مەدیایا پکەکێ ژ دوھ ڤە پێلەکا نوویا بێرێزی و ئێرشکاریا ل دژی ھەرێما کوردستانێ و ھێزێن پێشمەرگە دایە دەستپێکرن. ل پشت ڤان نووچەیان کو ل سەر درووشما “پەدەکە رێکێ ژ بۆ ئارتێشا ترک چێدکە” د مەدیایا پەکەکێ دا ھاتیە وەشاندن، ب راستی چ روو ددە؟
پێشمەرگە رێکێ ل کودەرێ چێدکە؟
ل گۆری ئاگاھیێن کو مە ژ چاڤکانیێن ھەرێمی و گەلێ دەڤەرێ وەگرتنە، ل ھەرێمێ رێیەکا کو نوو تێ چێکرن نینە. ژ پارکا بەرێ سیلێ کو یەک ژ پارکێن ھەری ناڤدارێن کوردستانێ یە، ل ئامێدیێ کو رۆژانە ب سەدان کەس تێ دا دمینن، ژ بلی رێیا کو دچە مەقەرێن پێشمەرگە چ رێکێن دن چێنە بوونە. چێکرنا ڤێ رێیێ بەرییا دو سالا دەست پێ کربوو. یانی رێیا کو ھاتیە چێکرن ژ خەینی سەروەریا پێشمەرگە ل وێ دەڤەرێ چ سوودێ نادەت چ ھێزەکا دن.
گەر ئەو رێ ژ بۆ ئارتێشا ترکیێ بھاتبا چێکرن، وەک کو مەدیایا پەکەکێ دبێژن، دا ئارتێشا ترکیێ ب تانک و تۆپێن خوە ژ ناڤەندا باژارێ ئامێدیێ و ژ سەیرانگەھا سوولاڤێ را دەرباس بیت. لێ ژ ئامێدیێ یەک لەشکەرێ ترک ژی دەرباس نەبوویە. رێیا کو ھاتیە چێکرن تەنێ رێیەکە کو دچە سەنگەرێن پێشمەرگەیێن کو ئامێدییێ دپارێزن.
یێن کو ڤێ یەکێ باش دزانن پەکەکەیی نە. لێ ئەڤ نووچە دهێتە بەرووڤاژی کرن، بێگومان ئەڤ بەروڤاژیکرنە ژی ب مەبەستا ئارمانجەکێ دهێت کرن. گەر ئەم مژارێ ب ھورگوولی زەلال بکن؛
مێعمارێن ڤێ پرۆپاگاندایا رەش کی نە؟
وسا خویا دکە کو دەرەوێن مەدیایا پەکەکێ یا ل سەر گۆتنێن “پێشمەرگە ژ بۆ ئارتێشا ترک رێ چێ دکە” بەشەکە ژ کامپانیایا کو ژ ئالیێ بەرپرسێن پایەبلندێن ھەپەگێ و مەدیایێ ڤە ھاتیە پلانکرن. ژ بەر کو فەرمانداریا بریارگەھا ناڤەندی یا نەپەگێ و مەدیایا پەکەکێ ئەڤ نووچەیا ساختە پارڤە کرن.
یانی د ھەمان رۆژێ دا فەرمانداریا نەپەگێ (ناڤەندا پاراستنا گەل) ب گۆتنا “دڤێت پەدەکە رێیان چێنەکە” داخویانی دا و یەکسەر ئاژانسا ANF یا پەکەکێ کو ل ئەورۆپایێ وەشانێ دکە دیمەن وەشاندن. ئەڤ تێ وێ واتەیێ کو نووچە ژ بەرێ ڤە ھاتیە ئامادەکرن. ژ بەر ڤێ یەکێ مێعمارێن ڤێ چیرۆکێ کی نە؟ ھەلبەت ھەپەگە و فەرماندارییا نەپەگێ ئانکو مراد قارایلانە. ل ئالیێ دن ناڤەندا چاپەمەنیا پەکەکێ یا ل برووکسەلێ «فەردا چەتین» و سازییێن راگەھاندنێ نە. ب راستی ژی فەرماندارییا “شەرێ زاپێ” ل برووکسەلێ یە ژ بەر کو ل زاپێ چ شەر نینە. تەنێ چاپەمەنییا پەکەکێ شەر دکە.
