پارتیێن مۆدەرن ل کوردستانێ تەمەنێ وان نێزیکی 100 سالانە. ژ ڤان پارتیێن کو ھەنە، هیچ پارتیەکێ ئەندامێن خوەیێن کو ژ رێخستنێ دوور کەتنە نەکوشتنە. کەسەک دچە ناڤ پارتیەکە دن، د وێ دەمێ دە کو فکرێن وی/وێ ب ڤێ پارتیێ رە ناگونجن.
چ رێخستنان قوتبوویینێن ژ پارتیێ وەک “خایین” پێناسە نەکرینە. لێ بەلێ پەکەکێ، وەک گەلەک نەخوەشیێن فکری و سیاسی، مژارا خاینتیێ ژی بەرۆڤاژی کرییە.
7ێ مژدارێ ل ناڤچەیا فەییدیێ یا گرێدایی دوھۆکێ، ژنەک 30 سالی و زلامەک 34 سالی ھاتن کوشتن. ھەر دو ژی ژ پەکەکێ قوت بووبوون و ژ بۆی خوە ژیانەکە نوو ئاڤا کر بوون. ھەژار بوون، جوان رزگار ل بیناسازیێ کارکەری دکر. لەیلا محەممەدی ھێژ نوو بووبوو خوەدیێ زارۆکەکێ و پتکا وێ ھێژ 50 رۆژی بوو. ئەڤ نە سیخورێن چ ھێز و لایەنا بوون. ل سەر پەکەکێ چ تشتێن خەراب نەگۆتبوون. تەنێ “سووجێ” وان ژ پەکەکێ قوتبوویین بوو. ئەو نە خایین بوون، لێ یێن ئەو کوشتین و تەعلیماتا کوشتنا وان دای خایین بوون، زالم بوون و وەک نەخوەشییا پەنجەشێرێ بوون د ناڤ کوردان دە.
ل گۆرەیی پەکەکێ؛ زارۆکەک د مالا خوە دە مەزن دبە، دایک و بابێ وی ب ھەزار زۆری-زەحمەتی وی مەزن دکن، ھێژ د تەمەنەکی پچووک دە دچە ناڤ رەفێن پەکەکێ و پەکەکە روویێ وان نیشانی مالباتا وان ناکە، ئەڤ نە خاینتییە.
ل گۆرییی پەکەکێ گاڤا عەڤدللا ئۆجالان تێ گرتن و د یەکەم خولەک دە دبێژە “ئەز دخوازم خزمەتا دەولەتا ترک بکم”، ئەڤ ژی نە خاینتییە.
– لێ بەلێ جوانەکی کو نزانە پەکەکە چیە، د تەمەنێ 15-16 سالی دە دچە ناڤ پەکەکێ، دبینە کو نکارە ناڤا رەفێن وان دە بەردەوام بکە و قوت دبە، پەکەکە ژ وان رە دبێژە “ئەڤ خاینتییە.”
یەکی 10 سالان، 20 سالان د ناڤ پەکەکێ دە دمینە، شەری دکە، بریندار دبە، برچی و تێنی دمینە، کەس ژ وی رە نابێژە تو قەھرەمانی. لێ دەما ئەو کەس دبێژە “ئەز وەستیام، ئێدی نکارم بکم، دخوازم روونم” یەکسەر ژ وی رە دبێژن “تو خایینی”. یان ژی پشتی دەمەکێ دبینە کو رێخستنێ فکرا خوە گوھارتییە، دبێژە “ئەز ئێدی ناخوازم ژ بۆ ڤێ فکرێ خەبات بکم و بمرم”، یەک سەر ژێ رە دبێژن “تو خایینی”.
نەخێر، ڤان کەسان خاینتی نەکرنە، لێ پەکەکێ خاینتی لگەل وان کەسان کرییە.
پەکەکێ کەنگی زێدە بەحسا خاینان کر، بزانن کو د وێ دەمێ دە پەکەکێ خاینتیەک مەزن کریە. ب تایبەتی کەنگی ئەندامێن خوە یێن بەرێ دکوژە، د وێ دەمێ دە دیارە کو پەکەکە دخوازە خاینتیا خوە یا مەزن ڤەشێرە.
وەرن ب چەند میناکان ئەم ڤێ یەکێ بەربچاڤ بکن:
میناکا یەکەم
جەلال ئایدن یەکەم کادرۆیە کو ژ بەر کو ژ پەکەکێ قوت بووبوو ھاتە کوشتن. سالا 1977 جەلال تێ گھیشت کو باقی قەرار ب دەستێ پەکەکێ ھاتیە کوشتن، گومانا وی ل سەر ئۆجالان چێبوو. لۆما ژ پەکەکێ قوت بوو. ب بەھانەیا کو “ئەم دخوازن نیقاشێ بکن” ئەو ئانین با خوە و کوشتن. ئۆجالان گۆت “وی کەسی ژ دۆزێ رە خاینتی کربوو”. نا، جەلال ئایدن نە خایین بوو. وی راستیا خاینتیێ دیت و ئەو ھات کوشتن.
