ھەڤپەیڤینا داویێ یا موراد کارایلان یا لگەل مەدیایا پەکەکێ ANFێ، ژ بۆ فەھمکرنا سەردەمەک دژوار و ئالۆز گرینگە. داخویانیا قارایلان ئیشارەتێ سەردەمەکێ یە کو دێ کوردان بکشینە ناڤا شەرێ ناڤخوەیی و دێ تۆڤێ فتنێ د ناڤا کوردان دە بچینە. گەر ئەم ئاخافتنا قارایلان د بن چەند سەرناڤان دە بنرخینن:
گەلۆ پەکەکە دێ چ مزگینیێ بدە؟
قارایلان د داخویانیا خوە دە پەیڤەکا مەگەزینێ کر و گۆت “ئەم دێ مزگینیەکێ بدن” جەماوەرێ باکور و ھندەک دەردۆرێن کو ژ دەما تراژەدییا خەندەکێن پەکەکێ مەخدوور بوویی، ئەڤ گۆتنا قارایلان وەکە کو دێ پێڤاژۆیا نوو یا چارەسەرییێ دەست پێ بکە شیرۆڤە کرن. لێ شەرت و مەرجێن نھا رێ نادە کو د ناڤبەرا پەکەکێ و ترکیێ دە پێڤاژۆیەکا نوو یا چارەسەرییێ چێببە. ژ بەر کو رێڤەبەریا دەرڤە و کادرۆیێن سەرەکی یێن پەکەکێ نھا ل سەر خەتا سلێمانی-ئاسۆسێ دە ب دەرفەتێن ئیران و ئیراقێ دایێ دژین. دەردۆرێن نێزیکی پەکەکێ ژی ئیدیعا دکن کو موراد قارایلان د دەستپێکا مەھا ئادارا ئیسال دە ژ گارێ دەرکەتیە و چوویە ھەرێما سلێمانیێ. ب ڤی ئاوایی مزگینیا کو پەکەکە دێ بدە، نکارە ببە پێڤاژۆیەک نوو د دەربارێ ترکیێ دە. تشتا کو پەکەکە دێ وەکە مزگینیەکێ راگھینە، دێ د چارچۆڤەیا ئەجیندا و دەستوورا ئیرانێ دە بیت ژ بۆی بەلاڤکرنا تۆڤێ فتنەیا ناڤ مالا کوردی دا. ووسا دخویە کو مزگینییا پەکەکێ دێ ل سەر گۆتنێن ڤالا یێن یەکیتییا کوردان بە. پەکەکە د بن گۆتنێن یەکیتیا نەتەوەیی دە دێ بخوازە حەملەکێ بکە.
تشتا دییار دبە، ھەڤپەیمانیا یەنەکێ و پەکەکێ کو ژ سالا 2013 ڤە د بن سپۆنسەری و گارانتۆریا ئیران و حکوومەتا ناڤەندی یا ئیراقێ دە پێش دکەڤە، دێ دەرباسی قۆناغەکا نوو ببە. ئەڤە دەمەکی درێژە ل ئەورۆپا و سلێمانیێ لێکۆلینەک وھا ددۆمە. دبە کو ئەنیەک ژی وەرە راگھاندن، د ناڤ دە ھندەک رێخستنێن سڤیلێن گرێدایی حەشدا شەعبی ژی دێ هەبنە. ھەمی دانە ڤێ یەکێ دەستنیشان دکن.
