پرۆپاگندا وێ یەکێ کو کیڤرۆشک پیساتیا خوە دخۆن راستە و ڤێ یەکی کاریگەریەکە راستەراست لسەر تەندروستیا وان هەیە.
کیڤرۆشک دو جۆرە پیساتیان دەردکەن: یەک رەق و هشک، یەک نەرم و ب شلی، جۆرێ د دویان پرە ژ پرۆتین و ڤیتامین B. کیڤرۆشک رۆژێ جارەکێ ڤی پیساتیێ دخۆن تاکو بکارن ئەنەرژیەکا زێدەتر ژ خوارنا خوە ب دەستبێخن.
کیڤرۆشکەکە ساخلەم وێ بکارە د رۆژەکێ دە 300 پیساتیێن نەرم و ب شلی ده‌ربكه‌ت.
ب تەنێ ب خوارنا گێزەران نکارن ژیانێ بکن
دبیت چەندین جاران زارۆیان (باگز بانی) دیتبە کو ل دەما خوارنا گێزەران دبێژە: چ دەنگ و باس ب تەرە هەنە (داک)؟ لێ یا راست ئەڤە کو خوارنا زێدە یا گێزەران ژ بو کیڤرۆشکان پر خەتەرە، گێزەر ئا پری شەکرە و پێدڤی دکە جار جاران ب کیڤرۆشکان رە بهێت دایین.
خوارنا سەرەکی یا کیڤرۆشکان کەسکاتی (گیا) یە و چەنداتیا خوارنێ گرێدایی جەسەدێ ئاژه‌لی یە. گیا ددانێت کیڤرۆشکێ کو هه‌رده‌م گەشێ دکەن دپارێزە و زکێ وان ژی ساخلەم دپارێزە.
کیڤرۆشک ب زمانی پەیوەندیێ ب هەڤ دو دکن
دەما کیڤرۆشک ل ڤی ئالی دچن ئالیێ دن و دفنا خوە د لڤینن بێ ئەگەر نینە. ئەڤ یەک ژبۆ پەیوەندی کرن ب هەڤدو یە. حالەتا درێژی ئا گوهێن درێژ یێن کیڤرۆشکان هایدار کرنە: دەما دو گوهـ بەرەڤ سەری زیق دبن ئەو د رەوشا ئاورتە دانە و ب هویری گوهداریا دەنگێن دەردۆر دکن. گەر گوهەک بەرەڤ ژێر و ئێ دن بەرەڤ ژۆر بە ئەو هەر گوهداری دکن لێ نە ب وێ هویری ئا بەرێ.
کیڤرۆشکان هنەک نیشانە هەنە ژبو دەربرینا خوەشحالیێ و خەمۆکیێ و خەریب بوونێ، گەر تە دیت کیڤرۆشکا تە ل دەما هاتن و چوونی دا لیتکان دهاڤێژە، ده‌رفه‌ته‌كا مەزن هەیە کو کیڤرۆشکا تە ئا کەیف خوەشە و شیماتیان دکە.
لێکخشاندنا دفنێ ژ ئالیێ کیڤرۆشکان پیڤەرەکە رندە ژبۆ زانینا رادەیا تێکلیێن وان و هەستا وان دیار دکە. دەما دفنا خوە ل هەوە ددن ب رامانا وێ یەکێ یە کو یان دڤێ هوون پتر گرنگیێ ب وان رە بدەن یان ژی دخوازن هون لسەر رێیا وان بچن نەمینن.
ریکۆردا گینس ئا پیڤانەیی ژ بو مەزنترین کیڤرۆشک ئا کیڤرۆشکا ب ناڤێ “داریۆس”ە کو 131سەنتیمەتران درێژ و ب قاسی 18 كیلۆگرامان ب سەنگە. ده‌رفه‌ته‌كا مەزن هەیە کو تێژکێن داریۆسی ریکۆردا وێ بشکێنن، جێف و ئانیایێ سەر 121 سەنتیمەتران درێژایی هەیە. ئەگەر هون دبێژن خوەزی ئەڤ کیڤرۆشکە یێن مه بان باشترە هوون جار دن بفکرن، ژبەرکو تێچۆنێن خوارنا وان د سالەکێ دە دگەهە 5000 پاوندان.
مەودایا دیتنا کێڤرۆشکان هەری کێم 360 پلەیە
کێڤرۆشکان ئەڤ شیان هەنە کو هەری کێم هەر دەرێ ببینن. د خوەزایێ دا ئەو د داویا زنجیرەیا خوارنێ دەنە و جاڤێن وان ب رەنگەکێ وها وەرار کریە کو ل دەستپێکێ ئەو نێچیرڤانێ خوە ببینن نە بەرەڤاژی. چاڤێن کێڤرۆشکان ب دووراتی دکەڤن لایێن سەرێ وێ، ئەڤ یەک ژی ب وێ رامانێ دهێت کو وان چانسەکە باش هەیە بو دیتنا نێچیرڤانێن خوە ل پشت خوە. لێ ئەڤە بوویە ئەگەر کو وان خالەکە کۆرە ل پێشیا خوە هەبە تشتەک ب قاسی 10 پلەیان. ب رەنگەکی کو دبە گەر هون مەترسیەکێ ل جەم دفنا کیڤرۆشکێ دانێن، ب ده‌رفه‌ته‌كا هەری مەزن وێ نەکارە ببینە.
ژبەرکو چاڤێن کیڤرۆشکێ دکەڤن لایێن سەرێ وی دا ئەڤ یەک دبە ئەگەر کو ئەو نکارن د یەک دەم دا ب هەردو چاڤان یەک تشت مێزە بکن. ب رامانەکە دن پر زەحمەتە کێڤرۆشک بکارن د دەما بەزینێ دە خواندنەکی ژ بو لەزاتیا خوە و دوراتیا گەهشتن ب جیەکێ بکن.
ئا راست نیڤا پڕ ئا کۆپی ئەڤە کو کیڤرۆشک دکارن هەر کۆژیەکی ببینن و نیڤا ڤالا ئا کۆپی ئەڤە کو نکارن هەر تشتی ب باشی ببینن.
خۆ هەلاڤێتنا کیڤرۆشکان بەریکانەیە
رۆپەلا “RSPCA” دبێژە کو بەریکانا د ناڤبەرا کیڤرۆشکان دا دبە مەشقەکە باش بە ژبۆ ڤان ئاژه‌لان. لێ ئەو دبێژن: دبە ئەڤ یەک بۆ هەموو نفشێن کیڤرۆشکان باش نەبە و پێشنیاز دکن کو خوەدی ئێن کیڤرۆشکان بەرا کو وان دانن ناڤا بەریکانان دا راوێژێ ب نۆشدارەکە ڤیتێرنەری رە بکن.
