رێخستنا په‌كه‌كێ داخویانی دایه و تێدا نرخاندن بۆ داخویانیێن سه‌رۆكوه‌زیرێ هه‌رێما كوردستانێ كرییه، ل گۆری په‌كه‌كێ مه‌سروور بارزانی گۆتییه: «دڤێت رۆژئاڤا په‌یوه‌ندیێن خوە دگه‌ل په‌که‌کێ قوت بکەت و ئەگەر نەکەت، دبیت کو دەولەتا ترک ئێریشێ بکەت».
په‌كه‌كێ نرخاندنا خوه وه‌ها كرییه: «ئەڤ یەک نیشانەیا هەڤکاریێ، بندەستیێ و د هەمان دەمی دا ئاخفتنا پێش ده‌وله‌تا ترك ڤه یه».
په‌كه‌كێ ب ڤێ داخویانییا خوه جاره‌كا دن ژ گه‌لێ كورد را ئیسبات كر كو ئه‌و رێخستنه‌كه ژ بلی دره‌و و خاپاندنێ چ كار و كه‌سابه‌تێن دن نزانیت، ئه‌ڤ رێخستن ته‌نێ د به‌ره‌ڤاژیكرنا راستیێ دا لێزان و له‌هه‌نگه، ئه‌و راستیێ و نرخێن وێ ناس ناكه‌ت، ئه‌مێ ب به‌لگه و دۆكیۆمه‌نت ڤان دره‌وێن په‌كه‌كێ ئیفشا بكه‌ین.
رێخستنا په‌كه‌كێ ئه‌ول رێزكا داخویانییا خوه ب دره‌وێ ده‌ستپێكر، ژ به‌ر كو وان ئه‌ڤ داخویانی وه‌ك نرخاندن بۆ گۆتنێن مه‌سروور بارزانی یێن د كۆنفرانسا «ئاشتییا رۆژهلاتا ناڤین» دا كرییه، یا كو ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هاتییه ئه‌نجام دان.
مه‌سروور بارزانی د به‌رسڤا پرسه‌كێ دا ل ده‌ربارێ رۆژئاڤا كوردستانێ وه‌ها به‌رسڤ دایه:
«دڤێت رێڤه‌به‌رییا رۆژئاڤا په‌یوه‌ندیێن خوه دگه‌ل په‌كه‌كێ قوت بكه‌ت، ئه‌گه‌ر نه چ پێشداچوونه‌ك د ره‌وشێ دا نابیت»، لێ به‌لێ په‌كه‌كه هاتییه و ئه‌ڤ گۆتنا مه‌سروور بارزانی به‌ره‌ڤاژی كرییه و وه‌ها نڤیساندییه: «دڤێت رۆژئاڤا په‌یوه‌ندیێن خوە دگه‌ل په‌که‌کێ قوت بکەت و ئەگەر نەکەت، دبیت کو دەولەتا ترک ئێریشێ بکەت».
ژ خوه داخویانیێن مه‌سروور بارزانی ل تام ئه‌كرانێن باشوورێ كوردستانێ و هه‌تا یێن ئیراقێ ژی هاتن به‌لاڤ كرن و هه‌ر كه‌س دكاریت ب دو كلیكان بشۆپینیت، بخوینیت و گوهداری بكه‌ت كانێ چ گۆتییه، لێ به‌لێ ژ به‌ر كو مه‌دیا په‌كه‌كێ ل سه‌ر دره‌و و خاپاندنێ ئاڤابوویه، له‌وما ئه‌ڤ رێخستن دفكریت كو گه‌ل باوه‌ر ژ وێ یەکێ دكه‌ت یا كو د مه‌دیایا وێ دا دهێته به‌لاڤ كرن.
په‌كه‌كه دخوازیت ب به‌ره‌ڤاژیكرنا راستییا گۆتنا مه‌سروور بارزانی، تام ته‌وان و جینایه‌ت و ب ده‌ستڤه‌به‌ردانا خاكا رۆژئاڤا ژ بۆی ده‌وله‌تا ترك یا داگیركه‌ر بپه‌چنیت، دخوازیت چه‌تاتییا خوه و هه‌ولێن چێكرنا رێككه‌فتنێ دگه‌ل رژێما ئه‌سه‌د بپه‌چنیت، ب كورتی دخوازیت ژ گه‌لێ رۆژئاڤا را ببێژیت وه‌لاتێ وه ب ئه‌گه‌را سیاسه‌تا مه یا شاش وه‌ندا نه‌بوویه.