کۆرە و کەڕ پێشوازیا ھەڤ دکن-قارایلان پەسنا بافل ددە
قارایلان د ئاخافتنا خوە دە ژ بۆی بافل تالابانی مەلاقی کر. بافلێ کو بابێ وی ژی ژێ رە نە دگۆت کورێ من، یێ کو ل کۆلانێن سلێمانیێ قەشمەری دکرن و ئیرۆ ب پرۆفیلا مافیایێ یا سەختە ژ ئالییێ قارایلان ڤە مەتحێن وی ھاتن کرن. قارایلان وی وەکە میراتگرێ بابێ وی دەست نشان دکە. قارایلان بێ کو شەرمێ ژ تەمەنێ خوە بکە پەسنێ وی کەسێ کو ل سەر تەلەڤیزیۆنێ دە دگۆت مە کەرکووک فرۆت ددە. بەرییا دو-سێ سالان ھەڤرێیێ پەکەکێ لاھۆر شێخ جەنگی بوو. چاوا یەکسەر دەست ژ لاھۆر کشاندن و دەست ب پەسنا بافل کرن. ھەر وھا قارایلان د ئاخافتنا خوە دە پەسنا جەلال تالەبانی دا و گۆت ئەز وی ژ نێزیک ڤە ناس دکم. ئیجار ئەز مەراق دکم چما سەرۆکێ پەکەکێ ئۆجالان و جەمیل بایک جەلال تالابانی وەک “فاحیشەیێ سیاسی” ب ناڤ کربوو، قارایلان دکارە ڤێ ژی راڤە بکە؟ چما ئەم ڤان دبێژن؟ ژ بۆ کو نیشان بدن کۆرە و کەڕ پێشوازیا ھەڤدو دکن. یێن کو دشبهن ھەڤ ھاتنە جەم ھەڤ.
یەنەکێ د تەڤاھیا دیرۆکا خوە دە ژ بۆ کوردان تشتەک باش نەکریە، د تەڤاھیا دیرۆکا خوە دە د بن سەیوانا ئیران و ئیراقێ دە تەڤگەریایە. سیاسەتا پەکەکێ ژی ب ھەمان رەنگییە. یا کو وان دگھینە ھەڤ ئیران و ئیراقن. ژ بلی ڤێ تشتەک نینە. کۆمەک کەسێن کو چ مفای ناگەهینن کوردان، ھاتنە جەم ھەڤ و مزگینیا یەکتیا نەتەوی دێ بدن کوردان، ئەو تەنێ دکارن مزگینییا کارەسات و تراژەدییان بدن کوردان.
د بن باسکێ ئیرانێ دە تەڤگەریان چ مفا ناگەھینە کوردان ژ بلی خسارێ. د ناڤەندێ دە حەسابەکا ھێسان یا ماتماتیکێ ھەیە. کوردستان بوویە چار پارچە و ھەر پارچەیەک دڤێت ل دژی داگیرکەرێ خوە تێبکۆشە. ژ بۆ پاراستنا ستاتوویا خوە دڤێت ھێزێن ھەرێما کوردستانێ لگەل حکوومەتا ناڤەندی یا ئیراقێ مژوول ببە کو بکارە خوە بپارێزە. ل باشوورێ کوردستانێ دێ خەتا ب ناکۆکی کو ژ خانەقین ھەیا شەنگالێ درێژ دبە ژ حکوومەتا ناڤەندی یا ئیراقێ بستینە. دڤێت مافێ خوەیێ فرۆشتنا پەترۆلا کوردستانێ ھەبە. پرسگرێکا باشوور ئەڤە. لێ پەکەکە-یەنەکە وەکە کو باشوور ئەڤ پرسگرێک نینن دئاخڤن و دبێژن شەنگال ئیراقە. وەکە پێکھاتەکی حەشدا شەعبی خوە رێخستن دکن، گەلۆ ب ڤی شێوازی ھوونێ چ مفا بگەھینن گەلێ کورد. ژ بۆ کو ئیران رێڤەبەرێن پەکەکێ بپارێزە خەلکێ باشوور نکارە ل دژی ترکیەیێ شەر بکە. شەرێن وەکالەتێ دێ زرارەکی مەزن بدە کوردستانێ. تشتا کو پەکەکە دکە خیانەتە.
