ھاتە بھیستن کو فەرماندارێ گشتی یێ ھەسەدێ مەزلووم عەبدی یێ ب ناڤێ جەنەرال مەزلووم تێ ناسکرن ژ ئەرکێ خوە ھاتیە دوورخستن و ل شوونا وی ناڤەکی نوو ھاتیە دەستنیشانکرن. ل شوونا مەزلووم عەبدی، مەحموود بەرخوەدان کو ب ناڤێ مەحموودە رەش تێ ناسین هاتیە دەستنیشانکرن، وی بەرێ گۆت بوو”ئەم دێ ئێریشی ھەرێما کوردستانێ کەین” ب ڤێ گۆتنێ سەرنجا رایا گشتی یا کورد کێشا بوو سەر خوە. سەدەما ڤێ گوھارتنێ ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە ژی دانووستاندنێن د ناڤبەرا پەکەکێ و ھندەک وەلاتێن ھەرێمی دهێتە دیتن.
دەمەکە چاڤکانیێن نێزی پەکەکێ یێن ل رۆژئاڤا و ئەورۆپایێ ل سەر لھەڤنەکرنا مەزلووم عەبدی و پەکەکێ یا دەربارێ پێشەرۆژا رۆژئاڤا و رێکەفتنان دا زانیاری پارڤە دکرن. ھاتە دیارکرن کو مەزلووم عەبدی ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە نایێ عەجباندن، ھشیاری ھاتیە دایین کو دڤێت عەبدی ھێدی ھێدی دەست ژ ئەرکا خوە بەردەت، نە راستە کو ئەو ب تەنا سەرێ خوە کار بکەت، پەکەکە قەبوول ناکەت کو یەک کەس ب سەرێ خوە دەرکەڤیتە پێش. د زانیاریێن داویێ دا دهێتە گۆتن کو مەزلووم عەبدی تەنێ ئەرکەکێ شەکلی مایە، کو ھەموو ھێزا بریاردایین و ئەرکێن رێڤەبرنێ لێ تێنە وەرگرتن، لێ دکاریت ھەڤدیتن و داخویانیان بدەت. چاڤکانیێن کو ئاگاھی ژێ ھاتنە گرتن و د ناڤا پەکەکێ ب خوە دا نە، لەوما ژی د راستیا ئاگاھیان دا چ گومان نامینن.
د داویێ دا چاڤکانیێن دارکا مازی یێن رۆژئاڤا ژی ھەمان زانیاری پشتراست کرن. ل گۆری ڤان زانیاریان، د جڤینا کۆمیتەیا رێڤەبەرا ناڤەندی یا پەکەکێ کو د داویا ھاڤینێ ھاتیە لدارخستن دا، پەکەکێ ل سەر مژارا “ھەلوەست و ئەرکێ مەزلووم عەبدی” بریار دایە. ئەرکێ مەزلووم عەبدی ب “بەردەوامکرنا پەیوەندیێن لگەل ئامەریکایێ دا و ھەبوونا سەمبۆلیکا د چاپەمەنیێ دا” ھاتیە سینۆردار کرن. مەزلووم عەبدی ئەڤە مەھەکە د ناڤ جڤینێ و بریارێن کۆمیتەیا رێڤەبریا ھەسەدێ دا جھ ناگریت.
