ئه‌فیۆنا گه‌لان و ئه‌فیۆنا كوردان – به‌شێ 2

سالا 2020ێ ژ بۆ خه‌لكێ باشوور پڕ ب ئێش بوو، وان ب ده‌هان تاوانێن هۆڤ ژیان كرن، تاوانێن كو ب فه‌رمانا قه‌ندیلی هاتینه‌ ئه‌نجام دان.

 ڤێ سالێ روویێ راست یێ په‌كه‌كێ پتر ئاشكرا كر، خه‌لكێ باشوور باشتر تێگه‌هشت كو ئه‌و چ خێره‌كێ ژ ڤێ رێخستنێ نابینن.

د ڤێ سالێ دا، ئارمانجا تاوانێن رێخستنا په‌كه‌كێ، خه‌لك، حكوومه‌ت، پێشمه‌رگه‌هـێن باشوور بوو، ب ده‌هان جاران شه‌ر ب حكوومه‌تا باشوور فرۆشت، پێشمه‌رگه‌ و به‌رپرسێن ئه‌وله‌هیێ تیرۆر كرن، گه‌نج ل سه‌ر سیخۆریێ ره‌ڤاندن و كوشتن، رێكێن گوندان TNT كرن.

هه‌ره‌وها ژێده‌رێ سه‌ره‌كی‌ یێ ژیارا خه‌لكێ باشوور كو بۆرییا په‌ترۆلا كوردستانێ بوو، ب ته‌رزێ تیرۆرا داعشێ په‌قاند.

به‌رخوه‌دان و قه‌هره‌مانییا كو په‌كه‌كه‌ به‌حسا وێ دكه‌ت‌، ئه‌ڤ تاوانه‌نه‌ یێن كو بووینه‌ به‌شه‌ك ژ ژیانا رۆژانه‌ یا خه‌لكێ باشوورێ كوردستانێ.

تاوانێن سالا 2020ێ

1- ره‌ڤاندنا گه‌نجه‌كێ دهۆكێ ب تاوانا سیخۆریێ.

  • جۆرێ تاوانێ: ره‌ڤاندن.

  • ده‌م: 29/1/2020.

  • جهـ: گوندێ بێبادێ گرێدای چه‌مانكێ.

ل به‌ربانگا رۆژا 29 مه‌ها كانوونا دووێ یا سالا 2020ێ، چه‌كدارێن په‌كه‌كێ ب رێیا خاپاندنێ گه‌نجه‌كێ گوندێ «سیارێ» كێشا گوندێ بێبادێ و پاش ده‌سته‌سه‌ر كر، ئه‌ڤ گه‌نجه‌ «جۆتیار محسن» بوو.

په‌كه‌كێ پاش ئه‌و ڤه‌گوهاستبوو زیندانێن خوه‌ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ، «جۆتیار» ب ئاوایه‌كێ هۆڤانه‌ ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤه‌ ل گاره‌ی هاته‌ قه‌تل كرن و پاش گۆتی كو عه‌سكه‌رێن ترك ئه‌و كوشتییه‌.

2- تیرۆر كرنا پێشمه‌رگه‌هه‌كێ باشوورێ كوردستانێ.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆر كرن.

  • ده‌م: 24/6/2020.

  • جهـ: گوندێ كه‌شانێ گرێدای زاخۆ.

چه‌كدارێن رێخستنا په‌كه‌كێ ل رۆژا 24 خزیرانا سالا رابووری 2020ێ، گوللـه‌ به‌ردانه‌ وه‌لاتیێ ب ناڤێ «عه‌بدال عه‌بدال» و پاش ته‌رمێ وی هاڤێت گوندێ «خێزاڤا» یێ گرێدای باتیفێ، ئه‌ڤ بوویه‌ره‌ ل ناڤ گوندێ كه‌شانێ چێبوویه‌.

«عه‌بدال عه‌بدال» پێشمه‌رگه‌هێ خانه‌نشین یێ یه‌كێتییا نشتیمانییا یا كوردستانێ بوو.

3- ده‌سته‌سه‌ر كرنا پێشمه‌رگه‌هه‌كێ باشوورێ وه‌لات.

