ئەی نوورەدین دەمیرتاش، تو شنگال و مەخموورێ بھێلە، ل ئامەد و عەفرینێ بنێرە

ئەی نوورەدین دەمیرتاش، تو شنگال و مەخموورێ بھێلە، ل ئامەد و ئەفرینێ بنێرە نوورەدین دەمیرتاش ژ رێڤەبەرێن پەکەکێ د ھەر گۆتاروەکا خوە دا ژەهرێ درێژیت. ژ بەر ھندەک سەدەمان ژی ھەولێن تایبەت ددەت کو ستێرنی بەر ب ھەرێما کوردستانێ، پەدەکێ و ھێزێن پێشمەرگە ڤە بزڤرینیت. ھندەک دبێژن نوورەدین دەمیرتاش نە وەک بەرێ کادرۆیەکیێخوەدی ئیمتییازە، نەکاری بباندۆریا کو د پەکەکێ دا ھێڤی دکر ب دەست بێخیت، لەوما ژی ژ بۆ کو خوە بەر چاڤێ پەکەکێ شرین بکەت بێناڤبەر ئێرشی ھەرێما کوردستانێ، بارزانی و پەدەکێ دکەت. گۆری دل و داخوازییێن پەکەکێ گۆتاران دنڤیسیت. هەرکەس دزانیت کو د نڤیسێن وی دا شرۆڤە تونە، ئەو تەنێ ب گۆتنێن گەلێری مینا برایێ خوەیێ مەزن ھەول ددەت کو جمھوورێ خوە ب جۆش بێخیت. لێ دییارە د ڤی بابەتی دا ژی هندە یێ سەرکەتی نینە. د گۆتارا داوی دا ژی د ھەمان واتەیێ دا تشتەکێ وەھا نڤیساندییە. د نڤیسا ب مانشێتا"دەست ژ شنگال و مەخموورێ بەردەن، ھوون ھەرن ب مووسل و کەرکووکێ ڤە مژوولببن" کو د رۆژنامەیا پەکەکێ ئۆزگور پۆلیتیکایێ دا ھاتیە وەشاندن، ژ ئاقلمەندیا سیاسی دوور، بێ ھشمەندیا دیرۆکی؛ حەددێ خوە نەزانین، هەلامەتەکێ پووچ و بێ بها دهێتە دیتن. نوورەددین دەمیرتاش، ل گۆری خوە، دبێژیتە حکوومەتا هەرێما کوردستانێ،"ل شوونا کو ل شنگال و مەخموورێ خوەدی دەربکەڤن، ل مووسل و کەرکووکێ خوەدی دەرکەڤن و ھەول بدەن وان دەران بگرن." کوردان مووسل و کەرکووک ژ دەست دان، ئیحالەیا سووکا کەرکووکێ دانە ترکان و ھتد… ھەروەھا دەمیرتاش گۆت، حکوومەتا ئیراقێ و پەدەکە سەرنەکەتنە. ب دیتنا مە دەمیرتاش ببێژیت بھێلن ل ئیراقێ پیچەکێ ژی"ئیران، حەشدا شەعبی و ئەم دەستھلاتدار بین" ژ بەر کو ناخوازیت شریکێ خوە ئیرانێ ئیفشا بکەت، لەوما ژی قەد بەحسا ئیرانێ نەکرییە. لێ دیسا ژی گۆت مەخموور و شنگالێ ژ بۆ مە بھێلن. لێ دڤێت نوورەدین دەمیرتاش و پارتییا وی پەکەکە، دەست ژ مەخموور و شنگالێ بەردەن و بەرێ خوە بدەنە ئامەد، جۆلەمێرگ، شرنەخ، مەلەتی و ئادیەمانێ. ژ بەر کو نوورەدین دەمیرتاش دبێژیت، ژ بەر کو مووسل نە د دەستێ کوردان دایە، ئەو خەمگینە، لێ بەری ھەر تشتی دڤێت نوورەددین ژ وێرانکرنا باکورێ کوردستانێ خەمگین ببیت. وەکە میناک دڤێت ئەو حەسابێ بدەنە گەلێ کورد کا چما وان دەست ب شەرێ خەندەکان کر و جزیرە و سوور و 11 باژارێن کوردستانێ وێران کرن. دڤێت نوورەددین دەمیرتاش راڤە بکەت کو چما باکورێ کوردستانێ تەڤی ب دەھ ھەزاران بەدەلێن کو د داویا تێکۆشینا خوەیا 40 سالی دا دایە، هیچ دەستکەفتیەکێ بەربچاڤ ب دەست نەخستیە. بھۆستەکا ئاخا باکور رزگار نەکرییە، چما؟ میناک دەما کو مەلەتی، مەرەش و ئادیامان د سالێن 1970یان دا بوونە مۆتۆرا تێکۆشینا کوردان و ب ھەزاران ئەندام دانە پەکەکێ، چما بوونە جھێن کو کوردایەتی لێ زووھا بوویە؟ کوردایەتی چما ل وێرێ وەندا بوو؟ دڤێت نوورەدین دەمیرتاش ب ڤێ یەکێ ڤە مژوول ببیت. دڤێت بەرسڤا ڤێ راستییا ل باکور ھەیی، بدەت. یان ژی دبیت کو نوورەدین دەمیرتاش خراببوونا جڤاکی یا ئامەد تێدا دژیت، کو پەکەکە وەکە کەلەھا خوە دبینیت، ئانالیزە بکەت و ئەلاقەدار ببیت. میناک، ئەو دکاریت ب سەدەمێن کو بکارئانینا مادێن ھشبەر د 6 سالێن داوی دا 2 جارا زێدەتر بوویە ڤە مژوول ببیت. چما ووسا بوو؟ ژ بەر کو نوورەدین دەمیرتاش خەلکێ ئامەدێ یە دڤێت بزانیت کا چاوا چێبوو کو ئەو زارۆکێن بەری نها ل دژی دژمنی رادوەستان نها د ناڤا خەفکا تریاکێدا ئاسێ مانە. ل ترکیایێ رێژەیا بکارئانینا تریاکێ 3ێ ژ سەدێ یە، لێ چما ل ئامەدێ رێژا تریاکێ 10 ژ سەدێ یە. دەمیرتاش دکاریت وەک کەسەکێ ئامەدی ب باژارێ خوە ڤە مژوول ببیت. بلا ب کارێن ژ بەژنا خوە مەزتر ڤە مژوول نەبیت، ئەڤە دێ بۆ وی و گەل کورد گەلەک باشتر بیت. وەکە کوردەکێ ھندەک تشت گۆتن کو ناخێ مە دێشینیت. ژ بەر کو ھەر پارچەیەک ئاخێ ژ مە دچیت، ھەر گوند ژ وەلاتێ مە قود دبیت. لێ دڤێت دەمیرتاش و گرووپا کو ئەو پێڤە گرێدایە ئانکو پەکەکە دەستپێکێ ل رەوشا عەفرینێ و سەرێکانیێ و گرێسپی بنێرن. بێیی کو خوە رەخنە بکەن، دڤێت دەست ژ بچووک کرنا نرخێن کوردان بەردەن و ب بەردەوامی وەک روونێ زەیتوونێ ل سەر ئاڤێ نەکەڤن. یێن کو چ سەرکەفتن دەست خوە نەخستین نکارن دەستکەفتێن پارچەیێن دن رەخنە بکەن، لێڤا لێ شوورکەن و ھەرییێ پاڤیژنێ. دڤێت دەست ژ ڤێ عەلماندنا بێ واتە بەردەن. ژ بەر کو پرسگرێکا مووسلێ نە پرسگرێکەکە کو ب پەدەکێ ڤە بهێتە چارەسەرکرن. پرسگرێکا سیستەما ناڤنەتەوەیی یا سەد سالییە. ئەڤ پرسگرێکە ب چەند شیرەتێن نوورەدین دەمیرتاشێ کو د شکەفتێ دا چار-پێنچ جوان ل دۆرا خوە کۆم کرنە، چارەسەر نابیت. ھەروەھا نوورەددین دەمیرتاش چەند مەھان بەرێ ل سەر ڤەگەرا پێشمەرگە بۆ کەرکووکێ گەلەک نیگەران بوو. (ژ بۆ گۆتارا پێوەندیدار ھتتپس://دارکاماز.جۆم/ئارچڤەس/١٠١٧٥٨٥) کورد تەڤی ھەموو ئاستەنگیان ئیرۆ ژی دکارن د ھلبژارتنێن کەرکووکێ دا نوونەرێن خوە ھلبژێرن، دزانن کو کوردن، دزانن کەرکووک دلێ کوردستانێ یە. بەری ھەر تشتی، ئەو گەل دزانیت کو ئەو چ دخوازیت. لێ باکورێ کوردستانێ ب ئاسیمیلاسیۆن و ئۆتۆ ئاسیمیلاسیۆنەکا مەزن ڤە روو ب روو مایە. پێدڤییە بەری ھەر تشتی نوورەدین دەمیرتاش ب ڤێ یەکێ ڤە مژوول ببیت. ئەم زێدە ل سەر نورەدین دەمیرتاش نائاخڤین، ژ بەر کو ئەو سیبەرا پەکەکێ یە. ژ بەر کو بێعاری، بێھشی، کێرنەهاتی و خوەپەرەست، بێشەرم و درەوکرن، خوە وەکی چییایێ قافێ دیتن، تایبەتمەندییێن پەکەکێ نە. نوورەدین دەمیرتاش د ڤی کاری دا ھێژ گێژۆیەکە. ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی پەسندارییەکا پووچ دکەت. بەریا ھەر تشتی پێویستە ڤێ راستییا پەکەکێ ژ بۆ گەلێ باشوور و رۆژئاڤا ڤەبێژین دا کو رابن و پێسیرا وان بگرن و ژ وان بپرسن" ئەڤە 40 سالن هەوە چ کر و هەوە چ رزگار کر ل باکورێ کوردستانێ؛ ئێدی دەستێ خوە ژ قرکا مە بکێشن و ژ مە دوور بکەڤن".