گه‌لۆ مه‌سروور بارزانی چ گۆتبوو؟
مه‌سروور بارزانی د كۆنفرانسا ئاشتییا رۆژهلاتا ناڤین دا ل رۆژا 17/11/2021ێ گۆتبوو: «ئه‌م پشتگریێ ل چ جوره داگیركه‌رییه‌كێ و چ چاره‌سه‌ریێن له‌شكه‌ری ل چ جهه‌كی ناكه‌ین، لێ به‌لێ پێویسته په‌یوه‌ندی بهێنه رێخستن و چاره‌سه‌رییه‌كا ئاشتییانه پێك بهێت، ئه‌ڤ یێك ژی ژ بۆ نه‌هشتنا ناكۆكیێن نێڤبه‌را تركیێ و سووریێ و ژ بۆ هه‌موو هه‌رێمێ درسته».
هه‌روه‌ها گۆتبوو: «ل ده‌ربارێ پێڤاژۆیا ئاشتیێ، مه نیقاشێن گه‌له‌ك درێژ ل گه‌ل تركیێ ئه‌نجام داینه، د ڤێ ده‌ربارێ دا تركیێ به‌رسڤا مه دایه گۆتییه كو ناكۆكیێن وان ته‌نێ دگه‌ل په‌كه‌كێ نه، ئه‌و ئاماده‌نه نیقاشێ دگه‌ل كوردان بكه‌ن، لێ دگه‌ا په‌كه‌كێ نا».
سه‌رۆكێ حكوومه‌تا باشوور هه‌روه‌ها گۆتبوو: «ژ به‌ر ڤێ پێویسته رێڤه‌به‌رییا رۆژئاڤا په‌یوه‌ندییا خوه دگه‌ل په‌كه‌كێ قوت بكه‌ت، پێویسته خوه ژ نفۆزا په‌كه‌كێ ده‌رخینیت ژ بۆ كو هه‌ستیارییا تركیێ یا ل سه‌ر رۆژئاڤا كێم ببیت».
د به‌شه‌كا دن یا گۆتنێن خوه ده مه‌سروور بارزانی گۆت: «گه‌لێ رۆژئاڤا نه به‌شه‌كه ژ په‌كه‌كێ، به‌لكو ته‌نێ رێژه‌یه‌كا كێم ژ وان دگه‌ل په‌كه‌كێ نه، ب سه‌دان هه‌زار ئاواره ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه و چ یێك ژ وان نه په‌كه‌كه‌یی یه، له‌وما باشترین رێ ژ بۆ ده‌ستپێكرنا دیالۆگا كوردی – كوردی، ئه‌ڤه‌یه كو په‌كه‌كه ژ رۆژئاڤا دوور بكه‌ڤیت، ل وی ده‌می ژی ناكۆكیێن تركیێ ل هه‌رێمێ دێ كێمتر ببن و ره‌وش دێ ئارامتر بیت».
رێڤه‌به‌رییا رۆژئاڤا چ بكه‌ت؟
سه‌رۆكوه‌زیرێ باشوورێ كوردستانێ، د به‌رسڤا ڤێ پرسا كۆنفرانسا ئاشتییا رۆژهلاتا ناڤین دا وه‌ها به‌رسڤ دابوو: «هه‌گه‌ر رێڤه‌به‌رییا رۆژئاڤا په‌یوه‌ندییا خوه د گه‌ل په‌كه‌كێ قوت نه‌كه‌ت، باوه‌ر ناكه‌م بكاریت پێشداچوونه‌كێ بكه‌ت و چ كه‌س نكارن هاریكارییا وان بكه‌ن».