  • جۆرێ تاوانێ: ده‌سته‌سه‌ر كرن و ره‌ڤاندن.

  • ده‌م: 2/7/2020.

  • جهـ: سنۆرێ سیده‌كان.

ل 2 تیرمه‌ها سالا رابووری 2020ێ، چه‌كدارێن په‌كه‌كێ وه‌لاتیێ ب ناڤێ «عه‌گید تاها» كو به‌رێ پێشمه‌رگه‌هێ لیوایا 7 یا هه‌ڤبه‌ش بوو و ژ خه‌لكێ گوندێ «لیلكان» یێ گرێدای سیده‌كانێ یه‌، ده‌سته‌سه‌ر كر و ره‌ڤاند.

 چه‌كداران ده‌ست ب سه‌ر ترومبێلا ناڤبووری ژی دا‌ گرتبوو، چاره‌نڤیسێ «عه‌گید» هه‌تا رۆژا مه‌ یا ئه‌ڤرۆ نه‌دیاره‌.

4- نه‌چار كرنا وه‌لاتییه‌كی ژ بۆ جۆتبوونێ ل گه‌ل چه‌كداره‌كا په‌كه‌كێ.

  • جۆرێ تاوانێ: ئه‌خلاقی و گه‌ف خوارن.

  • ده‌م: مه‌ها 9 یا سالا 2020.

  • جهـ: گوندێ جافركان گرێدای خلێفان.

چ جۆره‌ تاوان نه‌ماینه‌ كو رێخستنا په‌كه‌كێ د راستا خه‌لكێ باشوورێ كوردستانێ دا ئه‌نجام نه‌دابن‌، بێ ئه‌خلاقییا رێخستنێ گه‌هشتییه‌ ئاسته‌كی وه‌ها كو ئێدی شه‌ره‌ف و نامووسێ ژی ل ده‌ڤ وێ چ بهایه‌ك نینه‌.

ل ناڤه‌راستا مه‌ها ئیلۆنا سالا رابووری 2020ێ، 3 چه‌كدارێن په‌كه‌كێ یه‌ك ژێ ژن، چوونه‌ ده‌ڤ وه‌لاتییه‌كی ب ناڤێ «سادق كه‌سیر عه‌لی» كو ژ خه‌لكێ گوندێ «سه‌رخه‌لكی» یه‌، وان ل پرۆژه‌یه‌كێ خودان كرنا ماسییان ل نێزیكی به‌نداڤا بێخمه‌ هه‌ڤدیتن ل گه‌ل «سادق» چێكر.

پاش كو ئه‌ڤ هه‌رسێ چه‌كدارێن په‌كه‌كێ د گه‌ل «سادق» روونشتین  و چا ڤه‌خوارین و هنده‌ك دانوستاندن كرین، چه‌كدارێن زلام یێن په‌كه‌كێ «سادق» و چه‌كدارا ژن ب تنێ هێلا و «سادق» مه‌جبوور كر كو كارێ بێ ئه‌خلاقی ل گه‌ل وێ گه‌ریلایێ ئه‌نجام بده‌ت‌ و چه‌كدارێن زلام ئه‌و ڤیدیۆ كرن.

پاش ب رۆژه‌كێ، ئه‌ڤ چه‌كداره‌ جاره‌كا‌ دی دچنه‌ ده‌ڤ «سادق» و دبێژنێ پێدڤییه‌ تو بهێی گه‌لیێ زه‌نتا ژ بۆ هه‌ڤدیتنا به‌رپرسه‌كی په‌كه‌كێ.

 سادق دچیته‌ جهێ مه‌به‌ست، ل وێرێ به‌رپرسه‌كێ په‌كه‌كێ گه‌فان ل «سادق» دكه‌ت كو هه‌گه‌ر ئه‌و هاریكارییا په‌كه‌كێ نه‌كه‌ت‌، دێ وان ڤیدیۆیان نیشانی هه‌ڤژینا وی ده‌ن و پاش وان قه‌تل كه‌ن.

5- تیرۆر كرنا به‌رپرسه‌كێ ئه‌وله‌هییا باشوورێ كوردستانێ.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆر كرن.

