راكرنا کوردان ل دژی ئیسرائیلێ، سیاسەتەک کۆلۆنیالە

israel

کریزا رۆژهلاتا ناڤین ب لەزەکا مەزن بەردەوام دکە. ناکۆکیا کو وەک «ئیسرائیل و دژبەرێن وێ» خویا دکە، د بنگەها خوە دا ناکۆکیا وان هێزانه‌ یێن کو دخوازن نەخشەیێن ئابۆری، بازرگانی، سیاسی و ئەردنیگاریا جیهانێ ل گۆری خوە بكێشن. واته‌ مەسەلە نەتەنێ ناکۆکیەکا سادە یا د ناڤبەرا «ئیسرائیل – ئیران» یان ژی ئەنیا شیعی دا یە. ناکۆکیا کو هەم ژ ئالیێ کووراهی و هەم ژی ژ ئالیێ جۆگرافی ڤە پێش دکەڤە، بەر ب پێڤاژۆیەکا کو تشتەک وەک بەرێ نامینیت دچە. هەر کەسێ خوە ل گۆری ڤێ پێڤاژۆیێ میزان کریە.

ب تایبەتی ژی دەولەتێن ترکیە، سووریە، ئیران و ئیراقێ کو ل سەر ئینکارکرنا کوردستانێ پشتی شەرێ جیهانێ یێ یه‌كه‌مین هاتنە ئاڤاکرن، ب فکرا کو دێ «د ئاڤابوونا نەخشەیێن نوو دا زیانێ ببینن تەڤدگەرن». ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی ژ بۆ كو هەبوونا خوە مسۆگەر بکن یاریێ ب کوردان دكن. هەم گاڤێن سەرۆککۆمارێ نوو یێ ئیرانێ مەسعوود پزیشکیان یێن ژ بۆ كو جوان ل جەم کوردان خوه‌یا بكه‌ دانه‌، هەم ژی نێزیکاتیا دەولەت باهچەلی یا «ترک بێ کورد، کورد ژی بێ ترک نابە» بەشەک ژ هەوجەداریا سیستەمێن کۆلۆنیالە ژ بۆ کو کوردان جاردن بکشینن جەم خوە دا کو تەمەنێ خوە درێژ بکن. نها کۆلۆنیالیستێن کو سەدسالە ناسنامەیا کوردان ئینکار دکن و هەموو دەولەمەندیێن وان تالان دکن، ژ کوردان رە دبێژن «ئیسرائیل چقاس دەولەتەکە خەراب و ئەمپەریالیستە، دێ زیانێ گه‌هینیته‌ کوردان» و شیرەتان ل کوردان دکن.

هوودا پار و په‌كه‌كه‌ خزمەتا هەمان سیاسەتێ دکن

راستی وهایە «راكرنا کوردان ل دژی ئیسرائیلێ سیاسەتەکە کۆلۆنیالە». ئەڤ سیاسەت نەنوویە. کۆلۆنیالیستان ژ سالێن 1960ێ ڤە، هەم ب گۆتارا ئووممەتێ و هەم ژی ب گۆتارێن چەپگرێن دژی – ئەمپەریالیست ئەڤ فکر خستن د مەژیێ کوردان دا. ب تایبەتی ترکیێ ژ بۆ کو کوردێن خوە د خەتا دژی – ئیسرائیلێ دا بهێلە، سیاسەتەکا دەولەتێ یا پر کوور دارێشت. دو لنگێن ڤێ سیاسەتا دەولەتێ هاتن ئاڤاکرن. یا یەکەم په‌كه‌كه‌ بوو کو کوردان د ناڤ خەتا چەپ دا گرتی دهشت. یا دن ژی سیاسەتا کو ئیرۆ هوودا پار تەمسیل دکە و ب گشتی ژێرە دبێژن سیاسەتا ئوممەتپارێزیێ یە. ژ بەر ڤێ یەکێ، په‌كه‌كه‌ و خەتا هوودا پار کو ل دژی هەڤ خوه‌یا دکن، د بنگەهێ خوە دا بەشەک ژ سیاسەتا دەولەتێ یە کو ژ چەپ و راستێ بەرگرییێ ل دەولەتێ دکە و کوردان د وارێ هزری دا دۆرپێچ دکە. هەر دو خەت ژی دو خەتێن سەرەکەنە کو پێشی ل یەکیتیا کوردان دگرن و ئاستەنگن ل پێشیا کوردان کو سیاسەتا کوردستانی بکن.

هوودا پارا کو دەما بەحسا کوردستانێ تێ کرن بێدەنگ دمینە، ب تایبەتی د سالا داوی دا ب ئاوایەکی کەلەجانی سەمبۆلا فلستینێ تینە کوردستانێ، ئەڤ پلانا دەولەتێ یە.

لێ د ناڤا ڤان پێکهاتەیان دا یێن کو هشمەندیا کوردان چەوت دکن یا هەری خەتەرناک په‌كه‌كیە. په‌كه‌كه‌ د بن قفله‌كا کوردایەتیێ یا پر باش دا خەتەکا دژی-کوردستانی پەژراندیە.