هه‌روه‌ها گۆتبوو: «هه‌گه‌ر وان پێویستی ب هاریكاریێ هه‌یه، دڤێت قه‌بوول بكه‌ن كو ژ په‌كه‌كێ دوور ببن، ژ بۆ كو پاشه‌رۆژه‌كا گه‌شتر ژ بۆ خوه ئاڤا بكه‌ن».
گه‌لۆ قه‌ی رۆژئاڤا خودان رێڤه‌به‌ری یه، یان كۆنسه‌یا په‌كه‌كێ؟
هه‌ر كورده‌ك دزانیت كو گه‌لێ رۆژئاڤا فه‌داكاریێن پڕ مه‌زن د شه‌رێ ته‌رۆرا داعشێ و شه‌رێ رژێما ئه‌سه‌د دا دانه، لێ به‌لێ رێخستنا په‌كه‌كێ هه‌ر د زوو دا و دەما فێم کری كو گه‌لێ رۆژئاڤا ژ خوه‌سه‌ریێ و ب ده‌ستخستنا مافێن خوه یێن نه‌ته‌وی نێزیك بوویه، وان ده‌ستێ خوه خسته د رۆژئاڤا دا و ئه‌نجام ژی مه هه‌موویان ب چاڤێ خوه دیت په‌كه‌كێ ب چ ئاوایی پرانییا باژێر و هه‌رێمێ رۆژئاڤا ژ بۆ تركیێ هشتن و نكاری به‌رگریێ ژ ده‌ستكه‌فتێن گه‌لێ رۆژئاڤا بكه‌ت.
په‌كه‌كه وه‌كه په‌نجه‌شێرێ كه‌تییه د رۆژئاڤا كوردستانێ دا و هه‌ر تشت ل وێری بێ روومه‌ت هشت، ناڤێ كوردستانێ، ئالا كوردستانێ ره‌د كرن و ئالا رژێمێ و باكورێ سووریێ ل جهێ وان دانا، گه‌لێ رۆژئاڤا پاش كو 11 هه‌زار شه‌هید و 22 هه‌زار بریندار د شه‌رێ دژی داعشێ و رژێما ئه‌سه‌د دا داین، په‌كه‌كێ ژ نوو ڤه هاتییه و هه‌ولا پێكهاتنا وان ب ئه‌سه‌د را دكه‌ت و جه‌میل باییكێ رێڤه‌به‌رێ په‌كه‌كێ ژی ژ بۆ كو ئه‌سه‌دی رازی بكه‌ت، ئیرۆ هاتییه ب به‌ژن و بالا حافز ئه‌سه‌دی په‌سنان دبێژیت.
رۆژئاڤا ته‌ك ده‌ریێ سینۆر هه‌یه كو دكاره روویێ وێ ب دنیایێ ده ڤه‌كه
هه‌ر كورده‌ك، هه‌ر وه‌لاتپارێزه‌ك دزانیت، حكوومه‌تا باشوورێ كوردستانێ چ قاس هاریكارێن گه‌لێ رۆژئاڤا بووینه و هه‌ر كه‌س ژی دزانیت رێخستنا په‌كه‌كێ چ قاس مالوێرانی ژ بۆی گه‌لێ رۆژئاڤا ئینایه.
ژ ده‌ستپێكا شه‌رێ ناڤخوه‌یی ل سووریێ، حكوومه‌تا باشوورێ كوردستانێ ده‌ریێ خوه و گه‌لێ باشوور ژی ده‌ریێ مالێن خوه ژ بۆ كۆچبه‌رێن رۆژئاڤا ڤه‌كر، وه‌ختا پێویستی ب هێزا له‌شكه‌ری ژی بووی، پێشمه‌رگه شاندن رۆژئاڤا و ناڤچه‌یێن وان ژ زۆرا داعشێ رزگار كرن، لێ به‌لێ په‌كه‌كێ ترك كێشی رۆژئاڤا كر، خوه ب خوه‌دییا ده‌ستكه‌فتێن گه‌لێ رۆژئاڤا زانی، پارتیێن رۆژئاڤا ژ هۆلێ راكرن، وه‌‌لاتپارێزێن كورد خستن د زیندانان دا و ئه‌شكه‌نجه ل وان كر و داوی جار رێ ل به‌ر دیالۆگا كوردی – كوردی گرت و گۆت: «ئه‌مێ براتیێ ل گه‌ل به‌شار ئه‌سه‌د پێك بینن، پێویستییا مه ب كوردستانێ تونه، دڤێ ئه‌م ب شامێ ره بین».
