رێخستنا هیۆمەن رایتس وۆچ (HRW) دبێژە، تەڤگەرا جوانێن شۆرەشگەر یا سەر ب رێڤەبەریا خوەسەر ڤە زارۆکان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ تەڤلی گرووپێن چەکدار دکە، کو ئەو راستی توندیێ تێن و باندۆرێن نەرینی یێن لاشی و دەروونی یێن دەمدرێژ ل سەر وان چێدبە.
ل گۆری داوی راپۆرتا HRW، جوانێن شۆرەشگەر ھەژمارەک کور و کەچێن 12 سالی ژ مالبات و دبستانێن وان رەڤاندنە و ئەو تەڤلی گرووپێن چەکدار کرن و رێ نادە کو مالباتێن وان پێوەندیێ ب زارۆکێن خوە رە بکن.
جیگرێ رێڤەبەرێ رۆژھلاتا ناڤین و باکورێ ئەفریقایێ د HRW دە ئادەم جۆگلی گۆت: “تەڤی کو ھێزێن سووریەیا دەمۆکراتیک (ھەسەدێ) سۆز دایە کو ھەموو جورەیێن چەکدارکرنا زارۆکان ب داوی بینە، لێ پرۆسەیا چەکدارکرنا زارۆکان بەردەوامە و ئەڤ یەک خەمساریا ھەسەدێ د ڤی واری دە نیشان ددە. دەستھلاتدارێن دەفاکتۆ ژی ل ھەمبەری تەڤگەرا جوانێن شۆرەشگەر ت تەدبیر نەگرتنە.”
جۆگلی گۆت ژی: “دڤێت ھەسەدە تەدبیرێن لەزگین و ب بریار بگرە، دا کو ھەموو کۆمێن کو ل ھەرێمێن د بن کۆنترۆلا وێ دە تەڤدگەرن، پابەندی بریاران ببن و زارۆکان بچەک نەکن.”
د راپۆرتا HRW دە ھاتیە: “تەڤگەرا جوانێن شۆرەشگەر تەڤی کو نە کۆمەکە چەکدارە ژی، لێ ب ئاوایەکی کوور د ناڤا پێکھاتەیێن سیاسی و لەشکەری یێن رێڤەبەریا خوەسەر دە جھ دگرە و زارۆکان تەڤلی کۆمێن چەکدار یێن گرێدایی ھەسەدێ دکە.”
هیۆمەن رایتس وۆچ تەکەز دکە، “چەکدارکرنا زارۆکان ل دژی یاسایێن ناڤدەولەتی و مرۆڤییە. ل گۆری دەستوورا رۆمایێ یا دادگەھا جەزایێ یا ناڤنەتەوەیی، بچەککرن یان کارئانینا زارۆکان ب ڤی رەنگی، تاوانا شەری یە.”
هیۆمەن رایتس وۆچ گۆت ژی، وان د 26 تەباخێ دە نامەیەک ژ بۆی ھەسەدێ و رێڤەبەریا خوەسەر شاندیە و تێ دە داخوازا زانیاریان دەربارێ رۆلا تەڤگەرا جوانێن شۆرەشگەر د چەکدارکرنا زارۆکان دە و پلان و پێنگاڤێن رایەداران ژ بۆ چارەسەرکرنا ڤێ مژارێ، کر. لێ وان ت بەرسڤ نەدان.
د راپۆرتا خوەیا داوی یا سالانە دە، سەکرەتەرێ گشتی یێ نەتەوەیێن یەکبوویی ھەموو ئالیێن شەری ل سووریەیێ ب چەکدارکرنا زارۆکان تۆمەتبار کر، کو 231 حالەتێن کو ژ ئالیێ نەتەوەیێن یەکبوویی ڤە د سالا 2023 دە ھاتنە پشتراستکرن، ژ ئالیێ ھەسەدێ و کۆمێن سەر ب وێ ڤە ھاتبوون کرن.
رێخستنا سووری یا ژ بۆ راستی و دادمەندیێ ژی د تیرمەھا 2023 دە د راپۆرتەکێ دە وەشاند، تەنێ د نیڤا یەکەما سالا 2023 دە، 43 حالەتێن چەکدارکرنێ ژ ئالیێ تەڤگەرا جوانێن شۆرەشگەر ڤە ھاتنە کرن.
