فەرید ئازاد، کەسەکی پێشەنگ بوو، رێبەریا پلاتفۆرما جوانێن سەربخوە دکر، کۆما کو ژ چەند جوانێن ل کوردستانا باکور هاتبوون کۆم کرن. د ڤێ نەورۆزێ دە ب ئالا رەنگین مەشییا باژارێ بازیدێ. ژ بەر ڤێ مەشا وی یا ب ئالا کوردستانێ دەولەتا ترک فەرید ئازاد د 7ێ نیسانێ دە گرتن.
د رۆژێن کو فەرید ئازاد هات گرتن دە، جوانێن په‌كه‌كێ ژ بۆ پیرۆزکرنا رۆژا ژدایکبوونا ئۆجالان ب پۆستەرێن مەزن یێن ئۆجالان بەر ب گوندێ کو ئۆجالان لێ ژ دایک بوویە ڤە دمەشیان. ژ جوانێن په‌كه‌كێ رە دەستوور هەیە لێ ژ فەرید ئازاد رە تونەیە. پر بالکێشە.
فەرید بەری سالەکێ ژی هاتبوو گرتن. هەر وها، تەڤی کو ل هەر دەرێ ب دەنگێ بلند “دبێژن کو ئەو نە ئەندامێن په‌كه‌كێ نە و رەخنەیان ل په‌كه‌كێ دگرن”، رەغمێ ڤێ ل دژی فەرید ئازاد دۆزەک “ژ ئەندامتیا په‌كه‌كێ و كه‌جه‌كێ” هاتبوو ڤەکرن. پر بالکێشه.
عەلی چەڤەن ژی جوانەک چالاک بوو و نە ئەندامێ په‌كه‌كێ بوو. وی کۆمەلەیا پێشەنگێن کورد ئاڤا کربوو و خەباتەکە کو رێبەرێن کوردێن وەک شێخ سەعید ب رێڤە دبر. وی د هەڤپەیڤینەکە کۆلانی دە گۆت: “ئەزنە ترکم، شێخ سەعید پێشەنگێ منە”. دەولەتا ترک ئەو گرت. هەتا دادگەهێ 3 سال و 1 مەهـ و 15 رۆژ جەزایێ گرتیگەهێ دان وی.
ئەو ژی نەئەندامێ په‌كه‌كێ بوو. وی پەسنێ ئۆجالان نەددا، پەسنێ شێخ سەعید ددا.
یانی ل باکورێ کوردستانێ پەسندارێن ئۆجالان ئازادن، لێ پەسندانا شێخ سەعید قەدەغەیە.
وێنەیێن ئۆجالان ئازادن لێ ئالا کوردستانێ قه‌ده‌غەیە
د بن ئێریشێن ل سەر دارکا مازی دە چ هەیە؟
د 6 سالێن کو مە دەست ب وەشانێ یا مالپەرا خوە دارکا مازی ده کری، ئەم راستی گەلەک زەهمەتیان و ئاستەنگییان هاتین. سالا یەکەم کو مە دەست پێ کر، مالپەرا مە ل ترکیەیێ هات ئاستەنگکرن. ل ئیرانێ هات ئاستەنگکرن. ئەم نەسەکنین و مەیێن نوو ڤەکرن. پاشێ ژی مە گەلەک جاران ئادرێسێن نوو ژ بۆ مالپەرا خوە وەرگرتن دا کو ئەم ڤان ئاستەنگیان دەرباس بکین.
ب دەهان حەسابێن مەیێن فه‌یسبووكێ و مەدیایا جڤاکی هاتن گرتن. ئەم هاتن جەزاکرن. ئه‌م نەسەکنین، مە یێن نوو ڤەکرن، تەنێ د 40 رۆژێن بۆری دە 45 هەزار ئێریش ل سەر مالپەرا مە چێبوون. یا بالکێش ئەوە کو ئەم ئێرشکاران دشۆپینین، ناڤەندێن کو ئێریشی مالپەرا مە دکن ژ ئیران، ترکیە، بەلجیکا و فرانسایێ نە. ئەم ئیران و ترکیەیێ فێم دکن. ئەم پشتراستن کو ئێریشێن ژ فرانسا و بەلجیکایێ ل سەر مە ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤە تێن کرن.
