ئیتیلاعاتێن ل سلێمانیێ و میتێن ل قەندیلێ
د سالا 2009ێ دا نەوشیروان موستەفا ژ یەنەکێ جودا بوو و تەڤگەرا گۆران ئاڤاکر. خەلک ژی ب ھێڤییەکا مەزن تەڤلی تەڤگەرا گۆران بوون و ووسا دفکرین کو ئەو تەڤگەر دێ بیتە تەڤگەرەکا رزگارکەر. لێ د دوماھیێ دا ووسا نەبوو. ژ بەر کو ھەمی ئەڤ جودابوونێن کو د کەڤندا و د نھا دا د ناڤا یەنەکێ دا چێبووی، ھەمی سەدەم پارە و دەستھلات بوو. ئەڤ رەوشا کو ئیرۆ ل سلێمانیێ چێبوویە، تەسفیە حسابێن حزبی و دەستھلاتێ نە. د کۆنگەرەیا چارەمینیا یەنەکێ دا خویا بوو کو ئەڤ رەوشە دێ روو دەت. لاھور جەنگی د پلانا خوە دا ھێڤی دکر کو جیھ ل مالا مام جەلال تەنگ بکەت و د یەنەکێ دا ببیتە کەسێ یەکەم. سیستەما ھەڤسەرۆکاتی یاریەکا ناڤچەیی بوو کو ژ ئالیێ ترکیا و ئیران و پەکەکێ ڤە ھاتبوو پێشنیار کرن ژ بۆ یەنەکێ. لێ د راستیێ دا ئەڤ سیستەم ژ بۆ راکرنا مالباتا مام جەلال و سەرکردەیێن کەڤن یێن یەنەکێ بوو. د دەستپێکێ دا سەرکردەیێن کەڤن ھاتنە دوورخستن و چ دەستھلاتەکا وان نەما د ناڤا حیزبێ دا. لێ کو دۆر گەھشتە مالباتا تالەبانی، یاری تێکچوو. بافل دەربەیەک مەزن ل لاھوور دا و ب چەند دەمژمێران ئەو دۆرپێچ کر گۆتە وی: ستۆپ!
ئۆکتۆبەرچی ھەڤ دو تەسفیە دکەن
دەما کو د 16ێ ئۆکتۆبەرا 2017ێ دا کەرکووک ھاتیە فرۆتن، لاھوور ووسا هەست کر کو خوە بکەتە رێڤەبەرێ ھەموو ناڤچەیا سلێمانیێ. بێدەنگیا سەرکردەیێن کەڤن یێن یەنەکێ بوو سەدەم کو لاھوور دەست باڤێژیتە ھەموو جھێن گرنگ یێن پارتیێ و ب رێیا دەردۆرێن خوە سلێمانییێ بێخە بن دەستھلاتا خوە. ئەڤ کریارێن کرێت یێن کو د دەما بۆری دا لاھوور و برایێ وی پۆلاد جەنگی د بن ناڤێ دەزگەھا دژە تەرۆرێ ئەنجام دابوون، خەلک گەلەک عاجز کربوون. لێ دەستقوتانا خەلکێ نەفام ژ بۆ ئۆکتۆبەرچیان، ئەڤ رەوشە ڤەشارت. لاھوور ب رێیا ئاڤاکرنا مەدیایێن شەخسی و کرینا رۆژنامەڤانێن وێ ناڤچەیێ، خواست دەستھلاتا خوە بەرفرەھ بکەت. ژ بەر کو ل کوردستانێ مەدیا رۆلەک مەزن دگێریت.
د ئالیێ دژوون (گۆتنێن گەلەک خراب یێن کەسەک د دەربارەیێ کەسەکێ دا دبێژیت) و چێکرنا درەوان دا، رۆژنامەڤانێن سەر ب لاھور ھەمی زانا و مامۆستا نە. دەما کو بافل جھ ب لاھوور تەنگ کری، بەری ھەر تشتی ھەموو مەدیایێن وی گرتن. ژ بەر کو فێم کربوو ئەڤ کەسایەتیا کو لاھوور ژ بۆی خوە چێکری، ب رێیا وان مەدیایان بوو. ئیرۆ با یان ژی سبەھی، دبوو یەک ژ وان یێ دی ژ یاریێ دەربکەت. راستە ھەر دوو ئەندازیارێن 16 ئۆکتۆبەرێ نە. لێ وەختەک کو دەستھلاتا شەخسی دکەڤیتە ناڤا مەترسیێ دا، ئۆکتۆبەرچی ب ھێسانی دکارن ھەڤ دوو تەسفیە بکەن.
پۆستمۆدەرن و قاشۆ رەوشەنبرێن سلێمانیێ چما بێدەنگن؟
ئەڤ رەوشا کو د چەند رۆژێن بۆری دا ل سلێمانیێ چێبووی، گەلەک کەس خستینە تەنگاسیێ. ئەڤ کۆم رەوشەنبر و پۆستمۆدەرنێن کو ژ بۆ ھەمی تشتی دبنە شرۆڤەکار و زانا، چوون شکەفتان و کەتن ناڤا خەوەکا کوور دا. ژبەرکو ئەوێ پارە ژ لاھوور دستنیت، نکاریت رەخنەیا ل مەزنێ خوە بگریت. کۆمەک ژ وان ب گۆتار و شرۆڤەیا گەلەک تڕش، خواستن لاھور وەکو مەزلووم نیشان بدەن و دگۆتە ڤێ رەوشێ پلانا هەرێمی و بافل و پەدەکێ. د 17 شوباتا 2011ێ دا دەما کو ئالۆزی ل باشوورێ کوردستانێ چێبووی، قاشۆ ئەڤ رەوشەنبیر ل ئەورۆپا ڤەگەریان و خەلک ژ بۆ مەرامێن خوە ئانینە سەر جاددەیان. ل سەر کارتۆنێن ڤالا یێن مەشرووبی نڤێژ ب درەوڤە دکرن و زارۆکێن بەلەنگازێن خەلکی ددانە کوشتن. پشترا ژی بێ خەم درەڤیان ئەوروپا و ل پشتا لاپتۆپەکێ حەنەکێن خوە ب خەلکێ کوردستانێ دکرن.
