‌كه‌كه ئێزدییان ل بن ئالا ئیراقێ و حه‌شدا شه‌عبی بهێلیت، تشتێ ئێشا ئێزدییان خلاس دكه‌ت ته‌نێ «رێككه‌فتنا 9ی جۆتمه‌هێ» یه.
ژ بۆ كو په‌كه‌كه ئێزدییان نه‌خاپینیت، فه‌رموون ناڤه‌رۆكا رێككه‌فتنا 9ی جۆتمه‌هێ و شرۆڤه‌یێن وێ د ڤان لینكان دا بخوینن.
