رۆژێن داوی دە ب تایبەتی ژی ل سەر مەدیایێن جڤاکی د ناڤ کوردان دە نیقاشەکە توند ل سەر “ژودەنرات”ێ تێ کرن. کەسێ کو پەیڤا ژودەنرات خستە رۆژەڤا کوردان عەڤدللا ئۆجالانە…
عەڤدللا ئۆجالان ژ دەستپێکا سالێن 1990 ڤە دیتیە کو جڤاک ل پەی گۆتنێن مەگەزین و پۆپولیست دچە، لۆما ھەر چەند سالان جارەکێ ژی پەیڤەکا جودا دەردخە ھۆلێ دا کو رۆژەڤا راست ل گەل بدە شاشکرن و جەماوەری ل پەی ڤێ گۆتنا پۆپولەر برێڤە ببە. پشتی گۆتنێن وەسەت و لاواز یێن رۆناکبیرێن کورد، گۆتنێن ئۆجالان ب تایبەتی ژی ل کوردستانا باکور- باندۆرا خوە چێدکە.
پشتی نامەیا ئۆجالان یا 27ێ شوباتێ، د ناڤ کوردان دە شکاندنەک مەزن چێبوو و نیقاشەکا مەزن ھات کرن کو ئۆجالان پەکەکە و کورد ئاڤێتنە بەر دەڤێ دەولەتا ترک. دەما کو خییانەتا ئۆجالان دھات نیقاش کرن، ب پەیڤا ژودەنرات ئۆجالان ھەول دا کو ھشێ کوردان تەڤلی-ھەڤ بکە.
پەیڤا ژودەنرات تێ چ واتەیێ؟
پەیڤا ژودەنرات ب ئەلمانی تێ واتەیا”کۆنسەیا جووهییان”. د شەرێ جیھانی یێ دویەمین دە ئەلمانیا نازی ژ بۆ کۆنترۆلکرنا نفووسا جووهییان ئەڤ کۆنسەیە چێکر بوو. پێشەنگێن جڤاکا جووهییان، رۆناکبیر، نڤیسکار و پزیشک تێن ڤێ سازیێ و ژ وان تێ خوەستن کو جڤاکا جووهییان ب رێ ڤە ببن.
دەما ئەم ل دیرۆکێ دنێرین، ب رەنگەکی ئۆبژەکتیف ئەم دبیینین سیاسەتا نازیان سازیێن وھا ئاڤاکرنە و بکار ئانینە. لێ وەکی کو د نڤیسا ئۆجالان دا کو ژ بۆی کۆنگرەیا پەکەکێ شاندبوو “ژ بۆ پاراستنا مالباتێن خوە، خەلکێ دشینن مرنێ” ھندەک کەسێن د ڤان کۆنسەیان دە جھ گرتنە دەما ئاوایێ بکارئانینا کۆنسەیێ دیتن، خوە کوشتن. هندەکێن دن ژی دیسا ژ ئالیێ نازیان ڤە ھاتن کوشتن.
دەربارێ ئەرکا ژودەنراتان دە جووهی ژی دوو نێرینان پێش دخینن. ھندەک دبێژن کو ژودەنرات ژ بۆ پاراستنا گەل و راوەستاندنا تێک چوونا جووهییان تەڤدگەریان. لێ ھندەک رۆناکبیر و نڤیسکارێن جووهی ژی ژودەنراتان وەکی گۆپالێ سیاسەتا نازییان ب ناڤ دکن.