نە تەنێ د ناڤا ھەسەدێ دا، د کۆمیتەیا پەکەکێ دا ژی ئەرکێ وی ھاتییە سینۆردار کرن
ب قاسی کو دهێتە زانین پەکەکەیا ل رۆژئاڤا ب رێڤەبەریەکا سێ کەسی ب ناڤێ رێڤەبەریا پەکەکە-رۆژئاڤا دهێتە برێڤەبرن و بریاران ددەت. هندەک جاران ئەڤ رێڤەبەریە ب بەشداریا کەسێن وەک سەبری ئۆک د گەھە پێنج کەسان ژی. د ئەساسێ خوە دا ھەموو مژارێن ستراتەژیکێن وەکە ئابۆری، دیپلۆماسی و لەشکەری ھتد… ب ڤێ کۆمیتەیێ ڤە تێنە مەشاندن. ئەو قادێن دی یێن خەباتێ، وەکە ژن، جوان، زانست و رۆناکبیری د ناڤا کۆمیتەیا بەرفەرەھ دا جی دگرن. خەبتکارێن ڤێ کۆمیتێ ھەموو کادرۆیێن پەکەکێ نە. دهێتە زانین کو مەزلووم عەبدی ژی ژ رێڤەبەریا پەکەکێ-رۆژئاڤا یا تەنگا سێ کەسی ھاتییە دەرخستن ئەو د کۆمیتەیا بەرفەرەھا 7 کەسی دا جیدگریت. واتە د ناڤا سیستەمێ پەکەکێ دا ئاستا ئەرکێ مەزلووم عەبدی ھاتییە کێمکرن.
مەزلووم عەبدی پار دەست ژ فەرمانداریا گشتی یا ھەسەدێ بەردا و دیار کر کو ئەو دخوازیت د ناڤا مەسەدێ (مەجلسا سووریا یا دەمۆکراتیک) دا خەباتێن دیپلۆماتیک بمەشینیت، لێ د راستیێ دا ژی وی دخواست رێگریێ ل تەخمینێن بێ ئەرک کرنا خوە بکەت. ھەموو خالێن کو مە بەحس کرین ب ئاشکەرایی د ناڤا نیقاشێن پەکەکێ دا ھەنە. سەدەمێن سینۆردارکرنا عەبدی مژارەکا دی یە.
مەزلووم عەبدی چما ژ کاری ھاتە دوورخستن؟
سەدەما یەکەم ژ زھنیەتا بەرتەنگ و یەک ئالی یا پەکەکێ دەردکەڤیت، یا دویەمین؛ تێکلیێن پەکەکێ لگەل دەولەتا سووری دا و ژ بۆ باوەری پێدانا دەولەتا سوورییێ.
نەرازیبوونا گروپا دامەزرینەرا پەککێ یا ل ھەمبەری مەزلووم عەبدی وەکە دیپلۆمات و وەکە شەخسەکێ سیاسەتمەدار قەبوول ناکەن. و دھێتە زانین کو دەمەک درێژە ژ ڤێ رەوشا مەزلووم عەبدی نەرازینە. رێڤەبریا پەکەکێ دفکریت کو کەسێن د ناڤا رایا گشتی دا وەکە شەخس دەردکەڤن پێش مەترسییێ ل سەر ناسناما پەکەکێ چێدکن. ژ بۆ ڤێ یەکێ “بەرژەوەندیێن پارتیێ!” دک ەڤنە بن مەترسییێ. مەزلووم عەبدی ژی ب تێکلیێن خوەیێن لگەل ئەمەریکا دا دەرکەت پێش.
ژ بەر کو مەزلووم عەبدی ژی خوەدی ھەمان چاندا ئاپۆجی بوو، ژ پەکەکێ پێداتر گاڤ نەهاڤێت. ژ بەر کو مەزلووم عەبدی ب خوە کەسەکە کو گەلەک باش دزانیت کا چ ھات سەرێ وان کەسێن کو دخواستن پیچەک ژ پەکەکێ دەرباس ببن. خوە مەزلووم عەبدی بخوە د ناڤا خەباتا تەسفیەکرنا ڤان کەسان دا جی دگرت. ھەر وەھا ئەو بخوە دزانیت کو ئەو د ناڤا سیستەما پەکەکێ دا خزمەتکارەکە، لەوما نەخواست د ناڤبەرا وی و رێخستنێ دا پەڤچوون چێببن و ژ هەرەما پەکەکێ دەرنەکەت. ب تایبەتی د ڤان مەھێن داوی دا وی وەکە ئەندامەکێ باش یێ پەکەکێ خوە دا پێش. لێ ڤان ھەولێن وی تێرێ نەکر کو پێڤاژۆیا بێ ئەرک کرنێ راوەستینیت.
