هێرشا ل سەر بالافرگەها عه‌ربه‌تێ و راستیێن نەدیار

دوهـ ئێڤارا 18ێ ئیلۆنێ، فرۆکەخانەیا عه‌ربه‌ت یا چاندنێ ل سلێمانیێ هاته‌ بۆمبەبارانکرن. هەر چەنده‌ دەربارێ بۆمبەبارانێ گەلەک شرۆڤە هاتنه‌ کرن، لێ دیسا ژی پرسێن بێ بەرسڤ و تەڤلیهەڤ هەنە. هەتا نها ژی پرسێن کو تەقین ژ بەژاهیێ هاتیه‌ كرن، یان هێرشەکا ئاسمانی یه‌ ب تەمامی نەهاتیە بەرسڤدان. د دەربارێ بوویەرێ دا نەئیرانێ و نه‌ژی ترکیێ چ داخویانی نەدان. لێ بەلێ وەزارەتا پاراستنێ یا ئیراقێ ب نە ئاشکەرە «ئیشارەت ب ترکیێ کر».

لێ هنده‌ك پرس هەنە کو دڤێت بهێنه‌ بەرسڤدان. ئەڤ پرس؛ پرسێن کێ هێرش کریە، بۆچی ل وێرێ داینه‌ و هەلبەت پرسا هەره‌ گرنگ، کەسێن کو بووینه‌ ئارمانج کی بوون؟

بوویەر ل ده‌ڤه‌ره‌كا کو هێزێن یه‌نه‌كێ یێن «ئانتی – تەرۆر» لێ بوون چێبوو، یه‌نه‌كێ نه‌هێلا چ کەس نێزیکی جهێ بوویەرێ ببن و د دەربارێ وورده‌كاریێن بوویەرێ دا ژی چ ئاگاهییان نادەت.

مە وەک «دارکا مازی» ژ ژێده‌رێن ده‌ڤه‌رێ هندەک ئاگاهی ب ده‌ستئێخستن و ئەم بەرسڤا وان پرسێن هەیی دده‌ین.

بالافرگەها عه‌ربه‌تێ ژ بۆ چاندنێ دهێته‌ بکارئینان ئان ژ بۆ چێکرنا درۆنان؟

بالافرگەها عه‌ربه‌تێ بالافرگەهەکە کو د سالا 2005 دا ژ بۆ كارێن چاندنێ هاتیە چێکرن. ئەو ل سالا 2007 كه‌تیه‌ د خزمه‌تێ دا. 50 کم دووری باژارێ سلێمانیێ یە. بەرێ ژ بۆ مه‌به‌ستێن چاندنێ، ڤەمراندنا ئاگری و كارێن وه‌ها دهاتە بكارئینان.

چارەنڤیسا ڤێ فرۆکەخانەیێ ژ گولانا بۆری ڤە هاتیە گوهارتن. ئەڤ جهه‌ نها ژ ئالیێ هێزێن «ئانتی-تەرۆر» یێن یه‌نه‌كێ ڤە دهێته‌ بكارئینان. ل ده‌ستپێكێ مانۆرێن لەشکەری لێ دهاتنه‌ كرن. پشترە بالافرگەها عه‌ربه‌تێ بوو ناڤەندەک بۆ چێکرن و بكارئینانا بالافرێن بێ مرۆڤ و تێ دا مه‌شقا ڤێ یه‌كێ دهاته‌ دان. یەک ژ کەسێن کو د بوویەرێ دا ژیانا خوە ژ دەست دای «رابەر ئەنوەر ە» کو ب چێکرنا دۆرنێن هەتا نها دهێته‌ ناسکرن.

«رابەر ئەنوەر» هۆستایێ درۆنایە. وی کەسی درۆنێن کو چێدکرن ل سەر مەدیایا جڤاکی پارڤە دکرن. «رابەر ئەنوەر» بەری نها ل سەر مەدیایا جڤاکی گۆتبوو، «خەیالا من یا هەره‌ مەزن چێکرنا فرۆکەیێن بێمرۆڤە». بابێ رابەر ئەنوەری ژی ئەندامێ قەدیمیێ یه‌نه‌كێ یە و نها وەک رێڤه‌به‌رێ چاندنێ یێ دەڤەرا ماوەتێ کار دکەت کو پرانیا وێ دەڤەرێ د بن کۆنترۆلا په‌كه‌كێ دا یە.

