نوری چەلیک

جەهەپەیا کو د دەربارێ مژارا کوردا دا ھەتا ئیرۆ کەڕ و لال و کۆرە بوو، ڤێ داوییێ ژ تەمارا مرنێ ھشیار بوو و بەحسا مژارا کوردان کر. جەهەپە، ب ڤێ ھەلوەستا خوە و ل گۆر ناسنامەیا خوەیا سۆسیال دەمۆکرات وێرەکییەک دا پارتییێن ئۆپۆزسیۆن و دیوارێ ترسێ ھەلوەشاند. بەلکی ژی د دیرۆکا خوە دا، د دەربارێ دەمۆکراسییێ دا ئەوقاسی ب وێرەکی ھەلوەستەک نیشان نەدابوو.

جەهەپێ، د ناڤبەرا 4-6ێ ئیلۆنێ دا ب شاندەکی بلند سەردانا سەرۆکاتییا هەرێما کوردستانێ کر. د ڤان ھەڤدیتنان دا مژارا کورد ھاتیە رۆژەڤێ و ژ بۆ بەردەوامییا ھەڤدیتنان ھاتیە لھەڤکرن. پێڤاژۆ ب ئاوایەکی ئەرێنی بەردەوامن. ژ بۆ ھەڤدیتنێن گشتی ژی مەجلیسا ترکیێ ھاتیە دەستنیشانکرن. ئەڤ پێشکەتنەکا گەلەک و گەلەک گرینگە.

نھا دۆر ھاتیە (جەهەپێ، ھەدەپێ، سەرۆکاتییا هەرێما کوردستانێ) هەموو پارتییێن کو نوونەرێن وان د مەجلیسێ دا ھەنە تەڤلی پێڤاژۆیێ بکەن. پشترا ژی ترک و کوردێن کو ب ئەرێنی ل پێڤاژۆیێ دنێرن تەڤلی پێڤاژۆ و ھەڤدیتنان بکەن.

د ناڤ ڤێ ھەڤکۆمێ دا پەکەکە دڤێت ھەبیت. لێ، ب فکر و ئارمانجا “ھەڤدیتنێن ئیمرالییێ، ھەلکەفتا عۆسمان ئۆجالان، کانالێن کوردی و دەزگەھێن کو تەنێ خزمەتێ ژ دەڤەرەکێ را دکەن” بەشدار نەبن.

ھوون دخوازن ئەم مژارێ پچەکێ ڤەکین.

رێڤەبرێ گوندی و چەپگرێ ھەری سۆسیال دەمۆکرات “کاراۆگلان” ب خوە ژی د ھەموو ژیانا خوە دا گۆتنا کورد ب کار نەئانیە. ژ بەر ڤێ، وی دەمی من گۆتبوو کو پارتییا نیژادپەرەستا نۆروێجێ (فرەمسکرتتسپارتەر) ژی ژ بولەنج ئەجەوید چەپترە. ھەگەر چەپ ژ وێ خالێ ھاتبیتە ئاستا ئیرۆ ژ بۆ من پێشکەتنەکا ئەرێنی و گرینگە. شکاندنا زنجیرێن کو ل بەر دەمۆکراسییێ ئاستەنگن، ھلوەشاندنا دیوارێ ترسێ، د مژارا کورد و کوردان دا خوەدی ئینسییاتیفبوون و نامزەتییا جەهەپێ ژ بۆ دەمۆکراسییا ھەرێمێ گەلەک گرینگە. باشدیتنا ڤێ پێڤاژۆیێ و دوورکەتنا ژ ئاخاڤتنێن توند ژ بۆ ھەموو پارتییێن ئۆپۆزسیۆن گرینگە، دەستپێکرنا ھەڤخەبات و پێڤاژۆیەک نوو ژ بۆ دەمۆکراسییا ھەرێمێ ھێژایە.

بێگومان دەمۆکراسی ئاڤاھییەکێ زوا پێک ناینیت. بەرەڤاژی وێ، دێ لگەل خوە دا گەشکرنەک ئابۆری، چاندی، ھونەری و سیاسی ژی ئینیت. ئەز ھێڤیدارم تەڤگەرا سۆسیۆ-ئەکۆنۆمیک کو د ناڤ ھەڤ دایە، پێڤاژۆیەک ژ شەر و پەڤچوونان دوور، بێیی پچووکخستن و جوداکرنا کو ھەرکەس کاربیت ب ناسنامەیا خوە تەڤ ل پێڤاژۆیا یەکیتییێ ببیت، بدە دەستپێکرن.

ھوون دخوازن ئەم ب ڤی ئاوا دەست پێ بکەین. برێز ئەردۆگان و باخچەلی راست دبێژن. “پرسگرێکا کورد تونەیە”. و پێ ڤەدکەن: “لگەل برایێن مەیێن کورد دا پرسگرێکێن پچووک ھەنە. ب دەستوورا خوەدێ (ھەردەم خوەدێ تەڤ لێ دکەن و دکەنە شریکێ کرێتییێن خوە) ئەم دێ وان پرسگرێکان د دەمەک کورت دا چارەسەر کەین”.

ئەو ب خوە ژی باوەر ژ گۆتنێن خوە ناکەن.

