شێورمەندێ سەرەکی یێ ئەردۆگان: پێڤاژۆ ژ بۆ ئاستەنگکرنا دەولەتبوونا کوردانە
محەمەد ئوچوم، شێورمەندێ سەرەکی یێ سەرۆککۆمارێ ترکیەیێ و جیگرێ سەرۆکێ لژنەیا پۆلیتیکایێن یاسایی یێن سەرۆککۆماریێ، د کۆنفەرانسەکێ دە یێ ب ناڤێ “پێڤاژۆیا ڤەگوھەستنا بۆ ترکیەیەک بێ تەرۆر” دە ئاخڤی. ئوچوم د ئاخافتنا خوە دە پێڤاژۆیا د ناڤبەرا پەکەکێ و دەولەتا ترکیەیێ دە نرخاند و داخویانیێن بالکێش دان. ل گۆری وی، پێڤاژۆیا کو ژ ھێلا باخچەلی ڤە ھاتیە دەستپێکرن چ پەیوەندی ب چارەسەرکرنا پرسگرێکا کورد یان ژی راکرنا فشارێن ل سەر ناسنامەیا کوردان تونەیە، و ل ترکیەیێ پرسگرێکەک ب ناڤێ پرسگرێکا کورد تونەیە. وەکی دن، ئوچوم قەبوول کر کو پێڤاژۆ ژ بۆ ئاستەنگکرنا دەولەتبوونا کوردان تێ مەشاندن.
تێ گۆتن کو ئوچوم، کو خوەدی کەسایەتیەک پر دوندە، پێڤاژۆیا ل ئیمرالیێ ژ نێزیک ڤە دشۆپینە و برێڤە دبە. ژ بەر ڤێ یەکێ، داخویانیێن وی پر گرینگن. و گۆتنێن ئوچوم ھێڤیێن کوردان ژ پێڤاژۆیا چارەسەریێ پاشگوھ دکن.
ئوچوم گۆت کو د دەمێن بەرێ دە، حکوومەتان دخوەستن وێ مژارێ چارەسەر بکن، لێ ڤێ جارێ دەستپێشخەریەکا دەولەتێ ھەیە، و وی دیار کر کو پێڤاژۆ نە ژ بۆ چارەسەرکرنا پرسگرێکا کوردە، لێ ژ بۆ بدەستخستنا “ترکیەیەک بێ تەرۆر”ە.
ئوچوم ئەڤ ئیفادە ب کار ئانین: دەما کو دەولەتێ ئارمانجا “ترکیەیا بێ تەرۆر” وەکی دەستپێشخەریەک دەست پێ کری، مژار وەکە پرسگرێکا کوردان دەست نەگرت. ئەو ب تەڤاھی ل سەر بداویکرنا تەرۆریزما سیستەماتیک، ژ ھۆلێ راکرنا رێخستنا تەرۆریست و ب باندۆر و ڤەکرنا قادا سیاسەتا دەمۆکراتیک و راکرنا باندۆرا رێخستنا تەرۆریست ل سەر سیاسەتا دەمۆکراتیک بوو. دڤێت ئەڤ ھەر دو تشت نەیێن تەڤلیھەڤکرن.
ئوچوم ھەر وھا دیار کر کو د ناڤبەرا پەکەکێ و دەولەتا ترکیەیێ دە چ دانوستاندن تونەنە و گۆت: “یێن کو ھەول ددن د ناڤبەرا ئارمانجا ‘ترکیەیا بێ تەرۆر’ و پرسگرێکا کورد دە گرێدانەکێ چێبکن، و ھەول ددن کو ل سەر بنگەھا مافێن ناسنامەیێ دانوستاندنان بکن، یان فەرقا ڤان دو مژاران نابینن یان ژی ب زانابوون ھەردویان تەڤلیھەڤ دکن.”
ئوچوم ھەر وھا دیار کر کو پێڤاژۆیا دەست ژ چەکان بەردانێ د 11ێ تیرمەھێ دە پشتی کو پەکەکێ خوە هلوەشاندی دەست پێ کر و گۆت، “پێڤاژۆ ب لەزەکا زێدە بەردەوام دکە، و ژ گۆتنا کو تەرۆریزم قەدیا ڤەگەر تونە.” وی ھەر وھا گۆت، “ھەر چەند رێخستنەکا تەرۆریستی دیسا دەرکەڤە هۆلێ ژی، لێ ئیحتیمالا کو ئەو وەکی رێخستنا بەرێ بە تونەیە.”
ئوچوم ھەر وھا گۆت کو د دەربارێ وێ یەکێ دە کا ئەندامێن پەکەکێ چاوا دێ ڤەگەرن گۆت، ئەو دێ ل گۆری رەوشا خوە وەرن ڤەگەراندن، ب جوداھییەکێ د ناڤبەرا کەسێن کو تاوان نەکرنە، تاوانبارێن بچووک، تاوانبارێن مەزن، رێبەر، رێبەرێن پایەبلند و ئەندامێن ئاسایی دە. وی دیار کر کو ئەڤ پێڤاژۆ دێ د مەھێن پێشین یێن 2026 دە دەست پێ بکە.
ئوچوم ھەر وھا ئیدیعا کر کو ل ترکیەیێ پرسگرێکەکا کوردی تونەیە، و گۆت کو “پرسگرێکا کوردان ل دەرڤەیی ترکیەیێ ژ ھێلا ئەمپەریالیزمێ ڤە ل سەر ترکیەیێ دهێت فەرزکرن،” و وھا دۆماند:
“واتەیا پرسگرێکا کوردان ژ دەرڤەیە ئەڤە، ‘کورد نەتەوەیەکا جودا نە. ئەو نەتەوەیا کو نفووسا وێ یا ھەری مەزن ل رۆژھلاتا ناڤینە و بێ دەولەتە. کورد پیدڤی دەولەتەکا جودا نە.’ ‘راستی، پێدڤی ب دەولەتەکێ ھەیە کو چار پەرچەیان بکە یەک.’ ئەڤە پرۆژەیەکە ژ بۆ ئاڤاکرنا دەولەتەکا کوردی یا د بن کۆنترۆلا ئەمپەریالیزما کو ژ ھێلا ئیسرایلێ ڤە تێ پشتگریکرن. ئەڤە پرۆژەیەکا ئەمپەریالیستانە. ئەڤ پرسگرێکا کوردان یا دەرڤەیە، و ئەڤەیە یا کو ل سەر مە دهێت فەرزکرن. پشتی کو پێڤاژۆیا ڤەگوھەرینێ بۆ ترکیەیەک بێ تەرۆر تەمام ببە، شەرت و مەرجێن چارەسەرکرنا پرسگرێکا کوردان یا دەرڤە ژی دێ ھەما ھەما تەمام ببن.
