ھۆڤیتیا ل گەلییێ زیلانێ -وان- (1930)

ھۆڤیتیا ل گەلییێ زیلانێ -وان- (1930)

سدیق بۆزارسلان

د 13یێ تەموزا 1930ێ دا ل ھەرێما زیلانێ قرکرنەکا (جینۆسایدا) ترکا ل سەر گەلێ کورد پێکھات. د بن فەرماندارییا فەرماندارێ کۆلۆردییێ سالح پاشا دا ب بالافرێن ترک ھەرێما زیلانێ ھاتە بۆمبەبارانکرن. ب دەهان هەزاران عەسکەرێن ترک ھەرێمێ دۆرپێچ دکەن؛ چوون و ھاتنا ھەرێمێ دهێتە قەدەغەکرن. چییا و بانییێن ھەرێمێ، د بن ئاگرێ ئارتێشا ترک دا تێنە دۆرپێچکرن؛ د ناڤ دا ژ زارۆکێن د ناڤا قوماتەکێ حەتا 90 سالییان، کال و پیر، مێر و ژن، نیزیکی 15 ھەزار کەسێن کو ژ 44 گوندان بوون، پێکڤە گرێدایی تێنە گولەبارانکرن و گەلییێ زیلان ب جارەکێ دبیتە گۆلا خوینێ.  ئەڤ کۆمکوژیا هۆڤانە، عەسکەرەکێ ترک کو بەشداری وێ بوویەرێ بوویە وەھا باس دکەت:

“ژن، زارووک و بەبیک ژی د ناڤ دا ھەمی کەسان، ھەمی گەلێن ڤان گوندێن ھەرێمێ، ب ھەزاران مرۆڤ، نەوالا زیلانێ تژی کر. دەردۆرێن وان ب تفەنگێن ئۆتەماتیک ھاتنە دۆرپێچکرن. ل سەر تفنگێن ئۆتۆماتیکی ئەم، واتە عەسکەرێن ژ رێزێ ھەبوون. دەستێن مە د تلییێن تفنگان دا، لوولیا وان بەرب خەلکێ ڤە ئامادە کربوو. ل پشت مە ئەرباش (چاوش و ئۆنباشی) کەتبوون رێزێ. دەستێن وان ل سەر تلییێن تفنگان و لوولیا تفەنگا وام بەر ب مە ڤە هاتبوو نیشان گرتن. ل پشت وان ژی، د رێزا 3یێ دا فەرماندار ب دەمانچەیێن خوەیێن گولەداگرتی راوەستییابوون. ئەگەر مە گولـلە نەبەردابان خەلکی، دا ئەرباش مە گولـلە باران کەن، وان گولـلە نەبەردابان مە دا زابت گولـلەیان بەردەن وان. مە جەلەبکێن تفنگان کێشان. ب ھەزاران گولـلە ب جارەکێ ل سەر جڤاتا مرۆڤا کو ل نەوالێ دا بوون، ھاتن رەشاندن. قێرینا ژن و مێر، زارووک، کال و پیر، جوانان ل ھەر دەرێ نەوالێ بەلاڤ بووبوو. دەمەک پاشێ قێرین و فیگانا وان بوو نالین و پاشێ نالینا وان ژی ھات بڕین. دگەل زلامێن کال و جوان، ب ھەزاران ژن، زارووک، بەبیکێن قوماتەکێ، جەسەدێن وان ھەمییان د ناڤ گۆلەکا خوینێ دا ھاتن هێلان. ژ بۆ گورگ و درندەیان بوونە خوارن. دەمەک پاشێ بێھن ب جەسەدان کەت، ھاتن جیهـ هێلان ژبۆ پووچبوونێ.” (رووپەلانو، 13/7/2018، مەساژا بورۆیا راگھاندنێ یا پاکێ)

د کۆمکوژیا زیلانێ دا بوویەرەکا هۆڤانە ژی د ناڤبەرا دو عەسکەر و داییکەکا دوگیان دا روو ددەت. دو عەسکەرێن ترک راستی ژنەکا دوجانی تێن و وێ دگرن. ھەر دو عەسکەر ل سەر زکێ داییکا دوگیان شەرتانێ دکەن. یەک دبێژیت د زکێ ژنکێ دا کورک ھەیە ویێ دی ژی دبێژیت کەچک ھەیە. ل سەر ڤی شەرتی زکێ داییکێ ددەنە بەر خەنجەرا خوە، ژنکێ دکەلێشن. ب ڤێ وەحشییەتێ ژنک دگەل بەبیکا خوە جانێ خوە ژ دەست ددەن.

پوستێن ھەمان بەش