یانی نووچەیێن کو دبێژن “پێشمەرگە رێ ل بەر ئارتێشا ترکیێ ڤەدکە” ژ سەری ڤە دەرەوەکا هەماهەنگ کری یە. ئیجار چما؟
قارایلان فەرماندارەکێ بنکەتییە
گەر ئەم ئەشکەرە ببێژین؛ “ھێزێن ھەپەگێ و فەرمانداریا نەپەگێ یا د بن فەرمانداریا مراد قارایلان دا تێک چوونە.” گەر قەرەیلان بەرپرسێ لەشکەریێ وەلاتەکێ با ژی دا ئەو ژ کار هێتە دوورخستن و ل دادگەھا لەشکەری ژی دا ھێتە دادگەهکرن. جوانێن د ناڤا رەفێن پەکەکێ دا دبە کو ل ھەرێمێن ئۆپەراسیۆنێ ژیانا خوە ژ دەست دابن، لێ ئەڤ تێرا ڤەشارتنا تێکچوونا مراد قارایلان و تەڤگەرا کو ئەو تەمسیل دکە ناکە. پەکەکێ ھەموو شەرڤانێن خوە دانە کوشتن و بێ مەعنەویات کرن. لێ رەغمێ ڤێ بەلاڤبوون و تێکچینا خوە ژی دیسا پەکەکە دبێژە ئەز ھەمبەر ئارتێشا ترکییێ ب سەرکەتم. شکەستنا خوەیا مەزن دخوازە بکە ستوویێ پێشمەرگێ کوردستانێ دا.
ب داویا مەھا ئیلۆنێ ژ بەر شەرت و مەرجێن دەمسالێ دێ ئۆپەراسیۆنێن ترکا گاڤ ب گاڤ راوەستن. وێ دەمێ ئامارا راستەقینەیا شەری دێ ئاشکەرە بیت. ئارتێشا ترک کەت کو دەرێ، ل کو گرت. ل کو دەرێ ئارتێشا قارایلان ل بەر خوە دایە و پاراستییە دێ دەرکەڤە ھۆلێ. پەکەکێ و مەدیایا وێ ب راستی ژی ب ڤان نووچەیێن ساختە دخوازن ڤێ ئەنجامێ ڤەشێرن. ھەر وھا خوە ئامادە دکن کو مژارا “پێشمەرگەیێن رۆژ ل خەلیفانێ گەریلایێن مە شەھید کرنە” کو ژ پار ڤە دانابوو ئالیەکێ، ژ نوو ڤە گەرم بکن و دەرخن پێشبەری رایا کورد.
د تەڤاھیا ھاڤینێ دا پەکەکێ ب رێیا چاپەمەنیا خوە ووسا نیشا رایا گشتی دا کو ل سەر خەتا زاپ، مەتینا شەر ھەیە. ل ناڤەندێن مەدیایا پەکەکێ یێن بروکسەل، سلێمانی و قامشلۆ داخویانیێن بێعاقل و ئامارێن وەرماندی بەلاڤکرن، دگۆتن کو جەنازەیێن لەشکەرێن ترک دەستێ مە دا ھەنە. لێ بەلێ د وان ھەرێمێن کو بەحس لێ دهێت کرن چ پەڤچوون و بەرخوەدان چێنەبوونە.
ئارتێشا ترک ژ رۆژا کو ئۆپەراسیۆن 14ێ نیسانێ دەست پێ کریە ھەتا نھا وەکە کو موویەکێ ژ نیڤشکی دەردخە کەتیە ھەموو قادێن گەلیێ زاپێ. ب مخابنی ڤە ئارتێشا ترک ل ھەرێما زاپێ 90 ژ سەدێ گھێشتیە ئارمانجێن خوە. د داخویانیا نەپەگێ دا گۆتنێن ب ڤی ئاوا یێن وەکە “پێشمەرگە دخوازە ھاریکارییێ بگهینە لەشکەرێن ترک یێن کو مە ل شکەفتا برینداران و گرێ وەرخەلێ تەنگاڤ کرینە” هەنە، یا ستار کا سەرێ سینیا و وەرخەلێ چ پەیوەندی ب پێشمەرگێن بەرێ سیلێ ڤە ھەیە. ھەکە ھوون دخوازن درەوان بکن ژی چ نەبیت بلا پیچەکێ نێزیکی راستییێ بن. وەرخەل و شکەفتا بریندارا (سەرێ سینیا) وارێ جۆگرافی دا چ پەیوەندی ل گەل ئامێدییێ نینە.
شکەفتا برندارا (سینیا) د سبەھا 14ێ نیسانێ دا ژ ئالیێ دەولەتا ترک ڤە ھاتبوو داگیرکرن و ژ وێ رۆژێ ھەتا نھا ھێزێن ھەپەگێ یەک گولـلە ژی نەهاڤێتیە دژمنێ ل وێ ھەرێمێ.
پێدڤییە کو پەکەکە ھەسابا رێیێن کو ئارتێشا ترک ژ باکور ئانینە ھەرێما باشوور بدە.
