ده‌رفه‌ت و ریسکێن رۆژئاڤا و هەڤپەیمانا یەکیتیێ

ده‌رفه‌ت و ریسکێن رۆژئاڤا و هەڤپەیمانا یەکیتیێ

گەر ئەڤ هەڤپەیمان هاتە پێکئانین دێ هێت وێ واتایێ کو کورد ڤێ جارێ دێ لنگێ شەیتانی د جیەکێ باش رە بشکینن

ئیرۆ ژ بۆ کوردان رۆژەکی گەلەکی گرینگە کو ده‌رفه‌ت و ریسک ب هەڤرە نە، ئەڤ هەڤپەیمانا د ناڤبەرا «ئەنەکەسێ و پەیەدێ» دا ژ بۆ رایا گشتی هات ئەشکەرە کرن و ئەڤ ژی ل بن گارانتییا ئه‌مەریکایێ دە بوو، ئەڤە ژی ده‌رفه‌ته‌كه‌ ژ بۆ کوردان و سەدسالێن نها کورد تێدە، گەر ئەڤ هەڤپەیمان وه‌ره‌ ته‌نفیز كرن و برێڤە بچە، ئەڤ نەتەنێ ژ بۆ رۆژئاڤا بەلکو ژ بۆ تەڤاهییا کوردان هەم ژ ئالیێ وان یێ سیاسی هەم یێ رۆحی دە دێ ببە سه‌ده‌ما گوهەرینێن مەزن، گەر ئەڤ هەڤپەیمان هاتە پێکئانین دێ هێت وێ واتایێ کو کورد ڤێ جارێ دێ لنگێ شەیتانی د جیەکێ باش رە بشکینن.

داگیرکەر نکارن هەڤپەیمانه‌تییا په‌یه‌دێ و ئه‌نه‌كه‌سێ قەبوول بکن

گەر ئەڤ هەڤپەیمانەتی ل گۆر جەوهەرا خوە ب رێڤە بچە، ئەڤ هەڤپەیمانا واشنتۆنێ کو ل سالا 1998ان هاتبوو چیکرن دەستکەفتیێن مەزن دێ ژ بۆ کوردان بینن، ئەڤ هەڤپەیمانییا د سالا 1998ان دە کو د ناڤبەرا «پەدەکێ و یەنەکێ» دە هاتبوو چێکرن هشت کو رێڤەبەرییا هەرێما کوردستانێ کو یا نها د دەستێ کوردان دە هەیە وەرە چێکرن. کورد ب رێیا هکوومەتا هەرێما کوردستانێ دربەک ل پەرگالا ئینکار کرنا کوردان دا، نها ژی ئەڤ هەڤپەیمانییا د ناڤبەرا «پەیەدێ و ئەنەکەسێ» ژی ده‌ جارەکە دن دربەکی مەزنە ژ بۆ داگیرکارێن کوردستانێ.

لێ بەلێ ئەڤ کارە ئەو قاس ئاسان نینە، داگیرکەر ڤێ هەڤپەیمانێ نکارن قەبوول بکن، ئەڤ تشتێ کو مە ژێرە گۆتییە «ریسک» نەقەبوولکرنا داگیرکەرانە ژ بۆ ڤێ هەڤپەیمانێ، ئەڤ رۆژێن کو د ناڤبەرا «پەیەدێ و ئەنەکەسێ» دە هەڤدیتن هەبوون، زەخت ل سەر رێڤەبەرییا هەرێما کوردستانێ زیدە بوو و ئیران و ترکیێ ل سەر سینۆر هەرەکەتێن خوە یێن لەشکری زێدە کرن.

هەرێما کوردستانێ د ڤێ هەڤپەیمانییا رۆژئاڤا دە رۆلەکە گرینگ هەبوو

ئیران ئەڤە دو رۆژە ل سینۆرێ هەرێما کوردستانێ ل ناڤچەیا حاجی ئۆمه‌ران ب تۆپ و کاتیۆشایان ناڤچەیێ بۆمبەباران دکە، ئەڤ یه‌ك تەهدیدەکە کو رێڤەبەرییا هەرێما کوردستانێ د ڤێ هەڤپەیمانییا رۆژئاڤا دە رۆلەکە گرینگ هەبوو.

