پانۆرامایا ژییانا 8 ژنێن کورد د 8ێ ئادارێ رۆژا ژنێن کەدکارێن جیھانێ دا

پانۆرامایا ژییانا 8 ژنێن کورد د 8ێ ئادارێ رۆژا ژنێن کەدکارێن جیھانێ دا

بەشا 1: راستییا ژن و پەکەکێ

ھەموو ئایدۆلۆژی دەست دهاڤێژنە پرسگرێکا ژنان و پرسگرێکا ئازادیا ژنان و دخوازن ڤێ پرسگرێکێ بکەنە بنگەھێ بەرەڤاژی کرنا ڤێ مژارێ. ھەموو ئایدۆلۆژی  ئیدیعا دکەن کو وان ژن ئازادکرییە. ژ ئیسلامییان بگرە حەەتا دگەهیتە ئاتائیستان، ژ راستگرا بگرە حەتا دگەهیتە چەپگرا، ژ کەڤنەپەرەستا بگرە حەتا دگەهیتە ئانارشیستا، ھەر کەس دبێژیت ژنێن ھەری ئازاد و باش یێن مە نە. حەتتا د ناڤ کوردان دا، رستەیا “ژنێن من یێن ھەری ئازادن”  ژ لایێ پەکەکێ ڤە سەرکێشی ژێرا دهێتە کرن. ل گۆری پەکەکێ؛ پەکەکە نە تەنێ ژنێن کورد د ھەمان دەم دا ژنێن رۆژھلاتا ناڤین و ژنێن ھەموو جیھانێ ئازاد کرینە. پەکەکە دبێژیت، ژنێن د ناڤا ئارتێشا ئەمریکا دا ژی حەسوودیێ ب ژنێن یەپەگێ دبەن، و ژ بۆ وان پێکھاتەیێن سیاسی یێن جیھانی کو رۆلەکێ ددەنە ژنان ژی دبێژیت “ئەو ژ مە فێر بوونە”.

ل ڤێرە پرسیارا کو دڤێت ئەم بکەین ئەڤەیە، گەلۆ پەکەکە ژنێن کورد ئازاد دکەت یان ژی دخوازیت ژنێن کورد ژ ناسنامەیا کوردایەتییێ دوور بێخیت و ژنەکا ل گۆری پیڤانێن خوە بئافرینیت. ئەڤە یەک ژ پرسیارێن ھەری ب ناکۆکە. ژ بۆ ڤێ یەکێ، پێدڤییە کو ئەم دەستپێکێ بەرێ خوە بدەینە پرسگرێکا ژنێن ناڤا پەکەکێ دا. پەکەکێ ژ بلی خوە، ھەمی پێکھاتەیێن سیاسی وەکو خائین، ئاژان، ھەڤکارێ میتینگەرا، تۆتالیتەرا، ھیەرارشیک ” سیستەما کو تێدا کەس یان تشت خوەدی پلەیێن جودا و دیارکری نە “، بێویژدان تاوانبار دکەت. پەکەکە ھەموو پیرۆزییێن پێکھاتەیێن دی رەش دکەت و وان بێی ناڤ و دەنگ دکەت. دبێژیت؛ ژ من پێڤە کەس وەلاتپارێز نینە، کەسێ چەک رانەکرییە و کەسێ شەھید نەدانە. ب ڤی شێوازی پەکەکە دخوازیت ھەمی پێکھاتەیان بێ ھێز بکەت. ئەو ڤێ یەکێ پرانی د دەربارێ ژنان دا دکەت. ئەو وسا کار دکەت کو دیار بکەت تێکۆشینا ژنان یا ئازادییێ و راکرنا چەکان ل کوردستانێ تەنێ ب پەکەکێ ھاتییە دەستپێکرن. لێبەلێ، ژنا کورد د ناڤ سەرھلدانێن کوردان یێن د سەدسالا 19ێ و 20ێ دا خوەدی جھەکی دییارکەرە. د سەرھلدانا کۆچگریێ، د سەرھلدانا چیایێ ئاراراتێ، ل ماھابادێ ژنا کورد رۆل ھەبوو. د ناڤ پێکھاتەیێن باشوور و رۆژھلاتێ کوردستانێ دا ئانکو د کەڤنەشۆپییا پارتییا دەمۆکراتا کوردستانێ دا “پەدەکێ” ھەر دەم ژن ھەبوویە و چەکا ئازادییێ ژی راکرییە. پەکەکە کەڤنەشۆپیا ژنا کورد یا تێکۆشەر داگیر دکەت و وسا  ددەتە خویاکرن کو تەنێ د ناڤ پەکەکێ دا ژن ھەنە.

وێنەیێن ژنان ل ھەر دەرێ دهێنە بکار ئانین، وەها دهێتە نیشاندان کو ژن ل ھەر قادێ ھەنە و ل سەر ھەر تشتی سەردەستن. ئەڤە ئەو بەرۆژێ چییایە کو نیشامە دهێتە دان، گەر ئەم بەرێ خوە بدەینە نزارێ چییا، راستیا ژنەکێ دهێتە دیتن کو تەنێ ژ بۆ خزمەتا پارتیا خوە هەیە، ناچارە کو ئازادیا تاکەکەسی ئینکار بکەت، مافێن وێ یێن کەسۆکی نینە، و ل دەرڤەیی پەکەکێ قەدەغەیە کو ژن، ژیانێ بکەت. ئانکو مریدێن بەر دەرازینکا پەکەکێ نە.