گەلۆ راستە د ناڤ کەسێن ژیانا خوە ژ دەست دایی دا په‌كه‌كه‌یی ژی هەنە؟

هەتا نها کەسێ بەرپرسیارییا هێرشا بالافرگەهێ نەگرتیە سەر خوە. لێ بەلێ رایەدارێن یه‌نه‌كێ، مەدیایا په‌كه‌كێ و یه‌نه‌كێ بەری کو دوومان ژ جهێ بوویەرێ دەرکەڤیت ئەڤ هێرش وەکە هێرشا دەولەتا ترک ب ناڤ کرن. ئەڤ داخویانی گرنگ بوو ژ بۆ کو ئەم ناسنامەیا کەسێن ل وێرێ بوون ئەم فێم بکه‌ین؟ دەولەتا ترک ل سلێمانی و دەردۆرا وێ ئەندامێن په‌كه‌كێ دکەته‌ ئارمانج. یه‌نه‌كێ و په‌كه‌كێ ژ کێلیا دەستپێکا بوویەرێ دەولەتا ترک نیشان دان، ئەڤه‌ وەک دانپێدان کرن ب وی جهی بوو.

هەروه‌ها ناسنامەیا کەسێن ژیانا خوە ژ دەست دایی ژی ژ ئالیێ یه‌نه‌كێ ڤە ب هشیاری هاتیە پاراستن. پشتی تەقینێ گەلەک ئامبوولانس چوونه‌ جهێ بوویەرێ. لێ هێزێن «ئانتی-تەرۆرا» یه‌نه‌كێ رێ نەدان تیمێن تەندورستیێ ده‌رباسی جهێ بوویەرێ ببن و وان ب خوه‌ بریندار دەرێخستنه‌ دەرڤە. ژ شۆفێرێن ئامبوولانسان ژی سویچ هاتن ستاندن و ئەندامێن دژه‌ تەرۆرێ ب خوە ئامبولانس هاژۆتن.

هەروه‌ها د بوویەرەکا وه‌ها دا یەکەم تشت گه‌هاندنا برینداران بۆ نەخوەشخانەیا باژێر بوو، لێ بریندار رەوانەیی نەخوەشخانەیا شۆرەش كرن. هاتن و چوون بۆ نەخوەشخانەیێ هاتە قەدەغەکرن. هنده‌ك ژ كارمه‌ندێن تەندورستیێ ژی نه‌شیان بچنه‌ د نه‌خوه‌شخانه‌یێ ڤه‌.

هه‌تا نوكه‌ ژی ناسنامەیا کەسێن کو ژیانا خوە ژ دەست دایی ب بالداری دهێته‌ ڤەشارتن.

بۆچی هەژمارا قوربانییان هاته‌ گوهارتن؟

د ناڤا چەند دەقەیێن دەستپێکێ یێن بوویەرێ دا 6 جەنازە ژ بالافرگەها عه‌ربه‌تێ هاتنه‌ دەرێخستن. مەدیایێ ئەڤ یەک بەلگە کر. راگەهاندنا یه‌نه‌كێ ژی هەمان داخویانی دا. پشتی ساعەتەکێ «شار پرێس» کو ناڤەندا وێ ل سلێمانیێ یە، راگه‌هاند کو هەژمارا قوربانییان گه‌هشتیە 9 کەسان. پشتی 2 ساعەتان دیسا ژ ئالیێ مەدیایا یه‌نه‌كێ ڤە هاته‌ راگه‌هاندن کو هەژمارا کەسێن ژیانا خوە ژ دەست دانە 11نە و 20 ژی بریندارن. د ناڤ برینداران دە ژی بریندارێن گران هەنە.

لێ، درەنگیا شەڤا بۆری، ئاگاهیێن دەربارێ زیانێن مرۆڤی یێن د بوویەرێ دا هاتنه‌ نوو کرن. یه‌نه‌كێ دا زانین کو هەژمارا کوشتیان 3نە و 6 ژی بریندارن. لێ بەلێ چ ژ وان 8 جەنازەیێن كو ب زەلالی دهاتنه‌ ڤەگوهاستن نەهاته‌ زانین؟ كا ئەو کی بوون؟

مەدیایا نێزیکی لاهۆر جەنگی ناسنامەیا کەسێن ژیانا خوە ژ دەست دایی ئاشکەرە کر

د ساعەتا یەکەم یا بوویەرێ دا، سازیه‌كا مه‌دیایی یا سلێمانیێ کو ب نێزیکی لاهوور جەنگی دهێته‌ ناسکرن، نڤیسیبوو کو کەسێن هاتبنە کوشتن په‌كه‌كیی نە و ب مەهانە ل گەل هێزێن وەهاب هه‌له‌بجه‌یی یێن دژە – تەرۆرا یه‌نه‌كێ وێ دەڤەرێ ب کار دئینن و ل وێرێ پەروەردەهییا درۆنێ دبینن.

