ئەڤ دو سالن پەکەکە شەرەکێ بەردەوام ل دژی ھەرێما کوردستانێ دمەشینیت. ستوونا ھەری بهێز یا ڤی شەری چاپەمەنییە. چاپەمەنیا پەکەکێ ب بەردەوامی دبێژیتە جیھانێ و کوردان کو ئیدارەیا ھەرێما کوردستانێ یا خرابە و ئەو نە تشتەکن. یێن کو ڤێ مەدیایێ دبینن و قەت نەچوونە هەولێر و سلێمانیێ، ووسا دفکرن کو ھەرێما کوردستانێ وەلاتەک مینا ئەفغانستان و یەمەنێ یە. ژ بەر کو پەکەکە ب بەردەوامی دبێژیت ھەرێما کوردستانێ گەلەکا خرابە.

دیمەنێ ھەرێما کوردستانێ یا کو ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە ھاتیە ڤەگۆتن وەھایە: کەسێ کو مەسعووت بارزانی، سەرۆکێ بەرێ یێ ھەرێما کوردستانێ، وەکو سەرۆک حیساب نەکەت، یەکسەر دهێتە گرتن. ھەر رۆژ ژن تێنە کوشتن. ژن نەشین ب ئازادی جلکان بکەنە بر خوە. مرۆڤ برسی دمینن. سازیەکا تەندورستیێ نینە. نە پەروەردە، نە زانینگەھ، نە قۆتابخانێن کوردی. ل کۆلانان ب بەردەوامی ئالا و سترانێن ترکی تێنە دیتن و گوهلێبوون. ئەو جهەکێ ووسا خرابە.

پەکەکە؛ دەما کو ڤێ پرۆپاگاندایێ ل دژی ھەرێما کوردستانێ ئەنجام ددەت، ھندەک مرۆڤێن باشوورێ کوردستانێ ژی د چاپەمەنیێ دا بکار تینیت. ھندەک ژ وان وەکی ھونەرمەند، نڤیسکار، ھەلبەستڤان، سیاسەتمەدار تێنە ناس کرن. لێ گەلێ باشوورێ کوردستانێ ڤان مرۆڤان قەت ناس ناکەت. میناک، کادرۆیەکی پەکەکێ دچیتە مالەکێ ل سلێمانیێ و دبینیت کو کەسەک ل مالا وان سازێ لێددەت. ئەو ڤی کەسی تێخیتە پێشبەری چاپەمەنیێ و دبێژیت کو ھونەرمەندێ ژ باشوورێ کوردستانێ ووسا گۆتیە. یانی، ئەو مینا کو کۆمەکا مەزنا رەوشەنبیر، نڤیسکار و کاریکاتوریستان پشتگریێ ددەنە وان پرۆپاگەندایێ دکەن. لێبەلێ، لاینگرێن پەکەکێ ھەموو کوولمەکن. پەکەکە ڤێ کوومێ وەکی ھێزەکا مۆبیل “دیلیڤەری” دگەرینیت و وان ژ باژارەکی دبەتە باژارەکێ دی. یێن دی ئەو کەسن کو ب راستی نە گرێدایی پەکەکێ نە، ژ بەر کو ئەو  تەنێ ھەڤپەیڤینا پەکەکێ قەبوول دکەن. ل دۆرا پەکەکێ ژی کۆمەکا بچووک ھەیە، کو وان چ پەیوەندی ب پەکەکێ ڤە نینە، لێ تەنێ ژ بەر کارڤەدانا ل دژی پەدەکێ و بارزانی پەکەکە وان ھەستێن دژبەر بکار تینیت. ب راستی، ئەڤ کۆمە کۆما ھەری مەترسیدارە. ژ بەر کو گەلەک چاڤبرسی و تژی کەرب و کینن ئەو چ سنۆران ناسناکەن، بێ پیڤان بێ مەبدە و ستۆپن. ئەو پەکەکێ بکار تینن، پەکەکە ژی وان وەکی چەک دژی پەدەکێ و بارزانی بکار تینیت. یەک ژ وان کەسان ژی کامیران بەرواری یە.