پرسا ل ڤێر ئه‌ڤه‌یه، گه‌لۆ كی ب زمانێ داگیركه‌ران د په‌یڤیت، حكوومه‌تا باشوور یان په‌كه‌كه؟، كێ ده‌ستێ تركێ داگیركه‌ر گرت و ئینا عه‌فرینێ، سه‌رێ كانیێ و گرێ سپی، په‌ده‌كێ یان «گرووپا ئه‌نقه‌رێ»، كی یه دخوازیت براتیێ دگه‌ل داگیركه‌ران چێبكه‌ت و نه‌ته‌وه‌یا كورد و خوه‌سه‌رییا كوردستانێ ره‌د دكه‌ت؟، ژ خوه گۆتنێن زه‌لامێ میتێ یێ كو ل ئیمرالیێ رازایی هێژان ل بیرا زارۆكێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ یه وه‌ختا گۆتی: «كورد ل رۆژئاڤا كوردستانێ تونەنە، یێن كو نها ل ورن ژ تركیێ و باكورێ كوردستانێ ره‌ڤیا بوون».
په‌كه‌كه ته‌نێ وه‌ختا پێویست بكه‌ت و وه‌ختا دخوازیت گه‌ل ب خاپینیت ناڤێ كورد و كوردستانێ دئینیت، وه‌ك داوی داخویانییا وێ كو گۆتییه ئه‌مێ به‌رخوه‌دانا خوه یا رزگار كرنا كوردستانێ بدۆمینن، رزگاركرن ژی د فه‌رهه‌نگا په‌كه‌كێ دا، دوباره كرنا ته‌جرووبا عه‌فرینێ یه ل هه‌رێمێن مایی یێن رۆژئاڤا، ئه‌ڤجا چ ژ بۆ تركیێ بیت، چ ژ بۆی رژێما سووریێ بیت.
تەڤ وه‌لاتپاریز و کوردێن ب شەرەف فێم دكه‌ن کینە یێن کو ب زمانێ ترکیێ دپەیڤن و تەڤ دگەرن، یێن کو نە ب تەنێ ب زمانێ رایەدارێن ترکیێ دپەیڤن بەلکو ب زمانێ وان تەڤ دگەرن و کوردان پێتر ژ بەرێ بندەست دکه‌ن ئه‌و ژی پەکەکە و رایەدارێن وێ ب خوە نە، چ یەک ژ رێڤەبەرێن پەکەکێ نینه کو زمانێ ترکی وەکە رایەدارێن ترکیێ فێم نەکن و ب وی زمانی نەپەیڤن، یا راست ب په‌یڤینا ب زمانێ رایەدارێن ترکیێ د ناڤا پەکەکێ دا بوویە نەچاری، هەر کەسەکێ کو دخوازیت د ناڤا پەکەکێ د بەرپرساتیێ وەرگریت گەرەکه یەکەم جار زمانێ ترکی فێر ببیت و ب زمانێ رایەدارێن ترکیێ دژاتییا پیرۆزی و نرخێن کوردستانێ یێن وەکە نەتەوه، ئالا و حکوومەتا کو ب خوینا سەدان هەزار کوردان هاتییە ئاڤاکرن، بکه‌ن.
