د 11ێ تیرمەھێ دە، 30 گەریلایان چەکێن خوە شەوتاندن. ئەز ب خوە گەریلایەکی دێرینم. من ئەو چەکێن ھاتی شەوتاندن تام 20 سالان ھلگرت. و دەما کو گەریلا ژ وێ شکەفتێ داکەتین، بیرئانینێن من ل بەر چاڤێن من وەکە فلمەکێ بۆرین. و ئەز دخوازم ھەستێن کو ئەز ئیرۆ دژیم ب ڤێ نامەیێ ڤەبێژم.
چاڤێن من ل کەسەکی کو ئەز ناس دکم گەریان. مخابن، ژ بلی چەند کەسان، من کەس ناسنەکر. ژ خوە چێنەدبوو. ژ بەر وان کەسێن کو من پێرە ھەڤسەنگەری دە شەر دە کربوو، کو ئەز ھەڤالێ وان بووم، تەنێ چەند کەس ساخ مانە.
ئەڤ نامەیا من ل سەر ناڤێ نفشەکی کو مە ب ئاخێ سپارتنە ھاتیە نڤیساندن، کو گەلەک ژ وان گۆرێن وان ژی نایێن زانین، و گەلەک ژی وان ھەڤالان چارەنووسا وان نایێ زانین. ئەڤ نامە ل سەر ناڤێ مالباتێن کو د 41 سالێن شەر دە بەدەل دانە و ھاتنە پەرچەکرن ھاتیە نڤیساندن. دەما کو شەرەکی 41 سالی بەر ب داویێ ڤە دچە، ئەڤ گەل، مرۆڤێن کو د ڤی شەری دە بەشدار بوونە، ھەوجە بوو کو “ماف، کەد و ئێشا” خوە بنرخینن. ئەڤ نامە ژ بۆ ڤێ سەدەمێ ھاتیە نڤیساندن. من ئەڤ نامەیە ژ بۆ یێن ئێش کشاندی و خوەدی کەد کا دێ حەقێ خوە ل کێ حەلال بکن و ژ کێ حەلال نەکن نڤیساندییە.
ئەز حەقێ خوە ل گەلێ کوردستانێ، ژ ھەڤسەنگەرێن خوە، ھەموو جانگۆرییان و یێن کو هێژ ژی د دلێ وان دە باوەریا کوردستانا ئازاد و سەربخوە ھەیی حەلال دکم.
لێبەلێ، ئەز حەقێ خوە ل وان کەسێن کو رێیا کو مە ژ بۆ کوردستانا ئازاد-سەربخوە ڤەکریە بەر ب “مەزنبوونا کۆمارا ترکیەیێ و پاراستنا سینۆرێن پەیمانا لۆزانێ” ڤەدگوھەرینن حەلال ناکم. حەقێ خوە ژ وان کەسێن کو نەتەوەیا کورد ژ ستاتویا وێ یا وەکی نەتەوەیەک بێپار ھشتنە و مافێ خوەسەریا کوردان رادەستی ئەنقەرێ کرنە حەلال ناکم. ئانگۆ، ئەز حەقێ خوە ل ئۆجالان حەلال ناکم. ئەز حەقێ خوە ژ وان کەسێن ب زانەبوون خەتا شاش ل سەر مە فەرزکری و ئەڤ گەل ئاڤێتنە ناڤا ئاگری حەلال ناکم.
پشتی سالێن 1990ێ، سێ نفشێن جوانێن کوردان ژ بۆ ئاڤاکرنا کوردستانەکا سەربخوە تەڤلی پەکەکێ بوون. ئەز یەک ژ وان بووم. من جوانیا خوە، دبستانا خوە، دایکا خوە یا کو ب ئەڤینا وێ ئەز دمرم، مالباتا خوە و قیزا کو من ئەوقاس ژێ حەز دکر ل دوو خوە ھشتن و ئەز تەڤلی پەکەکێ بووم.