کامیران بەرواری کییە؟

کامیران بەرواری کەسەکێ مووداڤیم یێ چاپەمەنیا پەکەکێ یە. ئەو ھەر دەم د چاپەمەنیێ دا دەردکەڤیت و داخویانیێن کو پشتگریێ ددەنە سیاسەتا پەکەکێ ل باشوور ددەت. ئەو توهمەتێن بێ بنگەھ و درەو ل دژی رێڤەبەریا ھەرێما کوردستانێ و پەدەکێ دکەت. ھەر چەند مەدیایا پەکەکێ نەگۆتبیت ژی لێ، ئەو ب فەرمی مامۆستەیێ بەشێ زمان و ئەدەبیاتا کوردی ل زانینگەھا دوھۆکێ یە. ئەڤ کەسە تەڤی ھەموو دژبەریا ل دژی پەدەکێ و ھەرێما کوردستانێ ئەنجام ددەت ژی، حەتا ئیرۆ کەسێ دەست نەدایە پیشەیا وی یا ئەکادمی و ئاستا ئەرکا وی. ژ بەر ڤێ یەکێ، ئەو تەوانێن خوە ب ھێسانی ئەنجام ددەت.

گەر کامیران بەرواری د ناڤ پەکەکێ دا بایە دا چ بیت؟

ئەز دخوازم پرسەکێ ژێ بکەم: “کامیران بەرواری، گەر تو ل ھەرێمەکا د بن رێڤەبەریا پەکەکێ دا بای، تو دا شێی ووسا پەکەکێ رەخنە کەی، و ب ھێسانی ل سەر ئەرک کارێ خوە ژی بمینی؟”

ئەز دێ بەرسڤێ دەم، بێ گومان نە. ژ بەر کو ل جھێن کو د بن کۆنترۆل و دەستھلادارییا پەکەکێ دا بن پێوسیتە ھەر کەس ببێژیت “بژی سەرۆک ئاپۆ”. یێ رەخنەیەکا گەلەک بوچوک ل ئاپۆ بگریت ئەو وەکو خایینێ نەتەوی دهێتە تەوانبار کرن و بلەز دهێتە بێ باندۆر کرن. بلا کەسەک ل کامپا مەخموورێ بیژیت، “عەبدوللا ئۆجالان ل ئیمرالیێ تەسلیمی ترکیایێ بوو”، ھوون دێ یەکسەر هێنە گرتن و بێسەرووشوون کرن. ھوون ھزار جاران لێبۆرینێ بخوازن ژی ھوون دێ هێنە گونەھبارکرن و د ناڤا خەلکی دا ب دووڤک ھوون دێ گەرن. و پشتی هنگێ ژی ب سالا ھوون دێ ھەول دەن کو خوە ژ بۆ پەکەکێ ئیسبات بکەن. گەر ھوون ل رۆژئاڤا بانە، دەست ژ رەخنەکرنا ل ئۆجالان و پەکەکێ کرنێ بەردە، هوون نەدشیان د چ سازیان دا کار بکەن، ھەموو رێکێن ژییانێ دا ل سەر هەوە هێنە گرتن. هەگەر هەوە دکانەک ھەبا ژی، دا پەیەدە بێژیتە خەلکی ” ئەڤە دکانا خایینا یە ل وێرێ تشتا نەکرن”.

ئانکو، گەر کامیران بەرواری ئەڤ ئاخافتنە د ناڤ پەکەکێ دا دژی پەکەکێ و رێڤەبەری و سیستەما وێ کربا یان نووکە دا یێ بن ئاخ بیت، یان دا رەڤیت یان ژی ئەو دا نھا د زیندانان دا رزیت. یێن 20-30 سالان خەبات و شەر کری نەشێن رەخنەیێ ل پەکەکێ و رێڤەبەرییا وێ بگرن. ئەو یێک دبیتە سەبەبا تەسفیەکرن و ختمکرنا وی ب ختما خیانەتێ و کوشتنا وی، ب ھەزاران نموونە ل سەر ڤێ یەکی ھەنە، بلا کامیران بچیت لێکۆلینێ ل سەر دیرۆکا پەکەکێ بکەت. ژ بەر ڤێ سەدەمێ دڤێت کاموران بەرواری دەستپێکی دەرسا دەمۆکراسیێ بدەتە پەکەکێ.

ما بێی پەکەکێ دا باشوورێ کوردستانێ وێران بیت؟

گۆتنەک ھەیە کو کامیران بەرواری و پەکەکە ب سالانە دوبارە دکەن: “گەر پەکەکە نەبیت، حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ دا ژناڤ چیت”. ئەڤ گۆتنە یا بێ بنگەھ و ژ راستییێ دوورە. ئەو تەنێ پەیڤەکە و یا ڤالایە. ژ بەر کو پراکتیکا پەکەکێ یا باکورێ کوردستانێ ئاشکەرایە. گۆرەپانا سەرەکی یا تەکۆشینا پەکەکێ باکورە و باکور ژی د چ حالی دایە کامیران و ھەموو کورد ژی باش دبینن.