ل هەمان دەمێ ئەڤ ئۆپەراسیۆنا لەشکەری کو 3 رۆژ بەرێ ترکیێ ب ناڤێ “په‌نجا بازێ” دەست پێ کری، نە دژی پەکەکێ یه‌، بەلکو ل دژی رێڤەبەرییا هەرێما کوردستانێ یە و ئەڤ ئۆپەراسیۆنا دوهی ئێڤارێ ل بەژاهییا زاخۆ ل هەفتەنینێ دەست پێ کری ژی هەمان تشت بوو و ل دژی رێڤەبەرییا هەرێما کوردستانێ بوو نەک پەکەکی، ب کورتی داگیرکەرێن کوردستانێ هەڤپەیمانییەک ب ڤی ئاوایی ژ بۆ خوە وەکە دەربەکی مرنێ دبینن و ژ بۆ کو ڤێ هەڤپەیمانیێ هەلوەشینن ب هەموو رێبازان دێ تەکۆشینێ بکن.

بارزانی ل دژی هەموو تەهدیدێن ترکیێ ژی ژ بۆ چیکرنا ڤێ هەڤپەیمانیێ هەولەکی مەزن دا

ل ئالییەکی دن ژی ل ملێ کوردان ژی هنەکی زەهمەتی هەنە، هنەک هەرەکەتێن کورد ژی هەڤپەیمانییەک ب ڤی ئاوایی ژ خوە رە وەکە کێم بوونەکێ دبینن، ئەڤ هەڤپەیمانییا کو ئیرۆ هاتییە مەشاندن تێدە هاتییە دیار کرن کو

ئەمێ «هەڤپەیمانییا دهۆکێ» ژ خوە رە ئەساس وەرگرن، هەڤپەیمانییا دهۆکێ ل جۆتمەها سالا 2014ان هات ئیمزا کرن کو وی دەمێ کۆبانی ل بن خەتەرییا داگیرکرنێ دە بوو، سەرۆکێ هەرێمێ یێ وی دەمی «مەسعوود بارزانی» ل دژی هەموو تەهدیدێن ترکیێ ژی ژ بۆ چیکرنا ڤێ هەڤپەیمانیێ هەولەکی مەزن دا و د ڤان نیقاشێن 9 رۆژان دە بوو وەکە گارانتیكاره‌ك.

«هەڤپەیمانییا دهۆکێ» ژ بۆ کۆبانێ و رۆژئاڤا پێڤاژۆیەکی گەلەکی گرینگ رێ ڤەکر، ژ بەر کو پشتی ڤێ هەڤپەیمانیێ ب ناڤبەینکارییا «بارزانی» هێزێن ئەمەریکا و هێزێن کۆوالیسیۆنێ ل کۆبانێ ل هەمبەر چەتەیێن داعشێ ئێریش چێکرن و رێ هات ڤەکرن کو سەر کۆبانێ رە رۆژئاڤا هەم سیاسی هەم ژی عەسکەری ئیتیفاقا ناڤنەتەویی چێبکن.

«هەڤپەیمانییا دهۆکێ» ل سەر 4 ماددەیێن ئەساسی هاتبوو چێکرن:  دڤێ کانتۆن بەردەوام بن، هەڤبەشییا سیاسی، هەڤبەشییا عەسکەری و زاگۆنەکی نوو چیکرن

«هەڤپەیمانییا دهۆکێ» د ناڤبەرا ڤان هەردو ئالیێن سیاسی دە سەرنەکەفتبە ژی، لێ بەلێ پەیەدێ مفا ژێ وەرگرت و د قادا دیبلۆماسی دە ژ خوە رە جییەک ڤەکر، لێ بەلێ ئەڤ هەڤپەیمانی یە جی ب جی نەبوو، سەدەم ئەڤ بوو کو پەکەکێ نەدخوەست یەکدەستییا خوە و هوکمدارییا خوە یا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ووندا بکە، پەکەکێ دگۆت بلا بچووک بمینە بەلێ بلا یێ من بمینە، ژ بەر کو پەکەکە د دیرۆکا خوە یا 40 سالی دە جارا یەکەمینە کو بکارە ل سەر جییەکی وێ دەرەجێ هوکمدارییا خوە چێکە.