تەڤگەرا ژنان د ناڤ پەکەکێ دا و تەختێن پرۆکروستەس

د ئەفسانەیێن یەونانی دا، بەحسا زەلامەکێ ب ناڤێ پرۆکروستەس کو ل سەر رێیا ئەسینا دژیا، دهێتە کرن. پرۆکروستەس ب زمانێ خوەیێ شرین رێڤینکا داخوازدکەتە مالا خوە. ئارمانجا پرۆکروستەس ب راستی گوھارتنا ھەر کەسەکێ و ئافراندنا کەسەک یەکرەنگە. ل مالا وی دو تەخت ھەنە، یەک درێژ و یەک کورت. ئەو، ھەر کەسەکێ کو دئینیتە مالا خوە ل سەر یەک ژ وان تەختا گرێ ددەت و یێن درێژ کورت دکەت، یێن کورت ژی  درێژ دکەت. ژ بەر ڤێ یەکێ خەلاسی نینە، ھەر کەسەک دێ ل سەر وان تەختا دەرباس کەت و دێ بیتە یەکرەنگ. د ناڤا پەکەکێ دا ژی، تشتەکێ ب ڤی رەنگی ھەیە کو ل سەر ئازادیا تاکەکەسی و ئازادیا ژنێ دهێتە سەپاندن. دێ ھەر کەس یەکرەنگ بیت. پەکەکە چ ببێژیت پیدڤییە ئەو بهێتە کرن، نابیت کەس ژێ بپرسیت کا خەلەتە یان نە، و دێ بێ پرسیار و بێ شک بەرەڤانێ پەکەکێ بیت. مۆدێلا پارتیا مارکسیستا کلاسیک، دوبارەکرنا پەیوەندییا شێخ و مریداتییا کلاسیکا رۆژھلاتا ناڤینە. پەکەکە ئیدیعا دکەت ل جیھانێ تەڤگەرا ژنان یا ھەری ئازاد ئەوە، لێ د ئەسلێ خوە دا وەکی مەزھەبەکێ ھاتییە رێخستنکرن. ئەندام و دلسۆزێن وێ ھەموو مریدن. شێخێ مەزن عەبدللا ئۆجالانە و پشتی وی ژی رێڤەبرێن پەکەکێ یێن مینا جەمیل بایک دهێن. وەکو پەسنا وان دهێتە کرن “ژنا ئازاد” د بن سەرۆکاتییا شێخێن زلام دا دژین. د ئەسلێ خوە دا، پەکەکە رێخستنەکا کلاسیکا تەریقەتێن رۆژھلاتا ناڤینە. دڤێت ھەر کەس ل گۆری پیڤانێن پەکەکێ بیت. کەسێن کو نە ل گۆری پیڤانێن پەکەکێ بن، دێ کەڤنە بەر زۆردارییا میتۆدێن وەکی رێبازێن پرۆکروستەس. ب تێگەهێن وەکی “گوهارتنا کەسایەتیێ، خوەکوژیا کەسایەتیێ، رادەستکرنا ئیرادا خوە ژ پارتیێ را، ئینتیحارا چینی”، ئینسان ژ ھەبوونا خوە دهێتە دوورخستن و دبیتە ددانێ زنجیرا خەباتا پەکەکێ.

پێدڤییاتیا زمانێ ترکی

د ناڤ پەکەکێ دا، پێدڤییە کو مرۆڤ خوە رادەستی رێخستنێ بکەت. ئەڤە ژ بۆ ژنان رەگەزەک پر گرانە. پێویستە دەستپێکێ ژن عەبدللا ئۆجالان پیرۆز بکەن. ل گۆری پەکەکێ، ژنا کو عەبدللا ئۆجالان پیرۆز نابینیت ب وێ واتەیێ دهێت کو کۆلەتیێ قەبوول دکەت. ئەو ژنا کو عەبدللا ئۆجالان رەخنە بکەت یانژی ھندەک شک ل سەر وی هەبن ئەو ژن وەکو تەسفیەکار دهێتە سزادان. دەستپێکێ پابەندبوون ب ئۆجالان، دووڤ را ژی پابەندبوون ب حیزبێ “پەکەکێ”. ب کورتی، شەرتێ یەکەم ژ بۆ کو، تو ئازاد بهێیە  قەبوولکرن، تەسلیم بوونا ب دەستێ پەکەکێ یە. کەسێن کو ھەری دژوار پارێزڤانییێ ژ ئۆجالان دکەن د بنە ئەندامێن ھەری بەرچاڤ. ئۆجالان تەنێ تایبەتمەندیەکێ ژ ژنان ھێڤی دکەت، ئەو ژی ئەڤەیە: “ئۆجەلان وەکی زلامەکێ ئازاد پیرۆز ببینن” و گرێدانەکا بێ داوی ب وی ڤە هەبیت. د ناڤا پەکەکێ دا تاوانا ھەری گران ئەوە کو تو گومانێ ژ پیرۆزییا ئاپۆ بکەی و لێپرسینەکا نەفسی ژێ بکەی. ئەڤ تاوانە بێی لێبۆرینە و سزایێ وێ مرنە.