یا راستی دڤێت ژ پەکەکێ بهێت پرسین کا چما ئەو “رێ ھاتنە چێکرن”. ئەو دەڤەر ھەموو بریارگەھ و مریارگەھێن پەکەکێ بوون. د گۆتن ئەم وەناکن کو چووچک ل سەر ڤان دەڤەران بفرە. لێ نها ئارتێشا ترک رێیێن جووت ساییت، قیرکری ل “ھەرێمێن پاراستنا مەدیا” چێکرنە. پەکەکە بەرپرسە ژ ھەموو وان رێیێن کو لەشکەرێن ترک چێکری نە، کو ژ قلابانێ ھەتا شەمزینانێ درێژ دبن. دەما کو ئەو رێ دھاتنە چێکرن، پەکەکێ باج ژ مقاولێن ئەو رێک چێدکرن دستاند. ئیرۆ ل سەر وان رێیان دەولەتا ترک لەشکەران دشینە باشوور.
میناک گەلۆ کێ رێیا دو ساییت و قێرکری برییە ئەرتووش؟ ئەرتووش گەلییێ کنیانش ناڤەندا ھێزا لەشکەرییا پەکەکێ ھەپەگێ بوو. رێیێن کو دچن دۆسکی ژۆری، ئەرتیس، ھسارە، سەرێ دارێ (کانیا گا) وەرخەل، مزیری ژۆری سەرێ بۆتنی (تەپێ خوەدێ) ھەیا عەڤدال کوڤی و ئەرمووش تەڤایی خاکورکێ. ھەموو رێ ژ باکوور بەر ب باشوور ڤە ھاتنە چێکرن و ئەڤ ھەرێمە ژی ئەڤە 40 سالن د بن سەروەرییا پەکەکێ دا بوون.
ھەتا نھا ژ باشوورێ کوردستانێ بەر ب ئالیێ باکور ڤە 1 کم رێ ژی نەھاتیە چێکرن. تشتا کو دڤێ پەکەکێ ب راستی بەحسا وێ بکە ئەو رێنە کو وەکە ئۆتۆبانێ د بن کۆنترۆلا پەکەکێ دا ھاتنە چێکرن. د دیرۆکا کۆمارا ترکیا ب قاسی نها رێ ل سەر چییا و بانییێن کوردستانێ نەھاتبوون چێکرن ئەڤ ھەموو ب سایا سەرێ پەکەکێ ھاتنە چێکرن. پەکەکێ داگیرکەری ھەم د وارێ فکری و ھەم ژی د وارێ جوگرافی دا بەلاڤی ھەموو کوردستانێ کر.
سیناریۆیا مینا سالا بۆری
ووسا دخویە کو ھەپەگە دێ سەختەکاریەکا مینا یا سالا بۆری ل سەر گۆتنێن “پێشمەرگەیان ل خەلیفانێ 6 گەریلایێن مە کوشتن” ئەنجام دەت. د داخویانیا خوە دا “بانگا چالاکیێ”یا نەپەگێ ڤێ یەکێ نیشان ددە.
ژ ڤێ رۆژێ و پێ ڤە ئەم دێ ل رۆژئاڤا، ئەورۆپا و ترکیێ ل خوەپێشاندان و ئیستیفزازێن ل دژی پەدەکێ، ھەرێما کوردستانێ و پێشمەرگە تەماشە بکن. دێ چەند درووشمێن نەیارتیێ ل سەر پارچە قوماشەکێ نڤیسن و دەنە دەستێ چەند گەنجەکێن خەشیم و بێژن “گەل ل دژی داگیرکەرییێ خوە پێشاندانا دکە.”
دێ ئارمانجێن کوورتر ژی ھەبن.
یەک ژ تایبەتمەندیێن دیرۆکا پەکەکێ یا کو نایێ گوھەرتن ژی ئەوە کو کەنگی گرسەیا خوە دادخن کۆلانان، خوە ل پشت وێ گرسەیێ ڤەدشێرن و ئاژاوەگێریێن مەزن ئەنجام ددەن. ڤێ جارێ دەما کو چاپەمەنیا پەکەکێ نووچەیێن ساختە یێن کو دێ کوردان ل سلێمانی و بروکسەلێ ل دژی ھەڤ دەرخینن نڤیسن، ھەلبەت پەکەکە د ناڤا لەیستکەکا پر بێئەخلاق دا ئەرکدارە. ب تایبەت ژی ڤان رۆژێن کو د ئیراقێ دا ئالۆزی زێدە نە پەکەکە دخوازیت دەستێ سەروەرییا ھەرێما کوردستانێ لەواز بکە. و ھەر وھا پەکەکە دێ د بن ڤێ خەبسێ دا ل سەر مژارا رۆژئاڤا ھەڤدیتنێن ڤەشارتی ل گەل دەولەتێن داگیرکەر ئەنجام دەت.
ب کورتاسی ئەرکا کوردستانیێن رەسەنە کو گاڤ ب گاڤ ڤێ ساختەکاری و ئاژاوەگێریا پەکەکێ بشۆپینن، راستیان دەرخن ھۆلێ و بەرسڤێن پێویست بدەنە پەکەکێ.