خەرابییا ھەری مەزن یا کو دکارە ل کوردان بێ کرن ئەوە کو د بن سپۆنسەریا ئیرانێ دە قالا یەکتیێ بێ کرن. ئەڤ یەک ژ بۆ ڤەشارتنا پۆلیتیکایێن پارچە بکە-بشکینە و برێڤە ببە ماسکەیە. ژ بۆ ڤێ ژی گۆتنێن قارایلان، یان ژی سیاسەتا کو پەکەکە دمەشینە خیانەتەکا مەزنە. د ناڤا خوە دە تاریاتی و خییانەتەک مەزن دحەوینە. ب ڤێ سییاسەتێ ئانگۆ ب پالپشتییا ئیرانێ جەمیل بایک ل مێرگەپانێ و قاراسوو ژی ل تەھرانێ ب ئارامی دێ ژین، لێ کورد دێ هێن فەتساندن.
مەلا مستەفا بارزانی: کی چەکا دژمنی هەلگرە ئەو جەحشە
ژ بۆ ھەڤگرتنا یەنەکێ-پەکەکێ رەوا ببە، دڤێ پەدەکە بهێت شەیتانیکرن. قارایلان د دەرەو کرن، فتنە و فەسادی دەرخستن و بێ وەفاییێ دە ب ناڤ و دەنگە.
قارایلان ژ خوە ڤە سیاسەت کر و گۆتنەکا مەلا مستەفا بارزانی ب کار ئانی. نەمر بارزانی گۆتییە: “کی چەکا دژمنی هەلگرە ئەو جەحشە.” چ پڕ خوەش گۆتیە. قارایلان ڤێ پەیڤا نەمر مەلا مستەفا بارزانی بکار تینە لێ رێبەرییێ بوو بزاڤا جەحشا دکە. ئالا و ئارمایێن حەشدا شەعبی ل سەر ملێ جوانێن کورد خستینە و چەکا وان پێ دایە هەلگرتن و ل سەر ناڤێ وان ل دژی کوردستانێ بکار تینە. ھۆۆ قارایلان ما ئەڤ کریارێن تە نەیێن جەحشا نە. نھا ژی لگەل حەشدا شەعبی ب ئاوایەکی بێشەرم ئێریشی دەستکەفتیێن مەلا مستەفا بارزانی و یێن رێبازا وی دکن.
بەلێ، هەڤپەیمانیا پەکەکێ و یەنەکێ نە هەڤپەیمانیەکە کو ل سەر نشتمانپەروەری، مافێن کوردان و پاراستنا ئاخا کوردستانێ ھاتیە ئاڤاکرن. ئەو هەڤپەیمانی نە ل دژی ترکیێ یە ژی. ل گۆری بەرژەوەندییێن ئیرانێ پێکھاتییە. ھەر دو ئالی ژی ل سەر ئەساسێ دژبەرییا پەدەکێ لھەڤ کرییە. ئانکو ھێزێن دژی خەتا نەتەوی و دەولەتا کوردی ل گەل ھەڤ ئەنییەک چێکریە د بن سپۆنسۆرییا ئیرانێ دە. واتیە هەڤپەیمانیا ڤان ھێزان تەنێ دکارە ببە هەڤپەیمانیا جەحشاتیی.