  • ده‌م: 8/10/2020.

  • جهـ: گوندێ گه‌لیكێ ل به‌رواری بالا.

ل به‌ربانگا رۆژا 8 مه‌ها 10 یا سالا رابووری 2020ێ، چه‌كدارێن په‌كه‌كێ «غازی سالح ئالیخان» به‌رپرسێ ئاساییشا خالا سنۆری یا سه‌رزێری ل ناڤا مالا وی ل گوندێ «گه‌لیكێ» و ل ناڤا زارۆیێن وی تیرۆر كر.

چه‌كدارێن په‌كه‌كێ ب چه‌كێ نیشان شكێن «غازی ئالیخان» تیرۆر كربوو، ئه‌ڤ تاوان راسته‌ راست ب فه‌رمانا موراد قارایلان هاته‌ ئه‌نجام دان.

6- ده‌سته‌سه‌ر كرنا وه‌لاتییه‌كێ بنارا قه‌ندیلی.

  • جۆرێ تاوانێ: ده‌سته‌سه‌ر كرن و ره‌ڤاندن.

  • ده‌م: مه‌ها 10 یا سالا 2020.

  • جهـ: بنارا قه‌ندیلی.

ل ده‌ستپێكا مه‌ها 10 یا سالا رابووری 2020ێ، چه‌كدارێن په‌كه‌كێ وه‌لاتیێ ب ناڤێ «عه‌بدوللا خدر حه‌مه»‌ كو ژ خه‌لكێ گوندێ «شناوه‌» یێ گرێدای باژارۆكێ ژاراوه‌ بوو، ده‌سته‌سه‌ر كر و ره‌ڤاند.

 هه‌تا رۆژا مه‌ یا ئه‌ڤرۆ چاره‌نڤیسێ «عه‌بدوللا» نه‌دیاره‌ و چ ئاگاهییه‌ك ژێ ناهێته‌ زانین.

7- په‌قاندنا بۆرییا په‌ترۆلا كوردستانێ.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆرا ناڤده‌وله‌تی.

  • ده‌م: 28/10/2020.

  • جهـ: باشوورێ كوردستانێ.

رێخستنا په‌كه‌كێ ل رۆژا 28 مه‌ها 10 یا سالا 2020ێ، كاره‌كێ هه‌ری قرێژ ل دژی باشوورێ كوردستانێ ئه‌نجام دا، وێ ب ته‌رزێ تیرۆرێ بۆرییا ڤه‌گوهاستنا په‌ترۆلا باشوورێ كوردستانێ ژ بۆ تركیێ هه‌ده‌ف كر و په‌قاند.

ئه‌ڤ بۆرییا په‌ترۆلێ ب ژێده‌رێ سه‌ره‌كی‌ یا ژیارا خه‌لكێ باشوورێ كوردستانێ و دابین كرنا مووچه‌یا كارمه‌ندێن حكوومه‌تێ دهێته‌ هه‌ژمارتن.

تشتێ سه‌یر د ڤێ بوویه‌رێ دا، نه‌ روو قایمییا په‌كه‌كێ بوو وه‌ختێ به‌رپرسیارا په‌قاندنا ڤێ بۆریێ هه‌لگرتی، لێ به‌لێ جهێ كو بۆری لێ هاتییه‌ په‌قاندن، 2 بۆریێن دی ژی ل وێرێ هه‌نه‌ و یێن ده‌وله‌تا تركیێ نه‌.

په‌كه‌كێ بۆریێن برایێن خوه‌ یێن ترك هێلان و یێن باشوورێ كوردستانێ په‌قاندن، ڤێ كریارا تیرۆریستییا په‌كه‌كێ ب سه‌دان ملیۆن دۆلار زیان ل باشوورێ كوردستانێ ئێخستن.

8- TNT كرنا رێكا گوندێن دهۆكێ.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆر و كوشتن.

  • ده‌م: 1/11/2020.

  • جهـ: چه‌مانكێ.

