ڤیدیۆیەکا رێبەرێ په‌كه‌كێ عه‌بدوللا ئۆجالان دوهی، هاتە وەشاندن. هەر چەنده چاڤکانیێن نێزیکی په‌كه‌كێ ژ بۆ ڤیدیۆیا ئۆجالان پەسنێن وەکی «ڤیدیۆیەکا دیرۆکی ژ بۆ سەردەمەکێ دیرۆکی» ب کار ئانینە ژی، ب کورتاسی، د ئاخفتنێ دا تشتەکێ نوو نه‌بوو. ئەڤ نامە به‌رفره‌هكرنا نامەیا وی یا «هلوەشاندنا په‌كه‌كێ» یا 27ێ سباتێ یە. ڤیدیۆ ژ بلی ئارمانجا خوە، «مۆتیڤەکرنا کادرۆیێن په‌كه‌كێ و جه‌ماوه‌ری، خورتکرنا دەستێ دەولەتا ترک و خورتکرنا میتێ کو ل دۆرا ئۆجالان هاتییه ئافراندن، وەکی ناڤەرۆک بێ واتەیە».
ئاشکەرایە کو دەولەتێ هەر تشتێ کو د دەستێ وێ دا بوو کر دا کو ڤیدیۆیه‌كا بالکێش چێبكه‌ت، هەتا بۆ ئۆجالان پرۆمپێتەر هاتبوو دابین كرن دا كو ئەو بکاریت ب هێسانی وێ نامەیە بخوینیت. و ئاموورێن رۆناهییێ ژی بۆ وی دابین کربوون. بێ گومان، ل جهێ کو قاز وەرە، مریشک تێ فەداکرن.
ژ هەر دو مانیفەستۆیێن په‌كه‌كێ کیژان ب سەر کەت؟
داخویانیێن ئۆجالان پشتی چوونا وی یا ئیمرالیێ «تەسلیمبوونا وی» سه‌ر و ژ نوو یێ دهێنه دوبارەکرن و وەکی کەسایەتەکێ دەها دهێت پێشکێش کرن. ئۆجالان د ئاخفتنێن خوه یێن هەڤدیتنێن پارێزەران، پارێزنامە، مانیفەستۆ، نەخشەرێ، نامە و …هتد دا، هەبوونا نەتەوەیا کورد رەد دکەت. ڤێ جارێ، مە ئەو یەک ب شێوازێ ڤیدیۆیێ دیت.
جاران، ئەم ئێدی ناخوازین هەمان تشتان رەخنە بکه‌ین، لێ بەلێ ژ بەر کو گۆتنێن ئۆجالان ب بەردەوامی بۆ مه دهێنه پێشکێش کرن، دهێلیت کو ئەم ژی رەخنەیێن خوە دوبارە بکه‌ین.
نها، هنده‌ك کەس دێ ژ مە بپرسن، «دڤێ په‌كه‌كە چەکێن خوە دانیت. چما هوون ل دژی وێ نە؟» ئەم ل دژی دانانا چەکان یا په‌كه‌كێ نینین. بەرەڤاژی ڤێ، مە هەر گاڤ د سالێن 1990ێ و ب تایبەتی پشتی سالێن 2000ێ دا گۆتیە، «دڤێت په‌كه‌كە چەکێن خوە دانیت»، دەما کو مە دیت کو ئەڤ شەره بێواتەیە و په‌كه‌كە رێخستنەکە کو دەستێ دەولەتا ترکیێ خورت دکەت. ئەم نها ل سەر هەمان نێرین و رێیێ دمینین. تشتێ کو ئەم ل دژی وێنە، ئەوە کو په‌كه‌كە وەکی کو سەرکەفتنەک ب دەست ئێخستبیت دەردکەڤیته پێش و دبێژیت: «مە ئارمانجا خوە ب دەست خستیە،» و نها، «وەرن ئەم پێڤاژۆیەکا نوو دەست پێ بکه‌ین، ل دووڤ مە ڤەگەرن».