ترافیکا دانووستاندنا ل تەھرانێ
سەدەما سەرەکی یا بلەز ژ کار دوورخستنا مەزلووم عەبدی؛ دانووستاندنێن د ناڤبەرا پەکەکێ و دەولەتا سووریێ دا بوون. ژ چاڤکانیێن باوەرپیکری زانیاری ھەنە کو ل تەھرانێ د ناڤبەرا پەکەکێ-ئیران و سووریێ دا ھندەک ھەڤدیتن ھەنە. ل گۆری ڤێ یەکێ د ھەڤدیتنا جەمیل بایک یا لگەل رایەدارێن ئیرانێ کو ل نێزیکی سلێمانیێ هاتیە ئەنجامدان لھەڤکرنەک چێبوویە. پشترا ژی پێڤاژۆیا ھەڤدیتنان ل تەھرانێ ھاتیە مەشاندن. دووڤرا ژ بۆ فەرمیبوون و مەشروعیەتا ھەڤدیتنێن تەھرانێ، د ناڤبەرا حکوومەتا شامێ و پێکھاتەیا کورد یا رۆژئاڤا ھەڤدیتنێن فەرمی ھاتنە ئەنجامدان.
ئانگۆ رۆلا رێڤەبەریا رۆژئاڤا د ھەڤدیتنێن شامێ دا تەنێ فۆرمالیتەیە. بریارا سەرەکی د ھەڤدیتنێن پەکەکێ و ئیرانێ دا ھاتنە دان.
بریارا یەکەمین ئەوە کو ئاماژا رۆژئاڤا یا کو نێزیکی ئەمەریکا دیار دبیت بهێتە گوھارتن. رێڤەبەریا رۆژئاڤا دێ پرۆفایلا سوورییا بوونێ دەرخیت پێش. د ڤێ خالێ دا ئەم باشتر فێم دکەین کو بۆچی مەزلووم عەبدی ژ کار ھاتە دوورخستن. مەزلووم عەبدی ژ بەر کو ئەمەریکا دئانی بیرا ئیرانێ ژ ئەرکی دهێتە دوورخستن. واتە داخوازا ئیرانێ ئەوە کو پەکەکە مەزلووم عەبدی پیچەکێ بدەتە ئالییە کێ. ژ نھا و پێدا رێڤەبەریا رۆژئاڤا دێ زێدەتر وەکە سوورییا بوونێ تەڤبگەریت. ھەلوەستێن رێڤەبەرێن رۆژئاڤا یێن کو ژ مەھا تەباخێ و ڤر ڤە ل سەر مژارێن بێ واتە رەخنەیێن خوە ل ئەمەریکایێ دگرن ژی ب گوھارتنا ڤێ ستراتەژییێ ڤە گرێدایە.
بۆچی پەکەکە ل رۆژئاڤا دژبەریا باشوورێ کوردستانێ دکەت؟
دەما ئەم ژ ڤێ دیپلۆماسیا ڤەشارتی یا رۆژئاڤا ئاگاھدار دبین، گەلەک تشتێن کو د ڤان دەمێن داوی دا ل سەر رۆژئاڤا دقەومن زێدەتر تێنە فامکرن.