ل رۆژا 1 مه‌ها 11 یا سالا 2020ێ ل نێزیكی ده‌مژمێر 5 سه‌رێ سپێدێ، چه‌كدارێن په‌كه‌كێ دوو TNT ل سه‌ر جادا سه‌ره‌كی‌ یا د ناڤبه‌را گوندێن «بێبادێ و كانیكا» ل ناڤچه‌یا چه‌مانكێ په‌قاندن، ئه‌ڤ په‌قینه‌ ب دووراتییا 630م ژ كۆمپانییا په‌ترۆلێ بوو.

9- تیرۆر كرنا پێشمه‌رگه‌هه‌كێ ژینگه‌هـ پارێزیێ.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆر كرنا پێشمه‌رگه‌هه‌كی.

  • ده‌م: 4/11/2020.

  • جهـ: كانی ماسێ.

ل رۆژا 4 مه‌ها مه‌ها 11 یا سالا 2020ێ، ل ناڤچەدارییا کانی ماسی یا سەر ب دهۆکێ ڤە، چەکدارێن پەکەکێ  ترومبێله‌كا پێشمەرگەیان کو د خواستن بچنە سەر کارێ خوە یێ ژینگەهـ پارێزیێ، ب بۆمبەیەکا چاندی هەدەف کرن و د ئەنجامێ دا دوو پێشمەرگە بریندار بوون و ئێكێ دی شەهید بوو.

10- قه‌تل كرنا وه‌لاتییه‌كێ سڤیل.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆر و كوشتن.

  • ده‌م: 8/11/2020.

  • جهـ: سیده‌كان.

ل رۆژا 8/11/2020ێ دا وه‌لاتییه‌كێ باژارێ سۆران ب ناڤێ «محیه‌ددین هەرکی» کو ب مەرەما ب ب دەست ئێخستنا دارێن هشک ژ بۆ وه‌رزێ زڤستانێ چووبوو چیایێ «بۆلێ» کو دکەڤیتە سنۆرێ سیدەکان، مینەک کو ب دەستێ پەکەکێ هاتبوو چاندن ب وی ڤه‌ په‌قی.

11- ب ئه‌گه‌رێ په‌كه‌كێ 3 وه‌لاتیێن باشوورێ كوردستانێ شه‌هید كه‌تن.

  • جۆرێ تاوانێ: چوونا په‌كه‌كێ د ناڤا گوندی دا‌.

  • ده‌م: 12/12/2020.

  • جهـ: سنۆرێ دێره‌لۆكێ.

ل رۆژا 12 مه‌ها 12 یا سالا 2020ێ، ته‌رمێ 3 وه‌لاتیێن ناڤچه‌یا دێره‌لۆكێ ب ناڤێن «محسن حه‌جي سليمان، حه‌سه‌ن سادق و سه‌فه‌ر سه‌ليم حه‌مزه»‌ هاتنه‌ دیتن، وان ب ئه‌گه‌رێ په‌كه‌كێ گیان ژ ده‌ست دا، ژ به‌ر كو چه‌كدارێن په‌كه‌كێ چوبوونه‌ ناڤا گوندێن باشوور و باله‌فر به‌رده‌وام ڤان گوندان بۆمبه‌باران دكه‌ن و خه‌لك دبیته‌ قوربانی.

12- تیرۆر كرنا پێشمه‌رگه‌هه‌كێ كوردستانێ.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆر كرن.

  • ده‌م: 14/12/2020.

  • جهـ: گوندێ دێره‌شێ.

چه‌كدارێن په‌كه‌كێ ل 14 مه‌ها 12 یا سالا 2020ێ، هێرشی نوقته‌یه‌كا هێزێن پێشمه‌رگه‌ی‌ ل سنۆرێ گوندێ ب ناڤێ دێره‌شێ یێ پارێزگه‌ها دهۆكێ كر.

د ڤێ هێریشێ دا‌، ئه‌فسه‌ره‌كێ هێزێن پێشمه‌رگه‌ی ب ناڤێ عه‌بدولره‌حمان ئه‌مین كو پله‌یا میلازم یه‌ك هه‌بوو و ژ باكورێ كوردستانێ یه، شه‌هید بوو.

13- هێرش ل سه‌ر پێشمه‌رگه‌هێن كوردستانێ.

  • جۆرێ تاوانێ: هێرش و شه‌ر فرۆشتن ب پێشمه‌رگه‌هان.