نوورەدین دەمیرتاش ژ رێڤەبەرێن پەکەکێ د ھەر گۆتاروەکا خوە دا ژەهرێ درێژیت. ژ بەر ھندەک سەدەمان ژی ھەولێن تایبەت ددەت کو ستێرنی بەر ب ھەرێما کوردستانێ، پەدەکێ و ھێزێن پێشمەرگە ڤە بزڤرینیت. ھندەک دبێژن نوورەدین دەمیرتاش نە وەک بەرێ کادرۆیەکێ خوەدی ئیمتییازە، نەکاری بباندۆریا کو د پەکەکێ دا ھێڤی دکر ب دەست بێخیت، لەوما ژی ژ بۆ کو خوە بەر چاڤێ پەکەکێ شرین بکەت بێناڤبەر ئێرشی ھەرێما کوردستانێ، بارزانی و پەدەکێ دکەت. گۆری دل و داخوازییێن پەکەکێ گۆتاران دنڤیسیت. هەرکەس دزانیت کو د نڤیسێن وی دا شرۆڤە تونە، ئەو تەنێ ب گۆتنێن گەلێری مینا برایێ خوەیێ مەزن ھەول ددەت کو جمھوورێ خوە ب جۆش بێخیت. لێ دییارە د ڤی بابەتی دا ژی هندە یێ سەرکەتی نینە.

د گۆتارا داوی دا ژی د ھەمان واتەیێ دا تشتەکێ وەھا نڤیساندییە. د نڤیسا ب مانشێتا “دەست ژ شنگال و مەخموورێ بەردەن، ھوون ھەرن ب مووسل و کەرکووکێ ڤە مژوولببن” کو د رۆژنامەیا پەکەکێ  ئۆزگور پۆلیتیکایێ دا ھاتیە وەشاندن، ژ ئاقلمەندیا سیاسی دوور، بێ ھشمەندیا دیرۆکی؛ حەددێ خوە نەزانین، هەلامەتەکێ پووچ و بێ بها دهێتە دیتن.

