قوناغا کو تێکۆشینا پەکەکێ یا 40 سالی گھیشتیێ: پێلاڤپەرەستییە

 رۆژا شەمبیا بۆری ل باژارێ دوسەلدۆرف یێ ئەلمانیایێ ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە مەشەک ھات لدارخستن. تشتێ کو موهرا خوە ل مەشێ دایی، بلندکرنا پێلاڤێ بوو. پێلاڤا مارکا «مەکاپ» کو د سالێن 1990ێ دا گەریلایێن پەکەکێ دکرە پیێ خوە. پێشییا گرسەیا مەشێ پێلاڤەکا مەزنا مارکا مەکاپ ھەبوو. ژن و خۆرتان پێلاڤ ھلگرتن سەر ملێن خوە و دمەشین. گەر ھوون بپرسن چما وە پێلاڤ بلندکر دێ بێژن بۆ رێزگرتن ل خەباتا گەریلا. لێ بەلێ ئەوێ پێلاڤێ چ پەیوەندی ب گەریلا، کوردستانێ، تێکۆشینا ل دژی داگیرکەریێ و ھەلوەستا ل دژی کۆلۆنیالیزمێ دا نینە. ھلگرتنا وێ پێلاڤێ ل ئەنیا پێش یا مەشا ب ناڤێ کوردێن ل ئەورۆپایێ، تەنێ پێوەندی ب بیژیتی و بووتپەرەستیێ ھەیە.

 بیژیاتی، ژ نرخێن خوە دوورکەتن و بیانیبوونە.

بیژیاتی د واتەیا سیاسی دا ونداکرنا جەوھەرا خوە و بیانیبوونا ژ نرخێن خوەیە. ڤەگوھەستنا تشتەک جودایە و ژ بنیاتێ خوە ڤەقەتینە. ژ ئالیێ دن ڤە، بووتپەرەستی ژ بیرکرنا راستیێ و پەرەستنا ئاموورەک بێ واتەیە. خاباتا پەکەکێ د داویا شەرێ 40 سالی دا گرسەیا خوە گھاندیە پێلاڤپەرەستییێ. ل باکورێ کوردستانێ 5000 گوند ھاتن شەوتاندن، 30 ھەزار کەس مرن، تربا ب ھەزاران مرۆڤان نە دیارە، باکورێ کوردستانێ ئیرۆ ژ بەرێ پێترتر د بن داگیرکاریێ دایە. گەل ب زمانێ کوردی نا ئاخڤە و مخابن رۆژ ب رۆژ زمانێ کوردی ژبیردکە. مەترسیەکا مەزنا ئاسیمیلاسیۆنێ “بشافتنا” نیھایی ل باکورێ کوردستانێ ھەیە و پەکەکە گرسەیا خوە ل باکورێ کوردستانێ ل دۆرا پێلاڤەکێ دجڤینە و سلۆگانێن سەرکەتنێ ب وان ددە قیراندن.

 خەفکا کوردان: ئۆجەلان و مرنا جوانێن کورد

پەکەکێ قەدەرا گەلێ باکور د ناڤبەرا وێنەیێن عەڤدلا ئۆجەلان و پێلاڤا مەکاپ دا بێخوەدی ھشتییە. یا راستی بەرێ تەنێ بووتپەرەستی بۆ ئاپۆ بوو، لێ نها وە خویایە کو ئێدی وێنەیێن ئۆجەلان تێرێ ناکە، لەوما دخازن پێلاڤێن گەریلا و گەریلا ژی وەک فیگورەکێ دیارتر، پیچەکێ پۆپولیستتر و پیچەکێ ھەستیارتر دەرخن پێش.

د راستیێ دا ئەم دکارین ببێژین کو ھزرا کوورا کو پەکەکێ ب رێ ڤە دبە، کورد خستنە ناڤا خەفکا پێلاڤا مەکاپ و پەیکەرێ عەڤدلا ئۆجەلان دا. د ناڤبەرا ڤان ھەر دو بووتان دا، مرۆڤ گھیشتنە ئاستەکێ کو نکارن راستیێ فێم بکن و ببینن.

 ژ ئالیەکێ ڤە ھەر رۆژ جوان دمرن، مرن ژی دهێت پیرۆز کرن. د ئەنجامێ دا ل پشت مریان ئاخافتن چێنابە تەنێ دلۆڤانی ژ بۆ وان دهێت دیار کرن. ب ئاوایەکی سروشتی، ب گونەھەک مەزن دهێت دیتن کو مرۆڤ ببێژە چما ھوون زارۆکێن 15-20 سالی ددن کووشتن. پەکەکە مرنێ وەکە خوە گھاندنا شەرەفێ و قەھرەمانییێ بناڤدکە. لۆما ژی کەس نکارە سەر بپەیڤە. پەکەکە د ناڤا زڤرۆکا خوین-مرن-باوەرییێ دا کوردان د فەتسینە. سەدەما کو پەکەکە مرنێ ھەو قاس ب روومەت دکە ئەوە کو ژ بۆ ھەبوونا خوە پێدڤی ب کەسێن دکان بمرن هەیە.

 بەرخێ قوربان؛ گەریلا

یێن کو پەکەکێ ناس دکن باش دزانن کو ھەکە پەکەکە تشتەکێ بکە سەمبۆل، تەقەز ل وێ دەرێ مەبەستەک ھەیە. نها پەکەکێ  گەلەک پێویستی ب مرنێ ھەیە. ب ئافراندنا ئەفسانەیا ل دۆرا گەریلایێن مری ھەم گەریلا تەشویقی مرنێ دکە و ھەم ژی گرسەیا خوە ب ھەستێن تۆلھلدانێ پەروەردە دکە.

