ڕێبازی پیرۆز لە خەباتی سەد ساڵەدا بە ئێمەی کوردی سەلماند کە بەبێ یەکڕیزی گەل، کوردستانێکی سەربەخۆمان نابێت.
بووبێ ئەسەر
یەکڕیزی هۆکارێکە کە خێزانەکان بە سەلامەتی دەهێڵێتەوە و یەکێتی عەشیرەتەکان بەهێز دەکات و هەر لەو ڕێگەیەشەوە دەوڵەتەکان دەپارێزێت.
ئەگەر لە بنەماڵەیەکدا یەکڕیزی نەبێت، خێزانەکە چەندە بەهێز و دەوڵەمەندیش بێت، بەڵام ڕۆژێک دێت کە تووشی هەڵوەشانەوە دەبێت. یەکڕیزی هێمای یەکگرتوویی بنەماڵەیە، بنەماڵەش هی هۆز و هۆزیش هی دەوڵەتە.
کاتێک خێزانێک یەکڕیز نەبن و پێکەوە ناتەبا بن، هەمیشە دەدۆڕێن. ئەگەر لە نێوان عەشیرەت و مەزهەبەکاندا یەکگرتوویی نەمێنێت، ئەو هۆز و عەشیرەت و مەزهەبانە چەندەش بەهێز بن، بەڵام ڕۆژێک دێت بەتەواوی دەبنە کۆیلەی فەرمانڕەواکانیان.
ئەگەر لەناو میللەتێکدا ڕێککەوتنێک بۆ بەرژەوەندی نەتەوەیی نەبێت، ئەستەمە ئەو میللەتە ببێتە دەوڵەت و تەنانەت ڕۆژێک دێت کە وەک نەتەوەش بوونی نامێنێت.
هەر لەبەر ئەم گرنگییە بوو کە بارزانی ئەمەی وەک خاڵێکی سەرەکی و گرنگ لە ڕێبازدا دەستنیشان کردووە بۆ ئەوەی میللەتی کورد بتوانێت یەکڕیزیی خۆی پتەوتر و بەهێزتر بکات و ببێتە خاوەن دەوڵەتی خۆی.
ئەوە بەباشی دەزانرێت کە داگیرکەرانی ئێمە بۆ تێکشکاندنی یەکڕیزی گەلی کورد هەموو هەوڵێکیان داوە و ئەوەی پێیان کرابێت درێخییان نەکردووە و ناشیکەن. لە ڕۆژەوە کوردستانیان دابەش کردووە و تا ئێستا، داگیرکەران بۆ ئەوەی گەلی کورد یەکڕیز و یەکگرتوو نەبێت، هەموو ڕێگا و شێوازێکی خراپیان بە ئاسانی بووبێت یان بە زۆر، بەکار هێناوە.
بارزانیەکان باش لەوە تێگەیشتبوون و دەیانزانی کە یەکڕیزیی نەتەوەکان لە یەکگرتوویی بنەماڵە و عەشیرەتەکان پێکدێت، ئەگەر بنەماڵەکان پێکەوە یەکگرتوو بن، یەکێتیەکەیان دەتوانێت هاوپەیمانی لە نێوان خێڵ و هۆزەکانیشدا دروست بکات و لەسایەی یەکڕیزی و یەکێتی هۆز و عەشیرەتەکانیش دەبنە دەوڵەت.
هەر بۆیە بارزانیەکان ئەم خاڵەیان بۆخۆیان کرد بە ڕێنما و ڕێنیشاندەر و بەپێی ئەم ڕێنمایە یەکڕیزی و یەکێتییان لەناو خۆیاندا بەهێزتر و پتەوتر کرد تا بتوانن کاریگەرییان لەسەر هۆز و تەریقەتەکانیش هەبێت.
دوای ئەوەی بارزانیەکان هاوپەیمانەتییەکیان لە نێوان خۆیاندا پێکهێنا، ئەمجار دەستیان بە پێکهێنانی هاوپەیمانی و یەکڕیزی نێوان هۆزەکان کرد بۆ ئەوەی لە ژێر یەک چەتردا یەکیان بخەن. یەکڕیزیی بارزانییەکان و هاوپەیمانی نێوانیان، ئەوانی کردە یەک و بەهێز و بەتوانای کردن. بۆیە ئەم بەهێزبوون و یەکڕیزیەی ئەوان بووە هۆی ئەوەی کە ئێمەی کورد لە باشووری کوردستاندا دەوڵەتی تایبەت بە خۆمان هەبێت.