نوورەددین دەمیرتاش، ل گۆری خوە، دبێژیتە حکوومەتا هەرێما کوردستانێ، “ل شوونا کو ل شنگال و مەخموورێ خوەدی دەربکەڤن، ل مووسل و کەرکووکێ خوەدی دەرکەڤن و ھەول بدەن وان دەران بگرن.” کوردان مووسل و کەرکووک ژ دەست دان، ئیحالەیا سووکا کەرکووکێ دانە ترکان و ھتد… ھەروەھا دەمیرتاش گۆت، حکوومەتا ئیراقێ و پەدەکە سەرنەکەتنە. ب دیتنا مە دەمیرتاش ببێژیت بھێلن ل ئیراقێ پیچەکێ ژی “ئیران، حەشدا شەعبی و ئەم دەستھلاتدار بین” ژ بەر کو ناخوازیت شریکێ خوە ئیرانێ ئیفشا بکەت، لەوما ژی قەد بەحسا ئیرانێ نەکرییە. لێ دیسا ژی گۆت مەخموور و شنگالێ ژ بۆ مە بھێلن.

لێ دڤێت نوورەدین دەمیرتاش و پارتییا وی پەکەکە، دەست ژ مەخموور و شنگالێ بەردەن و بەرێ خوە بدەنە ئامەد، جۆلەمێرگ، شرنەخ، مەلەتی و ئادیەمانێ. ژ بەر کو نوورەدین دەمیرتاش دبێژیت، ژ بەر کو مووسل نە د دەستێ کوردان دایە، ئەو خەمگینە، لێ بەری ھەر تشتی دڤێت نوورەددین ژ وێرانکرنا باکورێ کوردستانێ خەمگین ببیت. وەکە میناک دڤێت ئەو حەسابێ بدەنە گەلێ کورد کا چما وان دەست ب شەرێ خەندەکان کر و جزیرە و سوور و 11 باژارێن کوردستانێ وێران کرن.

دڤێت نوورەددین دەمیرتاش راڤە بکەت کو چما باکورێ کوردستانێ تەڤی ب دەھ ھەزاران بەدەلێن کو د داویا تێکۆشینا خوەیا 40 سالی دا دایە، هیچ دەستکەفتیەکێ بەربچاڤ ب دەست نەخستیە. بھۆستەکا ئاخا باکور رزگار نەکرییە، چما؟  میناک دەما کو مەلەتی، مەرەش و ئادیامان د سالێن 1970یان دا بوونە مۆتۆرا تێکۆشینا کوردان و ب ھەزاران ئەندام دانە پەکەکێ، چما بوونە جھێن کو کوردایەتی لێ زووھا بوویە؟ کوردایەتی چما ل وێرێ وەندا بوو؟ دڤێت نوورەدین دەمیرتاش ب ڤێ یەکێ ڤە مژوول ببیت. دڤێت بەرسڤا ڤێ راستییا ل باکور ھەیی، بدەت.

یان ژی دبیت کو نوورەدین دەمیرتاش خراببوونا جڤاکی یا ئامەد تێدا دژیت، کو پەکەکە وەکە کەلەھا خوە دبینیت، ئانالیزە بکەت و ئەلاقەدار ببیت. میناک، ئەو دکاریت ب سەدەمێن کو بکارئانینا مادێن ھشبەر د 6 سالێن داوی دا 2 جارا زێدەتر بوویە ڤە مژوول ببیت. چما ووسا بوو؟ ژ بەر کو نوورەدین دەمیرتاش خەلکێ ئامەدێ یە دڤێت بزانیت کا چاوا چێبوو کو ئەو زارۆکێن بەری نها ل دژی دژمنی رادوەستان نها د ناڤا خەفکا تریاکێدا ئاسێ مانە. ل ترکیایێ رێژەیا بکارئانینا تریاکێ 3ێ ژ سەدێ یە، لێ چما ل ئامەدێ رێژا تریاکێ 10 ژ سەدێ یە. دەمیرتاش دکاریت وەک کەسەکێ ئامەدی ب باژارێ خوە ڤە مژوول ببیت. بلا ب کارێن ژ بەژنا خوە مەزتر ڤە مژوول نەبیت، ئەڤە دێ بۆ وی و گەل کورد گەلەک باشتر بیت.