 پەکەکێ ب ترکیێ رە بازار ل سەر رۆژئاڤا دکر و دخوەست کو ب رێیا رۆژئاڤا خوە بکە هێزەکە مەشرۆع و راستە راست ببە موخاتەبێ هێزێن سیاسی، هەگەر د رێڤەبەرییا رۆژئاڤا دە هێزەکی دەرڤەی ڤی هه‌بایه‌ نه‌دکاری بگهیژە ڤان ئارمانجێن خوە.

ئەم دکارن بێژین کو رێڤەبەرییا پەکەکێ یا قەندیلێ ب چاڤه‌كێ ستراته‌جیك نه‌ ل «هەڤپەیمانییا هەولێرێ» یا سالا 2012ان نەژی ل «هەڤپەیمانییا دهوکێ» یا سالا 2014ان نەنێری، تەنێ خوەست وەختی ژ خوە رە ب دەستڤە بینە و ژ بۆ کو خوە بگهینە هنەک جهان.

 ئەڤ پارتیێن وەکە «ئەلوەحدە« و »ئەلویفاق» کو د ناڤا «ئەنەکەسێ» دە جی دگرتن کو ب دەستێ هنەک کەسێن ژ پەکەکێ قوت بوویی هاتبوون دامەزراندن، بوون سەدەم کو ئەڤ ئیتیفاق هەلوەشە، ب گۆمانەکی مەزن «ئەلوەحدە» و «ئەلویفاق» هەم ب رەژیما سووریێ هەم ب پەکەکێ رە هەڤپەیمانییا وان هەبوو و ب زانابوون خوەستن د ناڤا «ئەنەکەسێ» دە و دەما ئیشارەت ب وان هاتی دایین وان وها کر کو «ئیتیفاقا دهۆکێ» سەرنەکەڤە.

ئەڤ رەوشە، رەوشەکی گەلەکی ب گۆمانە

نها ژی دبە کو هنەک مشکیلەیێن وەک وێ دەرکەڤن کو ب میناکەکی د ڤێ دەما داویێ دە دەما هەڤدیتن هەیی ل 20ی هەیڤا گۆلانێ ئەڤ پارتیێن د رۆژئاڤا دە نێزیکی پەکەکێ بوون رابوون پارتییەکە نوو ئاڤاکر، ناڤێ ڤێ پارتیێ کرن «پارتییا یەکیتیا نەتەوه‌یا کورد» و گۆتن ژ ڤێ شووندە ئەمێ هەڤدیتنێن ب «ئەنەکەسێ» رە ب ناڤێ ڤێ پارتیێ بەردەوام بکین.

 ئەڤ رەوشە، رەوشەکی گەلەکی ب گۆمانە، ئەساس هەڤپەیمانی د ناڤبەرا «ئەنەکەسێ و پەیەدێ» دە یە، لێ بەلێ دیارە کو «ئەقلەکی ڤەشارتی» هنەک سەناریۆ دروست کرینە کو ئەگەر رەوشەکە نهێنی دەرکەڤە، ئەوێ بێژن کو ئەم زاتەن خوەدی یه‌کیتیەکێ نە و پێویستی ب یەکیتیەکە دن ناکە و دیارە کو «پارتییا یەکیتییا نەتەوه‌یا کوردستان» PYNK ژ بۆ لیستکەکی هو زراڤ هاتییە چێکرن، پێویستە ئەم گەلەک هشیار بن، ئاخافتنا نا، ئەمێ بەرێ خوە بدن تشتێ پشت پەردێ.

