دارا بلەک
پشتی بوویەرا ل دەڤەرا تەقسیمێ ل ستانبولێ روودایی، ترکیا ب بالافران ئێریشەک بەرفرەھ بر ل سەر سووریا و رۆژئاڤایێ کوردستانێ. ھەروەھا رایەدارێن ترکیا و تایبەتی سەرۆککۆمارێ ترکیا تایب ئەردۆگان جاردن بەحسا تەمام کرنا “کۆریدۆرا ئەولەھیێ یا 30 کیلۆمەترەیی” دکە، ب ڤێ ئارمانجێ ڤە گرێدایی ئامادەبوونا ئۆپەراسیۆنەک بەژایێ دکە، وەک ئۆپەراسیۆنا عەفرین، سەرێکانیێ و گرێ سپی.
د بنگەھێ خوە دا ئەڤ داخواز و ھەلوەستا ترکیا نە نوویە، بەردەوامیا پرۆژەیا کەتنا عەفرینێ، سەرێکانیێ و دەڤەرێن دنە. ھەر جارێ ترکیا ئێریشێن ل سەر سینۆرێ ناڤبەرا رۆژئاڤا و باکورێ کوردستانێ دا دکە سەدەم و مافێ ئێریشا ل ھمبەر سووریا و رۆژئاڤایێ کوردستانێ ب ئاوایەکی ددە خوە. لێ ھەر چ حکمەت بە ھەر جارێ ژ بەری ئەڤ بابەت بکەڤە رۆژەڤێ و گۆتوبێژێن گەرم بێنە کرن، ھندەک ئێریش چێدبن و ژ ئالیێ سووریا و رۆژئاڤا ڤە ھندەک تشت ل سەر دەڤەرێن سینۆری یان ژی د ناڤا ترکیا دا تێنە کرن. واتە ئەڤ کینە و ژ بۆ چ ڤان سەدەمان ددن دەستێ ترکیا؟ ممکنە کو ترکیا ب خوە ژی ڤێ یەکێ دکە، لێ ئەگەر ژ ئالیێ دن ڤە ھەلوەستەک ب ئیستقرار بێ دانین یاری ئەشکەرە دبە. لێ دخوەیە ژ ئالیێ رۆژئاڤا ڤە ژی دەستێن کو د ناڤا ڤێ یاریێ دا رۆلەک بەربچاڤ دلەیزن ھەنە.
پشتی ئێریشا ل ستەنبولێ و بۆمبەبارانێن ترکیا ل سووریا و رۆژئاڤایێ کوردستانێ، رۆژانە پرانیێ کانالێن تەلەڤزیۆنێن ترکان دە ئەڤ بابەت ژ ئالیێ گەلەک کەسێن سیاسی، بسپۆرێن لەشکەری و دپلۆماتێن ترک ڤە ب دەمژمێران تێ گۆتوبێژ کرن.
سەرۆککۆمارێ ترکیا ب زەلالی و ڤەکری دبێژە، کەسەک نکارە رێ ل ئۆپەراسیۆنا مە بگرە و ئەم د دەربارێ بریارێن خوە دە ئیجازێ ژ کەسەکی وەرناگرن. خالەک دن یا گرنگ ئەوە کو، ئەو ئۆپۆزسیۆن ب ھەمی ئاوایی ب توندی دژتیا دەستھلاتا ئەردۆگان دکن، د ڤێ پرسێ دا ب یەک دەنگی پشگریێ ددن سیاسەتا ئەردۆگان و ددن خویاکرن کو ئەو ل گەل دەستھلاتێ یەک دەنگن.