میناکا دویەم
در. سولەیمان (سەعید چوروککایا) ژ بۆ کوردستانەکە ئازاد و سەربخوە تەڤلی پەکەکێ ب بوو. چالاکی ل ناڤ باژارێن ترکیێ کرن، فەرماندارێ گەریلا بوو، بەرپرسێ ئەیالەتا ئامەدێ بوو. پشتی ئۆجالان گۆتی “ئەز دخوازم خزمەتا دەولەتا ترک بکم”، پشتی وێ ژی ئارمانج و ستراتەژییا پەکەکێ گوھارت. دژایەتیا دەولەتبوونا کوردان و نەگوھارتنا سینۆرێن رۆژھلاتا ناڤین بوو ئارمانجا سەرەکەیا پەکەکێ. در. سولەیمان د کۆنگەریا 7 دە گۆت “ئەز ڤێ فکرێ قەبوول ناکم، ژ بۆ ڤێ ئارمانجێ ئەز خوە نادم کوشتن” و ژ پەکەکێ قوت بوو. پەکەکێ گۆت “در. سولەیمان خایینە”. لێ بەلێ خایینێن راست ئەو بوون کو یێن گۆتیە در. سولەیمان خایین، ئەو ب خوە خایین بوون. در. سولەیمان ل سەر ئارمانجا خوە دمەشی. پەکەکێ سالان خوەست سەعید چوروککایا (در سولەیمان) بکوژە. ھەتا دەما کو ھاتی باشوورێ کوردستانێ بۆ دژی داعش شەری بکە، پەکەکێ ئامادەکاری دکر کو وی بکوژە.
ئەڤ ھەر دو میناک بەسن کو ئەم ببینن کو سەبەبێ کوشتنا قوتبووییێن پەکەکێ نە ژ بەر “خاینتییێ”یە، بەلکو ژ بەر خاینتی و سیاسەتا پەکەکێ ب خوەیە.
پەکەکە ژ بۆ ئیرادەیا کوردان دەستەسەر بکە دژواری و زۆردارییێ وەکە ئالاڤەکی ب کار تنە. دخوازە ب دارێ زۆرێ خەلکێ بترسینە کو سەرێ خوە ھەمبەری وان بتەوینە. سەدەمەکە دن یا کوشتنا کەسێن ڤەقەتییایی ژی ئەوە کو پەکەکە پێشییا قوتبوونێن ناڤ خوە بگرە کو کەسەک نەوێرە قوت ببە. د ھێلەکێ دە ژی دخوازە یێن ڤەقەتییایی چاڤترساندی بکە.
پەکەکە ئیدیعا دکە کو ئەوێ ھەموو رۆژھلاتا ناڤین و جیھانێ ئازاد بکن و دەمۆکراسییێ ساز بکن، لێ بەلێ ھەمان پەکەکە کەسێن کو ب سالان ژ وان رە خزمەتەک کری دکوژە. پارتییا کو لگەل خزمەتکار و ھەڤالێن خوە بێوەفا بە و وان بکوژە ھەکە ئەرکا دەستھلاتدارییێ ب دەست خوە ڤە بینە دێ سیستەمەکی زولومکار و دیکتاتۆری دامەزرینە. پەکەکە ب کوشتنا ئەندامێن خوە نیشان ددە کو “تو چ قاس خزمەت بکی ژی د ئەنجام دە پەکەکە دبە قاتلێ ھەڤالێ خوە”
شەریف ئالپسۆزمەن گازییێ پەکەکێ و شەلەلی بوو، ئەو و حەسکرییا وی عایشە دیزم ژ بەر ئەڤیندارییا ناڤبەرا وان دە ب ئیشکەنجە ل ئەلمانیا ھاتن کوشتن. عایشە د ناڤا گەرا ھەرییێ دە ھات خەنقاندن. شەریف ژی خستن بن وەساییتێ و ب جاران ل سەر بەدەنا وی رە ھاتن و چوون ھەیا کوشتی. عۆسمان بالیچ(شۆرەش) فەرماندارەکی شەر بوو د ناڤا پەکەکێ دە. د سالێن 1980 و 1990 دە ب سەدان جاران ژ مرنێ فلتی بوو. سالا 2004 ژ رێخستنێ ڤەقەتییا پەکەکێ ئەو و زارۆکا وی رەوشەن ل سەر سۆفرا خوارنێ ب شێوازەکی ھۆڤانە قەتلکرن. کانی یلماز، محەمەد شەنەر، حکمەت فیدان ب سالا د زیندانێن دەولەتا داگیرکەر دە ئیشکەنجە دیتبوون. ئەندامێن پێشەنگێن پەکەکێ بوون و ژ ئۆجالان بێھتر خوەدی خزمەت بوون و ئێش و ئازارێن مەزن کشیابوون. لێ بەلێ ژ بەر کو رەخنە ل پەکەکێ گرتن ئەو ھاتن کوشتن. ئەڤ کەسانە، نە خایین بوون. لێ کەسێن فەرمانا کوشتنا وان دایی جەمیل بایک، موراد قارایلان، بەسێ ھۆزات بخوە خایین بوون. یێن ئەو کوشتی ژی نە قەھرەمانن خایینن.
تەڤگەرا پەکەکێ ھەڤالی دکە قاتلێ ھەڤالی و تەنێ مرنێ ژ ھەڤالێن خوە رە رەوا دبینە.
