پەکەکە و تەوەهوما وێ یا ئایدۆلۆژی ژ بۆ دژاتیکرنا بزاڤا نەتەوەیی ل رۆژهلاتێ کوردستانێ
نهرین: «زمناكۆ موكریانی»
د رۆژێن رابووری دە مژارەک د سۆشیال مەدیایێ دە بەلاڤ ببوو، نڤیسكار یان نڤیسكارێن وێ ههول دانه «سیناریۆیا پەدەکێ ژ بۆ رۆژهلاتێ کوردستانێ وێنه بكهن»، لێ بەلێ د راستی دە ئهو یهك پێتر ب ئاراستهیا چیرۆکەک ئاشۆپی دچە و مەبەستا وان یا سەرەکە ژ ڤی کاری ئەڤە کو رەواتیێ بدن لێدانا پارتی و ولاتپارێز و بەرخوەدەرێن رۆژهلاتا کوردستانێ ژ ئالیێ بەرهەمهێنەرێن تیرۆرا ((براتییا گەلان)) د دەمێن بهێت دە.
تۆرێن نێزی پهكهكێ ئهڤ مژار وها كرییه ههر وهك وان هنگڤ د قورمێ دارێ ده دیتبه
ژبەر ڤێ یەکێ تۆرێن نێزی پەکەکێ، ههری زێده ئهڤێ مژارێ دەست ب دەست دکن، ب ئاوایەک وها ههر وهك وان هنگڤ د قۆرمێ دارێ دە دیتبە و موهرا رەواتیێ ل وان ئاخافتنان ددن، ژ بەر ڤێ یەکێ تو گۆمانەک نامینە کو ئەو نڤیس سیاسەتا فەرمی یا پەکەکێ یە و ل ڤر ئێدی مژار رەهەندەک سیاسی یێ مەزنتر دخولقینە و پێویست دکە چەند پەیڤەکان ل سەر ببێژین.
نڤیسكار یان ژی نڤیسكارێن ل پشت مژارێ ژ پێشەکییەکە پر ژ ناکۆکی و هەڤدژییان، بەر ب سیناریۆیەک ئاشۆپی دچن کو گەر ئەم ب هووری لێ بنێرین ئەو ب خوە، خوە پووچ دکە.
پێش هەر تشتەکی مژارا دەولەت – نەتەوە وەکە دەست چێکری و داهینانەکە پەرگالا دژە مرۆڤ یا سەرمایەداری دیار کرنە کو رێ ب کریزێن دەست چیکری ڤەکرییە و ب هەزاران کەس ژی کرینە قوربانێ.
وها خوەیایە کو نڤیسكارێن ڤێ بابەتێ ژ بیرا وان چوویە کو پەکەکێ ژییەکە درێژ د سلۆگانا کوردستانەک سەربخوە و دامەزراندنا دەولەت – نەتەوەیەکی ژ بۆ کوردان ههیه و د ڤێ دەربارێ دە ژی ب هەزاران مرۆڤێن کورد کرینە قوربانیێن ڤێ سلۆگانێ
نها ژی د گەل دا بە سەرەرایی وێ گوهەرینا بلەز و بەردەوام کو د ستراتەژییا پەکەکێ دە رووددن کو هنەک ژ وان دووراتییا دەمی یا سالەکێ ژی نەبووراندییە و جارەکە دن هاتینە گوهەراندن! ب تایبەتی ب بەرچاڤ وەرگرتنا ڤێ یەکێ کو زەمینەیا ئەسلی و کارێ راستەراستێ پەکەکێ ژی د نشتیمانێ کوردستانێ و د ناڤا نەتەوەیا کورد دا یە!
د ڤێ یەکی دە تو خوەهر بوونەک نینە کو رۆژئاڤا سەرۆکانییا دەولەت-نەتەوهیا مۆدێرنە، لی بەلێ هەم جۆرێن دن ئێن شۆناسخوازیێ و هەم دەولەتا نەتەوهیی د ڤێ ناڤچەیێ دە، کێم تا زیدە جیێ خوە کرییە و هەژمارەک زیدە ژ رەژیمێن سیاسی و بزاڤێن رزگاریخواز ژی هەرچەند کو ئیدیئایێن جودا ژی هەبن! لێ بەلێ هەیا نها ژی ب ئیلهام وەرگرتنێ ژ مۆدێلا دەولەت – نەتەوهیێ دەرکەتینە.