پێگەها «دارکا مازی» ئەڤ ئاگاهی ژ ئالیێ هندەک ئەندامێن په‌كه‌كێ و یه‌نه‌كێ ڤە پشتراست کرن. لێ وان ژێده‌ران خواستن ناڤێ وان نه‌هێته‌ ئاشکەرا کرن. ب راستی هەموو بەرپرسێن لەشکەری و سیاسی یێن بلند و ناڤین یێن سلێمانیێ دزانین کو ئەڤ ده‌ڤه‌ره‌ وەك کامپا په‌كه‌كێ دهێته‌ بكارئینان.

وورده‌كاریه‌كا دن یا بالکێش ژی ئەوە کو کامپا عه‌ربه‌تێ یا پەنابەران چەند کیلۆمەتران دووری جهێ بوویەرێ یە. کامپا عه‌ربه‌ت کو پەنابەرێن رۆژئاڤا تێدا هەنە، یەک ژ بارەگەهێن سەرەکی یێن په‌كه‌كێ یە. کادرۆیێن په‌كه‌كێ ڤێ کامپێ ژی مینا کامپا مەخموورێ ب رێڤە دبن. د ناڤا کامپێ دا رێڤەبەرییا خوە ئاڤا کریە و مه‌شقا چەکداری ددەنه‌ شەرڤانێن نوو، چەکدارێن بریندار و نەخوەش ب ناسنامەیێن پەنابەران ل ڤێ کامپێ دمینن. هەروه‌ها کادرۆیێن په‌كه‌كێ یێن ژ باکورێ کوردستانێ و رۆژهلاتێ کوردستانێ ب ناسنامەیێن پەنابەرێن ڤێ کامپێ بەر ب دهۆکێ-زاخۆ و ..هتد ڤە دهێنه‌ شاندن. ب کورتاسی هەرێما عه‌ربه‌تێ ب گشتی یەک ژ بارەگەهێن سەرەکی یێن په‌كه‌كێ یە.

هەبوونا په‌كه‌كێ و هەلوەستا تاری یا یه‌نه‌كێ سلێمانیێ دكێشیته‌ د ناڤ تاریاتیێ دا

دوهـی سەرۆکێ یه‌نه‌كێ یێ ناکۆک بافل تالەبانی داخویانیەک توند دا و گۆت، «ئەم هێرشا ل سەر بالافرگەها عه‌ربه‌ت یا چاندنێ شەرمەزار دکه‌ین». ئەڤ بالەفرگەهـ بێ ئاگاهییا حكومه‌تا هەرێما کوردستانێ ژ بۆ کارێن نە سڤیل دهێته‌ ب كار ئینان. ژ بەر ڤێ رەوشا نەیاسایی، نە تەنێ ل عه‌ربه‌تێ سلێمانی ب گشتی بوویە ئارمانج و رۆژ ب رۆژ رەوشا خەلکی خرابتر لێ دهێت.

بافل تالەبانی وەک رێخستنەکا مافیایی یه‌نه‌كێ برێڤە دبەت و ل سلێمانیێ د ناڤ تۆرا پەیوەندیێن مافیاواری دا یە. په‌كه‌كە ژ ئالیێ یاسایا ناڤنەتەوەیی ڤە وەک رێخستنەکا تەرۆریست دهێته‌ ناسکرن. ژ بەر ڤێ ئه‌گه‌رێ چ پێکهاتە، چ دەولەت و ب تایبەتی ژی یێن کو په‌كه‌كێ وەک «مقاول» ب کار دئینن پشتگریێ ناده‌نه‌ په‌كه‌كێ.

ژ رۆژا کو شەرێ په‌كه‌كێ و ترکیێ یێ هەڤکری دەرباسی سلێمانیێ بوویە، خەلکێ سلێمانیێ بووینە قوربانیێن شەر و پەڤچوونێن نەدیار. به‌رپرسه‌كێ بەرێ یێ یه‌نه‌كێ گرێدای مژارێ ئەڤ تشته‌ گۆت: یه‌نه‌كێ به‌رزه‌ كریه‌، په‌كه‌كێ ژی به‌رزه‌ کریە. ژ ئیتیفاقا دو تەڤگەرێن تێکچوویی ژ بلی تێکچوونێ تشتەک چێنابیت. گەلێ سلێمانیێ ڤێ یەکێ حەق ناکەت، دڤێت ئەڤ نەحەقی ل گەلێ سلێمانیێ نەهێته‌ کرن.ش

پوستێن ھەمان بەش