ژ مەها سباتێ ڤە، ترکیەیێ حەسابێن مە یێن Xێ ئاستەنگکرنه. هەر وها، ب بریارا دادگەهێ مالپەرا مە ژی هات قه‌ده‌غەکرن. یانی د دو مەهان دە، دادگەهێن دەولەتا ترک چەند جاران جڤییان ژ بۆ گرتنا دارکا مازی.
دەما کو مالپەرا مە ب ڤی ئاوایی تێ گرتن، دەزگەهێن چاپەمەنیا په‌كه‌كێ ل ترکیەیێ، وەک یەنی یاشام، ئاژانسا مەزۆپۆتامیایێ و… هتد وەکی کو سالانە دکن، ب سەربەستی وەشانێ دکن و د گەرن.
یانی دەزگەهێن چاپەمەنیێ یێن په‌كه‌كێ ئازادن لێ دارکا مازی قه‌ده‌غەیە… لێ بەلێ ئەڤ 6 سالن په‌كه‌كه‌یی د بن هەر نڤیسه‌كا مە دا دبێژن “هوون چاپەمەنیا میتێ نە، هوون ئاژانن، میت پەرەیێن وە ددە…؟!”
بەرپرسیارێن مەدیایا په‌كه‌كێ یێن ل کوردستانا باکور سالانە کو پاساپۆرتێن وان د بەریکا وان دە یە ژ دیاربەکرێ دچن سلێمانیێ، و ل ور ب ئەندامێن کۆمیتەیا چاپەمەنیێ یا په‌كه‌كێ، کەسێن وەک مستەفا قاراسوو رە هەڤدیتنان دکن. ب رێیا په‌كه‌كێ دچن رۆژئاڤا و ل ور دگەرن. پاشێ دیسا ب هەمان پاسپۆرتێ ڤەدگەرن دیاربەکر و ستەنبۆلێ. جارنان دەولەتا ترک چەند کەسێن لەواز دگرە، لێ د بنگەهێ دە رەوش ژ بۆ کەسێن کو سەرکێشییا کار دکن جودایە. کەسێن کو 20 سالن رێڤەبەرێن مەدیایا په‌كه‌كێ نە و هین ژی د ناڤبەرا دیاربەکر، ستەنبۆل و سلێمانیێ دە ب رەحەتی دچن و تێن. ما ئەڤ نۆرمالە؟
نها ئەم دپرسن کی ئاژانێن ترکانە، ئەم ئان ژی په‌كه‌كه‌یی؟ هەلبەت ئەم نە ئاژانن، ئەو یەک مسۆگەرە!
ئەم یەک ژ وان کۆمانن کو دخوازن پەردەیا نه‌په‌نی یا ل سەر هن پێڤاژۆیێن دیرۆکا سەد سالێن داوی یێن کوردستانێ ڤەکن، ئەم دبێژن کو بوویەر نە وەکی کو تێ وەشاندنە و دبێژن کو د شەرێ هەڤکرییێ د ناڤبەرا په‌كه‌كێ و دەولەتا ترک دە ئارمانجێن کورد و کوردستانێ تێنە تونەکرن. ئەم کۆمەک بچووکن لێ بباندۆرن. ژ بەر ڤێ یەکێ، مالپەرا مە کو مەهێ 20 مژار تێ دە تێنە وەشاندن، راستی 45 هەزار ئێریشان تێ و هەموو ئێرش ژی ژ دەردۆرێن سیاسی نە.
ئەم ل دژی سیاسەتا دەولەتا ترکا “هەموو کوردان د هەوزا په‌كه‌كێ دە کۆم بکن، د خەفکا ئۆجالان دە بگرن” یا 50 سالی نە. ژ بەر ڤێ خەتا مە یا راست، ئەم راستی ئێرشێن هەردو ئالیان (په‌كه‌كێ-ترکان) تێن.
ئەم ل دژی تێکلیا مرید-شێخ یا نوو یا ب ناڤێ ئاپۆچیتی کو ل سەر کوردان تێ فەرزکرنن. ژ بەر ڤێ یەکێ، ئەم دبن ئارمانج ژ بۆ وان کەسێن کو دخوازن کوردان بکن “قەلەبالغەکا بێئاقل”.