یا راستی گەریلایێن تەمەن بچووک مەخدوورێ ڤی کاری نە. ئەڤ گەریلایێن جوانێن کو ھشمەندیا وان ھاتیە شوشتن و ھێزا وانا ڤەگۆتنێ ل سەر ژیانێ نینە، تێنە کوشتن. چاوا کو بەرخێ قوربانێ بەرییا بهێت سەرژێکرن ل بەر دەریێ خانی تێ خوەدیکرن ھەمان تشت لگەل گەریلایێن تەمەن بچووک دا دهێت کرن. بەرخێن قوربانان ل بەر مالێ ئەنییا وان دهێت خەنا کرن، مۆرکێن نەزەرێ “چاڤینکرنێ” ب وان ڤە دکەن، دەما پێویست ب گۆشتێ وان هەبیت ستوویێ وان دهێتە ژێکرن. گەریلا ژی وھا نە. ڤیدەۆیێن وان تێنە کشاندن، ستران تێنە گۆتن، وێنە تێنە کشاندن، ستران ل سەر تێنە نڤیساندن، پێلاڤ تێنە چێکرن گاڤا کو وی گەریلا ژییانا خوە ژدەست دا ژی ئەڤ دیمەنە تێنە وەشاندن. پەکەکە وان ژ بۆ مرنێ ئامادە دکە وان دشینە چەپەرێن مرنێ ئانکو “تونەلێن شەری”. لێ گاڤا دمرن ژی ھەیا چەند سالا ناڤێن وان نایێن راگھاندن.

گەر گەریلایەک بێژە ئەز وەستیامە و بخوازە ژ ناڤا رێخستنێ دەرکەڤە دێ دەملدەست هێت کوشتن. کەسێن 30 سالان خزمەت کری، دەست و لنگێ خوە وندا کری، دەما ژ ناڤا رێخستنێ دەردکەڤن وان وەک خایین رادگەهینن. بەلێ، گەریلا بەرخێ قوربانێ یە. گەریلا جەنازەیێ زندییە کو پەکەکە خوە ل پشت وان ڤەدشێرە.

کەسێن کو ل ئەورۆپایێ ژیانا خوە گارانتی کریە، دادکەڤن ناڤا کۆلانان و ھاریکاریا ھەستیاری ددن زارۆکێن فەقیران یێن سەرێ چیا کو نۆبەدارییا مرنێ دکن.

گەریلا قوربانییە: دەولەت لێ ددەت؛ پەکەکە ژی وان تاڤێژە بەر شوورێ دەولەتا فاشیست؛ ژ بۆ کو پەکەکە مفا ژ مرنێ وەربگرە جوانان ب تلیلی و ب چەپکان ڤەدشێرە؛ گەر بخوازە ژ ناڤا رێخستنێ دەربکەڤە، دێ هێتە کوشتن. گەر حورمەتا وێ گرسەیێ ژ بۆ گەریلا ھەبوویا، دا پرسیت کا چما پەکەکە ڤان زارۆکان ب زانەبوون دشینە مرنێ، چما وان دخە تونەلێن مرنێ دا، چما ناڤێن یێن ژییانا خوە ژ دەست دایی زوو ناهێن ئاشکەراکرن، چما ئەڤ حەساب ژ پەکەکێ نایێ پرسین؟ مالباتێن گەریلا ل شوونا کو ببێژن ئەم ب زارۆکێن خوە سەربلندن، بلا ئەول بپرسن، “ما پێویستە کو زارۆکێن من ئیلا بمرن؟”

ب کورتاسی مرنا گەریلا دەرگەھێ قازانجێیە، گۆڤەند و دیلانێن ل ئەورۆپایێ ژ بۆ ڤێ دهێنە ئەنجامدان. رێڤەبەریا پەکەکێ یا ئەورۆپایێ ھەر دەما کو گەریلایەک دمرە زێدەتر باجێ قود دکە. ھەر کەس ژ مرنا گەریلا سوودێ وەردگرە. لێ وەکە کو کورد دبێژن، “کی دچیت ژ کیستێ خوە دچیت” راستی ئەڤە.

ب کورتاسی؛ ئاشکەرایە کو گرسەیا پەکەکێ یا ئەورۆپایێ ب ھلگرتنا مەکاپێ وە دزانە کو ئەو ئازادە و ئەو بەر خوە ددە.  پێلاڤ مابوو کو کوردێن دلسۆزێن پەکەکێ تەواف نەکری، مخابن.

ئەو مۆدەلا پێلاڤا مەکاپ ژی نە سەمبۆلا بەرخوەدان و ھەبوونا کوردانە. ئەو مۆدەل تەنێ دکارە ببیتە سەمبۆلا خەفکا کو ژ بۆ کوردان ھاتیە دانین. مۆدەلا ڤێ پێلاڤێ و واتەیا وێ د سالا 1999ێ ژ ھۆلێ ھاتییە راکرن.

ئەڤە راستیا باکورێ کوردستانێ یە کو پشتی 40 سالان مۆدێلەکا پێلاڤێ دپەرێسە و وێ مۆدەلا پێلاڤێ ب زارۆکێن خوە ددە ماچکرن، ئەڤ شێوازێ سەرەدەریێ نیشان ددەت کو جڤاکێ باکورێ کوردستانێ جڤاکەکە کو خوە وندا کریە و فریشتەیێن خوە ژی وندا کرینە و نە جڤاکەکێ خوەدی ھشمەندیا ئازادە.

پوستێن ھەمان بەش