میناک، بێ کو تشتەک ھەبیت پەکەکێ ژ نیشکا ڤە پێشمەرگەیێن رۆژ وەکە چەتە و دوژمنێن کوردان راگەهاندن. ئەڤ ھەلوەستا پەکەکێ پارچەیەک ژ ئەنجامێن ھەڤدیتنێن ئیرانێ نە. یێن ل رۆژئاڤا یەکیتییا د ناڤبەرا کوردان دخوازن ئەمەریکا و فرانسا نە. ئیران دخوازیت ھەولێن یەکیتییا ناڤمالا کوردی تێک ببەت. ژ بۆ کو رێکەفتنا کوردان چێنەبیت، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی ئیدیعایێ دکەن کو گەریلایێن وان ل خەلیفانێ ژ ئالیێ پێشمەرگەیان ڤە ھاتنە کوشتن. ھەمان وەخت ئەو ژنێن “چالاکڤانێن مۆبیل”یێن دەریێ سێمالکا دژی حکوومەتا باشوور خوەپێشاندانێ دکەن ژی چقێن ھەمان ستراتەژییا پەکەکێ و ئیرانێ نە.
ئەم دکارین ببێژین کو ھاتنا مەحموودێ جەبلخانەچی ب ناڤێ مەحموودێ رەش ل شوونا مەزلووم عەبدی پارچەیەک ژ ھەمان پلانگەرییێ یە. مەحموودێ جەبلخانەچی کەسەکێ بێ ھێز، بێ فکر و بێ شیانێن دپلۆماسی-سییاسی یە. لێ رێڤەبەرییا پەکەکێ چاوا بخوازیت دکاریت وی برێڤە ببەت. وی ئەو ھێز نینە کو بێژیتە پەکەکێ نە. ژ بەر کو ئەو کەسەکە کو ھەم ل عەفرینێ ھەم ژی ل کۆبانێ شکەستنێن مەزن خواریە. ژ بەر ڤێ یەکێ ئەو نە خوەدیێ پراکتیک و سەکناندنەکا گەشە. وەکە پێلەییزتوکەکا زارۆکان دێ کۆنترۆل دەستێ قەندیلێ دا بیت.
ب کورتاسی پەکەکێ پێشییا پێڤاژۆیەکێ ڤەکر کو چارەنووسا رۆژئاڤا تەسلیمی، پێکھاتەیێن پاشڤەروویێن رۆژھلاتا ناڤین و ھێزێن کو کوردستانێ داگیرکری کر. ژ نھا و پێ ڤە ئەم دێ داخویانیێن پەکەکێ یێن کو رەژیما ئەسەد خوەش-جوان دکەن ببیھسین، ب راستی ژی ئەم دێ بینە شاھدێ ھەولدانێن کو دخوازن رۆژئاڤا و سورییێ بکەنە یەک. ب راستی گەفێن ترکیێ یێن ل سەر رۆژئاڤا ژی دێ ڤێ پێڤاژۆیا کو رۆژئاڤا و سووریا ببن ئێک ساناھی کەت.
ب کورتاسی، مژارا بنگەھین یا ژ کار کێمکرنا مەزلووم عەبدی؛ ژ بۆ دوورخستنا دەولەتێن رۆژئاڤایی د مژارا رۆژئاڤایێ کوردستانێ دایە. مان و چوونا مەزلووم عەبدی نەشییا رێگریێ ل ڤێ ھەلوەستا پەکەکێ بکەت.
لێ پرسێن کو بهێنە بەرسڤدان ب داوی نابن. میناک چما ل رۆژئاڤا نێزیکی 14 ھەزار کەسان ژییانا خوە ژ دەست دا؟ ئەگەر رۆژئاڤا یا کو کوردێن ھەر چار پارچەیێن کوردستانێ خوینا خوە لێ رشتی دێ بیتە قوربانا یەکیتی و دەمۆکراسییا سوورییێ وی دەمی پەکەکە دێ چ بەرسڤێ دەت کوردان؟ ما نە حەیفە کو قەدەرا رۆژئاڤا ببیتە مژارا ھەڤدیتنێن ڤەشارتی یێن ل تەھران-قەندیلێ تێنە ئەنجامدان. دیپلۆماسییا قەندیل و ئیرانێ دێ بنە رێوورەسمێن بن ئاخ کرنا رۆژئاڤا.