موراد قارایلان وەکە بەرخوەدێر و فەرماندارێ شەرێ مەزن دئاخڤە. لێبەلێ، ئەو فەرماندارەک تێکچوویی و بنکەتییە. رۆژەک بەرێ پارێزگارێ دێرسمێ دەرکەت و داخویانی دا و گۆت، “ل دێرسمێ گەریلایەک ژی نەمایە.” بەرییا چەند سالا ھەر دولەکا دێرسمێ ب سەدان گەریلا تێ دە ھەبوون. چییایێن دێرسمێ د دیرۆکا خوە دە چ جاران بێ سەرھلدێر نەمایە. ئیرۆ د بن فەرماندارییا قارایلان دە یەک گەریلا ژی ل چییایێن باکوور نەمایە. ڤێجا گەنەرالێ بنکەتی قارایلان د کارە چ مزگینی بدە کوردان. د سالا 2015 دە ئەرتوگرول ماڤیۆگلوو چوو دێرسمێ و لگەل دەھان گەریلایان بەلگەفیلما ب ناڤێ باکور چێکر. نھا ل دێرسمێ گەریلا نەمایە. ل بۆتانێ گەریلا نەمایە. قارایلان گەلەک جاران بەحسا نامووس و شەرەفێ دکە، لێ بێ ھەیسییەتی ناڤێ فەرماندارییا قارایلانە. قارایلان ھەکە پیچەک خوەدی عار و شەرەف با دڤییا فیشەکەک ل سەرێ خوە دابا ژ بەر بنکەتنا گەریلا. قارایلان باکوورێ کوردستانێ کاڤل کر و نها ژی دبێژە پێشمەرگە ناھێلن ئەم ل سەر خەتا سەرگەلێ، ئاڤا مارک تەڤبگەرن. چما بھێلە؟؟ تە وەلاتەک ل پەی خوە ھشت و تو ھاتی پشت دو سێ گوندێن نھێلییان، ما دێ ب ڤی رەنگی کوردستانێ رزگار کی؟ تە ھەموو باکوورێ کوردستانێ چۆل کر، ھەرێمێن نێروە-رێکان، برادۆست و دۆسکییان رادەستی ئارتێشا ترک کرن، ڤێجا دێ ل پشت گوھەرزێ سەرکەفتنا خوە راگەھینی؟ ب دەرەو و تەشقەلا چ شۆرەش چێنەبوونە و چێنابن ژی کەکێ قارایلان.
د سالا 2016 دە رۆژا کو پەکەکێ ھێزەک ب ناڤێ “ھێزا پاراستنا باشوور” ئاڤا کری، راگھاند کو ئەو دێ ئێرشی دەستکەفتێن باشوور بکن. لێ جەنابێ سەرۆک بارزانی و خوینساریا حکوومەتا ھەرێمێ نەھشت کو شەر چێ ببە. گۆتنێن قارایلان یێن وەکە کو “مە ئیخبار” دکن ژی ھەموو دەرەون. یێن وە ئیخبار دکن ھەر ھوون ب خوە نە. سیخوورێن ناڤا وە دە، ئاوایێ حەرەکەتا وە، جیھازێن وە، ئۆتۆمۆبیلێن وە و تێلەفۆنێن وە نە. ل سەرێ گارە کی دکارە وە ئیخبار بکە، ل رۆژئاڤا ھەر رۆژ ب درۆنا ئێرش تێن کرن، کی دێ وە ل حەسەکێ، قامشلۆ، دێرک و کۆبانێ ئیخبار بکە. ھەکە پێشمەرگێ کوردستانێ بخواستا نها شۆپا شەکالا تە ژی ل باشوور نەمابوو. ئەڤ ھەموو دەرەو و چیرۆکن. پەکەکێ تەعلیمات وەرگرتیە و دێ ئێرشی ھێزێن پەدەکێ و پێشمەرگە بکە. لۆما ژی قارایلان بێشەرم و فەدی دەرەوان دکە.
ھەگەر قارایلان مرۆڤەکی ب روومەت و دلسۆز بایە، ژ بیر نەدکر کو پشتی سالا 2004 چاوا ل سەر لنگا ما و ب پشتەڤانیا سەرۆک بارزانی ساخ ما و وسا بێشەرم دەرەو نەدکرن.
د ئەنجامێ دە پەکەکە دێ نەورۆزێ، جەژنا ڤەژینا کوردان دە، دێ ئەنییا جەحشاتییا ئیرانێ راگھینە. پەکەکە دێ کوردان بکشینە ناڤا پەڤچوونەکێ دە. ل سەر دژبەرییا پەدەکێ دێ ئەنییا جەحشان بێ راگھاندن. ئەڤ پلان دێ زرارەکا مەزن بدە کوردان، ئەڤ پلان پلانا خیانەتێ یە.