ئەم ژ تەڤ کوردستانییان دپرسین، گەلۆ مەسروور بارزانی کو شەڤ و رۆژێن خوە کرنە یەک و پارێزڤانیێ ژ کوردستانێ دکەت، ب هەزاران کەسێن ژ پەکەکێ ڤەقەتیای د بن سیبەرا دەستهلاتدارییا وی دا دژین، هاریكارییا رۆژئاڤا و گەلێ وێ دکەت وەکە رایەدارێن ترکیێ دپەیڤیت یان ژی ئەوێن ب کارێن تێكده‌ر، ب بلندکرنا وێنەیێن زلامێ میتێ یێ ل ئیمرالیێ و دالقاندنا ئالا پارتییا خوە کو هن جوداهیێن بچووک هەنە ل گەل ئالا ترکیێ، رایەدارێن ترکیێ کێشی کوردستانێ دکن؟
ب پەیڤان، تێكدانێ و ئێریشا ل سەر سەمبۆل و پیرۆزیێن كوردان ژ هێلا پەکەکێ و رێبەرێ وێ ڤە، کوردستان رزگار نابیت
ل داویێ ئەم دبێژین ئەڤ نە داخویانیێن سەرۆکێ حکوومەتا هەرێما کوردستانێ نە کو بووینە سەدەم پرسگرێکا کورد چارەسەر نەبن وەکە پەکەکە دبێژیت، داخویانی، هەلوەست و کارێن بەرێ و نها یێن تەڤ سەرکردەیێن پەکەکێ ژ زلامێ رازایی د هۆتێلا ئیمرالیێ ڤە هەتا دگەهیته خوەدیێ سمبێلێن ژەنگ گرتی کو بەرا سالەکێ هاتییە کوشتن و داخویانی و هەلوەستێن ئەلخماهۆیێ قەندیلێ سەدەما سەرەکی نە کو پرسگرێکا کوردان کوورتر كرییه و کورد پێتر هاتنە بندەستکرن.
ب داخویانی و لەیستنا ب پەیڤان، تێكدان و ئێریشا ل سەر سەمبۆل و پیرۆزیێن کوردستانێ ژ هێلا پەکەکێ و رێبەرێ وێ ڤە، کوردستان رزگار نابیت، بەلکو دێ پێتر بندەست بیت، ژ بەر کو تەڤ هەلوەست و کارێن وان د بەرژەوەندییا دەولەتا ترکیێ و بجیکرنا میساقا مللی یا ترکیێ دا نە.
مەسروور بارزانی وەکە سەرۆکێ حکوومەتا هەرێما کوردستانێ، ب تەنێ خوەستییە گەل و رێڤەبەرییا رۆژئاڤا ژ ڤێ یەکێ شیار بکەت کو ل گۆری سیاسەت و حەزا شاشا پەکەکێ تەڤ نەگرن کو پاش ئه‌ڤ یه‌ك ببیته سەدەمەک دن بۆ ترکیێ كو ئێریشی رۆژئاڤا بکەت و تەڤ رۆژئاڤا وەکە عەفرین، سەرێ کانیێ و گرێ سپی و هەرێمێن دن یێن سنۆری ل باشوورێ کوردستانێ کو پەکەکە وان ب «هەرێمێن پاراستنا مەدیا بناڤ دکە» داگیر بکەت.
هەر کەس دزانیت هەر جهێ پەکەکە لێ هەبیت ترکیە ئێریشێ دکەتێ و داگیر دکەت، یێن کو ڤێ یەکێ نزانن یانژی ناخوازن بزانن ب تەنێ پەکەکە و رایەدارێن وێ نە کو ب ئەرکا خوە رادبن، وەکە چەوا رایەدارەکی ترکیێ ب ئەرکا خوە رادبیت، جوداهییا د نێڤبەرا رایەدارێن پەکەکێ یێن وەکە «عەبدوللا ئۆجالان، جەمیل باییک، عەلی حەیدەر قایتان، موراد قارایلان، بەسێ هۆزات، رزا ئالتۆن و هتد…. و رایەدارێن ترکیێ یێن وەکە ئاردۆغان، هولوسی ئاکار، سلێمان سۆیلو، مەولوود چاویشۆغلو و هتد.. ب تەنێ ئەڤە کو رایەدارێن پەکەکێ ب ئاوایەکێ نەفەرمی و نەراستە راست و ل سەر ناڤێ کوردستانی بوونێ و وه‌لاتپارێزیێ و خوینا جوانێن کورد خزمەتێ ژ ئەجێندا و بەرژەوەندیێن ترکیێ دکه‌ن، لێ بەلێ رایەدارێن ترکیێ ب ئاوایەکێ راستەراست و فەرمی خزمەتێ دکه‌ن.