گەر کامیران بەرواری ڤێ راستیێ نەبینیت، دشیت بچیت و ل باکورێ کوردستانێ بنێریت و راستییا ب چاڤێن خوە ببینیت. ئەو دشیت ببینیت کا پەکەکێ چاوا د شەرێ خەندەکان دا 12 باژار یەک ب یەک وێران کرن. کا پەکەکێ چاوا ھەموو چییا، دۆل و نەوەل، بانی و زۆزان تەسلیمی ئارتێشا ترک کرنە. پەکەکە باش دزانیت کو ھەگەر خەندەک ل کۆلانێن باژارێن کوردستانێ ھاتن کۆلاندن دێ باژار وێران بن و مالێن سڤیلان هێنە شەوتاندن. پشتی کو ئەو ل باژارەکی تێک چووین، چوون و ل باژارەکێ دی خەندەک کۆلاندن. ب ڤی ئاوایی، باژار یەک ب یەک ھاتنە خەراکرن و گەل پەنابەر بوو. گوند ھاتنە ڤالاکرن. ل جزیرێ، پەکەکێ قەبوولنەکر کو 100 بریندار ژ ژێرزەمینان دەرکەڤن، گۆت دێ ئیعتیبارا مە هەژیێت، زێدەیی 100 جوانێن تەمەن 15-23 سالی ژ لایێ دەولەتێ ڤە ھاتن شەوتاندن. بەلێ، دەولەتا ترک بێرەحم و بێ ویژدانە، لێ پەکەکە ژ وان بێرەحمتر و بێ ویژدانترە. ژ بۆ کو شەر وەکی شەرێ خەلکی نیشان بدەت، خەلک ب زارۆک و ژن ڤە ئینان ناڤا شەری دا. ل شوونا کو خەلکی بپارێزیت، بنگەھێ مرنا مرۆڤان ئامادە کر، داکو ل سەر ڤێ یەکێ بشێن پرۆپاگاندایێ بۆ حیزبا خوە بکەن.

40 سالن 5.000 گوندێن کوردان ھاتنە ڤالاکرن، ھەری کێم 40.000 کورد مرن. نھا ل باکورێ کوردستانێ زمانێ کوردی بەرەڤ ژبیرکرن و ووندا بوونێ دچیت. ل ئامەدا کو دبێژنێ پایتەخت و کەلا پەکەکێ، جوانێن 15-20 سالی زمانێ کوردی نزانن. کورد ل باژارێن ترکیایێ د بن مەترسیا قرکرنێ دا نە. پەکەکە نەشێت تشتەکێ بکەت. ل باژارێن باکورێ کوردستانێ، تەمەنێ مرۆڤێن تریاکێ دکێشن ل باژارەکێ وەکی ئامەدێ داکەتیە 13-14 سالیا. تریاک ل بەر دەرگەهێ قۆتابخانەیێن ناڤەندی تێنە فرۆتن. کەچێن کورد ب زانابوون ب دەستێ دەولەتێ دکەڤنە ناڤ لەشفرۆشیێ. زارۆکێن مالباتێن کو سێ -چار زارۆکێن خوە دانە پەکەکێ دکەڤنە ناڤا رێیێن گەلەک خراب. پەکەکە ھەر سال ب گەفخوارنێ ل ئەورۆپایێ پارەیان کۆم دکەت و قرووشەکێ ژی نادەتە مالباتا شەھیدەکێ. پەکەکە ھەر سال ژ بۆ پیرۆزکرنا رۆژبوونا عەبدوللا ئۆجەلان خوەپێشاندانان ل دار دخیت و دبیتە سەدەما گرتنا ب ھەزاران کەسان و ھتد.

دەما کو رەوشەکا ھندە خراب ل کوردستانا باکور ھەبیت، ھوون چاوا دفکرن کو گەر پەکەکە نەبیت دێ باشوورێ کوردستانێ خراب بیت؟ ھەگەر پەکەکە یا ئاڤا کرنێ بایە دا باکورێ کوردستانێ ئاڤەدان کەت، لێ ب هەبوونا پەکەکێ باکور ب ھەموو ئاوایی کاڤل بوویە. پیچەک خوەدان عار بن و پیچەکێ شەرم بکەن. پەکەکە یا کو د بن وێرانکرن و کۆمکوژیێ دا نەشێت گولەیەکێ ژی ژ بۆ باکورێ کوردستانێ بتەقینیت، دێ ژ بۆ باشوورێ کوردستانێ چ کەت؟

 پەکەکە تەنێ ژ بۆ یێن ل باشوورێ کوردستانێ کو نان، چەک، جیھ و ھندەک دەرفەتا دیپلۆماتیک بدەنێ کار دکەت. ھەگەر پەکەکێ بەغدا هان نەدابا، حکوومەتا ئیراقێ نەدشییا هندە فشاران ل حکوومەتا کوردستانێ بکەت. حەشدا-شەعبی نەدشییا تەهدیدان ل کوردستانێ بکەت. ئارتێشا ترک نەدشییا بەهانەیێن وەھا ببینیت و بکەڤیتە ئاخا باشوورێ کوردستانێ. ھەگەر ب پەکەکێ بایە، ئەو دا هێن و ل پارکا ئازادی یا دوھۆکێ خەندەکا کۆلن و دا بێژن، ئەز باشوورێ کوردستانێ دپارێزم.