د نامەیا ئۆجالان دا تێ گۆتن: «تەڤگەرا په‌كه‌كێ و ستراتەژیا شەرێ رزگارییا نەتەوەیی یا کو ئەو ل سەر هاتبوو ئاڤاکرن، هاتیە بداوی کرن. هەبوونا وێ هاتیە ناس کرن، ژ بەر ڤێ یەکێ ئارمانجا وێ یا سەرەکی هاتییە بدەستئێخستن». په‌كه‌كێ چ ئارمانج ب دەست ئێخستنە؟ ل ئارمانجێن دیار کری و نڤیسکی یێن په‌كه‌كێ بنێرن په‌كه‌كێ چ ئارمانجێن خوە ب دەست نەئێخستنە.
د سالێن 1970ێ دا، په‌كه‌كێ مانیفەستۆیەک ب ناڤێ «رێیا شۆرەشا کوردستانێ» نڤیساند و خواستەکا خوە یا ژ بۆ «کوردستانەکا سەربخوە، یەکگرتی و دەمۆکراتیک» راگهاند. گەلۆ په‌كه‌كێ ئەڤ ئارمانج ب دەست ئێخستییه؟ نا!!.
د سالێن 2000ێ دا، ئۆجالان جارا یەکەم پرتووکەک ب ناڤێ «ژ دەولەتا راهیبێن یا سومەری هەتا کۆمارا دەمۆکراتیک» وەشاند و ئه‌ڤه هەموو وەکی مانیفەستۆیەکا نوو یا تێکۆشینێ پێشکێش کر. د ڤێ مانیفەستۆیێ دا ئارمانجا «ترکیە دێ دەمۆکراتیک ببیت و کورد دێ خوەسەرییا دەمۆکراتیک ب دەست ئێخن» هاتە دەستنیشان کرن. د ئەنجام دا، پشتی 25 سالان، نە ترکیە دەمۆکراتیک بوویە و نه‌ژی کوردان ستاتۆئیەک ب دەست ئێخست.
ئانكو، هەردو مانیفەستۆیێن کو د 50 سالێن بۆری دا ژ هێلا په‌كه‌كێ ڤە هاتینە ئامادەکرن تێک چووینە. وان چ دەستکەفتیەک تۆمار نەکرییە.
د پەیاما خوە دا، ئۆجالان دبێژیت: «هەبوونا کورد هاتیە ناسکرن» بلا په‌كه‌كە ژ مە رە راڤە بکەت، «کوردان د ناڤ سنۆرێن دەولەتا ترکیێ دە چ ب دەست ئێخستیە؟» ما وان مافێن دەستووری ب دەست ئێخستنە؟ نا، ما وان مافێ خوەرێڤەبەریێ ب دەست ئێخستنە؟ نا. کوردێن ل باکورێ کوردستانێ د سالێن 1950ی دا دگۆتن، «ئەم کوردین». د سالێن 1980ی دە دگۆتن، «ئەم کوردین». ئۆجالان ئەڤ هەبوونا کوردان نەئافراندییە.
د سەردەما کو ب هەبوونا 50 سالی یا په‌كه‌كێ و شەرێ چەکداری یێ 41 سالان، کوردێن ل باکور ژ بلی «زێدەتر ئاسیمیلەبوون، پتر هلوەشینا چاندی، پتر گەندەلیا ژ بەر شەری، و چار ئان پێنج نفش قوربانیێن شەر» تشتەک ب دەست نەئێخستن. ئەڤ رەوشێن هلوەشگەر هەتا رۆژا ئیرۆ ژی بەردەوام دکه‌ن.
