موراد قارایلان کو بەرپرسێ کارێن لەشکەری و رێڤەبرێ پەکەکێ ل سەر مەدیایا پەکەکێ یا ئەورۆپایێ ستێرک تیڤی داخویانیەک بەلاڤ کر. قارایلان ب تایبەتی ل سەر شەر نرخاندن کرن و گۆت “ئەم دێ ئێرشی ھێزێن پێشمەرگە بکن” ھەول دا کو ڤان گەفێن کری رەوا نیشان بدەت.
قارایلان: ئەڤ بانگا مەیا داوییە، گەر شەر دەست پێ بکە دێ دۆم درێژ بە
د ھەڤپەیڤینا موراد قارایلان دە گەلەک خالێن کو دگۆت ئەم دێ ئێرشی ھێزێن پێشمەرگە بکن ھەبوون. وی گۆت “ئەگەر شەر د ناڤبەرا گەریلا و پێشمەرگەیان دە چێببە و بەرفرەھ ببە، ئەڤ شەر ب سالان وێ بەردەوام بکە” دیار دبە کو پەکەکێ بریار دایە شەرێ گشتی بکن. ئەڤە وەکە ئێرشێن سالا 2021 لۆکال نابە. دێ ئێریشەکا بەردەوام بە. قارایلان ژی گۆت، “ئەڤ بانگا مەیا داوییە.”
قارایلان ئیدیعا کر کو “جھێن گەریلا بکارتینە پێشمەرگەیان گرتنە” ئەڤ یەک ژی وەکە سەدەما شەری راگەهاند. قارایلان د دەواما ئاخافتنا خوە دە ئانی زمان کو “ل زاپێ بەرخوەدانەکا مەزن تێ مەشاندن و دەولەتا ترک نکارە تەڤبگەرە و پەدەکە ژی ئالیکاری ددە وان.”
لێ بەلێ ڤان گۆتنێن موراد قارایلان چ پەیوەندی ب رەوشا راست یا قادا شەری ڤە نینە. ھەپەگە یا کو ژ ئالییێ قارایلان تێ رێڤەبرن، ھەرێمێن کو ژ سالێن 1980 و 1990 ڤە د دەستێ پەکەکێ دە بوون، یەک ب یەک ژ ئارتێشا ترک رە ھشتن. ئێدی شەر ل سەر سینۆرێ باکورێ کوردستانێ و باشوورێ کوردستانێ نایێ کرن. شەر نھا ل کێلەکا باژارێن ئامێدیێ، دێرالووک، شێلادزێ، ئاکرێ، دوھۆکێ ددۆمە. گەلیێ زاپێ و چیایێن بلندێن دەردۆرا وێ ژخوە د بن کۆنترۆلا ھێزێن چەکدارێن ترک دەیە. پەکەکێ نھا شەر کێشایە کێلەکا باژارێن ھەرێما کوردستانێ . ھەر رۆژ گوندی تێن کوشتن رەز و باخچەیێن وان تێن شەوتاندن، پەکەکە ناخوازە کەس موداخەلەیێ ڤێ یەکێ بکە.
موراد قارایلان خوە وەک مەلەکەکی بێ باسک پێناسە دکە
پەکەکە ئەڤە دەمەکی درێژە دبێژە “پێشمەرگە ب جل و بەرگێن لەشکەرێن ترک ئێریشی مە دکن” لێ ھەیا نووکە چ دەلیلەک بەسیت ژی نیشان نەدایە. گەلەک دەردۆرێن کوردستانێ داخوازا ئیسباتکرنا ڤێ نەراستیێ دکن و دبێژن، ئەگەر رەوشەک وسا چێببە دێ ھەموو گەلێ کوردستانێ ڤێ یەکێ بزانە. قارایلان ژ بۆ پووچکرنا ڤان بانگاوازیێن گەل گۆت، “بەلگەیێن مە ھەنە، لێ ئەم وان ناوەشینن”.
لێ بەلێ پەکەکێ ب رێیا کرێگرتیێن خوە یێن مەدیایا جڤاکی دیمەنێن پێشمەرگەیێن وەک لەشکەرێن ترک د دان ناسین. ھەتا بەری چەند سالا قارایلان د گۆت کو “پێشمەرگە دەوارێن مە برنە”. ژ بەر ڤێ یەکێ ئەگەر بەلگەیەک وان ھەبوویا، دا هەتا نها پارڤە بکن.
