دروستبوونا فەده‌راسیۆنا کوردستانێ و دژه پێنگاڤێن پەکەکێ
پشتی سالا 2003یێ دەما رەژیما سەدام یا دیکتاتۆری هاتیە ژناڤبرن، باشوورێ کوردستانێ ئێدی ل سەر ئاستا ناڤدەولەتی بۆ خوەدی فەدەراسیۆنەکا فەرمی، PDKێ و YNKێ سەرکێشییا ڤێ قۆناغێ کر، ئەڤ یه‌ك ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە جهێ قەبوولکرنێ نەبوو، په‌كه‌كێ ل همبەر ئه‌ڤێ فەدەراسیۆنێ ل باشوورێ کوردستانێ شەر ل ناڤچه‌یێن «بۆتان، بادینان و ل کۆمارا زاپێ» راگهاند و هندەک پێنگاڤێن دی یێن دژبەریێ ئاڤێتن.
هه‌نگاڤا یەکەمین یا په‌كه‌كێ ل دژی فه‌ده‌راسیۆنا باشوورێ كوردستانێ ل 1/6/2004ێ دەست پێ کر، ل ڤی دەمی په‌كه‌كێ خواست شەرەکێ دی ل دژی باشوورێ کوردستانێ ئەنجام بدەت، پرسیارا سەرەکی کو ل ڤێرە سەرهلددەت ئەڤەیە، گەلۆ چما په‌كه‌كێ بۆ ده‌ما 5 سالان ئاگربەست دگەل دەولەتا ترک راگهاند، لێ بەلێ ل ئالیەکێ دی بریارا شەری ل دژی باشوورا کوردستانێ دا؟
فه‌رمانێن ئۆجالان ژ ئیمرالیێ بۆ قه‌ندیلێ ب دلێ تركیێ بوون
یا راست هه‌نگاڤا 1ێ خزیرانێ نە تەنێ پەکەکێ بریار ل سەر دابوو، بەلکو بریاره‌كا هه‌ڤبه‌ش یا پەکەکێ و ترکیێ بوو، ئۆجالان د زڤستانا 2003یێ دا پارێزەرێن خوە داخوزکرنە ئیمرالیێ، وی نامەیا خوە ژ بۆ پەکەکێ و دەست پێ کرنا شەری لگەل وان دا شاندە قەندیلێ، پارێزەران نامە برە قەندیلێ و لگەل رێڤەبەریا پەکەکێ نیقاش ل سەر کرن، پشترا پارێزه‌ران دیتن و نەرینێن کونسەیا سەرکرداتیا پەکەکێ ژ بۆ ئۆجالان برنە ئیمرالیێ.
گەر ئەڤ یەک ب دلێ دەولەتا ترکیێ نەبایە، وی دەمی دەولەت دا بریارا قەدەغەکرنا هەڤدیتنا ئۆجالان لگەل پارێزەرێن وی دەت، لێ وەکە دیار ئەڤ هه‌نگاڤ و نیقاشێن د ناڤبەرا ئۆجالان و پارێزەران و قەندیلێ دا ده‌ستپێكرین، گەلەک ب دلێ دەولەتا ترکیێ بوون، لەوما تركیێ رێ پێ دایه.
دەولەتا ترك ژ خورتبوونا پێگه‌ها کوردان ل باشوورێ کوردستانێ گەلەک دلگران بوو، هندەک لەشکرێن ترک ل باژارێ سلێمانیێ ژ ئالیێ ئەمەریکییان ڤە هاتبوونە دەستەسەر کرن، د رەوشەکا وەها دا پەکەکێ نەدکاری ل (ترکیێ، ئیراقێ و باشوورێ کوردستانی) ب هێز بکەڤیت، گەر پەکەکێ ب فەرمی شەر راگهاندبا، ئۆپەراسیۆن ل دەرڤەی سینۆری و ل دژی ده‌وله‌تا ترك كربان، وی دەمی دا ژ بۆ دەولەتا ترک دەرفەتەک دروست بیت کو ل باشوورێ کوردستانێ بمینیت. لهەڤهاتنا 1ێ خزیرانێ یا د ناڤبەرا پەکەکێ و ترکیێ دا، دبیت بەرچاڤترین نموونە بیت ژ وان رێکەفتنێن د ناڤبەرا وان دا هاتیه كرن، د شەرەکێ ب ڤی ئاوایی دا پەکەکە و ترک هەردو دێ مفادار بن، ئەو ئۆپەراسیۆنێن ل بادینان و برادۆست هاتنە ئەنجامدان دیسان د بەرژەوەندییا هەردو ئالییان دا بوون.