دەولەتا ترک دخوازە کو کورد ببن ئەندام و لایەنگرێن په‌كه‌كێ. راستیەکە دیرۆکی هەیە کو دڤێ هەر کەس ببینە: د سالێن 1970 یان دە، مایینا په‌كه‌كێ ل سەر لنگان د بلندبوونا سیاسی یا کوردان دا ل کوردستانا باکور نە “موعجیزەیەک بوو کو ئۆجالان ب كوردان به‌خشی”. ئەڤ سیاسەتەکە ب زانەبوون یا دەولەتا ترک بوو.
د سالا 1995 ئان دە یالچین کوچک، زلامێ دەولەتا کوور یا ترک، دچوو میتینگێن په‌كه‌كێ یێن ئەورۆپایێ و ژ بۆ ئۆجالان درووشما “ئاتا-کورد” دئاڤێت. ژ به‌ر كو دەولەتێ دخوەست کو ئۆجالان بکە ئاتاتورکێ کوردان.
ب ئاوایەکی سیستەماتیک، ل سەر کوردێن باکور هاتە فەرزکرن کو ببن ئاپۆچی. کورد مەحکوومی په‌كه‌كێ کرن.
تەڤگەرێن سیاسی یێن کوردان یێن ل دەرڤەیی په‌كه‌كێ ل کوردستانا باکور نەگهیشتن گرسەیا گەل و ئەڤ لیستک نەشکاندن.
جیهانا هزری یا کوردان ل هەمبەری دەژەنەرەکرنا جڤاکا کورد کو ئۆجالان وەکی پارادیگما پێشکێش دکە، هەماهەنگییەک بهێز چێنەکر.
کورد مەجبووری دیرۆکەکا شاش و چەوت هاتن کرن. ب ڤەگەرا بۆ فکرێن مستەفا کەمال، گرسەیەکا کورد یا ل وێ باوه‌رێ هاته ئافراندن كو دێ ترک کوردان هەمبێز بکە.
ئەنجام ئەڤە کو نها ئەو کەسێن کو دخوازن ژ “حەوزا په‌كه‌كێ” دەرکەڤن، رەوشەنبیر، نڤیسکار، گرووپ، هەم دبن ئارمانجا په‌كه‌كێ و هەم ژی یا دەولەتا ترک.
په‌كه‌كییان زێدەتر ژ ترکان ئێریشی مەشا پلاتفۆرما جوانێن سەربخوە یا ل بازیدێ کرن.
مەزنترین ئێریشێن ل دژی دارکا مازی ژی ژ رێخستنا په‌كه‌كێ هاتن. گەفێن کوشتنێ ل مە هاتن کرن، دلسۆزێن مە هاتن تەهدیدکرن. د ئەنجامێ دە، په‌كه‌كه‌ییبوونا کوردستانا باکور تەرجیحا دەولەتا ترکە، ستراتەژیا وێ یە، لیستکا وێ یە.
ئەم ژی وسا ب هێسانی گاڤ ب پاش ڤە نائاڤێژن. ئەمێ ل هەرچار پەرچەیێن کوردستانێ پشتگریا سیاسەتێن دژه‌کۆلۆنیالیست و ئازادکەر ژ بۆ کوردان بکن. ئەمێ ل دژی قالبێن فکری یێن شاش کو ل سەر کوردان تێن سەپاندن، سیاسەتێن شەرێ تایبەت، ستراتەژیێن ئافراندنا کوردێن پارالێل (بێ کوردایەتی) یێن کۆلۆنیالیستان راوەستن. ئەمێ لێکۆلینێن خوە یێن ل سەر بوویەرێن دیرۆکی یێن کێم تێن زانین، شیرۆڤەکرنا وان یا ژ نوو ڤە، و ڤەکۆلینا پێوەندییێن ڤەشارتی د ناڤبەرا په‌كه‌كێ و دەولەتا ترک دە بدۆمینن. ئەمێ تشتێن کو نایێن گۆتن ژ گەلێ خوە رە ببێژن.
دڤێ چ کەسێ کو سەری ل بەر “مەجبووریەتا کو کورد بکە ئاپۆچی-په‌كه‌كه‌یی” کو ل سەر کوردان تێ فەرزکرن نەچەمینە، سەرێ خوە ل بەر کۆلۆنیالیستان نه‌چەمینە. دڤێ یێن دۆزا کورد و کوردستانێ دمەشینن سەری ل بەر چ زەخت و ئێریشان نەچەمینە. ئەم ژی گاڤ ب پاش ڤە نائاڤێژن.
