ئاساییشا سلێمانیێ د 31 چلەیا پاشین دە ئێریش بر سەر رێخستنا پێشڤەبرنا ھونەری یا نوێگەر، رێخستنا مەرزییە، تەڤگەرا ژنێن ئازاد یا کوردستانێ (RJAK) و شیرکەتا پرۆدەکشنێ یا گزینگی بەربەیان و چالاکیێن وان راوەستاندن. چاڤکانیێن ھەرێمی دبێژن کو ھێزێن ئاساییشێ دەریێن ڤان سازیان مۆھر کرن و دەست دانین سەر تشتێن وان.
پشتی گرتنا ڤان چار سازیێن کو بەشەک ژ رێخستنبوونا پەکەکێ ل سلێمانیێ نە، ھندەک سازی و دەردۆرێن نێزیکی پەککێ داخویانیێن چاپەمەنیێ دان و رەوش شەرمەزار کرن. ب گشتی کەسێن سڤیل و ھەرێمی د پاشخانا ڤان سازیان دە نە لێ ژ ئالیێ کادرۆیێن پەکەکێ ڤە تێن برێڤەبرن.
ھەتا نھا ژ یەنەکێ چ داخویانی دەربارێ گرتنا سازیێن چاند و ھونەر، موزیک، ناڤەندا تەڤگەرا ژنان و شیرکەتێن بەرھەمھێنەریێ یێن کو ژ بۆ ژن تیڤیێ بەرنامەیان چێدکن، نەھاتیە دایین. نایێ زانین کا گرتنا ڤان سازیان ب راستی گرتنەکە یان ژی شەرەکی ب ھەڤکرییە. پەکەکە د مەدیایا خوەیا ب ناڤێ رۆژ نیوس دە کو ل سلێمانیێ وەشانێ دکە، نووچە و گۆتارێن کو یەنەکێ تەھدید دکن وەشاندن. لێ گۆتارا کو یەنەکێ تەھدید دکە تەنێ ب ترکی وەشاند و ب سۆرانی نەوەشاند. بکارئانینا زمانێ نەرم د نووچەیێن سۆرانی یێن پەکەکێ دە وەک ھەلوەستەکا سیاسی تێ نرخاندن. ژ بەر کو پەکەکە ژ ئالیەکی ڤە لگەل یەنەکێ ھەڤدیتنان دکە و ژ ئالیێ دن ڤە ناخوازە کەسێن ژ گەلێ ھەرێمێ یێن کو د سازیێن وێ دە دخەبتن بترسینە.
مەدیایا پەکەکێ یا ب ناڤێ رۆژ نیوس پشتی ڤان بوویەران ب وەشاندنا گۆتارەکا ب ترکی یا ب سەرناڤێ “یەنەکە، کەت ناڤ لھەڤکرنا د ناڤبەرا ترکیێ-ئیراق و پەدەکێ دە؟” ب ئاوایەکی ڤەشارتی یەنەکە تەھدید کر.
د گۆتارا پەکەکێ دە ھات ئیدیعاکرن کو یەنەکە ب دو ئالیان دلیزە، ژ ئالیەکی ڤە لگەل شاندەیێن کەنەکێ و پارتیا دەمێ ھەڤدیتنان دکە و ژ ئالیێ دن ڤە ب گرتنا سازیێن پەکەکێ ڤە چرایا کەسک ژ بۆی ترکیەیێ هلکریە. د گۆتارێ دە کو تێ گۆتن “تێ دیتن کو یەنەکە نھا سیاسەتەکا دوئالی دمەشینە” دەقێن گۆتارێ وھا نە: “ھەر کەس دزانە کو د ڤێ رەوشێ دە یێ کو دێ یەکەم زرارێ ببینە یەنەکەیە. ژ بەر کو تێ پایین کو ئیسال ھلبژارتنێن مەجلسا گشتی یا پارێزگەھێ و پارلامەنتۆیا ئیراقێ بێن کرن. بێگومان گەر تشتەکی وھا چێبە، دەنگدەر دێ ھەلوەستا خوە ب ئاوایەکی زەلال نیشان بدن و ڤان پارتیان سزا بدن” و ب ڤی ئاوایی یەنەکە تەھدید کر کو دێ پشتگریا خوە ژێ بکشینن.
ھەر وھا د گۆتارێ دە، ئیشارەت ب گۆتنێن ھندەک دەردۆرێن یەنەکێ دان “گۆتنێن کو دبێژن پەدەکێ و حکوومەتا ئیراقێ خوەستیە ئەڤ سازی بێن گرتن نە راستن” و ب گۆتنا “گرتنا ڤان ناڤەندان ژ ئالیێ ئاساییشا سلێمانیێ ڤە د ڤێ قۆناغێ دە بێ چ بەلگەیێن قانوونی، زەنگلا یەکەما ئالۆزییا نە” بال کشاند سەر قەلشینا د ناڤبەرا یەنەکێ و پەکەکێ دە.