پەکەکه ژ سالا 2012ێ دبێژیت: «ئەم دێ شەمزینان رزگار کەین، لێ بەلێ دهێت و ل ناڤچەیا خواکورک چالاکییان دكه‌ت و ئەڤ ناڤچە خستییە بن رەحما تۆپ، تانک و بالەفرێن تركێن داگیركار دا.
چالاکیێن پەکەکێ ل باشوورێ کوردستانی ژ بۆ تركیێ بەهانە بوو کو ئارته‌شا خوه بشینیت وێ دەرێ، له‌و پێنگاڤا 1ێ خزیرانێ ب دژی هەبوونا کوردان ل باشوور دهێتە حه‌ساب كرن.
«هه‌رێما پاراستنا میدیا» رێیا داگیركاریێ بۆ بادینان و خواكورك ڤه‌كر
هه‌نگاڤا دویه‌مین یا په‌كه‌كێ ئاڤاکرنا «هەرێما پاراستنا میدیا» بوو کو ل ژێر ڤی ناڤی داگیرکارییا ل سەر ناڤچەیا بادینان و خواکورک هاتە ئەنجام دان، په‌كه‌كێ ل سالا 2003یێ ئەڤ ناڤچەیە ل بن ناڤێ «هەرێما پاراستنا میدیا» برێڤە برن، ل سالا 2006ێ ئەڤ هەرێمە بەرفرەهـ دبیت و په‌كه‌كێ ناڤێ وێ ژ بۆ «هەرێمـێن پاراستنا میدیا» گوهارت.
په‌كه‌كه ژ سالا 2016ێ هەیا نها ڤان ناڤچەیان هێدی هێدی ژ بۆ دەولەتا ترکیێ چۆل دكه‌ت، به‌را کو دەولەتا ترکیێ بهێتە ڤێ ناڤچەیێ، په‌كه‌كێ ب چ رەنگا رێک ب هێزێن پێشمه‌رگه نەدایە دەرباسی وان ناڤچەیان ببیت ژ بۆ كو وان ناڤچەیان بپارێزیت، ژ بلی ڤێ یەکێ پەکەکە بوویە رێگر ل همبەر چوونا خەلکێ گوندێن دکەڤنە ڤێ ناڤچەیێ، هه‌یا ئیرۆ ژی پەکەکە ژ بلی کو نکاریت ڤان ناڤچەیان بپارێزیت، یەک ب یەک ژ ڤان ناڤچەیان پاشڤە دچیت و دەولەتا ترکیێ دهێتە جیێ وان، پەکەکێ ئەڤ یەک ژی کریە سووچین PDKێ و دبێژیت: «PDK ژ بۆ داگیرکاریا ناڤچەیێ ئالیکاریا ترکیێ دکەت».
په‌كه‌كه 30 سالان ل چیایێ شه‌كیف بوو و نه‌كاری 30 ده‌مژمێران بپارێزیت
پێدڤی دکە مرۆڤ بپرسیت چما پەکەکە نکاریت ڤان ناڤچەیان بپارێزیت؟، بۆ دەما 30 سالان چیایێ (شەکیف) د دەست پەکەکێ دا بوو لێ بەلێ د دەما 30 دەمژمێران دا ئەڤ چیایە دا دەست دەولەتا ترکیێ، ل ڤێرە چەندین پرسیار ده‌ردكه‌ڤن هۆلێ وه‌ك:
گەلۆ چما پەکەکێ 30 سالان ل چیایێ شەکیف بوو، لێ نەکاری 30 دەمژمێران ل بەر خوە بدەت و بپارێزیت؟
گەلۆ دبیت کو د ناڤبەرا پەکەکێ و دەولەتا ترکیێ دا رێکەفتنەک هەبیت؟
چما پەکەکێ دگۆت: «گەر ترک دەرباسی عەفرینێ ببن، ئەم دێ شەری ڤەگوهێزین ئەنقەرێ»، لێ ل داویێ عەفرین ب بێدەنگی رادەستی ترکیێ کر و نەتەنێ شەر نەڤەگوهاست ئەنقەرێ، بەلکو شەر ڤه‌گوهاست خاکا باشوور؟
گەلۆ «پەیوەندیا پەکەکێ و هەڤدیتنێن ئۆجالان لگەل پارێزەرێن وی و میتێ» ئەڤ یەک ب پەکەکێ دا کرن؟، یان ژی لاوازییا سیاسەت و شەرکرنا پەکەکێ ل همبەر دەولەتا ترکیێ؟
په‌كه‌كه ئێدی نكاریت به‌رده‌وامیێ ب شه‌ری بده‌ت
ئێدی پەکەکە نکاریت چ دەڤەران ل همبەر وێ تەکنیک و تەکنولۆژییا د دەست دەولەتا ترکیێ دا بپارێزیت، گەریلاتی گهایە خالا سفرێ، پشتی شکەستنا پەکەکی د «شەرێ خەندەکان» دا ل سالا 2016ێ، گەریلا ل باکور گاڤ ب گاڤ تەسفییە بوویە، د ناڤچەیێن باکور دا پەکەکە ئێدی نکاریت یەک چالاکیا سەربازیئەنجام بدەت، بەرەڤاژی کادرێن وێ پارتیێ هاتینە کوشتن و گەریلایێن وان گهانە ئاستەکا وەها کو مرۆڤ دکاریت ببێژیت ژناڤچوونە، ئەڤ یەک دبیتە سەدەم کو پەکەکە نکاریت بەردەوامیێ ب شەری بدەت، ژبەر ڤێ یەکێ وەکە پێش نها پەکەکە دخوازیت شەری بێخیتە د ناڤا باشوورێ ولاتی دا.