  • ده‌م: 15/12/2020.

  • جهـ: سحێلا.

ل سنۆرێ رۆژئاڤا و باشوورێ كوردستانێ ل ناڤچه‌یا سحێلا، هێزه‌كا چه‌كدارێن یه‌په‌گێ ب فه‌رمانا قه‌ندیلی خوه‌ نێزیكی سحێلا كر و ته‌قه‌ ل پێشمه‌رگه‌هان كر.

چه‌كداران هه‌ول دا ب رێكێن قاچاغ ده‌رباسی سنۆرێن باشوورێ كوردستانێ ببن.

ئه‌ڤ چه‌كدار كو هه‌ژمارا وان 8 كه‌س بوون، ژ ئالیێ هێزێن پێشمه‌رگه‌ی‌ ڤه‌ هاتنه‌ دیتن، پێشمه‌رگه‌ ب ئه‌ركێ خوه‌ رابوون و ژ وان داخواز كر ڤه‌گه‌رن، 3 ژێ ڤه‌گه‌ریان لێ به‌لێ یێن دی رژد بوون ده‌رباسی باشوور ببن و پاش شه‌ر قه‌ومی، وان ب چه‌كێن گران هێرشی پێشمه‌رگه‌هان كر.

14- ده‌سته‌سه‌ر كرنا وه‌لاتییه‌كێ بنارا قه‌ندیلی.

  • جۆرێ تاوانێ: ده‌سته‌سه‌ر كرن و ره‌ڤاندن.

  • ده‌م: 16/11/2020.

  • جهـ: بنارا قه‌ندیلێ.

ل ناڤه‌راستا مه‌ها 11 یا سالا رابووری 2020، چه‌كدارێن په‌كه‌كێ وه‌لاتیێ ب ناڤێ «قاره‌مان عه‌بدوللا شاكر» كو ژ خه‌لكێ گوندێ «بۆكریسكان» و ئالیگرێ پارتی بوو، ده‌سته‌سه‌ر كر و ره‌ڤاند، چاره‌نڤیسێ قاره‌مان هه‌تا رۆژا مه‌ یا ئه‌ڤرۆ نه‌دیاره‌.

16- TNT كرنا پره‌كێ ل چەمانکێ.

  • جۆرێ تاوانێ: تیرۆر.

  • ده‌م: 22/12/2020.

  • جهـ: چه‌مانكێ.

چەکدارێن پەکەکێ ل رۆژا 22 مه‌ها 12 یا سالا 2020ێ، ل چەمانکێ دیسا خواست نەئارامیێ دروست بکەن، چەکدارێن پەکەکێ ل دەما دەرباسبوون ل سەر پرا “بارەمینکێ” بۆمبەیەک دانا و پاش ژ وێرێ چوون.

لێ بەلێ هەر د زوو دا هێزێن پێشمەرگەیێن کوردستانێ ئه‌ڤ پلانا پەکەکێ و بۆمبە پووچ و ژ ناڤ برینه‌.

15- ره‌ڤاندنا كارمه‌نده‌كێ باژێرڤانیێ.

  • جۆرێ تاوانێ: ده‌سته‌سه‌ر كرن و ره‌ڤاندن.

  • ده‌م: 17/11/2020.

  • جهـ: بنارا قه‌ندیلی.

ل رۆژا 17 مه‌ها 11 یا سالا رابووری 2020، چه‌كدارێن په‌كه‌كێ وه‌لاتیێ ب ناڤێ «توانا حاجی سۆفی» كو ژ خه‌لكێ گوندێ «بۆكریسكان» و كارمه‌ندێ باژێرڤانییا وه‌رتێ بوو، ده‌سته‌سه‌ر كر و ره‌ڤاند، چاره‌نڤیسی وی هه‌تا رۆژا مه‌ یا ئه‌ڤرۆ نه‌دیاره‌.

د به‌شێ بێهت دا، ئه‌م دێ باس ل تاوانێن رێخستنا په‌كه‌كێ یێن سالا 2019ێ كه‌ین.

ل به‌ندا مه‌ بن

پوستێن ھەمان بەش