د ڤێ پێڤاژۆیێ دا، ژ رووسیا پێتر ھەلوەستا ئامەریکایێ گرنگە. ژ بەر کو، یێ ھێزا ھەسەدێ خوەدی دکە ئامەریکایە. ئامەریکا د ھەلوەستا خوە ل ھمبەر ترکیا دا قەلسە. ھەتا چ ھەلوەستەک زەلال داناینە ھۆلێ. ژ ئالیەکێ داخویانیێن قەسرا سپی، ژ ئالیەکی داخویانیێن پەنتاگۆن و ژ ئالیەکی ڤە داخویانیێن وەزارەتا دەرڤە تێنە دایین، لێ جارێ ئەو ژی ھەمان تشتێ نابێژن. تشتا کو ڤەکری دبێژن ئەڤەیە: “ئێریشێن ژ سووریا و رۆژئاڤا ل ھمبەر ترکیا تێنە کرن ئێریشێن تەرۆرستینە، مافێ ترکیا ھەیە ل ھمبەر ڤان ئێریشان پاراستنا خوە بکە و ئەولەھیا سینۆرێ خوە بپارێزە. لێ ئۆپەراسیۆنا ترکیا ل ھمبەر رۆژئاڤایێ کوردستانێ دکارە زەرەرێ بدە شەرێ مە ل دەڤەرێ ل دژێ داعشێ و دکارە زەرەرەکێ بدە لەشکەرێن مە ل ھەرێمێ” ئەڤە چەند رۆژن تشتێن کو، ئامەریکی دبێژن ئەڤن. ترکیا ژی دبێژە یان ھوونێ دەمانا 30 کیلۆمەترەیی ژ سینۆرێ مە د ناڤا سووریا و خاکا رۆژئاڤایێ کوردستانێ بدن مە، یان ژی ئەم دێ ب ئۆپەراسیۆنەکا بەژایی ئەولەھیا خوە گارانتی بکن.
نھا رەوش ب ڤی ئاواییە. چ سیاسەتەکا ئامەریکا ل سەر ستاتووکی ژ بۆ رۆژئاڤایێ کوردستانێ تونەیە. ھەروەھا ب ئاوایەکی ئیسپات بوویە کو، رێڤەبەریا خوەسەر نکارە پاراستنا رۆژئاڤایێ کوردستانێ بکە. دەما ئامەریکا خوە بدە ئالیەکی، رێڤەبەریا خوەسەر تێکدچە. ھەرێما کو ئیرۆ د بن دەستھلاتا رەڤەبەریا خوەسەر دایە، پرانی جاردن دکەڤە دەستێ سووریا دا و ترک ژی ھەتا دەڤەرەکی بەرێ خوە فرەھ دکن.
یەک رێ ھەیە، وەک گەلەک جارا ھاتی گۆتن، دڤێ سیاسەتا پەکەکێ ژ رۆژئاڤایێ کوردستانێ دوور بکەڤە و کورد ل رۆژئاڤا د ناڤا خوە دا یەکتیەکی ئاڤا بکن و دا بکاربن پێشەرۆژێ دا ببن خوەدی ستاتوویەک. ئەگەر ئەڤ یەک نەبە د ئەنجاما داوی دا، رەوشا کوردا وەک ژ بەری دەستپێکا “شۆرەشا سووریێ” لێ تێ. جاردن کورد دکەڤنە د بن دەستھلاتا رەژیما سووریا دا و چەکدارێن پەیەدێ، دێ ببن بەشەک ژ ئارتێشا سووریا.
لێ چ جارا رەوشا جڤاکی، سیاسی یا کوردا وەک بەرێ ڤەناگەرە. ژ نھا ڤە سیاسەتا رێڤەبەریا خوەسەر بوویە سەدەم کو ھەژمارا عەرەبان ل کوردستانێ ژ یا کوردا نە زێدەتر بە، نە کێمتر. دەمۆگرافیا کوردستانێ گوھەرتن. ژ ئالیەک دن ڤە سیاسەتا ترکا ل ھەرێمێ ژی ھەمان تشت کریە. گەلۆ نە غەریبە کو ل دەڤەرەکی تشتێن وەک ھەڤ ژ ئالیێن ناوەندێن جودا تێنە کرن؟