ئۆجالان پێناسەیەکە نوو ژ بۆ په‌كه‌كێ دکەت
ئۆجالان د دەستپێکا نامەیا خوە دا پێناسەیەکا نوو ژ بۆ په‌كه‌كێ و ئەندامێن وێ پێشکێش دکەت. ئەو په‌كه‌كێ وەکی «تەڤگەرەکا هەڤالتیا کۆمونالیست» ب ناڤ دکەت. گەلۆ خەلکێ بۆتانێ، کو ژ سالێن 1980یێ ڤە په‌كه‌كێ ل سەر پشتا خوە دگێرینیت، ما ژ بەر کو ئەو تەڤگەرەکا کۆمونیستە، پشتگرییا په‌كه‌كێ دکر؟ نا. گەلێ کورد ژ بۆ کوردستانەکا سەربخوە پشتگرییا په‌كه‌كێ کر. گەلێ کوردستانێ ب درووشمەیا «بژی کوردستان بمرە کۆلەدار» پشتگرییا په‌كه‌كێ کر. ژ بۆ ڤێ ئارمانجێ، ب هەزاران گوند هاتن ڤالاکرن، ب دەهـان ملیۆن کەس کۆچبەر بوون، مرۆڤ د بن ئیشکەنجەیێ دا مرن، ب هەزاران جوانێن کورد دەڤ ژ دبستانێن خوە بەردان و مالباتێن خوە هێلان چوون چیایان. دەما کو کوردان ئەڤ تەکۆشینه دکر، وەکی «رزگارکەرێن نەتەوەیی» تەڤدگەریان. ئۆجالان و پارتیا وی نوکە کوردان وەکی «نەتەوەیا کورد» ژی پێناسە ناکەن. نها، ئەو کەسێن کو ئەو وەکی گەلێ کورد ب ناڤ دکه‌ن وەکی «گەلێ کۆموونالیست» ب ناڤ دکه‌ن. ما ئەڤ پەیڤ-تێگهـ نەخاپاندنا گەلێ کورد ە؟ مانە خیانەتە ل دژی گەلێ کورد؟
ئۆجالان چ پەیام ژ په‌كه‌كێ رە شاند؟
نامەیا ئۆجالان ژ دو بەشان پێک دهات. د بەشا یەکەم دا، ئاپۆ بەرسڤا شەش خالێن دەربارێ نیقاشێن د ناڤ په‌كه‌كێ دا دا. ل گۆری ڤێ، ئۆجالان ئیسرار کر: «ئەڤ هەموو پێشکەتن ژ ئەنجاما هەڤدیتنێن من یێت ل ئیمرالیێ نه. وه‌سا دیار دبیت کو وی داوی ل نیقاشا بەردەواما د ناڤ په‌كه‌كێ دا ئینا کو ئۆجالان تاکتیکان بکار دئینیت ئان ژی د بن زەختا دەولەتێ دا ڤێ بریارێ ددەت، و گۆت کو هەر تشت د بن سەروەرییا من دا یە و وی ب ئیرادەیا خوە بریار دایە. وی هەر وها داخواز کر کو رێخستن نەکەڤیته د ناڤ نیقاشێن بێمفا دا». یانی، ئاپۆ د پەیاما خوە دا فەرمان دا کو ل دژی داخوازییێن دەولەتا ترک تەڤنەگەرن و رێخوەشکەر بن بوو دەولەتێ.
د راستییێ دا ئەڤ نامە بۆ وان کەسێن د ناڤ په‌كه‌كێ دایه ئه‌وێن کو ب شک نێزی پێڤاژۆیێ دبن كو وان بكێشیته سەر خەتا نوو.
ئۆجالان بۆ خوە چ دخوایت؟
ئۆجالان هەر وها مژارەکا تایبەتی د دەربارێ رەوشا خوە دا کر. د ڤێ مژارێ دا وه‌ها گۆت: «د ڤێ ناڤبەرێ دا، د دەربارێ ئازادیا من دا، کو شەرتەک زه‌رووری یه د هەمی بریاران دا، وەکی کو هوون دزانن، من قەت ئازادیا خوە وەکی مژارەکا تاکەکەسی نەدیتیە. ژ هێلا فەلسەفی ڤە، ئازادییا تاکەکەسی نکاریت ژ ئازادییا جڤاکێ بهێته ڤەقەتاندن. جڤاک دکاریت هەیا وێ ئاستێ ئازاد بیت کو تاکەکەس ئازاد ببیت، و تاکەکەس دکاریت هەیا وێ ئاستێ ئازاد ببیت کو جڤاک ئازاد ببیت. بێ گومان، پێویستە ئەڤ مەبدەئه بهێته ئەساس گرتن.