رێڤەبەرییا رۆژئاڤا دفکری کو هەموو دنیا موهتاجی وانە، نها ئەو رەوش و ئەو ئەقلییەتا بەرێ نینە

لێ بەلێ پێویستە ئەم ڤی تشتی ژی بێژین رێڤەبەرییا رۆژئاڤا ژی نە د رەوشا خوە یا بەرێ دە یە، ل سالا 2014ان رێڤەبەرییا رۆژئاڤا ب رۆژان و ب سه‌عەتان ل بن چاڤدێرییا قەندیلێ دە کار دکر، ئەڤە خوەدی ئیرادەیەکی خوە نەبوون، تشتەکی بالکێشە کو ئەو کادرێن کو ب سالان ل چیا پەروەردە دیتبوون و ب پرۆپاگاندایێن پەکەکێ مەزن ببوون ژ راستییا سیاسەت و دنیایێ گەلەک دوور بوون، ئەو دفکرین کو تەنێ شەر و تەنێ بەرخوەدانا گەنجان تێری سەرکەفتنێ دکە تایبەت ژی پشتی کو کۆبانێ ژ دەستێ داعشێ و ترکیێ هاتی رزگار کرن.

رێڤەبەرییا رۆژئاڤا دفکری کو هەموو دنیا موهتاجی وانە، نها ئەو رەوش و ئەو ئەقلییەتا بەرێ نینە، وها دیارە کو ب پێشەنگتییا «مەزلووم ئه‌بدی» کۆمەکی رێڤەبەرییا رۆژئاڤا کو ناخوازن پێشەرۆژا رۆژئاڤا و گەلێ رۆژئاڤا بکن قوربانا سیاسەتا پەکەکێ و پەیوەندیێن د ناڤبەرا پەکەکێ و ترکیێ دە، کادرۆیێن رۆژئاڤا پشتی عەفرین، سەرێ کانیێ و گرێ سپی، فام کرن کو سیاسەت ب پرۆپاگندان و درۆشمان نایێ مەشاندن، هەمان دەمێ دیتن کو شەر کوشتن و بەرخوەدان تەنێ ژی تێرا سەرکەفتنێ ناکە.

مەزلووم ئەبدی ئەڤ راستییە دیت ژ بەر ڤێ یەکێ ب حۆرمەت نیزی باشوور و مەسعوود بارزانی بوو

سەرەرای پەکەکێ ژی «مەزلووم ئەبدی» چەندین جاران گۆت ئەز سپاسییا سەرۆک «مەسعوود بارزانی» دکەم، ئەڤ نە ب تەنێ ژ بۆ سیاسەتەکی هات گۆتن، ئەساس ئەو فام کر کو باشوورێ کوردستانێ ب چەند زۆر و زەحمەتییان ژی خوە ل سەر لنگان دگرە و ئالیێ داگیرکاران هاتییە دۆرپێچکرن ژی و ل سەر دەڤێ چەقۆکێ هێژان خوە ل سەر لنگان دگرن، ئەساس «مەزلووم ئەبدی» ئەڤ راستییە دیت، ژ بەر ڤێ یەکێ ب حۆرمەت نیزی باشوور و «مەسعوود بارزانی» بوو.

ئەم ل خەدیجێ نانێرین ئەمێ ل نەتیجێ بنێرین

نها پێویستە کو ئەم هەموو کورد بەرێ خوە بدن باشوور و رۆژئاڤا کوردستانێ و ئەم نابێژین ئەڤ ئیتیفاق سەرکەفتنا مەزنە، لێ بەلێ ئەم وها بێ هیڤی ژی نێزیک نابن کو چ تشت چێنابە، ئەمێ بزانبن کو ل دەرڤە داگیرکەری و ل هوندر ژی هنەک پارتیێن بەرژەوەندییا خوە پارێز ژ ڤێ هەڤپەیمانیێ گەلەکی نەرازینە، ئەمێ رۆژ ب رۆژ گاڤێن تێن ئاڤێتن بشۆپینن، ئەم ب گۆتنا، پرۆپاگاندایان و داخوەیانییان ناهێین خاپاندن، پراکتیک ژ بۆ مە گرینگە، ئەنجام ئەم ل خەدیجێ نانێرین ئەمێ ل نەتیجێ د نێرین.

پوستێن ھەمان بەش