پێڤاژۆیێن تانگەزاریێن تێکلیێن یەنەکێ و پەکەکێ
دیرۆکا تێکلیێن د ناڤبەرا یەنەکێ و پەکەکێ دە دگھیژە سالێن 1990. ڤان ھەر دو ھێزان کو ژ وێ تاریخێ ڤە د بن چاڤدێریا دەولەتا ئیرانێ دە ھاتن با ھەڤ، د سالا 1993 دە ئەنیەکا ھەڤپار ئاڤا کرن و ئێریشی پەدەکێ کرن و ل گۆری رۆژەڤا ئیرانێ یا ل ھەرێمێ تەڤگەریان. لێ ئەڤ ھەڤپەیمانا سیاسی، لەشکەری و ئابۆری د سالا 1999 دە ب چوونا ئۆجالان بۆ ترکیەیێ خەراب بوو. یەنەکێ ھەموو سازیێن پەکەکێ یێن ل سلێمانیێ ڤالا کرن و گەلەک کادرۆیێن وێ گرتن. پەکەکێ ژی د ئەیلوولا 2000 دە ئێریشی یەنەکێ کر و د پەڤچوونان دە ھەر دو ئالیان ب سەدان کەس وندا کرن.
پشتی ڤان پەڤچوونان، تێکلیێن یەنەکێ و پەکەکێ ب سالان ئالۆز مان. ھەر چقاس پەکەکە ھەول بدە ڤێ سەربۆرێ ڤەشێرە ژی، د ناڤبەرا سالێن 2000-2013 دە یەنەکێ دەستوور نەدا کو پەکەکە ل ھەرێما وان خەباتان بکە.
د سالا 2013 دە ئیرانێ ھەر دو ھێز دیسا ئانین با ھەڤ. پەکەکێ ژ وێ تاریخێ و پێ ڤە، ب پالپشتییا ئیرانێ ل ناڤەندا باژارێ سلێمانیێ و ھەموو ھەرێمێن گوندان دە سازیێن خوە ب جھ کرن. ئەڤ ھەڤپەیمانیا کو شیعەیان ژ بۆ دۆرپێچکرنا ھەولێرێ ئاڤا کربوو، د گەلەک مژاران دە لگەل ھەڤ خەبتی و ھین ژی دخەبتە.
لێ ب تێکچوونا ئیرانێ یا ل رۆژھلاتا ناڤین و ب تایبەتی لگەل رووخاندنا رەژیما ئەسەد، ھێزا بنگەھین یا کو ئەڤ ھەر دو ھێزانە ل با ھەڤ دگرتن ژی ھەژیا. ھەر وھا ھێزا بنگەھین یا کو ژ گۆتنا ئۆجالان یا “ئەز ئامادەمە پشتگریێ بدم پارادیگمایا رێزدار ئەردۆگان و رێزدار باخچەلی” عاجز بوویە ئیرانە. تێ پێشبینیکرن کو ئیرانا کو رێیا سلێمانی، گەرمیان، کەرکووک و بەغدایێ ژ بۆی پەکەکێ ڤەکربوو، دێ د رەوشەکا وھا دە رێیا مایینا پەکەکێ ل ڤان دەران بگرە. نایێ زانین کا گرتنا سازیێن پەکەکێ ژ ئالیێ یەنەکێ ڤە چقاس تێکلداری ڤێ پێڤاژۆیێ یە. لێ تێ زانین کو یەنەکەیا کو د ھلبژارتنێن پارلامەنتۆیا کوردستانێ یێن 20 ئیلۆنێ دە، تەڤی پشتگریا پەکەکێ و ئیراقێ تشتێ کو ھێڤی دکر ب دەست نەخست، ل پەی لێگەرینێن دنە و ل جھەکی دگەرە کو خوە لێ بسپێرە، دخوازە تێکلیێن خوە لگەل ترکیەیێ نەرم بکە لێ ژ بەر کو ژ ئیرانێ دترسە، ژ تەڤگەرینێ خوە ددە پاش.
یا کو دکارە ب ئاوایەکی زەلال بێ گۆتن ئەڤەیە؛ تێکلیا د ناڤبەرا پەکەکێ و یەنەکێ دە نە تێکلیەکا کورد-کوردە، تێکلییەکا زێدەتر ب ھەڤپەیمانیەک ئیرانی یە. چارەنووسا ڤێ تێکلیا کو د سەردەما ئیران بھێز بوو دەست پێ کریە، دێ دیسا ئیران دیار بکە. گرتنا سازیێن پەکەکێ دکارە وەک دەستپێکا قەلشینەکێ د ناڤبەرا ھەر دو پاتییان دە بێ دیتن.
