تەڤلیهەڤیێن ھزرا ئاپۆی د مژارا «ژن، سێكس و ئازادیێ» دا – به‌شێ 1
ژ پرتووکا «ژنۆفۆبیا ئۆجەلان یا نڤیسكار ئاسۆ کەمال»
ژنولۆژی پرتووکا ئۆجەلان د سالا 2012ێ دا ژ ئالیێ ئاکادیمییا ژنێن پەکەکێ ڤه ھاتییە چاپ کرن، د ڤێ پرتووکێ دا، ئۆجالان نەرینێن خوە ل دۆر زانستێ ژنێ، مودێلا بلند یا ژنێ، سێکس، ئەشق و تایبەتمەندییا ژنا کورد و پرسگرێکێن ژنا پەکەکێ باس کرنە.
ئۆجالان د ڤێ پرتووكێ دا وها نیشا ددەت کو پرسا ژنێ زانستی کرییە و ئەو دبێژە: «کاراکتەرێ نێرسالارییا جڤاکی تا سەردەما نها دەرفەت نەدایە ھەلسەنگاندنەکا زانستی ژ بۆ دیاردەیا ژنێ بێته کرن».
به‌ری دا كو بزانین ئاپۆ یێ فەیلەسۆفێ ئاخر زەمان، چەند شاشی و کارەساتێن زانستی د ڤێ پرتووكێ دا ئەنجام دانە، ئەم دێ ھنەک پرسان رێز كه‌ین ژ بۆ کو بزانین ئه‌رێ یا كو ئاپۆی نڤیساندی زانستە یان ژی کارەساتەکا ئەدەبی و زانستی یە!
ئۆجالان بەحسا دیارده‌یا ژنێ دکەت، ئه‌رێ مەرەم ژ دیارده‌یا ژنێ چی یە؟
ئەرێ بەحسا ستەما ژنێ و چاوانییا پەیدابوونێ دکەت؟ یان ژی بەحسا رۆلێ ژنێ یە د جڤاکی و ئابوورێ دا؟
ژ بەر کو د ڤان 200 به‌رپه‌رێن كو ب دەستێ ئۆجالان هاتینه نڤیساندن، چ میتۆد و ھەلسەنگاندنەکا زانستی نه‌هاتنه ب کار ئینان داکو بزانین ئەو چ زانسته‌كێ نوو یە وی ئاشكه‌را كری، ئەو کەسێ ژێرا دبێژن ژن ناس!
پرسگرێکا سەرەکی د ڤێ بابەتێ دا ھەر ل دەستپێکێ ئەوە، ئه‌م نزانین ئۆجالان چ رێباز و میتۆدێن زانستی ب کارئیناینە ل همبەر دیارده‌یا ژنێ؟
ئەرێ ئۆجالان وەک شوونوارناسەك میتۆدێن خواندنا نڤیسێن کەڤن یێن سۆمەری، بابلی و ئاشووری ل تاقیگه‌هان ساخ کرنە، هەتا كو تێزێن زانستا خوە یا نوو بسەلمینیت ل دۆر جودا کرنا ژنێ ژ زەلامی و یاساغ کرنا سێکسی د ژیانا ژنێ دا؟
یان ژی ل سەر بنەمایێ زانستێ مەیدانی لێکۆلین د خێل و عەشیران دا کرینە داکو بزانین گەشەیا خێزانێ و درستبوونا خێزانێ ژ کودەرێ دەست پێ کرییە؟
لێ ل گۆر لێکۆلین و دووڤچوونا مە ژ بۆ ڤێ مژارێ، د ڤێ پرتووكێ دا، چ رێباز، میتۆد و ھەلسەنگاندنەکا زانستی ل دۆر دیرۆکا مرۆڤی، خێزان و مولکایه‌تیێ ئاماژە پێ نه‌هاتییه كرن، ژ وان رێباز، میتۆد و ھەلسەنگاندنێن کو ل سەدەیا 20ێ ل سەر دەستێ ھزرمەند و فیلۆسۆفێن وەک «مۆرگان، باخۆفن و کۆڤالیڤیسکی و مارکس و ئەنگلس» ده‌ست پێ هاتنه كرن و بەر ب زانینگەھـ و پەیمانگەھان ڤه چووین، ھەتا کو بزانین زانستا ئۆجالان چ میتۆد و رێبازەکا زانستی ب بنگەهـ وەرگرتییە.
یا ژ ڤێ کارەسات بارتر ئەڤەیه کو ئۆجالان وه‌ها خوە نیشان ددەت کو یەکەم ئینسانە ل سەر دیارده‌یا ژنێ نڤیساندییە!
ھەروەکا ئەو بخوە دبێژیت: «ئەز نە باوەرم ئێكێ دی وەک من هەبیت پەیوەندییا سەربازی، سیاسی و جڤاکی د تەوەرێ ژنێ دا شرۆڤە کربیت»!!
گەلۆ گەر ئەم وه‌ها بفکرین کو ئەڤ گۆتنه راستە، لێ بەلێ پێدڤی دکەت ئۆجالان ژ بۆ مه روھن بکەت ئەو زانستێ وی ئاشكه‌را کری چ رێباز و لێکۆلین و میتۆدەکا زانستی ب بنگەهـ وەرگرتییه! ھەتا کو لێکۆلینێن وان فیلۆسۆفێن مە ئاماژە پێ كری رەد بکەت کو ژ ئەنجامێ دەھان سالێن لێگەریان و لێکۆلینێن مەیدانی نە!
نزانم ب چ ئاوایی مرۆڤی ئەو وێرەکی یا مەعریفی ھەبیت بێژیتە تێز و بووچوونێن خوه زانست، د دەمەکی دا ئەو بووچوون ب تاقیگه‌هـ و لێکۆلینێن مەیدانی و رێبازێن زانستی نەھاتینە سەلماندن! ئه‌ڤ یه‌ك دبیته بووچوونا کەسۆکی، لێ به‌لێ چ جاران نابیته زانست!