گەر ب ڤی ئاوایی بە ئەگەر پەکەکە د بنەکۆک دە دەولەت – نەتەوەیێ رەت دکە، لێ بەلێ د ڤی مژارێ دە بێ کو بالێ بکشینە سەر، وێ ببینین رەواتییا ئیدۆلۆژییا خوە ژی دبن ژێر پرسیارێ.
ل ڤڕ پێویستە گەل ژ پەکەکێ بپرسە مادام کو مژارا دەولەت – نەتەوە کو پرسەکە شوناسخوازییە و د بنەکۆک دە ب دەست چێکرییا پەرگالا سەرمایەداریێ حهساب دکن! گەر وهایە چما پەکەکێ پێش نها بانگەشە ژ بۆ دامەزراندنا دەولەتا سەربخوە یا کوردستانێ دکر و چما ئیرۆ ژی ب گۆتنا وێ ب خوە باس ل چارەسەرکرنا پرسگرێکا کوردان ل رۆژهلاتا ناڤین دە دکە؟
د هەمان دەم دە ژی پەکەکە و تەئۆرییا عهبدوللا ئۆجالان وەکە ئالاڤا تێکشکاندنا زیڤرۆکا سەرهلدان-شکەستن- سەرهلدانا کورد ب ناڤ دک، ئەڤ یەک د دەمەکی دا یە کو سەرەرای دەرباس بوونا دەهان سالان، هێژان دەستکەفتەکی دیار یێ سەرکەتنێ و راگرتنا وێ زیڤرۆکێ ل بەردەست نینە! گەلۆ ل باکورێ کوردستانێ ناڤچەیەکە رزگارکری هەیە؟ خوەسەرییا دەمۆکراتیک هەیە؟ رەوشا باکور ل بەر چاڤانە و پێشەرۆژا رۆژئاڤا ژی هێژان دیار نینە وێ بەر ب کودە بچە و یاکو ل وێ دەرێ هەیە هەیا رادەیەک مەزن قەرداری وی پەرگالا سەرمایەداری یە کو پەکەکە خوە ب دژبەرا وێ وێنە دکە.
وەها دزانە ئەو ب تەنێ راستە و ئایدۆلۆژییا، سیاسەت و هەموو تشتەکی وی راستە یێن دن شاشن و ل ریزا دوژمنان دانە
هەرکەس دزانە گەر ئامەریکا نەبایە کۆبانێ کەتبوو، نها ژی گەر پشتەڤانییا ئامەریکا نەبە پێویستە ئەو ب نەچاری دگەل رەژیما ئەسەد دە لهەڤهاتنێ بکن، زیندی مایینا ناسنامەیا کوردان ل ناڤچەیێ پڕ سەدەم هەنە کو پارتیێن سیاسی ب تەنێ بەشەکی وێ مژارێ نە و نابە کەسەکی ب ناڤ زانینگەها پەکەکێ ڤانە ژبیر بکە، گەر نڤیسكارێ بابەتێ راستی بە، بۆ میناک زڤرینا دنیایێ، زیدەبوونا ههژمارا مرۆڤان و…. د رێزا وان سەدەمان دانە.
خالا هەری گرینگ کو د ڤێ نەرینێ دە زیق دبە ئەو تەوەهومەیە کو د قالبێ ئایدۆلۆژی دە هێزێ دستینە، پەکەکە ب تەنێ ل همبەر هەموو پەرگالا سەرمایەداری دە! دیمەنەکی وێنە دکە وەکە ڤێ یەکێ کو گشت کەس و پارتییەک تو کارەکێ وان نەبە ب تەنێ ئەڤ نەبە کو ب وان ڤە مژوول ببن. ئەڤ خوە ب مەرکەز زانینە ل نەرینەکە ئایدیالیستی هێزێ وەردگرە کو لنگێ خوە ژ ئەردێ راکرییە و وەها دزانە ئەو ب تەنێ راستە و ئایدۆلۆژییا، سیاسەت و هەموو تشتەکی وی راستە یێن دن شاشن و ل ریزا دوژمنان دانە و هەر ژ بەر ڤێ یەکێ ب گۆمان ل هەر کەس و ئالییەکی دنێرن، دیارە کو ئەڤە ژی تایبەتمەندییەکا پڕانییا سیستەمێن تۆتالیتارە.