بەلێ، پرسگرێکا کورد و کوردان تونەیە. ئانگۆ، یێن کو پرسگرێکان دئافرینن نە کوردن. لێ تشتەکی دن ھەیە! د پێڤاژۆیا دیرۆکا ھەری نێزیکا کوردان دا ژ ئالیێ ترک، عەرەب و عەجەمان ڤە پرسگرێکا داگیرکرنا مافێ نەتەوی ھەیە. ئەڤ دەولەتێن کو ئەز بەحسا وان دکەم، ژ بەر کو نکارن دەست ژ داگیرکرنا مافێ نەتەوا کورد هەلگرن، پرسگرێکا داگیرکرنێ ھەیە و ناڤێ “پرسگرێکا کورد” ل ڤێ یەکێ دکەن. ب ڤی ئاوایی ئالۆزییا ھەری مەزن دکەن. ئەڤە ژی نە بەسە، وەکە کو کورد پرسگرێکان دەردخن دکەڤن رەوشا “ھەم زۆردار و ھەم سووچدار” و ناکۆکی، وێرانی و شەر بەردەوام دکەن.

تشتێ کو خوە پێ شاد دکەن و قەناعەتا خوە پێ ئانینە ئەڤەیە: وان چ تاوانێن دیرۆکی نەکرنە؛ خاک و وەلات داگیر نەکرینە، زەخت و زولم نەکرنە، لێ کوردێن بێعاقل شۆرەش کرنە، بوونە تەرۆریست! گاڤا کورد ژ نەدیتی شۆرەشێ دکەن و دبنە تەرۆریست، مافێ ترکان یێ زخت و زولمێ، بۆمبەبارانکرن و شەر ئافراندنێ هەیە! ژ دەرڤەیی وان، ھەتا ئیرۆ ل دنیایێ کەسی باوەری و یەقینی ب ڤێ ھشمەندییێ نەئانییە، کەسی ئەو جددی نەگرتیە. پرسگرێکا کو ناڤێ کورد لێ دکەن لێ ئەساسەن پرسگرێکا داگیرکرنێیە ھەتا ئیرۆ بەردەوام کریە. ئینسان شەرم ژ خوە دکەت لۆ! ژ بولەند ئەجەویدێ ھەری چەپ و سۆسیال دەمۆکرات بگرن ھەتا ئیرۆ، ھوونێ بێژنە زمانەکێ کو ل ترکیێ 25 ملیۆن و ل ھەر چار پارچەیێن کوردستانێ 50 ملیۆن کورد پێ دئاخڤن “زمانەکێ نەناس” و د بەلگەیێن دادگەھ و مەجلیسێ دا ئینکارا زمانێ کوردی کەن. پشترا ژی ھوون دێ بێژن کورد تەڤلیھەڤییان و بێ ئارامییێ چێدکەن و دبنە تەرۆریست.

ھەکە کورد بێژنە ترکان “پرسا ترک تونەیە” و بێژنە ترکی ژی “زمانەکێ نەناس”، دێ ترکێن وەلاتپارێز چ بێژن گەلۆ! یان دێ وەک بەرخکان ل مالێ روونێن و ب دارێ زۆرێ کوردی ھین ببن؟ یان ژی!؟

ئەز بەحسا سیاسییێن کو ئەڤ رەوشە ژ بۆ خوە کریە بنگەھ ناکم، بەحسا سیاسەت و رانتێن وان یێن ئابۆری ناکەم. زارۆک ژی ڤێ رەوشێ دزانن. تێ زانین کو ئەڤ کەس ژ رانتا نارکۆتیک، چەک، دەرمان و قاچاخچیتییا مرۆڤان خوە نادەن ئالیەکێ.

ژ بەر ڤێ یەکێ ئەم ڤێ ھەلوەستا جەهەپێ پر گرینگ دنرخینن، ھێژا دبینن.

ب کورتایی؛ ئەم دبێژین ھەکە ئەم روونێن، ب ئازادی، یاسایی، دەمۆکراتیک و د شەرتێن وەکھەڤی دا بوون و نەبوونان ل بەر چاڤێ جڤاکێ باخڤین دێ گەلەک پرسگرێک چارەسەر بن. چارەسەر نەبن ژی ب کێمانی دێ فکر و ھەلوەستا ھەرکەسی دەرکەڤیتە ھۆلێ.

خالا دەرکەتنا رێ دڤێت ئەڤ بیت. دەولەت دڤێت بەرپرسیاری و ئینسییاتیفێ بگریت، وەکھەڤ، عادل، ئازادیخواز، رێزدارێ مافێ مرۆڤان و ب ھەلوەستەک نە دژمنانە دەست ب پێڤاژۆیا ئاشتییێ بکەت. جەهەپە ب ڤێ ئەرک و ھەلوەستا خوە دڤێت ببیتە ھێڤییا پێشەرۆژێ.

ھەموو ئالی و تەرەف ل گۆر دەرفەتێن خوە دڤێت پرئالی بن. ھەتا ب کەسایەتان ژی دڤێت تەڤلی ڤێ پێڤاژۆیێ بێنە کرن. ئەڤ ھەلوەست ھەم دێ خزمەتا پرسگرێکا دەمۆکراسییێ کەت، ھەم ژی دێ پرسگرێکا پاشدەدایینا مافێن داگیرکری چارەسەر کەت.

واتە، جەهەپە، یی پارتی؛ ھەدەپە، حکوومەتا فەدەرالا باشوورێ کوردستانێ و ھێزێن دەمۆکراتیکێن کورد و ترک ( کۆمەل، سەندیکا، وەقف، پارتییێن سیاسی یێن کو نەکەتنە مەجلیسێ) لگەل دەمی دا دڤێت داخلی ناڤ پێڤاژۆیێ بێنە کرن.

دڤێ جھێ ڤێ یەکێ ژی مەجلیسا ترکیێ بیت. ژ وێرێ دڤێت بهێتە دەست پێ کرن و ل تەڤاھییا وەلاتی بەلاڤ ببیت.

مژارا یەکەما کو بهێتە فێھمکرن تێگھشتنا واتەیا دەمۆکراسییێ و لھەڤکرنا ڤێ بابەتێیە.