وەکە کوردەکێ ھندەک تشت گۆتن کو ناخێ مە دێشینیت. ژ بەر کو ھەر پارچەیەک ئاخێ ژ مە دچیت، ھەر گوند ژ وەلاتێ مە قود دبیت. لێ دڤێت دەمیرتاش و گرووپا کو ئەو پێڤە گرێدایە ئانکو پەکەکە دەستپێکێ ل رەوشا عەفرینێ و سەرێکانیێ و گرێسپی بنێرن. بێیی کو خوە رەخنە بکەن، دڤێت دەست ژ بچووک کرنا نرخێن کوردان بەردەن و ب بەردەوامی وەک روونێ زەیتوونێ ل سەر ئاڤێ نەکەڤن. یێن کو چ سەرکەفتن دەست خوە نەخستین نکارن دەستکەفتێن پارچەیێن دن رەخنە بکەن، لێڤا لێ شوورکەن و ھەرییێ پاڤیژنێ. دڤێت دەست ژ ڤێ عەلماندنا بێ واتە بەردەن.

ژ بەر کو پرسگرێکا مووسلێ نە پرسگرێکەکە کو ب پەدەکێ ڤە بهێتە چارەسەرکرن. پرسگرێکا سیستەما ناڤنەتەوەیی یا سەد سالییە. ئەڤ پرسگرێکە ب چەند شیرەتێن نوورەدین دەمیرتاشێ کو د شکەفتێ دا چار-پێنچ جوان ل دۆرا خوە کۆم کرنە، چارەسەر نابیت.

ھەروەھا نوورەددین دەمیرتاش چەند مەھان بەرێ ل سەر ڤەگەرا پێشمەرگە بۆ کەرکووکێ گەلەک نیگەران بوو. (ژ بۆ گۆتارا پێوەندیدار ڤێرە کیک بکە) کورد تەڤی ھەموو ئاستەنگیان ئیرۆ ژی دکارن د ھلبژارتنێن کەرکووکێ دا نوونەرێن خوە ھلبژێرن، دزانن کو کوردن، دزانن کەرکووک دلێ کوردستانێ یە. بەری ھەر تشتی، ئەو گەل دزانیت کو ئەو چ دخوازیت. لێ باکورێ کوردستانێ ب ئاسیمیلاسیۆن و ئۆتۆ ئاسیمیلاسیۆنەکا مەزن ڤە روو ب روو مایە. پێدڤییە  بەری ھەر تشتی نوورەدین دەمیرتاش ب ڤێ یەکێ ڤە مژوول ببیت.

ئەم زێدە ل سەر نورەدین دەمیرتاش نائاخڤین، ژ بەر کو ئەو سیبەرا پەکەکێ یە. ژ بەر کو بێعاری، بێھشی، کێرنەهاتی و خوەپەرەستی، بێشەرمی و درەوکەر، خوە وەکی چییایێ قافێ دیتن ژ تایبەتمەندییێن پەکەکێ نە. نوورەدین دەمیرتاش د ڤی کاری دا ھێژ گێژۆیەکە. ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی پەسندارییەکا پووچ دکەت.

بەریا ھەر تشتی پێویستە ڤێ راستییا پەکەکێ ژ بۆ گەلێ باشوور و رۆژئاڤا ڤەبێژین دا کو رابن و پێسیرا وان بگرن و ژ وان بپرسن ” ئەڤە 40 سالن هەوە چ کر و هەوە چ رزگار کر ل باکورێ کوردستانێ؛ ئێدی دەستێ خوە ژ قرکا مە بکێشن و ژ مە دوور بکەڤن”.

پوستێن ھەمان بەش