من زارۆکاتیا خوە ب گوھداریکرنا سترانێن کوردی ب دەنگەکی نزم ل رادیۆیا ئێرێڤانێ دەرباس کر. د سالێن 1980 دە، من ژ سترانا “کینە ئەم- کوردین ئەم” یا شڤان پەروەر کو مە کاسێتێن وی د بن نڤینێن خوە دە ڤەدشارت، حەز دکر.
ئەم ب گوھدارییا چیرۆکێن بەرخوەدانا ل دژی ئیشکەنجەیا د زیندانێن دییاربەکرێ دە مەزن بووین. ئەم د سالا 1988 دە بووینە شاهدێن جینۆسایدا حەلەبچەیێ و ئەم بووینە شاھدحالێ راپەرینا مەزنا 1991ێ یا گەلێ باشوورێ کوردستانێ. کو وەکە بابەلیزکەکێ باندۆرا خوە ل تەڤاھی کوردستانێ کربوو. ب وێ ھێرسێ، مە د سالا 1992 دە ل دژی زریپۆش و گولەیان درووشمێن “بژی کوردستان، بمرە کۆلەدار” بلند قیراندن. دەما کو مە دەست ب زانینگەھێ کری، مە د خوەپێشاندانێن دبستانان دە ب سترانا “وێ بینە وێ بینە، پەکەکە وێ ژ مەرە دەولەتێ بینە” دسترا و بێترس مە تفی روویێ دژمن دکر. ھەما ھەما ھەر کەسێ کو د سالێن 1970 و 1980 دە ژ دایک بوویە ل باکورێ کوردستانێ ژ ڤان قۆناغان دەرباس بوویە. ژ بەر کو ل باشوور فەدەراسیۆن ھاتبوو دامەزراندن، من بریار دا کو دەم ھاتیە ئەز چەکی ھلگرم، ژ بەر ڤێ یەکێ ئەز “تەڤلی گەریلا بووم.” ب ھەزاران کەسێن مینا من وێ دەمێ باوەر دکرن کو “ژ بۆ ئاڤاکرنا کوردستانێ”، گەر پێویست بە ل ئامەد، بۆتان و دێرسمێ د چوون سەر مرنێ، و ب ڤان ھەستان ئەم تەڤلی پەکەکێ بوون.
وێ دەمێ، مە نەدزانی کو عەڤدللا ئۆجالان تاکە رێبەرە و نایێ گوھەرتن؛ مە وێنەیەک وی ژی نەدیتبوو. ئەم تەنێ ژ بۆ ئاڤاکرنا کوردستانێ تەڤلی گەریلا بوون. د پەروەردەھیا مە یا دەستپێکێ دە، ژ مە رە ھات گۆتن، “ھوون کەسایەتیا کۆلۆنیالیزمێ تەمسیل دکن؛ ئینتحارا کەسایەتێ بکن.” ژ مە رە ھات گۆتن کو ھەر تشتێ کو مە د جڤاکا مالباتی، عەشیری و کۆمالایەتی دە دیتی خەراب و گەنییە. ل گۆری تشتێن کو وان ئەم فێر دکرین، د دیرۆکا کوردستانێ دە قەت تشتەک باش چێنەبوویە. ژ مە رە ھات گۆتن کو ھەر کەسێ کو ئەم رێزێ ل وی دگرن یێ خەراب بوویە. تەنێ وەلاتپارێزێ راستەقینە د دیرۆکا کوردستانێ دە ئۆجالان بوو. ل گۆری پەروەردەھیێ، شێخ سەعید سیخوور بوو، قازی محەمەد بەلەنگاز بوو، و مەلا مستەفا بارزانی ژ بۆ ئیسرایلێ دخەبتی. ئەم ماتمایی مان، مە دگۆت ئەڤ پەکەکەیا مەزن دەرەوان ل مە ناکە، لۆما ژی ئەم بێدەنگ دمان.