ئانکو، بەرەڤاژی گۆتنا کامیران بەرواری باشوورێ کوردستانێ بێی پەکەکێ ئارامتر، ئاڤەدانتر و ئەولەترە. لێ راستی ئەڤەیە کو گەر “باشوورێ کوردستانێ پەکەکە نەپاراستبا، دا پەکەکە ھەتا نھا هێتە ژناڤبرن”. گەر پەکەکە خوە ژ باشوورێ کوردستانێ بکێشیت دێ باشوورێ کوردستانێ گەلەک ئارام و ئاڤەدان بیت.

ب راستی، ئەم ڤانا دبێژینە کامیران بەرواری، لێ کامیران ڤێ یەکێ ژ بەری نها دزانیت. ھێڤیا وی تەنێ ئەوە کو ھەگەر باشوور ژناڤ بچیت دێ چ بیتە بەهرا من، ئانکو ل هێڤییا بەرژەوەندییێن شەخسی یە. ژ بەر ڤێ سەدەمێ، کامیران د ناڤا بێوژدانی و تاوانەکا مەزن دایە. ئەو لگەل پارتیەکا کو 9 پێشمەرگە کوشتن د پەیوەندیێ دایە و زانیاریان د دەتە وان و شێورمەندیێ ژ بۆ پەکەکێ دکەت.

میناک، پەیوەندیێن کامیران بەرواری ب یەکینەیێن ئیستیخباراتا پەکەکێ یێن ل مەتینا-بەرواری بالا و سلێمانیێ ھەنە. ھەر دو مەھان جارەکێ ب رێکووپێکی سەردانا سلێمانیێ دکەت و زانیاریان ددەتە ڤان یەکینەیان. کامیران بەرواری یەک ژ وان کەسانە کو شیرەت ل پەکەکێ کری و گۆتیە وان؛ ھوون ل بەھدینان یەک یان دو کەسان بکوژن دێ خەلک و فەرمانبەرێن ئاسایش و ئەولەھییێ ترسین. کوشتنا رێڤەبرێ ئاسایشا گشتی یا سەر زیرێ، غازی سالح ئالیخان، ب هاندانا یەک یان دو کەسێن مینا کامیران بەرواری هاتیە ئەنجامدان. ھەر وەھا دهێتە زانین کو کامیران بەرواری لیستەیەک ناڤێن وەکی ئەندامێن پارتیا دەمۆکراتا کوردستانێ یێن مەترسیدار داینە پەکەکێ. ئانکو، کامیران بەرواری ب ئاوایەکێ د بن ناڤێ ئەکادمیەکێ دا بەشداری بوویەرێن کوشتنێ دبیت. کامیران بەرواری، ناسناما خوە یا ئوکادمی کرییە ستارگەھا نەیارا. لێ بەلێ چ پلە تێری ڤەشارتنا کارێن دژمناھییێ ناکەن.

ب راستی ب دەھان کەسێن مینا کامیران بەرواری ھەنە. ئەز ب ئاشکەرا دبێژمە وان مرۆڤان، ھەگەر هەوە ب راستی پیچەک ئەڤینا ژ بۆ وەلات و نشتمانێ خوە ھەبیت، خوە ژ ڤێ یاریێ دەربێخن. سەحکەنێ چاوا ئەڤە سێ سالن پەکەکە ھەر رۆژ چەند میترێن دوجا ژ ئاخا کوردستانێ ژ بۆ ترکیێ دهێلیت و پاشڤە دهێتە ناڤ باشوورێ کوردستانێ. ژ بیر نەکن کو عەبدوللا ئۆجەلان ل ئیمرالیێ گۆتە ترکان وەرن ئەم پێکڤە هەولیرێ بستینین. نەبنە شریکێ وان کەسێن کو خوینا پێشمەرگە رژاندی و ھێژتا ژی درێژیت. ژ بەر کو ھەر تشتەک دهێتە عەفوو کرن و دهێتە راستڤەکرن، لێ ئەوێن کو خوینا پێشمەرگە رژاندی ناهێنە عەفوو کرن.