په‌لاتینكا كو ب “نازوخوما باکووری” تێ ب ناڤکرن و ل باكوورێ كوردستانێ جارا یه‌كه‌مین د سالا 1970ان ده، ل چیایێ ئاگریێ ھات دیتن، پشتی 50 سالان دیسا ل چیایێ ئاگریێ ھات دیتن.
ناڤێ لاتینی ئێ په‌لاتینكێ “Euphydryas îduna” یە و د ناڤا وان جاندارێن کو ھنک مایە کۆکا وان بقەلە ده، جھ دگرە.
ئەڤ جورە په‌لاتینك ھەری زێدە ل وەلاتێن ئیسکاندیناڤیایێ دژی، خێزێن دۆرا وی ستوورن و دەقێن سپی ل سەر وێ ھەنە.
قاسی کو تێ زانین، ئەڤ جورە په‌لاتینك ل باكوورێ كوردستانێ ب تەنێ ل چیایێ ئاگریێ دژی، جارا یه‌كه‌مین ژی د 4 تەباخا 1970ان ده، ل 4 ھەزار مه‌تران ل بلنداھی ئا چیایێ ئاگری ھات دیتن.
ژ وێ رۆژێ ڤه، جار دن نەھات دیتن، لێ به‌لێ پشتی 50 سالان، لێکۆلینەرێ په‌لاتینكان و پاراستڤانێ خوەزایێ، سولەیمان ئەکشیۆگلو و پسپۆرێ ژیانا بیانی ئەمین یۆگورتچۆگلو، ئەڤ جورە په‌لاتینك ل 3 ھەزار و 800 مه‌تران ل بلنداھی ئا چیایێ ئاگریێ دیتن و وێنەیێ وێ کشاندن.
ئەکشیۆگلو و یۆگورتچۆگلو بەھسا لێکۆلین و رێوتی ئا خوە ئا 3 رۆژان کرن، وان گۆتن: “ئەڤ جورە په‌لاتینك ل ئاڤ و ھەوایا سار دژی”.
سولەیمان ئەکشیۆگلو كو ب سالانە دەربارێ په‌لاتینكان و خوەزایێ ده، خەباتان دکە گۆت: ئەمین یۆگورتچۆگلو كو ل سەر جڤیکان لێکۆلینان دکە، ئالیکاریا وی کریە و ئەو دەرکەتنە چیایێ ئاگریێ.
ئەکشیۆگلو گۆت: وان په‌لاتینك دیتنە، وێنەیێن وێ کشاندنە و پاش تەسبیت کرنە کو جورێن دن ئێن وێ په‌لاتینكێ ژی ل ور دژین.
ئەکشیۆگلو وھا ئاخڤی: “12 ھەزار سال بەرێ، ل چیایێ ئاگریێ ئاسێ دمینە، ئەڤ جورە په‌لاتینك ل ئاڤ و ھەوایا سار دژی، ژخوە ژ بەر ڤێ ل باکوورێ ئاگریێ دژی، ئەڤ دبە کو نیشانەیا جورەکی بە، خەباتێن د پێشه‌رۆژێ ده وێ بێن کرن، مە دڤێ ب ئاوایەکی رێک و پێک بێ شۆپاندن و باندۆرا خوه‌زایێ ل سه‌ر وێ بێ لێکۆلینکرن”.
هه‌روها دبێژه: “جورێن وێ ئێن دن ژی ھەنە، لێ جوداھی ئا وێ خالێن وێ ئێن سپی نە”.
پسپۆرێ ژیانا بیانی ئەمین یۆگورتچۆگلو ژی گۆت: ڤێ لێکۆلینێ کەلەجان دایە وی و وھا ئاخڤی: “ئەڤ جاندار وەک کو بەریا دیرۆکێ مایە د دە ھیسکرن، ئەم بەھسا جورەیەکە 12 ھەزار سال بەرێ ل وەلاتێ مە ھەیە دکن.
دەر بارێ وێ ده، تەنێ قەیدەک ھەیە، وەکی دن تو تشت نایێ زانین، جار دن دەرخستنا وێ ئا ھۆلێ ژ بۆ من ژی کەلەجان بوو.
ھەیوانێ وەک کو کورکەکی ل خوە کریە خوه‌یا دکر، وها خوه‌یا دکر کو ئەو ل بەر سەرمایێ دکارە ل بەر خوە بدە، زەمینا پەرێن وێ سپی نە، ل سەر پەرێن وێ دەقێن سۆر، رەش و قەھوەی ھەنە، لێ زەمین سپی یە، جورێن وێ ئێن دن ژی ھەنە، لێ جوداھیا وێ خالێن وێ ئێن سپی نە”.