ئه‌ندازیارێن دەرەوا «بارزانی جهوونە» ئۆجالان و یالچین کوچکن

تێکۆشینا په‌كه‌كێ یا ل دژی ئیسرائیلێ کو د 1982ێ دا دەست پێ کر و ب ناڤێ پشتگریا فلستینێ هات زانین، د بنگەها خوە دا یەک ژ بوویەرێن یەکەم یا چەوساندنا هشمەندیا کوردانە. د سالێن 1990ێ دا پرۆفیسۆر. یالچین کوچک یێ کو د ناڤبەرا دەولەتێ و ئۆجالان دا وەک قاسد کار دکر، بنگەها ڤێ پێڤاژۆیێ دانا. ئۆجالان سالێن درێژ ژ ئیمرالیێ بۆ دەولەتا ترک دگۆت: «ئیسرائیل و ئه‌مەریکا دخوازن ل باشوور ئیسرائیلەکا بچووک ئاڤا بکن». «ئیسرائیل دخوازە بارزانیان بکە دەولەت». ئەڤ دەرەو تێرا نەکرن، ئۆجالان و یالچین کوچک ب هەڤ را ریوایەتەک ئافراندن کو دگۆت: «بارزانی نە کوردن، جهوونە» و هەول دان کو بارزانیان شەیتانی بکن. ئۆجالان دەما هات گرتن ژی گۆت: «ئیسرائیل و ئه‌مەریکایێ ئەز رادەست کرم».

بەرنامەیا په‌كه‌كێ یا پشتی سالێن 1970یێ یا ل دژی – ئەمپریالیزمێ و شەرێ خیانەتێ ل کوردستانێ؛ و پشتی هاتنا ئۆجالان بۆ ترکیێ د 1999ێ دا پارادیگمایا «دەمۆکراتیک، ئەکۆلۆژیک، ئازادیا زایەندی» ژی د بنگەها خوە دا دخوازە کو کوردان ژ ئارمانجێن وان یێن ئەساسی دوور بخه‌. په‌كه‌كه‌ هین ژی ل سەر ناڤێ «تێکۆشینا هوندرین و زەلالبوونا ئیدۆلۆژیک» کوردان دکە دژمنکارێ هەڤ.

هوودا پار و په‌كه‌كه‌ هەمان زیانێ ددن یەکیتیا نەتەوەیی یا کوردان

ئیرۆ گرسەیێن په‌كه‌كێ ب ناڤێ دژمناتیا بارزانیان ب تەمامی ل سەر دژمناتیا باشوورێ کوردستانێ تێن مۆتیڤەکرن. ل گۆری گرسەیێن په‌كه‌كێ ئاستەنگیا هەری مەزن ل پێشیا ئازادیا کوردان بارزانی و هێزێن پێشمەرگەنە. ل گۆری په‌كه‌كی یان دەما شەنگال ژ شوونا هەولێرێ بکەڤە بن رێڤەبەریا دەولەتا شیعی یا ئیراقێ، دێ ئێدی ئێزدی ئازاد ببن. دەما دەولەتا ئیرانێ ئێریشی هەولێرێ دکە، کێفخوەش دبن و هەولێرێ وەک کورد نابینن.

ب هەمان ئاوایی هوودا پار ژی دەما رۆژئاڤایێ کوردستانێ تێ لێدان، یێن کو تێن لێدان وەک کورد نابینە، وەکە کو «کافر هاتن لێدان» د دلێ خوە دە کێفخوەش دبە. (دبە کو د ناڤ گرسەیێن هەردو ئالیان دە هن ئیستیسنا هەبن ئەڤ ژی میسیۆنا سیاسی یا هەردو ئالیان ناگوهەرینە).

بنێرن رەوشا دەروونی یا په‌كه‌كییەکی و هوودا پارییەکی ل هەمبەر پارچەیێن دن یێن کوردستانێ هەمان تشتە. هەردو ژی نکارن وەک کوردەکی ل مەسەلەیێ بنێرن. هەردو ژی فکررێن نە کوردستانی ل سەر جڤاکا کورد دسەپینن.

کوردێ کو سینۆرێن دەولەتا کۆلۆنیال دپارێزە، «کوردێ» وێ دەولەتێ یە

ئوممەتپارێزیا هوودا پارێ و گۆتارا براتیا گەلان یا په‌كه‌كێ، گۆتارا دەولەتێ یا «یەک دەولەت، یەک ئالا، یەک نشتیمانه‌» ب ئاوایەکی کو کورد قەبوول بکن تێ گۆتن. تەئۆریا ئاپۆچیان یا چارەسەریا پرسگرێکا کوردی «بێیی گوهەرینا سینۆران» و گۆتارا «کوردان پێویستی ب دەولەتبوونێ نینە» گۆتارا دەولەتا ترکە. هەولدانا بجهکرنا ئیدۆلۆژیکا کوردان ل دژی ئیسرائیل یان ژی وەلاتێن رۆژئاڤایی یێن دن ژی ب هەمان ئاوایی ژ بۆ پاراستنا سینۆرێن دەولەتا کۆلۆنیالا ترکە.

پوستێن ھەمان بەش