پەکەکە د دەمەکی دە کو خوە وەکە جەمسەرەک ل همبەر سیستەمێ سەرمایەداری وێنە دکە کو ل رۆژئاڤا کوردستانێ دە وەکە لەشکرێن پەیادە یێن مەزنترین دەولەتا سەرمایەداری کو ئامەریکایە، کاردکە. هەر وەها پەکەکە د دەمەکی دە خوە وەکە دژبەرێن سەرمایەداریێ وێنه دکە کو ژ بۆ وەرگرتنا مافێن خوە، سکالایێ ل دادگەهـ و سازیێن یەکیتییا ئەورۆپایێ تۆمار دکە و دەلیڤەیێن ل وڕ ژ بۆ بهێزکرنا خوە بکار دئینە.
گەر ب ڤی ئاوایی وێنەکرنا پەدەکێ وەکە نوونەرا مۆدێرنیتەیا کاپیتالیزمێ و پەکەکێ وەکە نوونەرا مۆدەرنیتەیا دەمۆکراتیک د بنەکۆک دە شاشییە، هەر د بنەکۆک دە بەشەکی وان پرسگرێکێن کو ئیرۆ گەلێ کوردستانا باشوور ب دەستێ وان دنالە، ژ بەر ڤێ یەکێ یە کو سیستەما هوکمداریێ ل گۆر مۆدێلا کاپیتالیزمێ نەبوویە، سازی وەکە دەولەت – نەتەوە یا مۆدەرن نەبوویە، بەلکو هەڤشێوەی سەردەما پێش مۆدەرنیتێ هاتینە رێخستن.
یەک سوپا و یەک ھکوومەت ژ دیارترین تایبەتمەندیێن شێوازێ ھوکمدارییا کاپیتالیزمێ یە، لێ بەلێ ئەم دبینین پهكهكه ل رۆژئاڤا کوردستانێ ب ئاوایەک ئەجێب ھەمان شێواز ب کار تینە! خوەزی کوردستانا باشوور ژی وەکە سیستەمەکە کاپیتالیزم کاریبا وی کاری ئەنجام بدە.
ژ بلی ڤێ ژی ئەو ئیدیەما کو ژ بۆ پهكهكێ وەکە نوونەرا مۆدەرنیتەیا دەمۆکراتیک تێ ب کاربرن، ھەر د بنەکۆک دە زیدەتر مژارەکە سیاسی یە، ھەیا کو زانستی بە.
پهكهكه فەلسەفەیا ھەبوونا خوە د نەبوونا ئالیێن دن دە دبینە
پێشەکی پێویستە مۆدەرنیتەیا دەمۆکراتیک وەرە پێناسە کرن، ئەڤجا ھەر گۆمان ھەیە ژ دەمۆکراتیک بوونا پهكهكێ کو ھەیا نھا ژی مافێ خەباتا سیاسی – سەربازی ژ بۆ پارتی و کەسێن ژ دەرڤەیی رێخستنا خوە رەوا نابینە و فەلسەفەیا ھەبوونا خوە د نەبوونا ئالیێن دن دە دبینە.
بۆ میناکیێن کو ژ پهكهكێ قوت دبن ب خائین ناڤ دکە، ئەڤ یەک ژی د دەمەکی دا یە کو سەرێ زمان و بنێ زمانێ وان مافێ دەمۆکراتیک و ئازادی یە.
گەلۆ گەر وھایە چما ئەندامەکی تو ماف نەبە ژ تە قوت ببە؟ وەکە وێ یەکێ یە کو ببێژی جارەنڤیسا ئەبەدی یا ھەموو ئەندامەکی یە کو پێویستە ھەتا ھەتا ھەر دگەل ڤێ رێخستنێ بمینە و ل جەم وان خەبات و سیاسەتێ بکن، گەر وھا نەکن و ل دەرڤەیی پهكهكێ دە بمینن، ل وێ دەمێ تو واتایەکی وان نینە و ئەو خاینن.
