بووبێ ئەسەر
ژ بەر پەرچەبوونا وەلاتێ خوە، ئەم کورد ژی ژ بۆنا ئازادیا وی تم د ناڤا تەکۆشین و بەرخوەدانێ دە بوون و نها ژی تێدا نە. ھەلبەت دڤێ ئەڤە وەھا با و مە ژی ئەو کر. لێ ژ بۆنا مرۆڤ بکاربە تەکۆشینەکە راست ل گۆر باوەری و بەرژەوەندیا گەلێ خوە بدە، دڤێ مرۆڤ خوەدی فەلسەفەیەکێ ئانکو رێبازەکێ بە. بێ رێباز زەحمەتە کو مرۆڤ ئازادیا گەلێ خوە ب دەست بخە. ل ھەر چار پەرچێن کوردستانێ ژ رۆژا وەلاتێ مە پەرچە کرن و ھەتا نھا تەنێ باشوورێ کوردستانێ ھاتیە ئازادکرن.
چما؟
ژ بەر کو ل ور ل رێبازەک ھەبوو ئەو ژی رێبازا بارزانیێ مەزن بوو.
ھەگەر ل ھەمی پەرچێن کوردستانێ شەر و پەڤچوون، شۆرەش و بەرخوەدانێن دبن ل گۆر ڤێ رێبازێ بن، دێ رۆژەکێ ب سەرکەڤە. ژ بەر کو ئەڤە زێدەیی 100 سالانە کو بارازانیان ل گۆر فەلسەفە ئانکو رێبازەکێ تەکۆشینا خوە یا ل ھەمبەر داگیرکەران دان و تالیێ ئەم کورد ب سایا وێ رێبازێ بوونە خوەدی پارچەیەک ئازاد.
ئەڤ ئازادیە شەڤرەشا پارچەیێن دن ژی رۆھنی دکە و دێ ھێژ ژی بکە. چ دەما ل پارچەیێن دن ژی ئەڤ رێبازە ھاتە فێم کرن، تەکۆشین و بەرخوەدانا وان ژی ل گۆر ڤێ بێ دایین، ئاھا وێ دەمێ ئەم وەکە کورد دێ ل پەرچێن دن ژی ئازاد ببن.
ژ بەر ڤێ گرینگیێ من ژی خوەست و ھەتا ژ من بێ ئەز دێ ل گۆر زانینا خوە ل سەر ڤێ رێبازا پیرۆز بنڤیسینم دا کو کورد بزانبن ئەڤ چ فەلسەفە ئانکو رێبازە کو ب تەکۆشینا خوە یا دوور و درێژ، ب کەتن و رابوونێ ئەم کرنە خوەدی پارچەیەکا ئازاد یا کوردستانێ.
دەما کو ئەم ل دیرۆکێ دنێرن تێ دیتن کو ژ سالا 1900 بارزانیان ل گۆر بیر و باوەریێن خوە یێن وەلاتپارێزی ھێدی ھێدی گەلێ مە دکرن خوەدی رێبازەک ئانکو فەلسەفەیەکێ.
فەلسەفا نەرین و دتینەک ل دنیایێ یە. لۆما ژی نەرین و دیتنا ھەر ملەتەکی، خوە ل گۆر فەلسەفا خوە، خوە ب رێز و رێخستنی دکن. ل جھانێ دو فەلسەفە ھەنە کو تم ب ھەڤ رە د ناڤا شەر و پەڤچوونان دە نە. یەک فەلسەفەیا سەردەستان ویا دن ژی یا بندەستان ئانکو یێن فەقیر و وەلاتێن نە ئازادکری یە. لۆما رۆژا کو ل دنیایێ تەخ پەیدا بووینە و ھەتا رۆژا ئیرۆ ئەڤ ھەردو فەلسەفە ب ھەڤرە شەر دکن کو یەک تم دخوازە یا دن تێک ببە. ب کورتاسی فەلسەفا ئەڤە.