دەما کو بافل ھەم مەدیایێن دژوونفرۆشێن سەر ب لاھور گرتی، ئەڤ رۆژنامەڤانێن کو ل وێدەرێ کار دکر، گەلەک ژ وان رەڤیان ئەورۆپا و ترکیا. بێدەنگیەکا سەیر ل سلێمانیێ چێبوو و گەلەک کەس سێوی مان. کو رۆژێ حەتا ئێڤاری دژونێ خەلکێ دکرن و پارەیێن خوە ل جەم لاھوور حەلال دکرن. وەکو کورد دبێژیت: ئێدی هەم شیش شەوتی و هەم کەباب.
پێهنەک ژ یەپەگێ، دو پێهن ژ پەکەکێ
ب کەتنا لاھور جەنگی گەلەک ئالییێن سیاسی نەرازیبوونا خوە ئاشکرا کر، ب تایبەتی ژی پەکەکێ و بالێ وێ یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ یەپەگێ. پەکەکێ دەملدەست داخوویانیەک بەلاڤکر و تیدا داخواز ژ یەنەکێ کر رەوشێ ئارام بکەت. ژ بۆ کو رێیێن بازرگانیا ماددەیێن ھشبەر یێن ناڤبەرا پەکەکێ و لاھور تێک نەچن. پەکەکە باش فێم دکەت ب تەسفیە کرنا لاھور، ئێدی ئەو نکارن وەکو بەرێ ب دلێ خوە ل ناڤچەیا سلێمانیێ چالاکیان ئەنجام بدەن و زارۆکان برەڤینن و رێیان بکار بینن ژ بۆ فرۆتنا مادەیێن ھشبەر. د ڤان رۆژێن داوی دا مەدیایا پەکەکێ ل شوونا وان مەدیایێن کو ھاتنە گرتن، پرۆپاگاندایا لاھوری دکەن و ب ئاشکرایی بەردەڤکییا وی ژ بۆی خوە کریە ئەرک.
رۆژنامەڤانێن وان ب نێرینێن تەوش لاھور وەکی قەھرەمان نیشان ددەن و بافل و گەلەک کەسێن دی سووچدار دکەن. سالح موسلم کو دەستەبراکێ نێزکێ لاھورە دەملدەست نڤیسینەک وەشاند و تێدا راگەهاند کو “ئەڤ پلانا ئیقلیمی یە و دخوازن ب ڤێ رێیێ ئازادیا ڤێ دەڤەرێ بخەندقینن.” ئەو ژی باش دزانن کەتنا لاھور د ھەمان دەمێ دا کەتنا پەکەکێ یە ژی. ئیران ئێدی خولامێن خوە ژ دەست ددەت و مللەت ژی پێهنەکێ ل یەپەگێ و دوو پێهنان ژی ل پەکەکێ ددەن و وان تاڤێژن زبلخانەیا دیرۆکێ.
ئیتیلاعاتێن ل سلێمانیێ و میتێن ل قەندیلێ
دگەل ھەر بوویەرەکێ کو د ناڤچەیێ دا دقەومیت ب تایبەتی ژی ل کوردستانێ. میت ل قەندیلێ و ئیتلاعات ژی ل سلێمانیێ ھەول ددەن ب رێیا خولامێن خوە رەوشێ کۆنترۆل بکەن. لێ ڤێ جاری ئەمەریکا و ناتۆ ئەڤ تشتە ئاستەنگ کر. ئیران دەمەک درێژە شکەستییە. تەنێ لاھور د دەستێ وان دا مابوو، ئەو ژی چوو. ئەڤ رەوشا کو ئیرۆ ل ناڤچەیێ دقەومیت، تەسفیە حەسابێن ناڤبەرا ئەمەریکا و ئیرانێ نە. قەندیلێ ژی زوو هەست ب ڤێ رەوشا خەتەر کریە. ژ بەر کو پەکەکە باش دزانیت پشتی لاھور، ئەرگەنەکۆنێن قەندیلێ و ھەمی خولامێن ئیرانێ د ناڤچەیێ دا دێ بەر ب ژناڤچوونێ ڤە چن. تشتەک سەیر د ڤێ رەوشێ دا بێدەنگیا لاھوور و رایەدارێن قەندیلێ بوو. ئەڤ تەسفیە حەسابێن کو ئیرۆ تێنە کرن، نە تەنێ سیاسی نە، بەلکی د ھەمان دەمێ دا شەخسی نە ژی. ئێدی میتێن قەندیلێ نکارن دگەل لاھور و برایێ وی د سنۆرێ سلێمانیێ دا مادەیێن هشبەر بفرۆشن و بازرگانیێ بکەن. پشتی راکرنا ئیتیلاعاتێن سلێمانیێ، ئێدی دۆرا میتێن قەندیلێ یە کو بێنە تەسفیە کرن.