د سالا 1995 دە، ئەم ھاتین باشوورێ کوردستانێ. ژ مە ھات خوەستن کو ئەم ل دژی بارەگەھەکێ پێشمەرگە چالەکیێ بکن. مە گۆت، “ئەو ژی کوردن، ئەو نوو ژ زلما سەدام رزگاربوونە.” ژ مە رە ھات گۆتن، “ھوون نزانن، ئەو پاشڤەروونە، ئەو دەولەتەکا سەربخوە یا کوردی ناخوازن؛ ئەو ئۆتۆنۆمیەکا پچووک دخوازن. ھەیا کو ئەم وان تونە نەکن، کوردستان نایێ دامەزراندن.” گەر ئەم وان تونە نەکن، کوردستان نایێ دامەزراندن.”
ژ مە ھات خوەستن کو ئەم ھەرن بارزان و گوندان بشەوتینن. ھەڤالەکی من پرسی، “ئەم چما ڤان بارزانیان، یێن ژ ئەنفالێ ساخ مایی، دکوژین؟” لێ فەرمان دژواربوو، ژ بەر ڤێ یەکێ مە ئەو گوند شەوتاندن.
ل باکور، ئەم برچی و د بەرفێ دە ئاسێ مان. ھەڤالێن مە بۆمبەیێن خوە ب کێلەکا خوە ڤە دگرێدان و درووشم دقیراندن و خوە د تەقاندن، پەرچە پەرچە دبوون. ئەم نەدشییاین وان ڤەشێرین. ئۆجالان دەردکەت و ژ مە رە دگۆت، “ھوون رەزیلن، چاڤبرچی نە، ھوون ژ بۆ خوارنێ دچنە گوندان، ھوون نە شەھیدن.” مە دگۆت، “گەر سەرۆک بێژە، راستە،” و ئەم بێدەنگ دمان.
د سالێن 1990 دە، من مێرخاسێن کو نەدخواست ب ساخی بەکەڤن دەستێ دژمنی خوە و خوە دتەقاندن دیتن. د سالا 1999 دە، مە بھیست کو ئۆجالان برییە ترکیەیێ. بێ گومان، ئۆجالان دێ ل سەر خەتا بندەستان ل بەر خوە دت. لێ ئۆجالان گۆت، “ئەز دخوازم خزمەتا دەولەتا خوە یا ترک بکم.” ئۆجالان ب قاسی مسقالەکێ وێرەکیا کو ژنێن جوانێن کو خوە تەقاندین نیشان نەدا. ڤێ جارێ ژی، ژ مە رە ھات گۆتن، “ھوون فێم ناکن؛ سەرۆک ب ئاوایێ کلاسیک ل بەر خوە نادە.”
من دیت کو ئۆجالان نکارە بەرخوەدانا چەکدارەکی کو ل ھەمبەر ئیشکەنجەیێ ل بەر خوە ددە نیشان بدە. من پرسی، “چما دڤێت کەسەک کو نکارە ب قاسی من ل بەر خوە بدە سەرۆکێ من بە؟”
د سالا 1999 دە، گەریلایێن باکوورێ کوردستانێ ب فەرمانا ئۆجالان بێ ئامادەکاری ھاتن باشوور. ب سەدان ھەڤالێن من ل کێلەکا من شەھید بوون.
د سالا 2000 دە، ژ مە رە ھات گۆتن کو ئەم دێ “ل دژی پێشمەرگەیێن یەنەکێ شەری بکن”. ژ بەر کو ئۆجالان دخوەست ژ بۆ دەولەتا ترکیەیێ ئیسپات بکە کو پەکەکە دێ گوھ بدە وی، تەعلیمات ژ ور ھاتن. مە زێدەتر ژ 200 پێشمەرگەیێن یەنەکێ شەھید کرن.
جوانێن کورد، کو د سالێن 1990 دە ژ بۆ ئاڤاکرنا وەلاتەکی ئازاد دەست ب تەکۆشینێ کرین، نھا ژ ئالیێ ئۆجالانێ کو دبێژە “دایکا من ترکە،” تێن قرکرن. ئەو کەنگی بخوازە ڤان جوانێن کورد ددە کوشتن. ب ڤی رەنگی جوانێن ژیر و ھێژا یێن سالێن 1990 ھاتن ونداکرن.
