د 31ێ تیرمەھا 1983 دە کورد راستی جینۆسایدەکا مەزن ھاتن. ھێزێن گرێدایی رەژیما سەدام یەک ب یەک ل سەر گوند و مالان دە گرت و د ناڤا چەند رۆژان دە 8 ھەزار پیر و کال و زارۆکێن بارزانی کۆم کرن و برن بییابانان. سەدام حوسەین ب گۆتنا “مە ئەو شاندن دۆژەھێ” جینۆساید پشتراست کر. لێ دەما 22 سالان ھەستیێن ڤان کەسێن ئەنفالکری ژی نەھاتن دیتن.
ئەنفالا بارزانیان بەشەک ژ جینۆسایدێن دن یێن ل کوردستانێ بوو. و بارزانی ب تایبەتی ژ بۆ ڤێ جینۆسایدێ ھاتن ھلبژارتن. بارزانی تەنێ نە ژ بەر ناسنامەیا بنەمالی ھاتن قەتلکرن، بارزانی ژبەر ئارمانج و تەمسیلا وان یا سیاسی، جەماوەری و ئۆلی بوونە ئارمانجا ھەموو داگیرکەر و کۆلۆنیالیستان. ژ بەر ڤێ رەمزا کوردایەتییێ ژی ھاتن ئەنفالکرن.
سەرپێھاتییا ڤێ رێبازێ د سالا 1850 دە ب دەستھلاتداریا محەمەد بارزانی ل بارزان دەست پێ کر. بارزانیان ل دژی سیستەما کو کوردستان پارچە کر، یەکەم دژبەریا ب رێخستنکری نیشان دا. دەسپێکێ بارزانی ل دژی پلانا کۆمیتەیا ئیتیحاد و تەرەقی یا ئاڤاکەرا دەولەتا ترک یا نەژادپەرەست دەرکەتن و بوونە رەمزا شەرەف و کەرامەتا ملەتێ کورد. ئەڤ رێبازا سەرنەچەم و خوەراگر ئیرۆ ژی بەردەوامە.
شێخ عەبدولسەلام بارزانی، شێخ ئەحمەد، رێبەرێ نەمر مەلا مستەفا بارزانی، و پشتی وان ئیدریس بارزانی و مەسعوود بارزانی بوونە رێبەر و پێشەوایێن ڤێ رێبازا پیرۆز. واتە ئالا فکری و تەکۆشینەکا سیاسی یا کوردستانی ب پێشەنگیا بارزانیان ئەڤ 130 سالن دەست ب دەست تێ بلندکرن و ھەژاندن.
خەتا تێکۆشینێ یا کو بارزانیان بلند کر، د دیرۆکێ دە ئاستەنگییێن مەزن ژیا، کۆمکوژی، دەربەدەری و ئەنفال دیتن. لێ ئەڤ رێبازە ھەر کو دچوو زێدەتر مەزن دبوو. ب تایبەت د سالێن 1900 دە، بارزانییاتی ژ سینۆرێن کۆنفەدەراسیۆنا عەشیران دەرکەت. پێشی ب ناڤێ پەدەکێ بوو پارتیەک، لێ ژ ڤێ ژی دەرباس بوو. لگەل دەمێ بارزانیزم ڤەگوھەری پارادیگمایەکا خوەدی پرەنسیبێن فکری، سیاسی، فەلسەفی، ئۆلی، رێخستنی، پاراستنی و مەبدەێن جڤاکی.
سەرۆک بارزانی د کۆنگرەیا 14 یا پەدەکێ دە ئەڤ یەک ب ڤان گۆتنان ئانی زمان. “تەنێ ب جەمەدانیا سۆر نابن بارزانی، بارزانی دبستانە”
بەلێ، ئیرۆ بارزانی ل ھەر دەرێ نە. بارزانی ل زاخۆ، خانقین، سلێمانی، کەرکووک و شەنگالێ نە. نە تەنێ ل باشوورێ کوردستانێ، ژ عەفرینێ ھەتا دێرسمێ، ژ مھاباتێ ھەتا مێردینێ، ژ ئامەدێ ھەتا ئامێدیێ ل ھەر دەرێ بارزانی ھەنە. بارزانیزم سیستەمەکە بیر و باوەریێیە کو ھەر کوردەکی کو بخوازە کوردستان ژ دەست داگیرکەران بهێت ئازاد کرن بەرێ خوە ددە ڤێ رێبازێ.
ھەر وھا بەرۆڤاژی ڤێ یەکێ ژی، ل کو دەرێ دژمنێ کوردستانێ ھەبە، دژمنێ بارزانی ژی هەنە. ھەموو ھێزێن کو دخوەستن کوردان بێ ستاتوو بھێلن، پێشی ئێریشی بارزانیان کرن. ژ بۆ ڤێ ژی تەڤگەرا بارزانی د دیرۆکا خوەیا سەد سالی دە لگەل ئیمپەراتۆریا عۆسمانی دا دەست ب ناکۆکیان و شەری کر. ئینگیلیزان ژ بۆی کو کورد د نەخشەیا رۆژھلاتا ناڤین دە بێ ستاتوو بمینن، ئێریشی بارزانیان کرن. دەولەتا ئیراق، ئیران، سووریێ و ترکیێ ژ بۆ کو ئەردنیگاریەک بێ کورد ئاڤا بکن، دەستپێکێ ئێرشی بارزانیان کر و ژ بۆ کو کوردان ژ بارزانیان ڤەقەتینن خەباتەک بێھەمپا مەشاندن.
ئیرۆ ژی دەردۆرێن کو دخوازن کوردان بێ ستاتوو بھێلن ل پشت ئێریشا ل سەر بارزانیان ھەنە. ژ نژادپەرسەتێن ھەرێمێ بگرە ھەتا حەشدا شەعبی و پەکەکێ ل دژی بارزانیان د ناڤا ئێریشێ دا نە. ئەڤ ئێرش تەنێ نە فیزیکی نە ھەمان دەم دخوازن کوردان بخاپینن و ل دژی نرخێن بارزانیان دەرخینن. بارزانیان ئەڤە 130 سالن ب خوین و خوێدان کێلی ب کێلی ئەڤ تەڤنێ نەتەوەیی دارشتن، لێ ھەر تم د بن ئێرشەکا دژوار دانە. ئەڤ ژی شۆپدارێن زیھنیەتا سەدام یا فاشیستینە کو 8 ھەزار بارزانی ب ساخی بن ئاخ کرن.
گەلەک دژمنێن بارزانی ھەنە. لێ بارزانی، واتە ئەم، واتە کوردستانی، واتە مرۆڤێن دلدار و دلسۆزێن کوردستانێ یێن ل ھەر چار ئالیێن کوردستانێ، ل پشت گۆتنا شێخ ئەحمەد دسەکنن دەما دبێژە: “ژیان ھەموو ب ھەلوەستەک ب روومەت پێکتێ”.
بەلێ، دژمن گەلەکن و زالم، بێ پرەنسیب و ل پشت دەرەوێن تاری نە. لێ بارزانیتی ئەڤ 130 سالن خلاس نەبووی ژ بەر کو ھەتا کوردستان ھەبە خەتا بارزانی ژی دێ ھەبە. بارزانیزم رحا کوردستانا ئازادە.