یانی ھەر ملەتەک خوەدی خوە و فەلسەفەیەکێ یە. لۆما ھەر گەل دبە خوەدیێ خوە و رێبازەکێ. بەلێ ھەگەر ئەم فەلسەفێ وەکە کورد و ب کوردی ب ناڤ بکن، ل گۆر من ئەو دبە رێباز. یانی ھەر تەخ و گەلەک خوە ل گۆر رێبازەکێ ب رێز دکن. ملەتێن بێ رێباز زەحمەتە کو بکاربن ژیانا خوە وەکە ملەت بەردەوام بکن. ملەتەکی بێ رێباز زەحمەت کو بکاربن زنجیرێن کۆلەداریێ بقەتینن.
لەورا ژی دبێژم کو ژ رۆژا پارچەبوونا کوردستانێ (1639) و ھەتا ئازادیا باشوورێ وەلاتێ مە، تم د ناڤا شەر و پەڤچوونان دە بوویە. ئەڤ شەر و پەڤچوون ل پارچەیێن نە ئازادکری ھێژ ژی بەردەوامە. ھەموو سەرھلدان و بەرخوەدان ژ بۆنا ئازادیا کوردستانێ بوو نە. لەورا ژی گەلێ مە ھەر خوەستیە زنجیرێن داگیرکەران بقەتینە لێ نکاربوو. چما نکاریبوو؟ ژ بەر کو بێ رێباز ئانکو فەلسەفە بوون. لۆما زەحمەتە کو مرۆڤ بێ رێباز وەلاتێ خوە ئازاد بکە.
لێ ئەم دنێرن کو باشوورێ وەلاتێ مە د 1991 دە ھاتە ئازادکرن. گەلۆ چ فەرقا ڤی پەرچی و یێن دن ھەیە کو ئەو ھاتە ئازادکرن و یێن دن ھین ژی نەئازادکری نە. بەلێ یا گرینگ ئەڤە و من خوەست د ڤێ نڤیسا خوە دە ڤێ ڤەکم دا کو ئەم ب ھەڤرە بزانبن کو چما و چاوا باشوور ئازاد بوو؟
ژ خوە پرس ژ ڤر دەستپێ دکە و دڤێ ئەم ژی ژ ڤر دەست ب مەسەلێ بکن دا کو چما ھەتا نھا ب تەنێ باشوور ھاتیە ئازاد کرن. مەبەستا من ژی د ڤێ نڤیسێ دە وێ ئەڤ بە. ژ بەر کو یێ باشوور ئازاد کرییە نە کەس و شەخسن. یێ باشوور ئازاد کرییە نە مێر و مێرخواسییە. یێ باشوور ئازادکرییە نە سەرھلدان و بەرخوەدانن. ھەر چقاسی ڤانا ھەموو رۆلا وان ھەبوون و ئەرکەکی باش پێک ئانینە. ژ خوە ژ بێ وان نە تەکۆشین تێ دایین و نە ژی وەلات تێنە ئازادکرن. لێ یا ئەساسی و سەرەکە ئەوە کو باشوور ل گۆر رێ و رێبازەکێ، ئانگۆ فەلسەفەیەکێ و سەرۆکەکی نەتەوەیی ھاتیە ئازادکرن.
یێ کوردستان ئازاد کری د ئەسلێ خوە دە ئەو رێباز و ئەو سەرۆکاتی بوو. یا کو دڤێ ئەم ل سەر راوەستن ئەڤە. یا کو دڤێ ئەم لێکۆلینان ل سەر بکن ئەڤە. یا کو زۆرا دژمنێ خوینمژ، قاتل و زۆرداران بریە ئەڤە. ئەڤ چیە؟ ئەڤ چ ھێزە؟ ئەڤ چ قودرەتە کو باشوورێ وەلاتێ مە ژ ناڤا ئەوقاس دژمن و خێرنەخوازان ئازاد کری؟ بەلێ ئەڤ ژ بەر ھێزا وی سەرۆک و رێبازا کو وی ژ بۆنا گەلێ خوە خولاقاندبوو کو وەلاتێ مە پێ ھاتە ئازاد کرن. ئەو ژی رێبازا بارزانیێ نەمر ئانکو فەلسەفایا وی بوو کو ئیرۆ ئەم کورد ب سایا وێ ل جھانێ خوەدی وەلاتەکی ئازاد و دەمۆکراتیکن. قەھرەمانیا پێشمەرگەیان ژ بەر وێ رێبازێ بوو. ھەڤگرتنا گەل ژ بەر وێ پێک دھات. ئەو باوەری بوو، ئەو ھێز بوو، ئەو ھەبوون بوو کو گەل ژی خوە ل گۆر وێ ب رێز کر، قەھرامانی کر. ژ بەر کو پێشمەرگەیێن قەھرامان ژ وێ رێبازێ باوەر دکرن لۆما ژی ژ بلی ئازادیا وەلات هزرا چ تشتەکی دن نەدکر.