ھەکە پەیڤا ژودەنرات راست بە، ژودەنراتێ ھەری مەترسیدار عەڤدللا ئۆجالانە
د دەربارێ ئەرکا دیرۆکی یا ئاڤاکرنا ژودەنراتان دە ھێژ جووهیان ژی نێرینەکا ھەڤپار نینە. ئەڤ پەیڤا کو ئانت-سەمیتیک بکار ئانیە رۆلا وێ نە زەلالە، لێ ئۆجالان ھەول ددە ل سەر سۆسیۆلۆژیا کوردان بسەپینە، ڤێ پەیڤێ نە د زانستا سۆسیۆلۆژیێ دە و نە ژی د زانستا دیرۆکێ دە چ جھێن خوە نینە. ئەڤ پەیڤە نە بۆ جڤاکا کورد و نە ژی بۆ تێگەھا دیرۆکێ چ قەنجیان چێناکە. تەنێ ل شوونا پەیڤێن پەکەکێ یێن بەرێ یێن وەکە “سیخوور، خاین، ئاژان” ھاتیە بجھکرن. (د ناڤ کەڤانان دە ژی ھەکە ببێژین پشتی کو ئۆجالان دەست ب بکارئانینا پەیڤا ژودەنرات کری، ل پەی وەرگرتنا ئافەرینەکێ ژ لایەنێن ئانت-سەمیتیک و دەرەوێن ئۆجالان و ماماۆستەیێ وی یالچن کوچک وەکە گۆتی “بارزانی جووهی نە”) د خازن ڤێ فکرێ بەربەلاڤ بکن.
ژ کیژان ئالیڤە ژی لێ بنێرن، بکارئانینا پەیڤا ژودەنرات ل سەر کوردان بێ واتەیە و لیستۆکەکە. ئۆجالان ھەتا پێشەنگێن سەرھلدانێن کوردان کو گۆرێن وان ژی نە دییارن، وەکی شێخ سەعید ئەفەندی و سەیید رزا ژی وەکە ژودەنرات ب ناڤ کرنە. بارزانیێن کو د سەد سالێن داوی دە ل سەر ناڤێ کوردان ل دژی سێ دەولەتان شەر کرنە و سیستەمێن کۆلۆنیالیستان ھەژاندنە ژی دبێژە ژودەنرات. نھا ژی کادرۆیێن کو سەرتوویێ پەکەکێ دخون و د مەدیایا پەکەکێ دە ھەر رۆژ ب رێکووپێکی نڤیسان دنڤیسن کوردان وەک ژودەنرات تاوانبار دکن.
ھەکە ئەم بێژین کو پەیڤا ژودەنرات یا ئۆجالان راستە (نووکە جووهی ژی ناپەژرینن) وێ دەمێ ژودەنراتێ ھەری مەزن ل کوردستانێ عەڤدللا ئۆجالانە. گەر گۆتنا ئۆجالان یا “ژودەنراتان ژ بۆ درێژکرنا ژیانا خوە یان ژی یا مالباتا خوە بۆ ماوێ 24 دەمژمێران جووهی دشاندن ئۆدەیێن گازێ” راست بە ژی، د دیرۆکا کوردان دە کەسی وەکی ئۆجالان کورد ژ بۆی خوە نەکرنە قوربانی. ژ بۆ ئیسپاتکرنا ڤێ راستییا ئۆجالان قەت نە لازمە ئەم ل سالێن 1970یێ بنێرین.
ئۆجالان ژ بۆ کو نەیێ سێدارەدان ب ھەزاران گەریلا کرن قوربانی…
سالا 1999 دەما د بالافرێ دە د ھاتە ترکیێ گۆت “دەرفەتێ بدن من ئەز خزمەتا وە بکم”.یێ کو ژ فەرماندارێ ترک حەسەن ئاتیلا ئوگور رە گۆتی “دەرفەتێ بدن من، من سێدارە نەدن، ئەز دێ ببم تاشەرۆنێ ‘بەلێندەر’ێ وە” ئۆجالان بوو، ئۆجالان ژ بۆ کو نەیێ سێدارەدان ژ دەولەتێ رە گۆت “ئەز دێ ھەموو پەکەکێ وەکی کو ھوون دخوازن برێڤە ببم”. و ئۆجالان تەنێ ژ بۆ کو ژ دەولەتێ رە ئیسپات بکە کو پەکەکە د کۆنترۆلا وی دەیە، د 2یێ ھەیڤا تەباخا 1999 دە ژ نشکا ڤە فەرمان دا کو گەریلایێن پەکەکێ ژ کوردستانا باکور ڤەگەرن. گەریلایێن پەکەکێ، د مەرجێن پاییزێ دە و بێ گارانتیا ئەولەھیا رێکێ بەر ب کوردستانا باشوور ڤە رێکەتن. ل گۆری قەیدێن فەرمی یێن پەکەکێ 928 گەریلایان د رێیا ڤەکشینێ دە ژییانا خوە ژ دەست دا، 350 گەریلا تەسلیم بوون و چارەنڤیسا ب سادان گەریلایان ژی نە دییارە.