ئەڤ مژارا پری تەوەھوم و ب گومان ھەموو پارتیێن سیاسی یێن کوردێن رۆژھلات خستییە ئالییەکی و پهكهكه ژی خستییە ئالییەکی دن.
ئەڤ ھەموو ژی ب وێ یەکێ تاوانبار کرنە کو د پیلانەکێ دە نە ل دژی پهكهكێ و ھەموو ژی ل بەرەیێ پهدهكێ دانینە.
ئەڤ یەک ژی د دەمەکێ دایە کو بەشەک ژ وان پارتییان ل دەمەکی پر زووتر ژ پهدهکێ و پهكهكێ ھاتینە دامەزراندن، رەنگە بەشەکی ڤێ چەندێ ژ بۆ وێ یەکێ بە کو پهكهكه دخوازە ل رۆژھلاتێ کوردستانێ ل دووڤ رەواتییەکێ ژ بۆ خوە بگەرە.
خالەکە دن یا ناکۆک ئەڤە کو مژار رەوشەکە خەراب ژ بۆ کوردستانا باشوور وێنە دکە کو بێ گۆمان بەشەک ژێ راست، لی بەلێ د بەردەوامیێ دە دبێژە: «پهدهكه ژ بۆ دەرباس بوونێ ژ وێ رەوشا خراب چاڤ ل رۆژھلاتێ کوردستانێ یە و ل ور ل دژی پهكهكێ تەڤدگەرە»، ل بەلێ ل بیرا وان نەبوو کو دبە کەسەک بپرسە مادام رەوشا باشوورێ کوردستانێ ئەو قاس خراب و ئالۆزە، ب وان ھەموو پرسگرێکێن ئابووری و سیاسی یێن ھەیی، چەوا دبە پارتیێن ور دەلیڤەیا وان ھەبە و دکارن بچن سەر رۆژھلاتێ کوردستانێ داکو بکارن رۆژھلات کۆنترۆل بکن! د دەمەکێ دە کو ئەم دبینین رەوشا باشوورێ کوردستانێ ئەو قاس ئالۆزە کو نە ب تەنێ نکارن د فکرا رۆژھلات و پارچەیێن دن یێن کوردستانێ دە بن، بەلکو خەما وان یا سەرەکە کۆنترۆل کرنا وێ رەوشێ یە کو ئەو تێدە دهرباس دبن.
وھا دیار دبە کو مژارا ب ئەھریمەن نیشاندانا پهدهکێ زیدەتر بەرھەمەکی سیاسەتا ناڤخوەیا کوردستانا باشوور و خواستەکا ھنەک دەولەتێن ناڤچەیێ بە کو ھەڤالێن پهكهكه ژی دوبارە دکن، ھەر وھا باشترین و ئاسانترین رێیە ژی داکو ھیجەتان ژ بۆ کێماسی و شکەستنێن خوە بینن.
چما پهكهكه ل دژی رهژیما ئیرانێ تهڤ ناگهره، گهلۆ وێ لههڤهاتنهك ل گهل ئیرانێ ههیه؟ یان ژی ئهو تهنێ ژ بۆ باج وهرگرتنێ ژ گهلێ ههژار ل سینۆران بهلاڤه نه؟!