قارایلان د داخویانیا خوە دە ژ بۆ رەواکرنا ڤێ ئێرشکارییا خوە ل سەر پێشمەرگە، رۆلێ مەخدووری دلیزە. ھەر چقاس قارایلان ھەول ددە مینا مەلەکەکی بێ باسک خوە پێناسە بکە ژی لێ پلانێن پەکەکێ یێن ژ پاشڤە خەنجەرلیدانا ھەرێما کوردستانێ وەکە چاڤێ رۆژێ دیارن.
ل سەر ئەنیا قارایلان و دیڤەلانکێن وی موهرا ئیخانەتێ ھەیە
ئەگەر قارایلان ب راستی وەلاتپارێزە، چما خۆرتێن کورد کرنە لەشکەرێن ئارتێشا دژمنێ کوردان “حەشدا شەعبی”
چما، دگەل پێکھاتەیێن عەرەبێن دژی کوردستانێ یێن ل ئیراقێ ھەڤالبەندی کر؟
چما ئارتێشا ئیراقێ دەما ئێرشی کەرکووکێ کری گۆت “ئەم ناکەڤین ناڤبەرا ھەر دو لایەنا” و پشت رە ژی پشتگریا دەولەتا ئیراقێ کرن؟
چما دەما پێشمەرگەیان ژ وان خوەست کو گرێن ئامێدیێ، زنارێ کێستە و ھند جھێن دن ژ وان رە بێ ھشتن کو ترک نەکەڤنێ، پەکەکێ ئەڤ داخوازا پێشمەرگە وەک سەدەما شەری دیت و بەرسڤ دا.
چما پەکەکە خوە پارچە دکە کو شەنگالێ ب بەغدایێ ڤە گرێبدە، کو نە لسەر کوردستانێ بە؟
رێڤەبرێن پەکەکێ و تایبەت قارایلان سەرەرای ڤێ خییانەتا خوە ژی دخوازن گەلێ کورد وان وەکە فەریشتەیان ببینە. قارایلان و دیڤەلانکێن وی موهرا خیانەتێ ل سەر ئەنیا وان نڤسییە.
قارایلان: دزانن ئەم ئێریش ناکن
قارایلان د داخویانیا خوە دە گۆت، “ئەو دزانن کو ئەم خوە تێکلی وان ناکن؛ ژ بەر ڤێ ژی ھەموو رێیان دگرن.” د راستیێ دە، پەکەکە ژ سالا 2019 ب ئاڤا کرنا “ھێزا پاراستنا باشوور” ل دژی ھەرێما کوردستانێ شەر راگھاند. ھەتا سالا 2020ێ ١٣ پێشمەرگە شەھید بوون، ب دەھان ژ وان بریندار بوون، گەلەک جاران ماین ل سەر رێیا پێشمەرگە ھاتن دانین، 2 پێشمەرگەیێن دێرین ب ناڤێ غازی سالح ئالیخان و محەمەد میرزا سۆفی ھاتن تەرۆرکرن. د ناڤا کامپێن ئێزدیان تەقین کرن، ئالۆزی دەرخستن. گوندی ھاتن رەڤاندن و بێ سەرووشوون کرن. ل گەل ڤان ھەموو کریارێن دژمنکاری ژی ئەگەر شەر دەرنەکەتبە، ئەڤ ژی ژ بەر نێزیکاتیا ھەستیارا ب تایبەت یا جەنابێ سەرۆک مەسعوود بارزانی یە.
ل ئالیێ دن پەکەکە د بن ھەر شەرت و مەرجی دە ئامادەیە کو ئێریشی سەر دەستکەفتێن باشوور بکە.
بریارا ئێریشا ل سەر پێشمەرگە ل کو ھات گرتن؟
بریارا پەکەکێ یا ئێرشا ل سەر ھێزێن پێشمەرگە د وەرزێ زڤستانێ دە ھاتبوو گرتن. پەکەکێ وە حەساب کربوو کو ئەردۆگان د ھلبژارتنان دە دێ تێک بچە. ئەگەر وسا بوویا، پەکەکە دا ئاگربەستا کو مەھا شباتێ راگھاند بوو بەردەوام کت و دەست ب شەرێ لەشکەری ل ھەمبەر ھەرێما کوردستانێ کت. لێ پێڤاژۆ وەکە کو پەکەکێ دخوەست رێڤە نەچوو. ژ بەر ڤێ یەکێ، پەکەکێ ئەڤ بریارا شەری دا پاش ھەتا وەرزێ پاییزێ.