ئۆجالان دیسا ژ بۆ کو ژ دەولەتا ترک رە ئیسپات بکە کو پەکەکە گوھێ خوە ددە وی، سالا 2000 فەرمان دا پەکەکێ کو ئێرشی یەنەکێ بکە. گەریلایێن کو ھەرۆژ لگەل پێشمەرگەیێن یەنەکێ ڤۆلیبۆل دلیستن، ئێڤارێ ئێرشکرن سەر بنکە و مەقەرێن پێشمەرگێن یەنەکێ و ب سەدان پێشمەرگە شەھیدکرن. د شەرێ یەنەکێ و پەکەکێ دە زێدەتری 200 گەریلا و سێ قاتی وێ پێشمەرگەیێن یەنەکێ ژ بۆ کو ئۆجالان خوە ژ دەولەتا ترک رە ئیسپات بکە شەھید بوون.
دیسا ھەمان ئۆجالان د لێپرسینێ دە ھەڤالێن خوە یێن دامەزرێنەرێن پەکەکێ یەک ب یەک ژ دەولەتێ رە ئێخبار کرن. ئاپۆ ژ دەولەتا ترک رە گۆت “دبە کو ئیران بخوازە جەمیل بایک بکە رێبەر”. و ژ حەسەن ئاتیلا ئوگور رە گۆت “ھەموو فەرماندارێن پەکەکێ کو دخوەستن شوونا من بگرن من ئەو یەک ب یەک تونە کرن” و ئۆجالان کوشتنا محەمەد شەنەرێ رێهەڤالێ خوە وەکە سەرفرازییەکێ ژ بۆی دژمنی خوە ڤەگۆت.
ئۆجالان ژ 1999 ڤە ل ئیمرالیێ ژ بۆی دەولەتا ترک شێورمەندیێ دکە. ژ بۆ بارزانی و تالابانی دەولەتێ ئاڤا نەکن دەولەتێن داگیرکەر ھشیار دکە. ژ بۆ ھەسەدێ دبێژە ئەو بوونە بەشەک ژ ئیسرایلێ.
ئەم دکارین ژ دیرۆکا پەکەکێ و ئۆجالان ھەزاران میناکا بینین و ببێژین کا ئۆجالان چاوا ژ بۆ ژییانا خوە یا شەخسی کەچوکورێن کوردان دشاند مرنێ. ل ھەمبەر ھەستێن مرنێ چاوا د لەرزی و چاوا دەردۆرا خوە دفرۆشتە دژمنی. ئۆجالان نە وێرەکی و نە ژی ھەلوەستێن ب روومەت یێن شێخ عەبدوسەلام بارزانی، سەیید رزا و شێخ سەعید نیشان ددە. بەرووڤاژی خوە سپارتیە دژمنی.
ئۆجالان نھا ڤان پێشەنگ و رێبەرێن کوردان ب ژودەنرات-بوونێ تاوانبار دکە. دویڤەلانکێن ئۆجالان ژی کەسێن دخوازن کوردستانێ بپارێزن ب ژودەنرات-بوونێ تاوانبار دکن. ھەڤالنۆ ئۆجالان ژ ژودەنراتان ژی دەرباس کریە. ھوون ژودەنراتەکی کو ببێژە ئەز ئالمانم دایکا من ئالمانە نابینن. لێ ئۆجالان بێیی کو زەختەکێ ببینە ب سەرفرازی دبێژە دایکا من ترکە. ھەکە ئەم ب ھەر ئاوایی ل ژودەنراتەکی بگەرین، ئەم دوور نەچین ئۆجالان ھەم ژودەنراتە و هەم سەرۆکێ ژودەنراتایە.
لێ نە ھەوجەیی وێیە ژی. ئەم دبێژینە کوردێن کو دچن ناڤا رێزێن دژمنی خاین و جەحش. جھێ ئۆجالان ژی ل کێلەکا ڤان خایینێن دیرۆکا کوردانە، ل کێلەکا دیاپ ئاخا و ھتد.