گەر ب ڤی ئاوا نینە نھا سینۆرێن رۆژھلاتێ کوردستانێ و چیایێن د ناڤبەرا کوردستانا رۆژھلات و باشوور ب رەزامەندییا زارەکییا ئیرانێ و رێپێدانا ئالیێن کوردستانا باشوورێ، د دەستێن پهكهكێ دە یە و کەسێ ژی دەستێن پهكهكێ نەگرتنە دا کو ل وان سینۆران نەکارە ل دژی ئیرانێ خەباتا سیاسی و سەربازی ئەنجام بدە، چما ناکە؟ گەلۆ لھەڤھاتنەک دگەل ئیرانێ ھەیە؟ یان ژی ناخوازە بکە و ب تەنێ ژ بۆ باج وەرگرتنێ ژ گەلێ رۆژھلات و رێگری کرن ژ خەباتا پارتیێن رۆژھلات ل دژی رەژیما ئیرانێ، ل سینۆران ھاتینە جێگیر کرن؟
رەوشا پهكهكێ ل باکورێ کوردستانێ پر خرابە، رێژهیا تهڤلیبوونا شهرڤانان ل نوقتهیا سفرێ یه
رەوشا پهكهكهێ ل باکورێ کوردستانێ پر خرابە، ھەری کێم رێژەیا بەشداری کرنا گەل و ب گۆتنا وان ب خوە، رێژەیا تەڤلی بوونا شەرڤانان ب پهكهكێ گھشتییە نوقتەیا سفرێ.
رەوشا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی دیار نینە و نێزیترین و باشترین جی ژ بۆ ب دەست خستنا شەرکەران و شەرڤانان رۆژھلاتێ کوردستانێ یە، ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی پێویستە پهكهكه ھەژموونا خوە ل ور چێبکە، ھەژموون ژی ب دو فاکتەرێن زۆرداریێ و رەزامەندیێ دروست دبە.
پهكهكه ئازادبیرێن رۆژھلات، ب تەنێ ژ بۆ کو رایەکە جودا ژ پهكهكێ ھەبوونا خوە نەبە، ب کرێگرتیێن ڤی و یێ ھەنێ تاوانبار دکە، گەر نا کیژان ژ وان کەس و پارتیێن کو پهكهكێ ناڤێ وان ئانییە ژ بۆ شەرێ روو ب روو دگەل پهكهكێ بزاڤ کرییە؟ ئەڤ تۆمەت بار کرنە ژی ب تەنێ ژ بۆ ڤێ یەکێ یە کو گەل بترسینە و ملکەچێ بریارێن خوە بکە، ژ بلی ڤێ ب رێیا سەناریۆیێن ئاشۆپی جۆرەکی باوەرێ ل رۆژھلاتێ کوردستانێ دروست بکە.
گۆمان د ڤێ یەکێ دە نینە کو ھەر ئالییەکی کوردی ژ بۆ مژوول کرنا کوردان ب کوردان ڤە و دروست کرنا خیلافان د ناڤبەرا جڤاکا کوردی دە بزاڤێ بکە، راستە راست وێ بکەڤە خزمەت کرنا داگیرکاران و ب تایبەت رەژیما ئیرانێ و ب وی کاری دخوازیت روویێ گەلێ کورد ژ دوژمنێ ستراتەژییێ خوە بزڤرینە ژ بۆ دوژمنەکە ساختە کو ئەو ژی کورد ب خوە نە.
پێویستە پهكهكه و ئالیگرێن وێ ڤێ راستیێ قەبوول بکن کو کورد دوژمنێ کوردان نینە
ل داویێ ھەر بیر و باوەرەک مە ھەبە ئەم ب تەنێ ھەڤرکێن ھەڤین و دوژمنێن مە ل تەھرانێ و جیێن دنن، نە د ناڤ خوە یا مە دا نه، گەر پهكهكه خوە ب خوەدیا دۆزا کوردان دزانە، ل جیێ کێشانا خەت و ناڤ و نیشانێن دوژمنێ وەھمیێ ناڤ خوەیی، بلا بەرێ گەل بدە سەر دوژمنێ راستەقینە.
پر سەیرە کو د ڤێ مژارێ دە ب تەنێ ب رێزەکێ ژی باس ل داگیر کاری و پیلانێن دوژمنکارانە یێن رەژیما ئیرانێ نەکرییە، لێ بەلێ چەندین لاپەرە ل سەر دوژمندارییا ناڤ خوەییا کوردان رەش کرینە.
گەر ئەڤ کارێ پهكهكێ نەبە، ھەق نینە ببە سەدەما بەلاڤ بوونا وێ د مەدیایا پهكهكێ دە، گەر ژی کارێ وێ ب خوە بە، ئەڤ وەک شاعێر دبێژە: «شوکر ھشیارە مەحوی، دزانە دنیا خەراباتە»!