بارزانیەکان دوای پێکهێنانی هاوپەیمانیی لە ناو خۆیاندا، ڕێگایان لەبەردەم بزووتنەوەی نەتەوەیی کورد و یەکڕیزیی گەلی کوردستان کردەوە. دوای ئەمەش هاوپەیمانی و یەکڕیزی نێوان تەریقەت و هۆزەکانی کوردستانیان دەست پێکرد. بەم کارە لە لە ناوچەی بارزانی باشووری کوردستان و لە گوندی بارزان، لە ژێر ناوی “کۆنفیدراسیۆنی بارزانیەکان”دا یەکێتی 8 عەشیرەتیان ڕاگەیاند. هەموو خەبات و بەرخۆدانەکانیان بە ناوی بارزانیەکانەوە دەستی پێکرد و تا ئێستاش بەو ناوە پیرۆزەوە درێژەی پێدەدەن.
لە سایەی هاوپەیمانی و یەکڕیزی و تەبایی بارزانیەکان بوو کە ئەمڕۆ پارچەیەک خاکی ئازادمان هەیە. واتە کورد لە باشووری کوردستان دەوڵەتی خۆی هەیە. هیچ دوور نییە کە سبەی ئەم قەوارەیە ببێتە کوردستانێکی سەربەخۆ.
زۆرجار باسمان لەوە کردووە کە بۆچی کورد لە بەشەکانی دیکەدا سەرکەوتنی بەدەست نەهێناوە. هۆکاری ئەمەش زۆر ڕوون و ئاشکرایە، چوونکە یەکڕیزی و هاوپەیمانەتییان لە نێواندا نەبووە و نییە. هەر بۆیەشە سەرکەوتنیان بەدەست نەهێناوە. تا ئەو کاتەی یەکێتی نەتەوەیی لە باکوری کوردستان پێکنەیەت، ئەستەمە ئازادی و سەربەخۆیی باکوری کوردستان ببینین.
پێویستە ئەوە باش بزانین کاتێک خێزانێک پێکەوە یەکڕیز بن، خاوەندارێتی لە بەهاکانیان بکەن، هەم دەتوانن خۆیان لە هەموو هێرش و زریانێک بپارێزن و هەمیش ڕۆژبەڕۆژ بەهێزتر و بەتواناتر دەبن. کاتێک یەکڕیزی و یەکگرتوویی بنەماڵە بەهێز بوو، ئەمە کاریگەری لەسەر هۆز و خێڵ و تەریقەتەکانیش دەبێت و ئەوانیش بەهێزتر دەبن. بەهێزبوونی هەموو ئەمانەش ڕەنگ و دەنگی دەوڵەتێک بۆ کورد ئاشکرا دەکات.
یەکڕیزی و هاوپەیمانی بارزانیەکان هۆکار بوو بۆ ئەوەی ئەمڕۆکە لە باشووری یشتماندا، پارچەیەک کوردستانی ئازادمان هەبێت. ئەگەر لە باکوری کوردستان و پارچەکانی دیکەش یەکێتی و یەکڕیزی گەل و حزب و ڕێکخراوەکانمان هەبوایە، ئەوا لەو پارچانەشدا خاوەن کیانی ئازادی خۆمان دەبووین.
بەڵام هەزاران جار بەداخەوە بەهۆی نەبوونی یەکڕیزی و یەکێتی و هەروەها پەرتەوازەیی حزب و ڕێکخراوەکانمان، وەکوو کورد لە باکووری کوردستان، ڕۆژبەڕۆژ زیان دەکەین و تووشی شکست دەبین. یەکێک لەو هۆکارانەی کە تا ئێستا لە باکووری کوردستان سەرکەوتوو نەبووین، بەهۆی ناتەبایی نێوخۆمانەوەیە.
هەر بۆیە دەڵێم: پێویستە نەتەوەی کوردمان فێری ئەم ڕیبازە پیرۆزە بێت و خاڵ بە خاڵ جێبەجێی بکات بۆ ئەوەی بتوانێت ئازادی و سەربەخۆیی بۆ بەشەکانی دیکەی کوردستانیش دەستەبەر بکات. بەبێ یەکێتی گەلی کورد هەرگیز دەوڵەتی خۆمان نابێت. بەڵام لە سایەی ئەم ڕێبازە پیرۆزە، ئەمڕۆ ئێمە وەکوو کورد لە باشووری کوردستان دەوڵەتی خۆمان هەیە. سبەی دەبینە دەوڵەتێکی سەربەخۆ و ئاڵاکەمان لە نێو ئاڵاکانی جیهاندا دەبێت.
ڕێبازی پیرۆز لە خەبات و تێکۆشانی سەد ساڵەدا بە ئێمەی کوردی سەلماند کە بەبێ یەکڕیزی و یەکێتی و یەکگرتوویی گەل، کوردستانێکی سەربەخۆمان نابێت. بۆیە گرنگە ئێستا پارچەکانی تری کوردستان ئەم خاڵەی یەکڕیزی پێکبهێنن بۆ ئەوەی ئازادی خۆیان دەستەبەر بکەن.