هەر چەند دەستپێکا هەڤۆکێ وسا ددەته خویاکرن کو ئۆجالان رەوشا خوە پاشگوهـ دکەت، لێ داوییا وێ ب راستی هەڤۆکەکا ڤەشارتی دحەوینە، «ئازادیا من ئەساسە». وەکی هەر جارێ، ئۆجالان هەبوونا خوە ئێخسته د ناڤەندا گۆتارا خوە دا.
چما ڤیدیۆ نها هاتییە بەلاڤکرن؟
دیرۆکا ڤێ ڤیدیۆیێ 19ێ حزیرانێ یه. ئەڤه دهێته وێ واتەیێ کو ڤیدیۆ ب راستی 20 رۆژان بەرێ هاتیە گرتن. دبیت کو پشتی وەرگرتنا دەستوورێ ژ میتێ و ئەردۆگان، ئەو دایە په‌كه‌كێ، ئان ژی د دەستێ وان دا بوو، و ئەو ژ نوو رازی بووینە کو وێ بەلاڤ بکه‌ن.
سەردەما وەشاندنا وێ نامەیێ، بەری کو کۆمەکا په‌كه‌كێ چەکێن خوە دانیت، بێ گومان ئەڤ یەک ل گۆری پلانا دەولەتا ترکیێ یە.
د ناڤ په‌كه‌كێ دە، جەمیل بایک د دەربارێ پێڤاژۆیا کو ئۆجالان دمەشینیت دا پر دودل دمینیت. بەری کو پێڤاژۆ دەست پێ بکەت، جەمیل بایک، کو مەهێ جارەکێ ل سەر تی ڤیێ دئاخڤی و نەخشەرێ دەستنیشان دكر، د پێنج مەهێن داوی دا تەنێ دو جاران داخویانی دایە. یا داویێ ژ هەڤپەیڤینەکا ب کۆمی بوو ل هۆلا کۆنگرەیا په‌كه‌كێ هاتبوو كرن. وەکی دی، جەمیل بایک قەت باوەریا خوە ب پێڤاژۆیێ دوپاتنەکریه. وی تەنێ سۆزا «دلسۆزیا خوە ژ ئۆجالان را» دا. دهێته دیتن کو بایک ژ شێوازێ مەشاندنا پێڤاژۆیێ عاجزە و ب دلمایی تەڤلی پێڤاژۆیێ دبیت.
ب راستی، هەر خالەک د نامەیێ دا دکارە ژ روویێ دیرۆکی، سیاسی و سۆسیۆلۆژی ڤە بهێته بەرسڤدان. لێ بێی کو پر درێژ بکه‌م، د شیان دا یه واتەیا ڤیدیۆیێ وه‌ها بهێته کورتکرن:
ب ڤێ پەیاما ڤیدیۆیێ، دەستێ ئۆجالان ل دژی په‌كه‌كێ دهێته خورتکرن. دەستێ دەولەتێ ل دژی په‌كه‌كێ دهێته خورتکرن. د ڤێ ناڤبەرێ دا، پشتی 27 سالان، کورد ب ڤیدیۆیا “رێبەرێ مەزن (!)” کو وەکی «رێبەر و پێغەمبەرێ مەزن» دهێته پێشکێشکرن. ب شێوازێن هۆککابازی کورد تێن خاپاندن.
بێ گومان، ئەمێ گەلەک تشتێن دی ببینین، لێ نها، «پێڤاژۆیەک کو ژ بۆ ئۆجالان و دەولەتا ترک سوودمەندە، لێ هەمان پێڤاژۆ سەدەما ونداکرنا گەلێ کوردە» ئەڤ شانۆ ب ڤی رەنگی ل بەر چاڤێن مە دهێته لیستن.