پەکەکە هێزێن ترکیێ یێن داگیرکار ل باکورێ کوردستانێ وەکە داگیرکار نابینیت، لێ بەلی هێزێن کوردستانی ل باشوورێ ولات وەکە داگیرکار دبینیت و هەردەم ل دژی وان تەڤدگەریت.
ل سالا 2014ێ و وه‌ختا شەرێ داعیشێ ده‌ست پێ كری، حکوومەتا هەرێما باشوورێ کوردستانێ خواست کۆنترۆلێ ل سەر ناڤچەیێن ماددەیا 140ێ بکەت كو ب «ناڤچه‌یێن كوردستانی» تێنە ناس كرن، لێ پەکەکێ جارەکا دی ب ناڤێ ئیرانێ و ترکیێ خواست ببیتە رێگر، ل همبەر ڤێ یەکێ ژی هندەک بزاڤ و چالاکی ئەنجام دان، چەکدارێن پەکەکێ ب فەرمانا ئیرانێ و ب چاڤساخییا YNKێ دەرباسی کەرکووکێ بوو، ب مەرەما رێگریکرنێ ل پێشڤەچوونێن حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ل وان ناڤچەیان، ئه‌و پێشڤه‌چوونێن پێشمه‌رگه‌ی ژ بۆ دوبارە رزگار کرنا وان ناڤچەیان و خستنا وان ل ژێر دەستهلاتا حکوومەتا باشوور ئه‌نجام ددان.
په‌كه‌كه پێش ئیرانێ ڤه ده‌رباسی هنده‌ك ناڤچه‌یێن باشوور بوو
پەکەکێ ژ ئیرانێ پێزانینەک وەرگرتبوو کو ئیرانێ هەڤدیتن لگەل شاندەکێ هەرێما باشوورێ کوردستانێ ب سەرۆکتیا نێچیرڤان بارزانی ل تەهرانێ ئەنجام داینە و د وێ هەڤدیتنێ دا، ئیرانێ ب زەلالی گەف ل وێ شاندێ کرنە و گۆتیە نێچیرڤان بارزانی کو ((گەر هوون بخوازن دەولەتەکا سەربخوە ئاڤا بکەن، ئەم دێ باشوور ب تەمامی ژناڤ بەین))، پەکەکێ زانی كو گەفەکا ب ڤی ئاوایی ل نێچیرڤان بارزانی هاتیە کرن، ژ بەر ڤێ یەکێ پەکەکێ خوە نێزیکی ئیرانێ كر و هەژمارەکا زێدە ژ چەک و تەقەمەنیان ژ ئیرانێ وه‌رگرتن، په‌كه‌كێ ئه‌ڤ چه‌ك ژ بۆ دژاتیکرنا هەنگاڤێن حکوومەتا باشوور یێن دوباره رزگار كرنا ناڤچه‌یێن ڤه‌قه‌تیایی بكار ئانین، پەکەکێ ب ناڤێ ئیرانێ زێرەڤانی ل ڤان ناڤچەیان کر، لی بەلێ پەکەکە نەکاری وان ئارمانج و دەستکەفتێن كو دخواست ب ڤێ رێكێ ب دەست خوە ڤە بینیت.