دربێ ھەری مەزن کو پەکەکێ ل ئازادیا ژنێ دای، دوورخستنا ژنا کورد ژ تایبەتمەندیێن کوردستانی بوو. ژنێن کو ب زمانێ ترکی باش دئاخفن و ژ لایێ فیزیکی و باژێری ڤە باشن بوونە بژارەیا ئۆجالان، ژنێن جوان و یێن کو ب ترکی دئاخڤن ئۆتۆماتیکی ل پێشترن. ژنێن گوندی یێن کو فیزیکا وان تێرا خوە نەیا بالکێشە، و یێن کو نزانن ب زمانێ ترکی بئاخڤن وەکی پیست رەشا سەرەدەری دگەل دا دهێتە کرن. خوە ئەگەر کو ژنێن رۆژئاڤا، رۆژھلات و باشوور ژی ب ترکی باخڤن دکارن ببنە خوەدان پلەیێن بلند. ئەڤ پیڤانە پشتی عەبدللا ئۆجالان ژی بەردەوامە.

یێ کو پێتر ژ هەموویان ژنان وەکی ئامیر بکار دئینیت پەکەکە یە

پەکەکە د ھەر دەرفەتەکێ دا باسی بازرگانی کرنا ب ژنان و و ب مولک دیتنا ژنان دکەت. لێبەلێ، پەکەکە ژنان و تێکۆشینا ئازادیا ژنان وەکو ملکێ پارتییا خوە دبینیت. ژ بۆ پەکەکێ، تەکۆشینا ئازادییا ژنان قادا دلسۆزی، لایەنگری، پرۆپۆگاندایێ و قازانجا رێخستنێ یە. وێنەیێن گەریلایێن ژنێن جوان، دەڤکەن و گرنژی بوویە کاموفلاژا “ڤەشارتن یا گوهرینا روویێ خوە یێ راستەقینە” پێکئانینێن دژی ژنان، د ناڤ پەکەکێ دا. د راستی دا، ژن د ناڤ پەکەکێ دا راستی جووداکارییەکا ھەری مەزن دهێن، وەکو ھەر دەڤەرەکا دی ل رۆژھلاتا ناڤین، هندی ئەو ژ، ژنبوونا خوە و کەسایەتییا خوە بەدەلێ “تەعویزێ” بدەن ئەو ب قیمەتن.

بەریا ھەر تشتیەکێ، مافێ چەکدارەکا ژن نینە کو ژ پەکەکێ دەرکەڤیت. ژنا کو تەڤلی پەکەکێ بوو وەکو وێ ژنێ لێ دهێت کو زەواجا کاتۆلیکا کربیت. کی بخوازیت ژ ئۆل، تەریقەتا ب ناڤێ مۆدەرن ئانکو پەکەکێ دەربکەڤیت ئەو خائینە. وێ مافێ ژیانێ تەنێ د ناڤ پەکەکێ دا ھەیە. ل ئەورۆپا، ل چیا، ل کو دەرە بیت ژی، ھەر چەند ب سالان وێ ژنێ خزمەت کربیت ژی، پەکەکە دەستوورێ نادەت کو ژن ژیانا خوە ب رێخستن بکەت. گەر ئەو پیر ببیت، سەقەت ببیت، چاوابیت بلا ببیت، ئەو دێ مینا مریدەکێ ژیت. ئەو نابیتە خوەدییا  ژیانەکا شەخسی. ھەکە 40 سالان ژی خزمەت کربیت، گەر گۆت ئەز وەستییام یان ژی نکارم، دێ ئەو وەکو خائین هێتە تاوانبار کرن. ژ بۆ پەکەکێ و پرسگرێکا ژنان ڤەکۆلینەکا ئارکەۆلۆژیکا درێژ پێدڤی یە. ئانکو، پێویستە تەخ ب تەخ بهێتە کۆلان، و دووڤرا بهێتە شرۆڤە کرن. دڤێت کەسایەتییا ئۆجالان، ژ ژنا دەسپێکێ حەتا ئیرۆ پیڤان و رێنمایێن ھەیی یەک ب یەک بهێنە شرۆڤە کرن.

ئەم دخوازین ل سەر ڤێ مژارێ ب کورتاسی باسی ژیانناما 8 ژنان ژ بۆ بیرئانینا 8ێ ئادارێ رۆژا ژنێن کەدکارێن جیھانێ بکەین. زەحمەتیێن کو 8 ژن تێدا دەرباس بوویی و ئاوایێ ژیانا خوە ژ دەست دانێ و هتد… راستیا ژنێ د ناڤا پەکەکێ دا، دێ دانینە بەر چاڤێن هەوە.

سبە: سامە ئاشکن (فلز یەرلکایا)

پوستێن ھەمان بەش