د نامەیا خوەیا 27ێ شوباتێ دە، ئۆجالان راگھاند، “شەرێ پشتی سالێن 1990 نەھەوجە بوو.” وێ دەمێ چما د سالێن 1990ێ دە ئەوقاس گوند ھاتن شەوتاندن، چما ب ملیۆنان کورد مەجبوور مان کۆچبەر ببن، چما د وێ دەمێ دە 40 ھەزار جوانێن کورد ژییانا خوە ژ دەست دا؟ بێزەحمەت بلا ئۆجالان دەرکەڤە و بەرسڤا ڤان پرسان بدە.
گەر شەر نەحەوجە بوو، چما ئۆجالان د سالا 2002یێ دە بانگا شەرەکی نوو کر، چما ئۆجالان د 1ێ خزیرانا 2004ێ دە شەر ژ نوو ڤە دا دەستپێکرن؟ ژ وێ دەمێ ڤە، 20.000 جوانێن کورد کەتن گۆرێ. چما، چمااا؟
گەر شەر د سالا 1990 دە ھاتیبوو وندا کرن، چما ئۆجالان د سالا 2013 دە دەرکەت و گۆت، “رێڤەبەریەک خوەسەر دکارە خوەسەرییا ھەرێمی راگەھینە، و 50.000 کورد دکارن د رۆژەکێ دە بمرن،” و وان 11 باژارێن کوردان و نێزیکی سێ ھەزار گەریلا ئاڤێتن ناڤ خەندەکان و ئەو ب دەستێ دەولەتا ترک دان کوشتن؟ خوینا 50 ھەزار جەنازەیان ب دەستێ ئۆجالان ڤە زەلقییە.
دڤێت کەسەک ب ئاوایەکی دییارکەر ژ مە رە بێژە کو پەکەکێ د شەرێ 41 سالان دە چ ب دەست خستیە. پەکەکێ د 41 سالێن شەری دە تشتەک بەربچاڤ ب دەست نەخستیە. ئیدیعایا کو “مە ناسنامەیا کورد دا قەبوول کرن” دەرەوە. بەری کو ناڤێ پەکەکێ ببھیزین ژی ئەم کورد بووین. کوردبوونا مە وێ دەمێ چ پەیوەندی ب ئۆجالان ڤە نەبوو، و نھا ژی چ پەیوەندی پێڤە نینە.
ئۆجالان دەما سەرۆکێ پەکەکێ بوو ئەڤ شەرێ 40 سالی وندا کر، چاوا دبە کو نھا سەرۆکێ گەلێ کورد بە، ئەڤە دەرەوە. ئۆجالان ب هیچ رەنگەکی کورد و کوردستانی نینە. وی ب ھەزاران جوانێن کورد تەنێ ژ بۆ تێرکرنا زکێ خوە رێکرن مرنێ. رێبەرێن پەکەکێ یێن وەکی جەمیل بایک، موراد قارایلان، دوران کالکان، مستەفا قاراسو و عەلی حەیدەر قەیتان ژی ڤێ چەرخا دژی-کوردان دزڤرینن.
ئەز ب دل و جان داخواز دکم کو چەک بێن دانین. جوانێن کورد ئێدی نەمرن. ئەز حەقێ خوە ل ئۆجالان و ئالیگرێن وی حەلال ناکم. بلا خوینا 50 ھەزار جوانێن کورد ژی حەلال نەبە.
ئەڤ نامەیە ژ بۆ دارکا ماز ھاتیە شاندن. ژ بەر کو کەسێ ئەڤ نامە نڤیساندی نەخوەستیە ناڤێ وی/وێ وەرە ئەشکەرە کرن. لۆما ناسنامەیا نڤیسکاری ل دەف مە ڤەشارتییە.