پەکەکێ د تەڤاھیا ھەیڤا تیرمەھێ دە ھەول دا بنەسازیا ئێریشا ل سەر پێشمەرگە ئامادە بکە، گەلۆ ئەڤ بریارا پەکەکێ بوو؟
سیاسەتا چەوساندن، داگیرکرن و وێرانکرنا ھەرێما کوردستانێ، ئەگەر مومکن بە، پلانا ئەکتەرێن کۆلۆنیالیستێن ھەرێمێ یە و د سالا بۆری دە گەلەک گاڤ د ڤی واری دە ھاتن ئاڤێتن. پلانا پەکەکێ یا شەرێ ل دژی ھەرێما کوردستانێ ژ پلانا ڤان ئەکتەران نە بێخەبەرە.
پەکەکێ د دیرۆکا خوە دە چ جاران بێی کو سیگنالەک ژ لایەنەکی تاری بگرە دەست ب تەڤگەرێ نەکریە. د سالێن 1990 دە ئێریشێن کو ل سەر ھەرێما کوردستانێ پێک ئانین ژی پارچەیەک ژ ڤێ پلانسازییێ بوو. ب ئەشکەرەیی، ئەڤ ئێریشێن پەکەکێ “پێنگاڤا 15 تەباخێ یا دویەمین” تینە بیرا مە.
گەلۆ پەکەکە دخوازە پێنگاڤا دویەم یا 15 تەباخا 1995 دوبارە بکە؟
ھەر چەند د سالا 1995 دە ھەرێما کوردستانێ خوەدی پارلەمەنتۆیا خوە بوو ژی، لێ دیسا نە خوەدی ستاتویەکا فەرمی بوو. تەنێ خاکا باشوورێ کوردستانێ وەکە ھەرێمەکا قەدەغە یا فرینێ ھاتبوو راگھاندن. ھەرێما کوردستانێ ژ بەر وێرانکارییا شەری و بێدەرفەتییێن رەوشا ئابۆری د ناڤا تەنگاسییان دە بوو. ل ئالیەکی ئیران د ئالییێ دن ژی ترکیە و ئیراقێ زەختەک مەزن دکر. ئیدارەیا باشوورێ کوردستانێ ژ بۆ ل سەر پیان بمینە تێدکۆشیا. چ ھێزێن ھەرێمی ل سەر ناڤێ وێ راستەراست ئێریش نەدکر. لێ ژ بۆ کو کوردان ل ھەمبەری ھەڤ دەرخن گەلەک ھەول ھاتن دایین.
د ڤێ سەردەمێ دە داگیرکەران “ئەرکا ئێریشکرنا کوردستانێ” دایە پەکەکێ.
یالچین کوچوک ل شامێ د بن باسکێ ئۆجالان دەرنەدکەت. ئیرانێ سۆزا ھاریکارییا لۆژیستکی د دا پەکەکێ، د ئەنجامێ دە ئۆجالان ئەو جوانێن کوردێن ژ بۆ ئاڤاکرنا کوردستانا سەربخوە تەڤلی بوویین د بن ناڤێ لیوایا برووسکی تەنزیم کرن و د 26 تەباخا 1995 دە ئێرشی سەنگەرێن پێشمەرگە کرن. ل زاپێ پێڤاژۆیەک نوو دا دەستپێکرن. گەریلایێن پەکەکێ یێن د بن فەرمانداریا عەلی حەیدەر قەیتان (فوئاد دێرسم) دە ئێریشی ھەرێما کوردستانێ کرن.
د ناڤا شەرت و مەرجێن وێ رۆژێ و ئیرۆ دە وەکھەڤیەکا مەزن ھەیە. پەکەکە دیسا ل ھەمبەر ھەرێما کوردستانێ تێ کشکرن.
ژ نھا و پێ دە ئەڤ پێڤاژۆ دێ مەزن ببە. ھەرچەند ھێزێن پێشمەرگە ب ھەموو ھێزا خوە ژ ڤێ پرۆسەیێ دوور بکەڤن، لێ پەکەکە ژ بەر کو سەرپەرەشتیا وێ دکە، دەست ژ ڤێ بریارا ئێرشێ بەرنادە. دڤێت گەلێ کورد ب توندی ل ھەمبەری ڤێ بریارا پەکەکێ خوەدی ھەلوەست بە.
بەریا ھەر تشتی دڤێت گەلێ ئامێدییێ، دێرالۆک و شێلادزێ بێژنە پەکەکێ “ئێدی بەسە”. پەکەکە بوویە بنگەھێ وێرانکارییەکا بێ ناڤبەر ژ بۆ کورد و کوردستانێ.