دەما کو ئەم ل دیرۆکێ دنێرن تێ دیتن کو ژ سالا 1900 بارزانیان ل گۆر بیر و باوەریێن خوەیێن وەلاتپارێزی ھێدی ھێدی گەلێ مە دکرن خوەدی رێبازەکێ ئانکو فەلسەفەیەکێ. بارزانیان د ھەموو تەکۆشینا ژ بۆنا ئازادیا گەلێ خوە دە رێبازەک ل گۆر تەجروبەیێن باب و باپیرێن خوە ژ بۆنا مە کوردان ھێدی ھێدی دخولقاندن. ڤێ رێبازێ گاڤ ب گاڤ د ژیانێ دە جھێ خوە گرت تا کو خوە گهاند بارزانیێ نەمر. لێ وی ژی ئەو رێبازا کو د ژیانێ دە پێک دھات ھێدی ھێدی کر رێباز ئانکو فەلسەفە و پێشکێشی گەلێ خوە کر. ئاھا یا ئەم کرن خوەدی وەلاتەکی ئازاد ئەڤ رێبازەیە. ئەڤ فەلسەفەیە کو دڤێ ئەم کورد وێ باش بناسن، وێ بزانبن و بدن زانین. ئەم بدن زانین کو دەما ئەم کورد بوونە خوەدی رێبازەکێ، پەرچەیەکی وەلاتێ مە ژی خوە ل گۆر وێ ب رێز کر، ب رێخستنی کر و خوە ژ بن زۆرداریا داگیرکەران ئازاد کر.
دڤێ ئەم ژی بیر نەکن کو ھەر وەلاتەک خوەدیێ خوە و رێبازەکێ و سەرۆکەکی نەتەوەیی نە. لۆما دڤێ ئەم کورد ژی وەکە وەلاتێن جھانێ بژین. ژ بەر کو ئەم ژی خوەدی رێباز و سەرۆکەکی نەتەوەیی نە. لێ ئەم کورد ب ئاوایەکی گشتی ڤێ رێبازێ باش ناسناکن. ھەر چقاسی ئەم بارزانیێ نەمر وەکە سەرۆکەکی نەتەوەیی دزانین و ناس دکین ژی لێ دڤێ ئەم فەلسەفەیا وی ئانکو رێبازا وی بێتر بناسن و بدین ناسین. دڤێ ئەم بچووک و زارۆکێن خوە ب ڤێ رێبازێ مەزن بکن دا کو ئەو ژی ب رووحیەتەکا نەتەوەیی ب بیر و باوەریەکا وەلاتھێزی بکاربن خوەدی ل وەلاتێ خوە دەرکەڤن. ئەم خوەدی رێبازەکێ نە و پێویستە کو ھەمی کورد ڤێ رێبازێ باش بناسن. ب ناساندنا وێ، وەلاتێ مە یێ ئازاد دێ بێتر بەر ب دەمۆکراسیێ و یێن نە ئازادکری ژی دێ بەر ب ئازادیێ دە ھەرن.
تێبنی:
ئەزێ ژ نھا و پێدە ھەفتیێ جارەکێ ل سەر ڤێ رێبازا پیرۆز و تەکۆشینا بارزانیان بنڤیسینم دا کو ئەم ڤێ رێبازێ و تەکۆشینا بارزانیان باش ناس بکن و بزانبن. ملەتێ دیرۆکا خوە نزانبن زەحمەتە کو بکاربن خوە ئازاد بکن. دیرۆکا بارزانیان ژی بەشەک ژ دیرۆکا کوردستانێ یە. لۆما پێویستیا کو دڤێت کورد ڤێ دیرۆکێ باش ناس بکن و ڤێ رێبازێ فێر ببن ھەیە…