لێ بەلێ دەما لێکۆلین ب تەنێ د بارەگه‌هێن پەکەکێ دا بیت، ئەو بووچوون ژی دێ ب تەنێ ل جەم پەکەکێ بنه زانست!
ل ڤێرێ ئەم دێ چەند میناکان ل سەر وان داھێنانێن زانستی یێن ئۆجالان ل دۆر دیارده‌یا ژنێ به‌حس كرین زمان رێز بکه‌ین، داکو تێبگه‌هین ئەرێ نرخەکێ زانستی د ڤان تشتێن کو ب زانست دده‌نه دیار کرن ھەیە؟ یان ژی خورافاتن!
ئۆجالان دبێژیت: «کرۆمۆسۆمێن ژنێ ژ یێن زەلامی زێدەترن»
ده‌ربارا زانستێ مرۆڤ ناسیێ و بایۆلۆژیایێ، ئۆجالان دبێژیت: «کرۆمۆسۆمێن ژنێ ژ یێن زەلامی زێدەترن».
لێ زانست دبێژیت: کرۆمۆسۆمێن زەلامی و ژنێ یەکسانن و ھەر یەک ژ وان 46 کرۆمۆسۆم هەنە، زەلامی و ژنێ 23 جۆت کرۆمۆسۆم هەنە کو 22 جۆت وەک یەکن و دبێژنێ ئاوتۆسۆم و یا 23ێ جودایە و ژێرا دبێژن سێکس کرۆمۆسۆم، ژنێ 2 ئێکس X کرۆمۆسۆم هەنە و زەلامی کرۆمۆسۆمەکێ ئێکس X و کرۆموسۆمەکێ وای Y هەیە .
تەڤلیهەڤی و ھەڤدژی یا ئۆجالان د ڤان نەرینان دا ئەوە ل جهەکی سێکس و چێكرنا خێزانێ ژ ژنێ قەدەخە و حەرام دکەت و ل جهەکێ دی ژی دبێژیت کرۆمۆسۆمێن ژنێ ژ یێن زەلامی پترن!
ئه‌رێ ئەڤه چی یە؟ بۆچی ل ڤێرێ فیلۆسۆفێ ئاخر زەمان بخوە ل دژی خوە د ئاخڤیت!
د زانستێ ئابووری دا ژی ئۆجالان ڤان تێزان ب داھێنان ناڤ دکەت دەما دبێژیت: «پیشەیا ئابووری و چالاکییا جڤاکی ژنە، د مودێرنیتا سەرمایەداری دا، ژن د ئابووری دا پەراوێز کرییە».
ئابووری پیشەیا ژنێ یە، ئەرێ ئەڤ یەک ب چ واتەیێ دهێت؟
یا راست ل گۆر ئابووریناسان: ئابووری چالاکییەکا مرۆڤی یە ئەڤجا چ ژن بكه‌ت یان زەلام، و سیستەما بەرھەمئینان و پێگھۆر و پارڤەکرنێ دیار دکەت كانێ مرۆڤان چ جهـ د ئابووری دا ھەیە، نە رەگەزێ مرۆڤان دیار دکەت کانێ پیشەیا ئابووری چالاکییەکا تایبەته ب ژنێ یە یان زەلامی!
ل گۆر ئۆجالان «رۆل دیتنا ژنێ کو بوویە سەنتەر د ئابووریێ دا ئەڤەیه، ژ بەر کو ژنێ زارۆک ئیناینه و زارۆك خودان کرینە».
ئەم دپرسین: ئایا سەنتەربوونا ئابوورێ پێکهاتییە ژ زارۆک بوون و زارۆك خودان کرنێ؟ ئەرێ ئەڤه‌نه یاسایێن بەرھەمئینان و گوهەرین و پارڤەکرنا ئابووری؟
ئەرێ ئادەم سمێس و ریکارد و مارکس د کیژان ھێلا ڤێ زانستێ نوو دا نە؟ مخابن وان زانایێن ئابووری تەئۆریێن خوە وه‌ها سادە و کورت نەکرینە کو ب ته‌نێ ئابووری د زارۆک بوون و زارۆك خودان كرنێ دا شرۆڤە بکه‌ن!
تەڤ بەره‌ڤاژی ژ بۆ کو ژن بشێت د وارێ جڤاکی و ئابووری و سیاسی دا خوە ب سەلمینیت، مانە پێویست دکەت خوە ژ رۆلێ خوە یێ خوەزایی دوور بکەت!
– دیسان ژنۆلۆژییا ئۆجالان دەما بەحسا «مودێرنیتا کاپیتالیزمێ واته سه‌رمایه‌داریێ دکەت و دبێژیت رۆلا ژنێ د ئابووری دا پەراوێزکرییە» ئەو ژی شاش دەرچوو.
– یا راست ئەڤەیه کو پاش جڤاکا کۆمۆنیست یا دەستپێکی ژن د بەرھەمئینانا جڤاکی دا لاوازکری و هاڤێتییە دەرڤە، سەرمایەداریێ جارەکا دی ژن ڤەگەراندییە د ناڤا بیاڤێ به‌رهه‌مئینانێ دا.
میناك كریستینا لاگارد سەرۆکا سندوقا دراڤی یا ناڤنه‌ته‌وه‌یی یه، ئه‌ڤه ژبلی پشکدارییا ھه‌زاران ژنان د وارێ کارگەھـ و به‌رهه‌مئینان و خزمەتگوزاری و بازرگانی و دارێشتن و رێڤەبرنا سیاسەتا ئابووری دا.
